• Nie Znaleziono Wyników

O trylobicie Acastella prima n. sp.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "O trylobicie Acastella prima n. sp."

Copied!
9
0
0

Pełen tekst

(1)

Ewa TOMCZY'KOWA

o trylobicie Acasłella prima n. sp.

WSTĘP

Opracowanie mmeJsze obejmuje opis nowego gatunku trylobita Acastella prima n. sp., którego występowanie zostało stwierdzone w otworze Lębork w osadach górnego syluru, w stropie warstw sie- dleckich poziomu Monograptus formosus. Jest to forma stojąca na po- graniczu dwóch rodzajów, a mianowicie: Acaste i Acastella. Autorka podaje tu opis tej formy oraz przeprowadza porównanie z gatunkami najbardziej do niej zbliżonymi.

WYSTĘPOWANIE STRATYGRAFICZNE

W wierceniu Lębork w północnej Polsce, na głębokośc~ od 1047,0 do 1062,7 m, gdzie występują utwory iłowców częściowo wapnistych, odpo-

wiadających górnej części poziomu Monograptus formosus, po raz pierw- szy ~twierdzono obecność trybolita, który może stanowić pośrednie ogni- wo między dwoma rodzajami: Acaste i Acastella. W warstwach leżących niżej występuje Acaste dayiana R. et E. R i c h t e r, natomiast kilka metrów wyżej, bo już od głębokości 1058,2 m stwierdzono obecność

AcasteZla spinosa (S a l t e r), z wyraźnymi kolcami policzkowymi, do-

chodzącymi do 1 mm długości.

Zasięg Acastella prima n. sp. wiąże się ściśle ze stropem warstw sie- dleckich, odpowiadającym górnej części środkowego ludlowu i odnosi

się do pogranicza zasięgów graptolitów Monograptus for.mosus B o u

c

e k

i Pristiograptus ultimus (P e r n e r), z uwagi na co sygnalizowano już

jej obecność (E. Tomczykowa, H. Tomczyk 1961). Ponadto wartość stra- tygraficzna gatunku AcasteIla prima tym bardziej wzrasta, że jej zasięg

pionowy jest dużo mniejszy od zasięgu graplolita Monograptus formosus i innych, nie opracowanych dotychczas, zbliżonych do niego form (H. Tomczyk, 1960).

AcasteUa prima n. sp. nie została stwierdzona dotychczas w żadnym

innym wierceniu na obszarze Polski, ani nie jest znana z obszaru Gór

Świętokrzyskich. Jedynie podawana z wiercenia w Łebie przez F. Dahl-

(2)

o trylobicie Acastella prima n.sp. 261

. griina i O. Seitza (1944) Acaste downingiae (M U r C h i S O n), której wy-

stępowanie stratygraficzne związane jest z poziomem Monograptus for-'

m08U8 (H. Tomczyk, 1960), a więc analogicznie jak w Lęborku. może być odpowiednikiem opisanej tu Acastella prima n. sp.

OPIS

Fam1J.la: Dalmanitutae V o g d e s, 1890 Bubfam1lla: ACIIBtat-'inae S t r u v e, 1958

Genus: AcaateZla R e e d, 1925

Acastella prima !D~. (Fig. 10, c; tabl. r, ng. 2-7)

Holotypus: kranii.di.um, przedstawiOlIle na tab'l. l, fig. 2'----4.

Stratum typicum: górne wa:rs;twy siedleclde, poziom Monograptus formosus - odpoWoiednik Stropu środkowego ludlowu.

Locus typicus: wi.e:reende LęIbook, zachodnia k:traiwędź iplaltformy wschodlliio- europejslkiej, lPóllnocna Po!lska.

Derivatio nominis: prima = piat"WlltLa ..:..- gatunek o na.jnliż:sĄym zasięgu straty ...

gmfiC2ilym dla· tego rodzaju.

