ì
Postępowanie cywilne
Olaf Hamberger
Instytut Prawa Cywilnego Zakład Postępowania Cywilnego
Olaf.hamberger@uwr.edu.pl
Temat zajęć:
ì
Zawieszenie
postępowanie
jest to przejściowe wstrzymanie części lub całego postępowania, będące
skutkiem wystąpienia określonych w ustawie zdarzeń, uniemożliwiających podejmowanie czynności procesowych przez sąd lub strony albo wymagających
wyjaśnienia w innym postępowaniu, a których to uwzględnienie przez sąd ma
wpływ na zgodne z prawem oraz rzeczywistym stanem rzeczy rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy
Zawieszenie
postępowania
obligatoryjne
z mocy prawa
na mocy
postanowienie
sądu
Zawieszenie postępowania
z mocy prawa
(art. 173 KPC)
Postępowanie ulega
zawieszeniu z mocy prawa
w razie zaprzestania
czynności przez sąd
wskutek siły wyższej.
Siła wyższa oznacza zdarzenie
nadzwyczajne, niezależne od woli sądu ani od woli stron, którego nie można było
przewidzieć i któremu nie można było zapobiec. Do takich zdarzeń należy
zaliczyć wszelkiego rodzaju klęski żywiołowe, takie jak powódź, huragan,
trzęsienie ziemi, pożar, epidemie, katastrofy budowlane, ataki terrorystyczne, działania wojenne, szczególne uwarunkowania polityczne na terenie objętym właściwością miejscową
sądu.
Zaprzestanie czynności przez sąd
Obligatoryjne zawieszenie postępowania sądowego z urzędu
następuje:
w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela; jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą
braki uniemożliwiające jej działanie, chyba że ustanowiono kuratora na podstawie art. 69 § 1lub art. 42 § 1 Kodeksu cywilnego;
jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą
sądu;
jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości, masy układowej lub masy sanacyjnej i ogłoszono upadłość lub wszczęto wtórne postępowanie
upadłościowe albo ustanowiono zarządcę w postępowaniu restrukturyzacyjnym;
jeżeli ustanowiono zarządcę przymusowego w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości lub zarządcę tymczasowego w postępowaniu o otwarcie
postępowania sanacyjnego, a postępowanie dotyczy majątku objętego zabezpieczeniem;
jeżeli zarządca sukcesyjny przestał pełnić tę funkcję albo zarząd sukcesyjny wygasł, w przypadku gdy postępowanie toczyło się z udziałem zarządcy
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci strony lub jej
przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty
przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego
charakteru takiego przedstawiciela (art. 174 § 1 pkt. 1 KPC)
Przez stronę w rozumieniu komentowanego przepisu należy
rozumieć nie tylko powoda i pozwanego, ale też strony postępowania nieprocesowego,
interwenienta ubocznego,
współuczestnika procesowego koniecznego i jednolitego.
Zakres zawieszenia postępowania w przypadku śmierci lub utraty zdolności sądowej przez współuczestnika w sporze zależy od charakteru współuczestnictwa. Śmierć lub utrata zdolności sądowej przez współuczestnika koniecznego lub
jednolitego prowadzi do zawieszenia całego postępowania (por. post. SN z 13.11.1974 r., II CZ 195/74, OSPiKA 1976, Nr 5, poz. 94), natomiast w
przypadku współuczestnictwa formalnego zawieszenie będzie dotyczyć tylko tego współuczestnika. Częściowe zawieszenie postępowania powinno nastąpić również w przypadku śmierci lub utraty zdolności sądowej
współuczestnika materialnego zwykłego (zob. szerzej uchw. SN z 10.10.1964 r., III CO 53/64,
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci strony lub jej
przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty
przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego
charakteru takiego przedstawiciela (art. 174 § 1 pkt. 1 KPC)
Przez stronę w rozumieniu komentowanego przepisu należy
rozumieć nie tylko powoda i pozwanego, ale też strony postępowania nieprocesowego,
interwenienta ubocznego,
współuczestnika procesowego koniecznego i jednolitego.
