POSTĘPOWANIE CYWILNE

(1)

Kategoria 1 Kategoria 2 Kategoria 3 Kategoria 4 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Seria 3 Seria 2 Seria 1

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

„Postępowania odrębne. Część I.

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

POSTĘPOWANIE CYWILNE

r.pr. Marek Niewiadomski

Marek.Niewiadomski@prawo.uni.wroc.pl 159639@uwr.edu.pl

(2)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii Tryby postępowania cywilnego

Postępowanie cywilne

Proces Postępowanie nieprocesowe

Postępowanie

„zwykłe”

(art. 15-424¹²)

Postępowania odrębne

Art. 13 § 1. Sąd rozpoznaje sprawy w procesie, chyba że ustawa stanowi inaczej. W wypadkach przewidzianych w ustawie sąd

rozpoznaje sprawy według przepisów o postępowaniach odrębnych.

(3)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii Rodzaje postępowań odrębnych

Wyróżniamy siedemnaście¹ postępowań odrębnych (art. 425-505¹⁴) w sprawach:

1) małżeńskich,

2) ze stosunków między rodzicami a dziećmi, 3) z zakresu prawa pracy,

4) z zakresu ubezpieczeń społecznych, 5) o naruszenie posiadania,

6) gospodarczych²,

7) z zakresu ochrony konkurencji,

8) o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolony, 9) z zakresu regulacji energetyki,

10) z zakresu telekomunikacji i poczty, 11) z zakresu transportu kolejowego,

12) o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, 13) o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, 14) podlegających postępowaniu uproszczonemu,

15) europejskie postępowanie nakazowe,

16) europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, 17) elektroniczne postępowanie upominawcze.

1. Klasyfikacja ma charakter umowny; różni autorzy podają inną liczbę postępowań odrębnych.

2. Przepisy uchylono, ale wciąż stosowane do spraw wszczętych przed 3 maja 2012 r.

(4)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii Postępowania odrębne – fakultatywne czy obligatoryjne ?

Zasadą jest, iż postępowania odrębne są obligatoryjne.

Fakultatywność oznacza, że brak wniosku uprawnionej osoby nie uniemożliwia

rozpoznania sprawy w ogóle, tyle że jest ona rozpoznawana w postępowaniu zwykłym.

Art. 201 § 1. Przewodniczący bada, w jakim trybie sprawa powinna być rozpoznana oraz czy podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu odrębnym, i wydaje

odpowiednie zarządzenia.

Takie zarządzenie nie wiąże sądu (uchwała SN z 19 kwietnia 2007 r., III CZP 11/2007).

Fakultatywne:

1) o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, 2) europejskie postępowanie nakazowe,

3) europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, 4) elektroniczne postępowanie upominawcze.

(5)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii Wzajemne relacje postępowań odrębnych

Czy w jednej sprawie mogą znaleźć zastosowanie przepisy regulujące więcej niż jedno postępowanie odrębne?

Przepisy niekiedy wprost to wykluczają:

Art. 505¹⁵ […]. § 2. W sprawie rozpoznawanej według przepisów niniejszego rozdziału (o europejskim postępowaniu nakazowym) nie stosuje się przepisów o innych postępowaniach odrębnych.

Art. 505²¹ […]. § 2. W sprawie rozpoznawanej według przepisów niniejszego rozdziału (o europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń), nie stosuje się przepisów o innych postępowaniach odrębnych.

Art. 505²⁹ . W elektronicznym postępowaniu upominawczym nie stosuje się przepisów o innych niż wymienione w art. 505²⁸ (upominawcze) postępowaniach odrębnych.

W przypadku pozostałych postępowań odrębnych, jednoczesne stosowanie przepisów regulujących więcej niż jedno z nich będzie dopuszczalne, gdy zakres przedmiotowy i podmiotowy danej sprawy odpowiada przesłankom kwalifikującym do więcej niż jednego rodzaju postępowania.

Nie mogą być łączone z innymi postępowania w sprawach: małżeńskich, ze stosunków między rodzicami a dziećmi, o naruszenie posiadania i w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Najpowszechniejsze jest łączenie trybów – upominawczego z uproszczonym i nakazowego z uproszczonym.

(6)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie w/s z zakresu prawa pracy

Art. 476. § 1. Przez sprawy z zakresu prawa pracy rozumie się sprawy:

1) o roszczenia ze stosunku pracy lub z nim związane;

1¹) o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej między nimi umowie, ma cechy stosunku pracy;

2) o roszczenia z innych stosunków prawnych, do których z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy prawa pracy;

3) o odszkodowania dochodzone od zakładu pracy na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Najważniejsze odrębności:

Wstępne badanie sprawy czynności wyjaśniające Termin rozprawy

Zdolność sądową i procesową Właściwość miejscowa

rozliczanie kosztów sądowych Czynności dyspozytywne postępowania dowodowe Przekształcenia podmiotowe

pouczenia pracownika o roszczeniach z urzędu roszczenie alternatywne natychmiastowe wykonanie

Powództwo ustnie do protokołu doręczenia

(7)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie w/s z zakresu ubezpieczeń społ.

