Lp. Element Opis
1
Nazwa przedmiotu/
modułu kształcenia
Gospodarka odpadami
2
Typ
przedmiotu/
modułu kształcenia
obowiązkowy
3 Instytut Instytut Nauk Technicznych
4
Kod
przedmiotu/
modułu kształcenia
5
Kierunek, specjalność, poziom i profil kształcenia
kierunek: inżynieria środowiska specjalność: geologia inżynierska
poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia profil kształcenia: praktyczny
6 Forma studiów stacjonarne 7 Rok studiów,
semestr Rok III, sem. V
8
Forma zajęć i liczba godzin dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczy- ciela i studentów
Stacjonarne: Niestacjonarne:
wykłady: 15,
ćwiczenia laboratoryjne: 15, ćwiczenia projektowe 30
9
Punkty ECTS (wg planu studiów)
4
10
Nakład pracy studenta – bilans punktów ECTS Forma aktywności studenta Obciążenie studenta
Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Obciążenie studenta na zajęciach
wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli
akademickich, w tym:
godz.: 67 ECTS: 2,7 godz.: ECTS:
Udział w wykładach (godz.) 15
Udział w ćwiczeniach/ seminariach/
zajęciach praktycznych/ praktykach zawodowych (godz.)
45 Dodatkowe godziny kontaktowe z
nauczycielem (godz.) 5
Udział w egzaminie (godz.) 2
Obciążenie studenta związane z
nauką samodzielną, w tym: godz.: 33 ECTS: 1,3 godz.: ECTS:
Samodzielne studiowanie tematyki zajęć/ przygotowanie się do ćwiczeń (godz.)
3 Przygotowanie do zaliczenia/
egzaminu (godz.) 5
Wykonanie prac zaliczeniowych (referat, projekt, prezentacja itd.) (godz.)
25
Obciążenie studenta w ramach zajęć związanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym
godz.: 75 ECTS: 3 godz.: ECTS:
Suma
(obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich oraz związane z nauką
samodzielną)
godz.: 100 ECTS: 4 godz.: ECTS:
11
Nauczyciel akademicki odpowiedzialny za przedmiot/
moduł
(egzaminujący)
dr hab. inż. Bogusława Łapczyńska – Kordon, dr hab. inż. Urszula Aleksander- Kwaterczak
12
Nauczyciele akademiccy prowadzący przedmiot/
moduł
dr hab. inż. Bogusława Łapczyńska – Kordon, dr hab. inż. Urszula Aleksander- Kwaterczak
13
Wymagania (kompetencje)
wstępne podstawy chemii, geochemii i ochrony środowiska, wpis na V semestr studiów
14 Założenia i cele przedmiotu
Znajomość podstawowych zasad gospodarki odpadami oraz zakresu zastosowań poszczególnych metod, technik i urządzeń wykorzystywanych do magazynowania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Umiejętność doboru optymalnej metody zagospodarowania określonej grupy odpadów.
15 Efekty kształcenia
Opis efektów kształcenia w zakresie:
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
Odniesienie do efektów kształcenia dla
obszaru WIEDZY
W1
Zna zasady klasyfikacji odpadów, podstawy prawne gospodarki odpadami oraz
poszczególne metody i technik ich unieszkodliwiania
K_W09
T1P_W02, T1P_W04InzP _W03
W2
Zna i rozumie podstawowe metody prowadzenia badań laboratoryjnych i terenowych związanych z gospodarką odpadami
K_W12
T1P_W06, T1P_W07InzP _W01, InzP_W04
W3
Ma podstawową wiedzę na temat metod i narzędzi stosowanych przy rozwiązywaniu zadań związanych z zagospodarowaniem odpadów i projektowaniem systemów odbioru, sortowania, przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów
K_W13 T1P_W07,
InzP_W02
W4
Zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii podczas wykonywania prac terenowych i
laboratoryjnych powiązanych z gospodarką odpadami
K_W15 T1P_W08,
InzP_W05 UMIEJĘTNOŚCI
U1
Zna zasady i metody pobierania
reprezentatywnych próbek różnych typów odpadów, umie opracować podstawową charakterystykę odpadu i przygotować próbki odpadów do badań.
K_U02 K_U30
T1P_U08, T1P_U09, T1P_U11, T1P_U17, T1P_U19, InzP_U01, InzP_U02, InzP_U09 InzP_U10, InzP_U11
U2
Posiada umiejętność posługiwania się aparaturą badawczą i umie: oznaczyć wilgotność całkowitą metodą wagową, ogólną zawartość substancji organicznej, zawartość węglanów, określić skład granulometryczny oraz odczyn i konduktywność odpadów, podatność odpadów na wymywanie, skład chemiczny wyciągów wodnych, chemiczne formy metali w odpadach stałych.