Interwencja uboczna. W przypadku interwenienta ubocznego zawieszenie postępowania w całości na
podstawie art. 174 § 1 pkt 1 KPC powinno być skutkiem śmierci lub utraty zdolności sądowej tylko
przez interwenienta ubocznego samoistnego, do którego stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie jednolitym (art. 81 KPC), brak
natomiast takiego odesłania przy interwencji ubocznej niesamoistnej (zob. orz. SN z 10.10.1964 r., III CO 53/64, OSNC 1965, Nr 6, poz. 94, z glosą S.
Włodyki, OSPiKA 1968, Nr 2, poz. 29). Następcy prawni interwenienta ubocznego niesamoistnego, jeśli będą chcieli przystąpić do sprawy, będą mogli
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci strony lub jej
przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty
przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego
charakteru takiego przedstawiciela (art. 174 § 1 pkt. 1 KPC)
Śmierć osoby fizycznej w trakcie procesu stanowi przeszkodę w jego kontynuowaniu i w przypadku, gdy przedmiotem procesu są prawa i obowiązki, które przechodzą na następców prawnych, musi nastąpić
zawieszenie postępowania (art. 174 § 1 pkt 1 KPC). Niezawieszenie postępowania i jego kontynuowanie po utracie zdolności sądowej przez
stronę, bez wstąpienia w jej miejsce następców prawnych, powoduje nieważność postępowania (por. wyr. SN z 15.7.1988 r., II CKU 19/98, Legalis). Nieważność postępowania zachodzi także wówczas, gdy sąd przed wydaniem wyroku nie został powiadomiony o śmierci strony (art.
379 pkt 2 KPC). Na podstawie art. 96 KPC wszystkie działania podjęte przez pełnomocnika po śmierci mandanta są bezprawne, z wyjątkiem
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci strony lub jej
przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty
przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego
charakteru takiego przedstawiciela (art. 174 § 1 pkt. 1 KPC)
Nie zawsze śmierć strony powoduje zawieszenie postępowania, albowiem na mocy przepisów szczególnych może
ono podlegać umorzeniu (zob. m.in. art. 446, 446 w zw. z art.
452 i 456 § 1 i 3 KPC).
W zakresie praw i obowiązków o charakterze osobistym i niewchodzących w skład spadku sąd umarza postępowanie z powodu śmierci strony (zob. uchw. SN
z 10.10.1964 r., III CO 53/64, OSNCP 1965, Nr 6, poz. 94 i z 23.4.1985 r., III CZP 16/85, OSNC 1985, Nr 12, poz. 195; wyr. SN z 1.2.1960 r., IV CR 565/59, OSNCK 1960, Nr 4, poz. 116; post. SN z 12.11.1980 r., IV CZ 158/80, Legalis; W. Siedlecki,
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci strony lub jej
przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty
przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego
charakteru takiego przedstawiciela (art. 174 § 1 pkt. 1 KPC)
Utrata zdolności procesowej przez stronę lub jej przedstawiciela ustawowego następuje z momentem
ubezwłasnowolnienia częściowego lub całkowitego osoby fizycznej. W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego osoba fizyczna ma zdolność procesową w
sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie (art. 65 § 2 KPC). Nie ma
natomiast podstaw do zawieszenia postępowania wobec strony, co do której toczy się postępowanie o ubezwłasnowolnienie (por. uchw. SN z 12.12.1960 r., I CO 25/60, OSN 1961, Nr 2, poz. 32; wyr. SN: z 23.9.1999
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci strony lub jej
przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty
przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego
charakteru takiego przedstawiciela (art. 174 § 1 pkt. 1 KPC)
pojęcie "utrata zdolności sądowej" odnosi w tym przepisie wyłącznie do strony niebędącej osobą fizyczną. Utrata zdolności sądowej przez
