Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 WydziałPrawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych
Kierunek studiów: Prawo Profil: Ogólnoakademicki
Forma studiów: Stacjonarne Kod kierunku: PR
Stopień studiów: Magisterskie, jednolite Specjalności: bez specjalności
1 Przedmiot
Nazwa przedmiotu Prawo karne
Kod przedmiotu WPAISM PRAJednolite magisterskieS A3 12/13 Kategoria przedmiotu Przedmioty podstawowe - obligatoryjne
Liczba punktów ECTS 10
Język wykładowy polski
2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr W C K S La I E Wa Le
3 26 26 0 0 0 0 0 0 0
4 26 26 0 0 0 0 0 0 0
Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia/ JęzykiK — KonwersatoriumS — SeminariumLa — LabolatoriumI — InneE — E-LearningWa — WarsztatyLe — Lektorat
Cel 1 Dostarczenie studentom wiadomości o podstawowych materialnoprawnych zasadach odpowiedzialności karnej, strukturze instytucji prawa karnego , karach i środkach karnych, podstawowych typach czynów zabronionych.
Efektem ma być wiedza o przedstawianej gałęzi prawa, rozumienie jej specyfiki, umiejętność konfrontowania z normą prostych stanów faktycznych. Ponadto nabywanie umiejętności odczytywania i interpretacji znaczenia jednostek tekstu ustawy karnej.
4 Wymagania wstępne
1 zaliczenie wymogów programowych I roku studiów na kierunku prawo
5 Modułowe efekty kształcenia
MW1 Wie jaki jest przedmiot i cechy wyróżniające prawa karnego. Potrafi określić specyfikę prawa karnego wśród in- nych dyscyplin prawa. Zna zasadnicze etapy kształtowania się prawa karnego Polski odrodzonej. Potrafi scha- rakteryzować kodeks karny z 1932, 1969 i 1997 r. Zna podstawowe cechy współczesnego prawa karnego. Zna projekt nowelizacji kk i zasadnicze obszary nowelizacji. Wie jakie są szkoły i kierunki prawa karnego. Zna podział prawa karnego na prawo karne powszechne i wyspecjalizowane działy prawa karnego, potrafi je opisać.
Wie co oznacza europeizacja i internacjonalizacja współczesnego prawa karnego. Rozróżnia przepis i normę.
Wie co to norma sankcjonowana i sankcjonująca. Zna pojęcie źródeł prawa karnego
MW2 Zna konstytucyjne zasady odpowiedzialności karnej. Posiada pogłębioną wiedzę o funkcjach prawa karnego.
Zna metody wykładni. Rozumie specyfikę wykładni norm prawa karnego, wie co to zakaz analogii na nieko- rzyść. Wie co to zakaz retroakcji. Rozumie wykładnie językową, systemową, funkcjonalną. Rozumie co to moc obowiązywania wykładni. Zna rolę doktryny i orzecznictwa w procesie ustalania treści i zasad stosowania norm prawa karnego. Zna Rozróżnia dyrektywy interpretacyjne, w tym reguły kolizyjne, intertempolarne i interlo- kalne. Zna zasady odpowiedzialności za czyny popełnione poza granicami kraju. Rozumie komplementarność nauk penalnych oraz subsydiarność nauk pomocniczych.
MW3 Zna pojęcie przestępstwa, potrafi określić jego strukturę. Rozróżnia typologię czynów karalnych. Szczegółowo opisuje wszystkie elementy struktury przestępstwa. Wie szczegółowo czym jest czym zabroniony, kara, odpo- wiedzialność karna, przesłanki odpowiedzialności karnej. Określa podmiot przestępstwa, jego cechy, specyfikę odpowiedzialności nieletnich i młodocianych. Wie o odrębności zasad odpowiedzialności podmiotów zbioro- wych. Zna teorie czynu, teorię winy, koncepcję obiektywnego przypisania skutku, funkcję społecznej szkodli- wości czynu. Rozróżnia stronę podmiotowa i przedmiotową czynu zabronionego. Potrafi opisać typologie dóbr chronionych prawem oraz sposobny ochrony tych dóbr w ustawodawstwie karnym. Posiada szczegółową wiedzę o formach stadialnych popełnienia przestępstwa: przygotowanie, usiłowanie i dokonanie przestępstwa. Charak- teryzuje usiłowanie nieudolne. Rozróżnia odstąpienie od czynnego żalu, zna składniki instytucji czynnego żalu i jego odmiany we współczesnym polskim prawie karnym (świadek koronny i mały świadek koronny, zadość- uczynienie) Posiada szczegółową wiedzę o formach sprawstwa, a nadto o tak zwanych postaciach zjawiskowych.