K_U03
T1P_U11, T1P_U17 InzP_U10
U3
Posiada umiejętność formułowania zadań badawczych oraz interpretacji i prezentacji wyników analiz fizyko-chemicznych.
K_U11 K_U27
T1P_U01 T1P_U04 T1P_U08 InzP_U01 InzP_U06
U4
Potrafi poszerzać wiedzę pozyskując informacje z literatury oraz źródeł elektronicznych na temat systemów zagospodarowania i badań związanych z gospodarką odpadami
K_U14 T1P_U01
U5
Potrafi zaprojektować prosty system zagospodarowania odpadów: w zakresie gromadzenia, technologii przetwarzania, odzysku, z zastosowaniem znanych metod, wykorzystując do projektowania
komputerowe programy użytkowe .
K_U16 K_U18 K_U19 K_U29 K_U31
TIP_U03, TIP_U07 TIP_U11 T1P_U16, T1P_U18, InzP_U08 InzP_U12
KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH
K1
Ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżyniera, w tym jej wpływ na środowisko, i związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje
K_K02 T1P_K02,
InzP_K01
K2
Ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania podczas prac zespołowych, potrafi działać i pracować w grupie przyjmując w niej różne role
K_K03 K_K08
T1P_K02, T1P_K03, T1P_K04, InzP_K01
K3
Rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się, podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych
i społecznych
K_K01 T1P_K01
16 Treści kształcenia
Wykłady:Definicja i klasyfikacja odpadów. Podstawy formalno-prawne gospodarki odpadami. Stan aktualny gospodarki odpadami w Polsce. Krajowy plan gospodarki odpadami. Program Gospodarki Odpadami w gminie jego cele i zadania. Rodzaje, źródła, ilości i charakterystyka wytwarzanych odpadów przemysłowych i
komunalnych w Polsce. Zapobieganie powstawaniu odpadów; technologie mało- odpadowe i bezodpadowe. Selektywna zbiórka i segregacja odpadów. Transport i przeładunek. Zasady odzysku i recyklingu. Technologie unieszkodliwiania odpadów.
Chemiczne i fizykochemiczne metody odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Metody recyklingu organicznego (kompostowanie, fermentacja metanowa). Termiczne przekształcanie odpadów (piroliza, zgazowanie, spalanie bezpośrednie). Składowanie i magazynowanie odpadów – dobór optymalnej lokalizacji, technologie wykonywania składowisk i właściwa eksploatacja, zagrożenia dla środowiska. Rekultywacja i zagospodarowanie poeksploatacyjne terenu składowiska. Odpady komunalne;
charakterystyka, gospodarcze wykorzystanie i unieszkodliwianie, technologie i skutki składowania. Odgazowanie składowisk – fazy powstawania biogazu, metody
odgazowania i zagospodarowania biogazu. Kompostowanie odpadów; metody, jakość kompostu i jego wykorzystanie. Osady wodne i ściekowe; charakterystyka i sposoby zagospodarowania. Odpady przemysłowe; charakterystyka, wytwarzanie i
zagospodarowanie, metody utylizacji i unieszkodliwiania. Odpady niebezpieczne;
charakterystyka, ocena ryzyka, odzysk i unieszkodliwianie. Zagrożenia dla środowiska wynikające z gospodarki odpadami, sposoby ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko. Systemy gromadzenia informacji o odpadach w Polsce.
Ćwiczenia: Zasady pracy w laboratorium i podczas badań terenowych oraz regulamin BHP. Zasady i metody pobierania reprezentatywnych próbek różnych typów odpadów (przygotowanie do prac terenowych i wykonywanych projektów). Oznaczenie wilgotności całkowitej metodą wagową. Określenie składu granulometrycznego odpadów (analiza sitowa). Określenie odczynu oraz konduktywności. Oznaczenie ogólnej zawartości substancji organicznej. Projekt dotyczący oceny produkcji odpadów w gospodarstwie domowym. Inwentaryzacja odpadów komunalnych na wybranym fragmencie miasta (praca w terenie, projekt). Ocena produkcji odpadów w wybranym sklepie spożywczym (praca w terenie, projekt). Projekt dotyczący odpadów
powstających podczas sporządzania posiłków. Projekt dotyczący kampanii edukacyjnej z zakresu segregacji odpadów komunalnych. Wykonanie i zaliczenie projektów.
Prezentacje oraz dyskusje dotyczące uzyskanych wyników.