osobę prawną lub jednostkę organizacyjną następuje z powodów i w sposób określony we
właściwych przepisach ustrojowych
dotyczących tych podmiotów. Utrata zdolności sądowej może być następstwem różnych zdarzeń oraz wiązać się z odmiennymi skutkami
prawnymi. Co do zasady utrata zdolności sądowej następuje z chwilą wykreślenia z
rejestru, np. w wypadku spółek prawa
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu w razie śmierci strony lub jej
przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty
przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego
charakteru takiego przedstawiciela (art. 174 § 1 pkt. 1 KPC)
Utrata przez przedstawiciela ustawowego osoby fizycznej charakteru takiego przedstawiciela może być
wynikiem pozbawienia rodzica władzy rodzicielskiej, zwolnienia przez sąd opiekuna, ustania władzy rodzicielskiej wskutek przysposobienia. Nie stanowi
natomiast podstawy do zawieszenia postępowania ustanie władzy rodzicielskiej wskutek osiągnięcia pełnoletności przez dziecko lub też ustanie opieki wobec uchylenia przez sąd ubezwłasnowolnienia,
albowiem w takiej sytuacji osoby posiadające przedstawiciela ustawowego same uzyskują zdolność
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu jeżeli w składzie organów jednostki
organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie,
chyba że ustanowiono kuratora na podstawie art. 69 § 1 KC lub art. 42 § 1 KC
(art. 174 § 1 pkt. 2 KPC)
Zawieszenie postępowania będzie natomiast konieczne w razie np. śmierci jednego z członków dwuosobowego zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której obowiązuje wymaganie
reprezentacji łącznej (art. 205 § 1 KSH), oraz w przypadku wszelkich takich zmian w składzie organu, przez które osoba prawna lub jednostka, o której mowa art. 64 § 11 KC, nie może być
prawidłowo reprezentowana bądź to przez sam zarząd, bądź też przez prokurentów.
W świetle art. 379 pkt 2 KPC brak organu powołanego do reprezentowania strony stanowi przyczynę nieważności
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu jeżeli strona lub jej przedstawiciel
ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych
wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu
(art. 174 § 1 pkt. 3 KPC)
Sąd zawiesza postępowanie, jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajdują się w miejscowości pozbawionej – wskutek
nadzwyczajnych wydarzeń – komunikacji z siedzibą sądu. Do nadzwyczajnych można zaliczyć takie zdarzenia, jak katastrofa
kolejowa, wszelkiego rodzaju klęski żywiołowe, tj. powódź, huragan, śnieżyca, pożar. Do nadzwyczajnych zdarzeń,
uzasadniających zawieszenie postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 3 KPC, nie należą typowe, możliwe do przewidzenia trudności komunikacyjne spowodowane opóźnieniami środków transportu lub też większym natężeniem ruchu. Jeżeli jednocześnie
z przesłankami zawieszenia postępowania z art. 174 § 1 pkt 3 KPC zachodzą przyczyny zawieszenia przewidziane w art. 173 KPC,
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu jeżeli postępowanie dotyczy masy
upadłości, masy układowej lub masy sanacyjnej i ogłoszono upadłość lub
wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe albo ustanowiono zarządcę w
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu jeżeli ustanowiono zarządcę
przymusowego w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości lub
zarządcę tymczasowego w postępowaniu o otwarcie postępowania
sanacyjnego, a postępowanie dotyczy majątku objętego zabezpieczeniem
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu jeżeli zarządca sukcesyjny przestał pełnić
tę funkcję albo zarząd sukcesyjny wygasł, w przypadku gdy postępowanie
toczyło się z udziałem zarządcy sukcesyjnego.