Zna koncepcje istoty współsprawstwa. Wie co to współdziałanie przestępne i jakie są zasady odpowiedzialności osób współdziałających.
MW4 Zna katalog kar, środków karnych, środków zabezpieczających. Wie na czym zasadza się istota kary sądowej i co ją odróżnia od pozostałych środków reakcji prawnokarnej na czyn zabroniony. Posiada wiedzę o poszczegól- nych typach kar, środkach karnych i zabezpieczających oraz innych środkach reakcji prawnokarnej. Zna zasady wymiaru kary. Zna ogólne, szczególne i szczegółowe dyrektywy wymiaru kary. Wie co to okoliczności rzutujące na wymiar kary. Zna instytucję tzw. sędziowskiego wymiaru kary, oraz generalną instytucje czynu małej wagi.
Rozróżnia zwykły i nadzwyczajny wymiar kary. Potrafi szczegółowo wskazać przesłanki nadzwyczajnego zła- godzenia i nadzwyczajnego obostrzenia kary. Wie co to powrót do przestępstwa, przestępstwo terrorystyczne, czyn o charakterze chuligańskim. Zna instytucję odstąpienia od wymierzenia kary. Zna instytucję amnestii i abolicji oraz przedawnienia. Rozróżnia rodzaje immunitetów. Wie co to probacja, jakie są jej cechy charakte- rystyczne i uzasadnienie umiejscowienia w ramach środków reakcji prawnokarnej. Potrafi szczegółowo opisać przesłanki stosowania każdej przewidzianej kodeksem instytucji probacyjne: warunkowego umorzenia postępo- wania, warunkowego zawieszenia wykonania kary, warunkowego przedterminowego zwolnienia. Zna instytucje kary łącznej, oraz szczegółowo potrafi opisać przesłanki jej stosowania. Wie co to ciąg przestępstw. Zna pojęcia przestępstwa ciągłego, przestępstwa trwałego, czynu ciągłego, przestępstwa wieloczynowego. Zna instytucję
zbiegu przestępstw i zbiegu przepisów ustawy. Zna konstrukcję idealnego zbiegu przestępstw.. Zna pojęcia:
funkcjonariusza publicznego, osoby pełniącej funkcję publiczną, przestępstwa podobnego, osoby najbliższej, mienia znacznej i wielkiej wartości, dokumentu, stanu nietrzeźwości oraz groźby bezprawnej. Potrafi wymienić i scharakteryzować znamiona następujących grup przestępstw: przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko mieniu, przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji oraz wolności a także czci i godności.
MU5 Potrafi opisać czynniki które decydują o kształcie współczesnego prawa karnego oraz głównych kierunkach jego współczensnych przemian. Potrafi posługiwać się ze zrozumieniem terminologią prawa karnego. Potrafi wyjaśniać czym jest przestępstwo, kiedy ono zachodzi, a kiedy nie możemy stwierdzić jego zaistnienia. Po- trafi rozróżnić przestępstwo od wykroczenia a także innych form bezprawia. Potrafi określić kiedy zachodzić może odpowiedzialność karna a kiedy inna forma odpowiedzialności prawnej. Potrafi zgłębiać istotę prze- stępstwa. Potrafi wyjaśniać znaczenie i używać takich pojęć jak: wina, bezprawność, społeczna szkodliwość, karalność, karygodność. Zna podziały przestępstw i potrafi je stosować poprzez charakteryzowania okreslonych typów czynów zabronionych z punktu widzenia różnych typów klasyfikacji. Potrafi na przykładach wskazywać czym jest umyślność albo nieumyślność.
