Scenariusz zajęć
II etap edukacyjny, język polski
Temat: Dlaczego ogórek nie śpiewa?
O dosłownym i przenośnym znaczeniu wypowiedzi
Treści kształcenia:
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji.
1. Czytanie i słuchanie. Uczeń:
8) rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi.
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Redaguje notatkę w formie mapy mentalnej,
● Wyszukuje i zapisuje skojarzenia,
● Słucha recytacji.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Prezentuje kreatywne nastawienie do wiersza,
● Analizuje tekst pod kątem znaczeń dosłownych i przenośnych,
● Odnajduje w tekście informacje wypowiedziane pośrednio,
● Porównuje własne zdanie z opinią interlokutorów.
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Umiejętność uczenia się,
● Kompetencje społeczne i obywatelskie.
Środki dydaktyczne:
● Kartki, flamastry,
● Karteczki samoprzylepne,
● Rekwizyt: świeży zielony ogórek,
● Sprzęt multimedialny: komputer, ewentualnie podłączony do telewizora projektor multimedialny/tablica interaktywna,
● Zasób multimedialny: film „Dlaczego ogórek nie śpiewa?”.
Metody nauczania:
● Problemowe: rozmowa kierowana, metaplan,
● Praktyczne: ćwiczenia, praca z tekstem,
● Eksponujące: film, prezentacja.
1
Formy pracy:
● Zbiorowa,
● Indywidualna zróżnicowana,
● Grupowa zróżnicowana.
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Nauczyciel wita uczniów i sprawdza obecność. Następnie wyjmuje z ukrycia świeżego zielonego ogórka i kładzie go na biurku. Prosi jednego ucznia, aby podszedł do warzywa i opisał jego kształt. Drugi uczeń ma określić jego zapach. Trzeci – zadać ogórkowi pytanie.
Etap realizacji
Nauczyciel rysuje na środku tablicy ogórka i prosi uczniów, aby po kolei wpisywali skojarzenia związane z tym warzywem. Powstaje w ten sposób słoneczko skojarzeń.
Następnie każde dziecko zapisuje na otrzymanej kartce samoprzylepnej, o czym może marzyć ogórek. Wszyscy uczniowie po kolei odczytują swoje propozycje odpowiedzi, a potem przyklejają karteczki do stworzonego wcześniej słoneczka skojarzeń.
W dalszym etapie dzieci, podzielone na czteroosobowe grupy, dopisują skojarzenia do wyrazów zapisanych przez nauczyciela na tablicy, np.:
● Ukryte pragnienie – śpiew – skowronek – wolność,
● Słoik – marynata – piwnica – ciemność – chłód,
● Niemoc – obojętność,
● Sława – niespełnienie,
● Sezon ogórkowy – tymczasowość – upływ czasu – lato – zieleń – nadzieja,
● Żart – zabawa – bajka – morał,
● Ogórek – człowiek – marzenia.
Uczniowie odczytują skojarzenia.
Następnie nauczyciel rozdaje kartki i kolorowe flamastry. Prosi dzieci, aby zanotowały swoje ciągi asocjacyjne w formie mapy mentalnej, łącząc ze sobą skojarzenia strzałkami. Wybrani uczniowie prezentują i omawiają swoje notatki.
Etap końcowy
Prowadzący, podsumowując pracę, uruchamia projekcję zasobu multimedialnego z czytanym przez lektora wierszem Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego „Dlaczego ogórek nie śpiewa”, wyjaśniając po niej, że ogórek w tym tekście ma swoje dosłowne i przenośne znaczenie. Jeśli uczniowie nie zauważyli związku marzeń ludzkich i chęci ich spełnienia z niespełnieniem ogórka z tekstu Gałczyńskiego, nauczyciel, naprowadzając, pomaga im dojść do właściwych wniosków.
Zadanie domowe polega na napisaniu opowiadania inspirowanego wierszem Gałczyńskiego
„Dlaczego ogórek nie śpiewa”.
2
Dodatkowo:
Chętni uczniowie mogą znaleźć i nazwać tropy stylistyczne występujące w wierszu Gałczyńskiego (np. personifikację, pytanie retoryczne, epitety).
3