Art. 476. § 2. Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych, dotyczących:

1) ubezpieczeń społecznych;

2) emerytur i rent;

3) (uchylony);

4) innych świadczeń w sprawach należących do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

5) świadczeń odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby

pozostających w związku ze służbą wojskową albo służbą w Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej, Agencji

Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.

§ 3. Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się także sprawy wszczęte na skutek niewydania przez organ rentowy decyzji we właściwym terminie, a także sprawy, w których wniesiono odwołanie od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, sprawy o roszczenia ze stosunków prawnych między członkami otwartych funduszy emerytalnych a tymi funduszami lub ich organami oraz sprawy ze stosunków między emerytami lub osobami uposażonymi w rozumieniu przepisów o emeryturach kapitałowych a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.

(8)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie w/s gospodarczych

Postępowania wszczęte przed 3 maja 2012 r. w dalszym ciągu toczą się według przepisów regulujących postępowanie odrębne.

Postępowania wszczęte 3 maja 2012 r. i później – według przepisów o „zwykłym” trybie procesowym.

Wciąż jednak istnieją pewne odrębności – w szczególności dotyczy to faktu, iż sprawy gospodarcze rozpoznawane są przez sądy gospodarcze.

Pojęcie sprawy gospodarczej zdefiniowano w ustawie z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych.

(9)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie w/s gospodarczych

Art. 2. 1. Sprawami gospodarczymi są sprawy ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

2. Ponadto sprawami gospodarczymi są sprawy:

1) określone w ust. 1, choćby którakolwiek ze stron zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej;

2) ze stosunku spółki oraz dotyczące roszczeń, o których mowa w art. 291-300 i art. 479-490 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – KSH;

3) przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszania środowiska i przywrócenie do stanu poprzedniego lub o naprawienie szkody z tym związanej oraz o zakazanie albo ograniczenie działalności zagrażającej środowisku;

4) między organami przedsiębiorstwa państwowego;

5) między przedsiębiorstwem państwowym lub jego organami a jego organem założycielskim lub organem sprawującym nadzór;

6) z zakresu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego;

7) o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, którym jest orzeczenie sądu

gospodarczego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu albo ugoda zawarta przed tym sądem, jak również innemu tytułowi egzekucyjnemu, obejmującemu roszczenia, które, gdyby były rozpoznawane przez sąd, należałyby do właściwości sądów gospodarczych;

8) o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego opartego na prawomocnym lub

podlegającym natychmiastowemu wykonaniu orzeczeniu sądu gospodarczego albo ugodzie zawartej przed tym sądem, jak również innego tytułu wykonawczego obejmującego roszczenie, które, gdyby było rozpoznawane przez sąd, należałoby do właściwości sądów gospodarczych;

9) o ustalenie, że orzeczenie sądu lub rozstrzygnięcie innego organu państwa obcego wydane w sprawie gospodarczej podlega albo nie podlega uznaniu;

10) inne, przekazane przez odrębne przepisy.

(10)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie uproszczone Zakres i istota.

Postępowanie uproszczone jest postępowaniem obligatoryjnym, przeznaczonym dla spraw o małej wartości przedmiotu sporu i nieskomplikowanym charakterze prawnym;

czynności sądu i stron są w wysokim stopniu sformalizowane, a przyjęte rozwiązania nakładają na strony dużą dyscyplinę procesową; ocena zasadności roszczeń oparta jest na uznaniu sędziowskim w stopniu znacznie większym niż w postępowaniu zwykłym, postępowanie odwoławcze cechuje duże uproszczenie.

Katalog spraw rozpoznawanych według przepisów o postępowaniu odrębnym

uproszczonym został sformułowany za pomocą dwóch kryteriów: przedmiotowego i wartościowego.

Art. 505¹. Przepisy niniejszego działu stosuje się w następujących sprawach należących do właściwości sądów rejonowych:

1) o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi,

gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty;

2) o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu.

(11)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie uproszczone Odrębności.