MK6 Potrafi wyjaśniać znaczenie i funkcjonowanie norm prawa karnego w życiu społeczny. Potrafi rozróżniać na- ganne zachowania objęte odpowiedzialnością karną od zachowań objętych innymi sferami odpowiedzialności prawnej. Posiada elementarną umiejętność rozumienia tekstu prawnego i dostrzega zasadnicze funkcję prawa w regulowaniu stosunków społecznych. Widzi generalne ramy wyznaczające zespół dóbr chronionych prawem i odczytuje implikacje społeczne wyznaczników katalogu tych dóbr.
MK7 Rozróżniając normę sankcjonowaną i sankcjonującą dostrzega podstawowe płaszczyzny funkckjonowania pra- wa, a w szczególnośći odrębności prawa materialnego i procesowego. Potrafi, sięgając po instytucje prawa materialnego, opisywać potencjalne wyznaczniki odpowiedzialności karnej osób uczestniczących w zdarzeniach będących przedmiotem debaty medialnej, jak również publikowanych orzeczeń sądowych. Może uczestniczyć ze zrozumieniem w debacie poświęconej zagadnieniom współczesności. Posiadł zdolność udzielania zdolność prostych porad z zakresu prawa karnego materialnego w nieskomplikowanych kazusach życia codziennego.
MU8 Potrafi rozstrzygać na gruncie reguł kolizyjnych sytuacje faktyczne dotyczące popełnienia przestępstw poza granicami kraju i w różnych okresach czasu. Potrafi dokonywać kwalifikacji prawnej określonego zdarzenia faktycznego. Potrafi nazywać konkretne zachowanie z punktu widzenia kryteriów jedności i wielości czynów.
Potrafi kwalifikować określone zdarzenia faktyczne z punktu widzenia realizacji znamion róznych forma po- pełnienia przestępstwa. potrafi opisywać sytuację, w których zachodzą okoliczności wyłączające bezprawność lub winę. Rozumie podstawowe zasady funkcjonowania środków reakcji prawnokarnej i potrafi je analizować.
Potrafi rozstrzygać o zasadności stosowania zwykłego lub nadzwyczajnego wymiaru kary. Potrafi stosować instytucje zbiegu przepisów, zbiegu przestępstw, kary łącznej, przedawnienia do rozstrzygania konkretnych stanów faktycznych. Potrafi analizować i opisywać znamiona wybranych typów czynów zabronionych.
6 Treści programowe
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
W1 Przedmiot i ogólna charakterystyka prawa karnego. 2
W2 Źródła prawa karnego. Budowa normy i przepisu. Specyfika wykładni. 2 W3 Fundamentalne (Konstytucyjne) zasady odpowiedzialności karnej. Podstawowe
funkcje prawa karnego. 2
W4
Szkoły teoretyczne i kierunki rozwoju prawa karnego.Prawo karne polski odrodzonej (kodeksy karne z 1932, 1969 i 1997). Kierunki nowelizacji kodeksu
karnego. Zjawisko kryminalizacji i dekryminalizacji. Europejskie i międzynarodowe prawo karne.
2
W5 Zasady obowiązywania ustawy karnej w czasie, miejscu i przestrzeni.
Reguły kolizyjne 2
W6
Przestępstwo i jego struktura. Społeczna szkodliwość. Karalność i karygodność.
Podziały czynów i przestępstw. Prawo karne powszechne, wyspecjalizowane działy prawa karnego (prawo wykroczeń, prawo karne skarbowe, prawo karne
wojskowe, prawo karne gospodarcze)
4
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
W7 Czyn zabroniony i jego znamiona. Jedność i wielość czynów i przestępstw.