(art. 174 § 1 pkt. 6 KPC)
Zarząd sukcesyjny wygasa z:
1) upływem 2 miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy, jeżeli w tym okresie żaden ze spadkobierców
przedsiębiorcy nie przyjął spadku ani zapisobierca windykacyjny nie przyjął zapisu windykacyjnego, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie, chyba że zarządca sukcesyjny działa na rzecz małżonka przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku;
2) dniem uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowania aktu
poświadczenia dziedziczenia albo wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, jeżeli jeden spadkobierca albo zapisobierca windykacyjny nabył przedsiębiorstwo w spadku w całości;
3) dniem nabycia przedsiębiorstwa w spadku w całości przez jedną osobę, o której mowa w art. 3 pkt 3 ZarządSukcU;
4) upływem miesiąca od dnia wykreślenia zarządcy sukcesyjnego z CEIDG, chyba że w tym okresie powołano kolejnego zarządcę sukcesyjnego;
5) dniem ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy;
Moc wsteczna postanowienia o zawieszeniu postępowania
W przypadkach wymienionych w art. 174 § 1 pkt 1, 4 i 6 KPC zawieszenie ma skutek od chwili zdarzeń, które je spowodowały. Ta
regulacja stanowi wyjątek od zasady określonej w art. 360 KPC,
zgodnie z którą postanowienie staje się skuteczne z chwilą ogłoszenia, a jeżeli nie było ogłoszone – z chwilą podpisania
Uchylenie wydanych orzeczeń
W przypadkach wymienionych w art. 174 § 1 pkt 1, 4 i 6 KPC zawieszając postępowanie, sąd z urzędu uchyla orzeczenia wydane
po nastąpieniu tych zdarzeń, chyba że nastąpiły one po
Wezwanie do udziału w
sprawie.
Ogłoszenie upadłości, wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego wobec powoda lub pozwanego lub ustanowienie
zarządcy w postępowaniu
restrukturyzacyjnym skutkują odebraniem jednej ze stron procesu zarządu majątkiem,
co wymaga zapewnienia jej prawidłowej reprezentacji w procesie. Sąd wzywa – na
podstawie art. 174 § 3 KPC – syndyka, zarządcę przymusowego, zarządcę tymczasowego albo zarządcę do udziału w
sprawie. Czynności określone w tym przepisie mają za zadanie umożliwienie
syndykowi podjęcia decyzji dotyczącej potrzeby jego udziału w konkretnej sprawie,
a jednocześnie wyjaśnienie okoliczności istotnych dla dalszego biegu postępowania.
Są one zbędne, jeżeli syndyk sam zgłosi swoje wstąpienie do sprawy, przy czym
wstąpienie nie wymaga dokonania sformalizowanego aktu, może nastąpić także
przez podjęcie przez syndyka działań procesowych (post. SN z 17.2.2011 r., III CZ
Zawieszenie
postępowania z urzędu
ze względu na śmierć
profesjonalnego
pełnomocnika lub
przymiotu
profesjonalnego
pełnomocnika
Jeżeli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych jest obowiązkowe, w razie śmierci
adwokata lub radcy prawnego, skreślenia z listy adwokatów lub
radców prawnych, utraty możliwości wykonywania zawodu albo utraty zdolności procesowej,
sąd zawiesza postępowanie z urzędu, wyznaczając odpowiedni
termin do wskazania innego adwokata lub radcy prawnego, i po
Sąd może zawiesić postępowanie z
urzędu:
jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego;
jeżeli osoba trzecia wystąpiła przeciwko obu stronom z interwencją główną; jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu administracji
publicznej;
jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej;
jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej;
w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania
sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy;
jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub danych pozwalających sądowi na ustalenie numerów, o których mowa w art. 2081, lub
Art. 176 KPC [Na wniosek spadkobiercy]
Sąd zawiesi postępowanie na wniosek spadkobiercy, jeżeli powód dochodzi przeciwko niemu wykonania obowiązku, należącego do długów spadkowych, a spadkobierca nie złożył jeszcze
oświadczenia o przyjęciu spadku i termin do złożenia takiego oświadczenia jeszcze
nie upłynął. Art. 178 [Na zgodny wniosek] Sąd może również zawiesić
W wypadku zawieszenia postępowania na zgodny
wniosek stron albo wskutek ich niestawiennictwa lub niemożności nadania sprawie dalszego biegu, zawieszenie wstrzymuje
tylko bieg terminów sądowych, które biegną
dalej dopiero z chwilą podjęcia postępowania.
We wszystkich innych wypadkach zawieszenia żadne terminy nie biegną
i zaczynają biec dopiero od początku z chwilą podjęcia postępowania. Terminy sądowe należy w
miarę potrzeby wyznaczać na nowo.
Podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych
czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu
podjęcie postępowania albo zabezpieczenie powództwa lub dowodu. Czynności podejmowane
przez strony, a niedotyczące tych przedmiotów, wywołują
Sąd umarza postępowanie:
1. zawieszone z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6, jeżeli
wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu trzech
miesięcy od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania;
2. zawieszone na zgodny wniosek stron lub na wniosek spadkobiercy,
jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu
sześciu miesięcy od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania;
3. w przypadku stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która
utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie roku od daty
postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny;
4. zawieszone z przyczyny wskazanej w art. 174 § 1 pkt 2 po upływie
dwóch lat od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej
przyczyny;
Umorzenie postępowania zawieszonego w pierwszej instancji nie pozbawia
powoda prawa ponownego wytoczenia powództwa, jednakże poprzedni
pozew nie wywołuje żadnych skutków, które ustawa wiąże z wytoczeniem
powództwa. Skutki te wywołuje jednak pozew wniesiony w sprawie, w
której postępowanie umorzono na podstawie § 1 pkt 4.
Umorzenie zawieszonego postępowania przez sąd wyższej instancji
powoduje uprawomocnienie się zaskarżonego orzeczenia, z wyjątkiem
spraw o unieważnienie małżeństwa lub o rozwód oraz o ustalenie
nieistnienia małżeństwa, w których postępowanie umarza się wówczas w
całości.
ì
Zgodnie z art. 98 § 1 KPC koszty procesu to koszty niezbędne do celowego
dochodzenia praw i celowej obrony, które strona przegrywająca daną sprawę jest
Na koszty
postępowania
cywilnego
składają się:
koszty sądowe obejmujące opłaty sądowe (opłata i opłata
kancelaryjna) oraz wydatki sądowe, które podlegają
zwrotowi,
koszty udziału strony postępowania (uczestnika) występującej przed sądem osobiście lub reprezentowanej
przez niewykwalifikowanego pełnomocnika obejmujące poniesione przez nią koszty
sądowe,
koszty przejazdów do sądu oraz równowartość zarobku
utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie,
koszty zastępstwa procesowego strony przez wykwalifikowanego
pełnomocnika obejmujące wynagrodzenie pełnomocnika i
poniesione wydatki,
Za
sa
dy
o
rz
ek
an
ia
o
k
os
zt
ac
h
pos
tę
po
w
ania
zasada odpowiedzialności za wynik
procesu (art. 98 KPC)
zasada kosztów niezbędnych i celowych (art.
98 KPC)
zasada zawinienia (art. 101, art. 103 i art. 110
KPC),
zasada słuszności (art. 102 KPC),
ì
KAZUS 1
Przed sądem rejonowym toczy się postępowanie przeciwko Adamowi Nowakowi. Jan Kowalski wytoczył przeciwko niemu powództwo o zapłatę kwoty 30.000,00 zł z tytułu umowy pożyczki. W trakcie postępowania Adam Nowak został całkowicie
ubezwłasnowolniony, jednak w dalszym ciągu stawiał się osobiście na posiedzenia i działał samodzielnie. Sąd kontynuował postępowanie aż do momentu wydania orzeczenia.
Pytania:
KAZUS 2
Powód Mariusz Iksiński w sprawie o zapłatę kwoty 100.000,00 zł przedłożył m.in. prywatną ekspertyzę sporządzoną przez rzeczoznawcę majątkowego. Domagał się on zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego zwrotu kosztu uzyskania tej prywatnej opinii. Sąd apelacyjny, rozpoznający apelację powoda, uznał zgłoszone przez apelującego żądanie za niezasadne. Sąd zwrócił uwagę, iż nie zaszły przesłanki ku temu, by pozwany zwrócił powodom wydatki poniesione na uzyskanie tej opinii.
Pytanie:
KAZUS 3
Sąd okręgowy w sprawie o zapłatę 100.000,00 zł wydał postanowienie, którym m.in. ustalił wymiar zaliczki na poczet dowodu z opinii biegłego. Jednocześnie sąd ustalił wymiar tzw. wydatku. Powód Marian Kowalski nie zgodził się z tym rozstrzygnięciem i wniósł zażalenie. Według sądu okręgowego było ono niedopuszczalne. Sąd okręgowy wskazał, że z art. 394 § 1 pkt. 9 KPC nie wynika prawo do zaskarżenia wymiaru wydatku. W art. 394 § 1 pkt 9 KPC wskazano mianowicie jedynie na możliwość zaskarżenia wymiaru opłaty, a nie wymiaru wydatku. W związku z tym sąd I instancji odrzucił zażalenie w tym zakresie.