Obowiązek wnoszenia pism procesowych na urzędowych formularzach. Obowiązek ten dotyczy, po pierwsze: pozwu, odpowiedzi na pozew i wniosków dowodowych, oraz po drugie:

sprzeciwu od wyroku zaocznego, zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym (art. 125 § 2 i 3, art. 493 § 2, art. 503 § 2 i art. 505² ). Skutki zaniedbania obowiązku - art. 130¹

Zakaz stosowania i korzystania z instytucji procesowych powodujących przedłużenie

postępowania sądowego. W postępowaniu uproszczonym - zgodnie z art. 505⁴ - wyłączona jest możliwość kumulacji roszczeń i przedmiotowej zmiany powództwa (art. 191 i 193),

podmiotowej zmiany powództwa (art. 194-196 i 198), interwencji głównej, interwencji ubocznej i przypozwania (art. 75-85). Zgodnie z art. 505³ jednym pozwem można dochodzić tylko

jednego roszczenia, połączenie natomiast kilku roszczeń w jednym pozwie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wynikają z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju.

Ograniczenie w zakresie możliwości dochodzenia części roszczenia; polega ono na tym, że można w postępowaniu uproszczonym dochodzić części roszczenia tylko wtedy, gdy

postępowanie to byłoby właściwe dla całego roszczenia wynikającego z faktów przytoczonych przez powoda. W przeciwnym wypadku sprawa rozpoznawana jest z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym. Ratio legis tego unormowania polega na tym, że uniemożliwia uzyskanie w postępowaniu uproszczonym wyroków przesądzających zasadę powództwa (art.

505³ § 3)

(12)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie uproszczone Odrębności.

Ograniczenie w zakresie możliwości występowania z powództwem wzajemnym i zgłaszaniem zarzutu potrącenia; polega ono na tym, że pozwany może wprawdzie wnieść powództwo wzajemne lub zgłosić zarzut potrącenia, ale roszczenia

przedstawione w tej formie muszą też nadawać się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym (art. 505⁴ § 2). Sama okoliczność, że pozwany skutecznie wniósł pozew wzajemny lub zgłosił zarzut potrącenia, nie przeradza sprawy w „szczególnie zawiłą” (art. 505⁷). Gdyby sąd uznał, że sprawa wskutek tych czynności nabrała takiego charakteru, to rozpozna ją z pominięciem przepisów o postępowaniu odrębnym.

Ograniczenia dowodowe. W postępowaniu uproszczonym: 1) została wyłączona możliwość przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego oraz instytutu naukowo-

badawczego (art. 505⁶ § 2); gdy sąd uzna, że przeprowadzenie takich dowodów jest konieczne, rozpozna sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym;

2) sąd może zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności, jeżeli uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione (art. 505⁶ § 3).

Strony mogą zrzec się doręczenia uzasadnienia wyroku, a nawet prawa do wniesienia apelacji (art. 505⁸).

(13)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie uproszczone

Odrębności w postępowaniu odwoławczym.

Apelacja - zgodnie z art. 505⁹ - może być oparta na zarzutach: 1) naruszenia prawa materialnego, 2) naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Apelację można także oprzeć na podstawie późniejszego wykrycia okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, z których strona nie mogła skorzystać przed sądem pierwszej instancji.

Po upływie terminu do wniesienia apelacji niedopuszczalne jest - odmiennie niż w wypadku apelacji zwykłej - przytaczanie dalszych zarzutów (art. 505⁹ § 2).

Sprawę rozpoznaje sąd w składzie jednego sędziego.

Od uznania sądu zależy, czy zostanie wyznaczona rozprawa apelacyjna, czy sprawa będzie rozpoznana na posiedzeniu niejawnym. Posiedzenie niejawne wyłączone jest w przypadku, gdy w apelacji lub w odpowiedzi na apelację strona zażądała przeprowadzenia rozprawy.

Postępowanie dowodowe jest ograniczone do dowodu z dokumentów, chyba że apelacja zostanie oparta na podstawie późniejszego wykrycia okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, z których strona nie mogła skorzystać przed sądem pierwszej instancji.

(14)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie uproszczone

Odrębności w postępowaniu odwoławczym.

Odrębności dotyczą też wyrokowania przez sąd drugiej instancji, w przypadku naruszenia prawa materialnego bowiem - przy jednoczesnym stwierdzeniu, że zgromadzone dowody nie dają wystarczających podstaw do zmiany wyroku - sąd drugiej instancji uchyli wyrok i przekaże sprawę do ponownego rozpoznania.

Uchylając zaskarżony wyrok sąd drugiej instancji może przekazać sprawę do rozpoznania z wyłączeniem przepisów o postępowaniu uproszczonym także wówczas, gdy sprawa stosownie do art. 505¹ podlega rozpoznaniu w tym postępowaniu.

Sąd drugiej instancji oddala apelację również wtedy, gdy mimo naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania albo błędnego uzasadnienia zaskarżony wyrok odpowiada prawu.

Odrębność uzasadnienia wyroku sądu drugiej instancji polega na tym, że jeśli sąd ten nie przeprowadzał postępowania dowodowego, uzasadnienie powinno zawierać

jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w postępowaniu uproszczonym (art. 398² § 2).

(15)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie nakazowe Zakres i istota.