Zagadnienia związku przyczynowego zasad przypisania skutku. 4 W8 Strona podmiotowa czynu zabronionego. Umyślność. Nieumyślność. Szczególne
postacie zamiaru. 4
W9 Wina. Okoliczności wyłączające lub umniejszające winę. Nieletniość. Zasady
odpowiedzialności nieletnich i młodocianych. 4 W10 Bezprawność. Okoliczności wyłączające bezprawność (kontratypy) 4 W11 Formy stadialne popełnienia przestępstwa. Usiłowanie nieudolne. Odstąpienie
i czynny żal. 4
W12 Sprawstwo i jego odmiany. Współdziałanie przestępne. Postacie zjawiskowe
przestępstwa. 4
W13
Katalog środków reakcji prawnokarnej (kary, środki karne, środki zabezpieczające, środki resocjalizacyjne). Zasady i dyrektywy wymiaru kary
i środków karnych.
2
W14
Instytucje wymiaru kary (sędziowski wymiar kary, nadzwyczajne złagodzenie, nadzwyczajne obostrzenie, odstąpienie od wymierzenia kary, przypadek małej
wagi). Przedawnienie, immunitet, amnestia, abolicja.
2
W15
Probacja, środki probacyjne (warunkowe umorzenie postępowania karnego, warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary, warunkowe przedterminowe
zwolnienie)
2
W16 Powrót do przestępstwa. Kara łączna. 2
W17 Odpowiedzialność osób prawnych za czyny zabronione popełnione przez ich
funkcjonariuszy. 2
W18 Charakterystyka znamion wybranych grup czynów zabronionych (Przestępstwa
przeciwko życiu i zdrowiu, bezpieczeństwu, czci i godności, mieniu, wolności) 4
Razem 52
Ćwiczenia/ Języki
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
C1 Zagadnienia wstępne. Wybór podręcznika i innych materiałów do nauki.
Wymogi zaliczenia przedmiotu. 2
C2 Zasady obowiązywania ustawy karnej w miejscu, czasie i przestrzeni. 6
C3 Przestępstwo i jego struktura 6
C4 Czyn zabroniony i jego znamiona 6
C5 Strona podmiotowa. Umyślność. Nieumyślność. 6
C6 Bezprawność i okoliczności wyłączające bezprawność. 6
C7 Formy stadialne popełnienia przestępstwa 6
C8 Sprawcze i niesprawcze formy współdziałania przestępnego. 6
C9 Zbiegi przestępstw i przepisów 6
C10 Charakterystyka znamion wybranych grup czynów zabronionych 2
Razem 52
7 Metody dydaktyczne
M9. Praca z podręcznikiem M8. Praca w grupach M13. Studium przypadku M16. Wykłady
M15. Zadania tablicowe M5. Dyskusja
8 Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności
Średnia liczba godzin na zrealizowanie
aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:
Godziny wynikające z planu studiów 104
Konsultacje przedmiotowe 0
Egzaminy i zaliczenia w sesji 0
Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:
Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 100
Opracowanie wyników 16
Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 30
Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z
całego nakładu pracy studenta 250
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 10
9 Metody oceny
Ocena podsumowująca P1. Egzamin pisemny P8. Zaliczenie pisemne
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu
2 Warunkiem zaliczenia ćwiczeń z przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia pismenego. Warunki zaliczenia zostaną ustalone z prowadzącymi ćwiczenia w trakcie pierwszych zajęć.