Marian Kowalski wskazywał z kolei, że sąd okręgowy nie mógł zobowiązać go do uiszczenia zaliczki. Ponadto został on zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych w 90%, a
zwolnienie go z kosztów sądowych w części ma wpływ na zaliczkę, którą miał pokryć.
Pytanie:
KAZUS 4
Pozwany Janusz Kowalski wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku w sprawie o zapłatę. Sąd okręgowy 29 marca 2019 r. odrzucił jego skargę uznając, że nie została ona prawidłowo opłacona. Sąd wskazał, że skarżący
postanowieniem dnia 13 marca 2019 r. został zwolniony od ponoszenia opłaty od skargi w części. Janusz Kowalski został także wezwany do uiszczenia pozostałej części opłaty od skargi. Odpis orzeczenia sądu został doręczony jego pełnomocnikowi w dniu 17 marca 2019 r. Janusz Kowalski uregulował zaś opłatę w dniu 27 marca 2019 r. (polecenie przelewu opłaty sądowej zostało złożone bankowi w dniu 23 marca 2019 r. co zostało wykazane na podstawie dowodu w postaci wydruku historii operacji z banku), a zatem po upływie tygodniowego terminu o którym mowa w art. 112 ust. 3 KSCU Odrzucając skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sąd okręgowy ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że opłata sądowa została uiszczona w dniu 27 marca 2019 r. a zatem po upływie tygodniowego terminu. Skarżący wniósł zażalenie po powyższe
rozstrzygnięcie i domagał się uchylenia postanowienia.
Pytanie:
KAZUS 5
W sprawie o zapłatę kwoty 80.000,00 zł przewodniczący sądu okręgowego zwrócił pozew z uwagi na to, że Jacek Romanowski (który został częściowo zwolniony z ponoszenia kosztów sądowych) został zobowiązany do uiszczenia opłaty od pozwu w kwocie 390 zł w terminie tygodniowym od daty doręczenia wezwania, pod rygorem zwrotu pozwu. Powód jednak we wskazanym terminie nie uiścił wskazanej opłaty, co poskutkowało zwrotem tego pisma. W zażaleniu na zarządzenie o zwrocie pozwu Jacek Romanowski wskazał, że składał
wniosek o rozłożenie na raty opłaty od pozwu w kwocie 390 zł, lecz sąd okręgowy nie odniósł się do jego wniosku. Skarżący wyjaśnił, że jego sytuacja rodzinna i majątkowa jest trudna: posiada on znaczne zadłużenie, a ponadto nadto w obliczu tego, że jego dzieci idą do szkoły, powstaje konieczność zakupienia dla nich podręczników i materiałów szkolnych. Powód zaznaczył, że od czasu udzielenia mu przez sąd częściowego zwolnienia od kosztów sądowych jego sytuacja nie uległa poprawie. Jacek Romanowski zaznaczył, że on i jego najbliżsi krewni zbierają środki na uregulowanie opłaty od pozwu, ale uiszczenie tej kwoty jednorazowo byłoby dla nich sporym obciążeniem i "odbiłoby się kosztem dzieci". W
związku z tym w zażaleniu złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w całości albo o rozłożenie części opłaty, której dotyczyło wezwanie, na raty.
Pytania:
KAZUS 6
Sąd okręgowy w dniu 14 listopad 2018 r. oddalił wniosek pozwanej Grażyny Miłej o zwolnienie od kosztów sądowych w zakresie opłaty od apelacji. Sąd ten wskazał, iż
pozwana uzyskuje regularne dochody i prowadzi własną działalność gospodarczą. Oznacza to, że może ona ponieść opłatę od apelacji wynoszącą ok. 7.000,00 zł. Sąd okręgowy
podkreślił, że pozwana w toku postępowania powinna była gromadzić środki pieniężne na pokrycie kosztów sądowych. Pozwana ma stały dochód z uzyskiwanego świadczenia
emerytalnego, a nadto uzyskuje ona dochody z działalności gospodarczej. Jej miesięczny łączny dochód wynosi ok. 4.400,00 zł. Pozwana ponosi wydatki "na życie" a także spłaca kredyt. Z oświadczeń wynika, iż dochody pozwanej przewyższają wydatki o ok. 800 zł. Proces toczy się od lipca 2017 roku. W toku postępowania pozwana zaczęła uzyskiwać wyższe dochody.