17
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład z prezentacją multimedialną, ćwiczenia projektowe i laboratoryjne, praca w terenie, rozwiązywanie zadań, praca w grupach
18
Metody weryfikacji efektów kształcenia (w odniesieniu do poszczególnych efektów)
Efekt
kształcenia Sposób weryfikacji efektów kształcenia W1
sporządzanie projektów, (W), odpowiedź, (W), obserwacja jakości wykonania zadania (W), egzamin pisemny (W)
W2 W3 W4 U1
bezpośrednia ocena wykonania zadania (np. ocena projektu, ocena sprawozdania, dokumentowania danych, realizacji zajęć) (U) U2
U3 U4 U5 U6
K1 ocena wypowiedzi (treści i sposobu jej przedstawiania;) (K), obserwacja zachowania studenta podczas zajęć; (K), egzamin pisemny
K2
19
Kryteria oceny osiągniętych efektów kształcenia
kryteria ocen: 51-60% dst; 61-70% +dst; 71-80% db; 81-90% +db; 91-100% bdb
20
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/
modułu, w tym zasady dopu- szczenia do egzaminu / zaliczenia z oceną
Forma zakończenia przedmiotu: egzamin.
Zaliczenie wszystkich projektów wykonywanych w czasie zajęć.
21
Wykaz literatury podstawowej
Biblioteka Monitoringu Środowiska, 2003. Fizyko-chemiczne i biologiczne,
referencyjne metody badań odpadów komunalnych osadów ściekowych. Warszawa.
Biegańska J., 2008. Metody analizy w gospodarce odpadami. Zbiór instrukcji do ćwiczeń laboratoryjnych. Wydaw. Politechniki Śląskiej.
Bilitewski B., Härdtle G., Marek K., 2006. Podręcznik gospodarki odpadami – teoria i praktyka. Wydaw. „Seidel-Przywecki” Sp. z o.o., Warszawa.
Boruszko D., 2001. Przeróbka i unieszkodliwianie osadów ściekowych. Ćwiczenia laboratoryjne. Politechnika Białostocka.
D’Obyrn K., Szalińska E., 2005. Odpady komunalne – zbiórka, recykling, unieszkodliwianie. Wydaw. Politechniki Krakowskiej.
Górski M., Zabawa S. (red.), 2008. Zarządzanie gospodarką odpadami. Techniczno- organizacyjno-prawne aspekty gospodarki odpadami. PZITS, Poznań.
Jurasz F., 1998. Kompleksowa gospodarka odpadami w gminie. Wydaw. ARP – POLIGRFIA.
Marcinkowski T., 2009. Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami. Integrated waste management. PZITS, Poznań.
Olaszkiewicz J., 1999. Eksploatacja składowiska odpadów. Poradnik decydenta. LEM PROJEKT s.c., Kraków.
Rosik-Dulewska C., 2008. Podstawy gospodarki odpadami. PWN, Warszawa.
Wandrasz J.W., Biegańska J., 2003. Odpady niebezpieczne – podstawy teoretyczne.
Wydaw. Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Żygadło M. (red.), 2001.Strategia gospodarki odpadami komunalnymi. Wyd. PZITS, O. Wielkopolski w Poznaniu.
Aktualne przepisy prawne z zakresu gospodarki odpadami oraz normy z zakresu badań odpadów
22
Wykaz literatury uzupełniającej
Alwaeli M., 2005. Gospodarcze wykorzystanie niektórych odpadów jako surowców wtórnych. Odzysk Odpadów - Technologie i możliwości. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
Biegańska J., Czop M., Kajda-Szcześniak M., 2010. Gospodarka odpadami
niebezpiecznymi. Materiały do zajęć laboratoryjnych. Wydaw. Politechniki Śląskiej.
Girczys J., 2004. Procesy utylizacji odpadów stałych. Wydaw. Politechniki Częstochowskiej.
Janiak T., 2003. Ćwiczenia laboratoryjne z utylizacji odpadów. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego
Jędrczak A., Szpadt R., 2006. Określenie metodyki badań składu sitowego,
morfologicznego i chemicznego odpadów komunalnych. Kamieniec Wr.-Zielona Góra.
Nadziakiewicz J., Wacławek K., Stelmach S., 2007. Procesy termiczne utylizacji odpadów. Politechnika Śląska.
Piecuch T., 2000. Utylizacja odpadów przemysłowych. Wydaw. Uczelniane WSI.
Pieniak U., Roszczyńska I., Skalmowski K., Wolska K., 2004. Badania właściwości technologicznych odpadów komunalnych. Ćwiczenia laboratoryjne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Skalmowski K. (red.), 1998. Poradnik gospodarowania odpadami. Wyd. Verlag Dashöfer Sp. z o.o., Warszawa.
Zasady budowy składowisk odpadów. Instrukcje, Wytyczne, Poradniki 444/2009. ITB, Warszawa.
23
Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk zawodowych
Nie dotyczy