Kryteria oceny
Na ocenę 3
Uzyskanie przez studenta w obu częściach egzaminu co najmniej połowy możliwych do otrzymania punktów oraz średniej ocen części pierwszej i drugiej egzaminu opiewającej na ocenę dostateczną
Na ocenę 3.5
Uzyskanie przez studenta więcej niż połowy możliwych do otrzymania
punktów oraz średniej ocen części pierwszej i drugiej egzaminu opiewającej na ocenę plus dostateczną (średnia arytmetyczna)
Na ocenę 4
Uzyskanie przez studenta w obu częściach egzaminu co najmniej połowy możliwych do otrzymania punktów oraz średniej ocen części pierwszej i drugiej egzaminu opiewającej na ocenę dobrą (średnia arytmetyczna )
Na ocenę 4.5
Uzyskanie przez studenta w obu częściach egzaminu co najmniej2/3 możliwych do otrzymania punktów oraz średniej ocen części pierwszej i drugiej egzaminu opiewającej na ocenę plus dobrą (średnia arytmetyczna )
Na ocenę 5
Uzyskanie przez studenta w obu częściach egzaminu co najmniej 2/3 możliwych do otrzymania punktów oraz średniej ocen części pierwszej i drugiej egzaminu opiewającej na ocenę bardzo dobrą (średnia arytmetyczna )
10 Macierz realizacji przedmiotu
Modułowe efekty kształcenia dla
przedmiotu
Odniesienie do efektów kierunkowych
Treści programowe Metody
dydaktyczne Sposoby oceny
MW1
K_W07, K_W06, K_W01, K_W02,
K_W10
W1, W2, W4 M9, M16 P1
MW2
K_W07, K_W06, K_W01, K_W02,
K_W10
W3, W4, W5, C2 M9, M13, M16,
M15 P1, P8
MW3
K_W07, K_W06, K_W01, K_W02,
K_W10
W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, C3,
C4, C5, C6, C7, C8, C9
M9, M8, M13,
M16, M15, M5 P1, P8
MW4
K_W07, K_W06, K_W01, K_W02,
K_W10
W13, W14, W15, W16, W17, W18, C10
M9, M16, M15,
M5 P1, P8
MU1
K_U01, K_U07, K_U10, K_U02, K_U11, K_U05, K_U14, K_U15
W3, W4, W5, W7, W8, W9, W10, W11,
W12, W14, W15, W16, W17, W18, C2,
C4, C5, C6, C7, C8, C9
M9, M8, M13,
M16 P1, P8
MK1
K_K02, K_K01, K_K03, K_K04,
K_K07
W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12,
W13, W14, W15, W16, W17, W18, C2,
C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10
M9, M8, M13,
M16, M15, M5 P1
MK2
K_K02, K_K01, K_K03, K_K04,
K_K07
W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12,
W13, W14, W15, W16, W17, W18, C2,
C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10
M9, M8, M13,
M16, M15, M5 P1
MU2
K_U01, K_U07, K_U10, K_U02, K_U11, K_U05, K_U14, K_U15
W3, W4, W5, W7, W8, W9, W10, W11,
W12, W14, W15, W16, W17, W18, C2,
C4, C5, C6, C7, C8, C9
M9, M8, M13,
M16 P1, P8
11 Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] W.Wróbel, . A.Zoll — Polskie prawo karne, Kraków, 2012, Znak [2] L.Gardocki — Prawo karne, Warszawa, 2013, CH Beck
[3] J.Warylewski — Prawo karne. Część ogólna, Warszawa, 2009, LexisNexis [4] A.Marek — Prawo karne, Warszawa, 2011, CH Beck
Literatura uzupełniająca:
[1] G.Bogdan, Z.Ćwiąkalski, P.Kardas, J.Majewski, J.Raglewski, M.Szewczyk, W.Wróbel, A.Zoll, pod red. A.Zolla — Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Kraków, 2012, Wolters Kluwer [Tom I]
[2] M. Królikowski, R. Zawłocki — Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa, 2013, CH Beck [Tom I]
[3] O. Sitarz — Kodeks karny ze schematami, Warszawa, 2013, LexisNexis
[4] L. Paprzycki — Nauka o przestępstwie. Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności karnej, Warszawa, 2013, CH Beck [Tom IV]
Akty prawne:
[1] Ustawa/rozporządzenie w przedmiocie Ustawa Kodeks karny z dnia 7 czerwca 1997 r. Dz.U. Dz. U Nr. 88, poz. 553 z późn. zm.
12 Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
dr Adam Strzelec (kontakt: astrzelec@afm.edu.pl) Oboby prowadzące przedmiot
dr Adam Strzelec (kontakt: astrzelec@afm.edu.pl)
prof. nadzw. dr hab. Katarzyna Banasik (kontakt: kbanasik@afm.edu.pl) Marek Lubelski (kontakt: mlubelski@wp.pl)
dr Renata Pawlik (kontakt: rpawlik@afm.edu.pl)