W zażaleniu Grażyna Miła kwestionowała ustalenie, że jest w stanie ponieść opłatę od apelacji. Skarżąca zaznaczyła w szczególności, iż posiadana przez nią nieruchomość jest obciążona istotnymi hipotekami, które uniemożliwiają jej zabezpieczenie hipoteczne ewentualnej pożyczki.
Pytania:
KAZUS 7
Adam Naiwny w dniu 15 marca 2018 r. zawarł z Piotrem Przekrętem umowę sprzedaży samochodu, termin zapłaty strony ustaliły na dzień 29 marca 2018 r. samochód został
wydany w dniu zawarcia umowy, jednak cena w wysokości 60 tys. zł nie została uiszczona w terminie. W dniu 10 kwietnia 2019 r. Adam Naiwny pozwał więc Piotra przekręt o zapłatę kwoty 60 tys. zł wraz z odsetkami od dnia 30 marca 2018 r. do dnia zapłaty. Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze zgodnie z wnioskiem powoda udzielił zabezpieczenia roszczenia o zapłatę określonego w pozwie, przez zajęcie ruchomości pozwanego, w szczególności samochodu osobowego będącego przedmiotem umowy sprzedaży. Postanowienie o udzieleniu
zabezpieczenia zostało wydanie w dniu 15 kwietnia 2019 r. W dniu 19 kwietnia 2019 r. Adam Naiwny złożył do komornika sądowego Erwina Skutecznego wniosek o wykonanie
zabezpieczenia. W dniu 29 kwietnia 2019 r. komornik sądowy wydał postanowienie w którym ustalił koszty wykonania zabezpieczenia na 6904,50 zł (6444,20 zł – tytułem opłaty egzekucyjnej oraz 460,30 zł tytułem wydatków). Postanowienie o ustaleniu kosztów
wykonania zabezpieczenia uprawomocniło się w dniu 13 maja 2019 r. W dniu 14 maja 2019 r. powód Adam Naiwny złożył wniosek o zasądzenie kosztów postępowania
zabezpieczającego. Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze 21 maja 2019 r. wydała wyrok
(wcześniej został wydany nakaz zapłaty, ale pozwany złożył sprzeciw), w którym w punkcie: zasądza od pozwanego Piotra Przekręt na rzecz powoda Adama Naiwnego kwotę 60.000,00 zł (słownie: sześćdziesiąt tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 marca 2018 r. do dnia zapłaty
zasądza pozwanego na rzecz powoda kwotę 3000 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
KAZUS 7 c.d.
W dniu 28 maja 2019 r. pozwany Piotr Przekręt złożył zażalenie na koszty postępowania zabezpieczającego, wskazując, że koszty wykonania zabezpieczenia zostały ustalone
błędnie i powinny wynosić 3.460,30 zł, ponieważ zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z 2018 r. poz. 770) opłata stosunkowa od wniosku o wykonanie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego wynosi 5% wartości świadczenia, które ma podlegać zabezpieczeniu. Oznacza to, opłata egzekucyjna w niniejszej sprawie wynosi 3000 zł wobec tego koszty wykonania zabezpieczenia to 3460,30 zł.
Pytania:
1. Czy koszty wykonania zabezpieczenia zostały prawidłowo ustalone przez komornika sądowego Erwina Skutecznego? Czy kwota wskazana przez pozwanego w zażaleniu stanowi kotwę poprawnie wyliczonych kosztów wykonania zabezpieczenia? (założenie:
wydatki zostały ustalone prawidłowo)
2. Czy zażalenie pozwanego powinno zostać uwzględnione przez Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze?
