Programowy charakter Ody do młodości Adama Mickiewicza
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń :- poznaje gatunek literacki jakim jest oda , - rozumie istotę utworu-manifestu.
b) Umiejętności Uczeń :
- potrafi scharakteryzować odę jako gatunek literacki ,
- ocenia utwór pod względem cech oświeceniowych i romantycznych , - umie rozpoznawać i nazywać środki artystycznego wyrazu ,
- argumentuje swoje stanowisko w dyskusji , - formułuje własne sądy .
2. Metoda i forma pracy
Metoda podająca , metoda poszukująca , burza mózgów , pogadanka heurystyczna.
3. Środki dydaktyczne
1. Tekst analizowanego utworu 2. Słownik terminów literackich 3. Słownik gatunków literackich
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Zaprowadzenie ładu i sprawdzenie listy obecności.
2. Zapisanie tematu na tablicy.
3. Wprowadzenie uczniów w tematykę zajęć.
b) Faza realizacyjna
1. Metodą burzy mózgów uczniowie podają jak najwięcej skojarzeń dotyczących wyrazu
„ młodość” . Krótka pogadanka , która ma doprowadzić do wyjaśnienia słowa „manifest”.
Zadawane pytania zależą od tego w jakim kierunku zmierza rozmowa . Zadaniem nauczyciela jest dyskretne kierowanie grupą .
2. Odczytanie przez jednego z uczniów definicji manifestu i zapisanie krótkiej notatki . Następuje głośne odczytanie wiersza i uczniowie dochodzą do wniosku , że utwór ma charakter manifestu ludzi młodych . Należy przybliżyć cechy gatunkowe ody poprzez krótki wykład lub tak jak poprzednio przez odczytanie definicji ze słownika terminów literackich .
3. Ponieważ Oda do młodości uważana jest za utwór z pogranicza dwóch epok , należy wskazać cechy oświeceniowe i romantyczne . Można to zrobić w formie tabeli , mapy mentalnej lub innego zestawienia . Na osobnych kartkach przygotowujemy zapisane cechy utworu , kolejni uczniowie będą losować i starać się przyporządkować ją do odpowiedniego okresu historyczno – literackiego.
„ ODA DO MŁODOŚCI ”
CECHY OŚWIECENIOWE CECHY ROMANTYCZNE
1. Oda jako podstawowy gatunek liryczny w poetyce klasycznej :
- pochwalny charakter utworu ,
- apostrofy do uosobionej „młodości” , - patos ,
- uczuciowy nieład wyrażający się np. w nieregularności strof i kompozycji , - zdania wykrzyknikowe ,
- peryfrazy ( omówienia ) , - rozbudowane porównania , - wyszukane epitety .
1. Temat utworu – pochwała młodości
2. Sposób obrazowania ( pełni funkcję perswazyjną ):
- motywy mitologiczne ,
- personifikacja gwałtu i słabości , - alegoria ( gród sławny , płaz w
skorupie , na trupich wodach ).
2.Kreacja podmiotu lirycznego : - jednostka utożsamia się ze
zbiorowością ,
- wyrażenia nacechowane emocjonalnie, - częsty tryb rozkazujący ,
- namiętne wezwania ,
- emocjonalne zaangażowanie , - poczucie ogromnej siły i pewności - jednostka nieprzeciętna o osobowości
przywódcy . 3. Idee :
- wiara w postęp i walka z przesądami , - przyjaźń i solidarność jako wartości
nadrzędne ,
- podporządkowanie jednostki zbiorowości
- rewolucyjny jakobinizm („ gwałt niech się gwałtem odciska” ).
3. Idee :
- przeciwstawienie „młodych”
„ starym”,
- ukazanie młodości jako siły kreacyjnej o boskiej potędze ,
- wyższość „świata ducha” nad
„światem rzeczy”
- odrzucenie racjonalizmu („ łam czego rozum nie złamie” ) i empiryzmu ( „Tam sięgaj gdzie wzrok nie sięga”)
c) Faza podsumowująca
4. Próba sformułowania programowego charakteru utworu.
5. Uczniowie mają za zadanie stworzenie własnego manifestu współczesnego młodego człowieka . Zapisują na tablicy swoje postulaty w formie punktów , należy zgromadzić jak najwięcej argumentów .
5. Bibliografia
6. Załączniki
a) Zadanie domowe
Opierając się na zgromadzonych w czasie lekcji postulatach młodego człowieka stwórz
własny manifest pokoleniowy . Forma wypowiedzi dowolna , należy pamiętać tylko o cechach i założeniach utworu-manifestu.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