Postępowanie nakazowe należy do właściwości rzeczowej sądów rejonowych i okręgowych (art. 484¹ w zw. z art. 16 i 17 pkt 4). O tym, który z nich jest właściwy, decyduje wartość przedmiotu sporu.

Postępowanie nakazowe jest postępowaniem fakultatywnym, co oznacza, że może być wszczęte tylko wskutek wniesienia pozwu zawierającego żądanie wydania

nakazu zapłaty (tzw. pozwu nakazowego).

Sąd w pierwszej fazie postępowania nie bada materialnoprawnej podstawy żądania w takim zakresie i na takich zasadach, jak będzie to czynił sąd po wniesieniu

zarzutów; np. jeśli powód żąda zasądzenia ceny z umowy dostawy, powód nie musi dołączać do pozwu nakazowego umowy, wystarczy, gdy przedstawi rachunek

zaakceptowany przez odbiorcę towaru bądź oświadczenie pisemne dłużnika o uznaniu długu oraz wezwanie dłużnika do zapłaty. W tej fazie postępowania, tj. poprzedzającej wydanie nakazu zapłaty, pod względem zasad dowodzenia występuje zbliżenie

zobowiązań kauzalnych do zobowiązań abstrakcyjnych.

(16)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie nakazowe Zakres i istota.

Podstawową odrębnością pierwszej fazy postępowania nakazowego jest ograniczenie katalogu środków dowodowych do wymienionych w art. 485:

Art. 485. § 1. Sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu:1) dokumentem urzędowym;

2) zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;

3) wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu;

4) zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym.

§ 2. Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu, do wydania nakazu

niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu.

§ 2a. Sąd wydaje nakaz zapłaty na podstawie dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego, dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, jeżeli powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego, odsetek w transakcjach handlowych określonych w ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach lub kwoty, o której mowa w art. 10 ust. 1 tej ustawy, oraz na podstawie dokumentów potwierdzających poniesienie kosztów odzyskiwania należności, jeżeli powód dochodzi również zwrotu kosztów, o których mowa w art. 10 ust. 2 tej ustawy.

§ 3. Sąd może wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzonego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty.

(17)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie nakazowe Nakaz zapłaty.

Art. 491. § 1. Wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty.

§ 2. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku może być w formie skróconej umieszczony na ich odpisie.

§ 3. Nakaz zapłaty doręcza się stronom; pozwanemu wraz z pozwem, załącznikami i pouczeniem o treści art. 493 § 1 zdanie trzecie.

Nakaz zapłaty jest postacią orzeczenia sądowego, które merytorycznie odnosi się do żądania zgłoszonego w pozwie, z zastrzeżeniem, że nakazem zapłaty sąd może orzec o obowiązku zaspokojenia całego dochodzonego roszczenia (verba legis: zaspokoić roszczenie w całości), nie może zatem wydać nakazu zapłaty tylko co do części roszczenia, przekazując pozostałą jego część do rozpoznania w postępowaniu zwykłym, ani też uwzględnić tylko część roszczenia, a w pozostałym zakresie powództwo oddalić.

Art. 492¹. § 1. Jeżeli doręczenie nakazu zapłaty nie może nastąpić dlatego, że miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty, a przewodniczący podejmuje odpowiednie czynności.

§ 2. Jeżeli po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powołanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty i wydaje odpowiednie postanowienie.

(18)

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

POSTĘPOWANIE CYWILNEGO 2015/2016

W yd zi ał P ra w a, A d m in is tr ac ji i E ko n o m ii

Postępowanie nakazowe Zarzuty od nakazu zapłaty.

Art. 493.

§ 1. Pismo zawierające zarzuty wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty. W piśmie pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości, czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy oraz okoliczności faktyczne i dowody. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w zarzutach bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i

dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności.

§ 2. Jeżeli pozew wniesiono na urzędowym formularzu, wniesienie zarzutów wymaga również zachowania tej formy.

§ 3. Do potrącenia mogą być przedstawione tylko wierzytelności udowodnione dokumentami, o których mowa w art. 485.

§ 4. Powództwo wzajemne jest niedopuszczalne.

Art. 494. § 1. Sąd odrzuca zarzuty wniesione po upływie terminu, nieopłacone lub z innych przyczyn niedopuszczalne, jak również zarzuty, których braków pozwany nie usunął w terminie.

§ 2. Nakaz zapłaty, przeciwko któremu w całości lub w części nie wniesiono skutecznie zarzutów, ma skutki prawomocnego wyroku.

Art. 495. § 1. W razie prawidłowego wniesienia zarzutów przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie ich powodowi.

§ 2. W toku postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok

dotychczasowych. Jednakże w razie zmiany okoliczności powód może żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się może nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenia za dalsze okresy.