1\1[ a t e il" d a ł: 3 niakompletlne kranidia, 1 n,iekomplebny cefalOlIl jako negatyw, 2 polk2'Jk:i ruchome, 1 toraks z pygii.diwn i z zaChOlWanym pancerzem, oraz 2 pygidIia nii.ek<l'llllPletne z pancerzem.

iD i a g !D' o z a: Glabe11la z przodu szerOka i zao'kTągIOlIla. Bruzdy grzbietowe odchylają się <Id osi na zewnątrz pod kątem około .200 Bruzdy boczne SI i S2 krótkie i prawie równoległe do bruzdy potylicznej, S3 z przodu łukiem wygięte

ku tyłowi, łączą się z bruzdami grzebietowymi przy przednim krańcu oka. Płat

powiekowy lekko nachylony ku bruzdom grzebietowym. Na krawędzi poli'Czka

wyraźny guzek 'skierowany ku tyłOWi, odpowiadający kokom u młodszych form AcasteUa.

Wym,iary w lllIm:

Głabella l II Pygidium I II Toraks

szerokość 5,5 5,0 szerdkość 8,0 5,5 szerokość 10,0

s.zerolro6ć z tylu 3,5 2,8 długość 5,0 3,5 długość 9,0

długość 5,5 5,0 szerokość osi (tr.) 2,5 2,0 szerokość osi (tr.) 2,6

O P i s: CefalO'n półkolisty, glabella z przodu szeroka i zaokrąglona,

Bruzdy grzbietowe głębokie i wąskie odchylają się od osi na zewnątrz

pcd :kątem okO'ło 20°. Płat czołO'wy duży. Bruzdy boczne S1 i S2 wąskie

i prawie równO'ległe dO' bruzdy potylicznej, tej samej głębokO'ści cO' S3, które z przodu wyginają się łukiem ku tyłowi i łączą się z bruzdami grzbietO'wymi przy przednim krańcu O'ka. Płaty boczn€ L1 stanO'wią 1/2 szerO'kO'ści L2, .a te z kO'lei 1/2 szerO'kości L3. Pierścień PO'tyliczny wąski,

w środkowej części wygięty nieco ku tyłowi. Płat powiekowy lekko pochylO'ny w kierunku bruzd grzbietowych. Przedni brzeg policzka sta-

łegO' O'dchodzi na zewnątrz prawie linią prostą. Tylny brzeg opada lekko ku tyłowi, a następnie linią wygiętą esowato przebiega do kąta policz- kowegO', gdzie tworzy wyraźny guzek skierowany ku tyłowi.

(3)

262 Ewa Tomczykowa

Toraks składa się z 11 segmentów. stanowi prawie 1/, maksymal- nej szerokości toraksu. Bruzdy grzbietowe głębokie i wąskie. Plewy

żakończone w tylnej części, podobnie jak kąty policzkowe, wyraźnymi

guzkami.

Pygidium małe o kształcie trójkątnym. Oś zwężająca się stożkowato złożona z 7 pierścieni nie dochodzi do brzegu pygidium. Bruzdy grzbie- towe bardzo wąskie i głębokie. Pleury złożone z 5 żeber nie dochodzących

do brzegu pygidium, szybko zwężających się ku tyłowi. Tylny brzeg pygidium ostro zakończony ..

Cała powierzchnia pancerza pokryta jest drobną i gęstą granulacją.

A E c D

~~~~

• • ~

Fig. 1. Schemat porównawczy niektórych gatunków rodzaju Acaste i Acastella Diagramcomparing several species of genera Acaste and AcasteZla

. A, a - Aooate doumłngCae (M u r c h l B o n. 1839) - wenlok (Wenlock L1mestone) DudJey. England. Ce!alon l pyg1dJum na podstaWie rysunku z pracy Treat1se on Inverte- brata Paleontology, P.O. Arthropoda l. Trllobltomorpha, str. 489, fig. 387 (X 2); B, b - Aooate ttaVUlna R. et E. R 1 c h t e r, 1954 - Dle TrUoblten des Ebbe-Sattels, str. 25, :tlg. 'a, b, środkowy ludlow, KObb1nghAuser-Sclllchten, Ebbe-Sattels (ZWiększone X 2)' C, c - Acastel14 prima n.sp. strop środkowego ludlowu, pOZiom Monograptu.1I lormOllWl:

wlercen1e Lębork, rysunek wykonany na podstawie paru okazów, częśclowo l!nterpreto- wany (ZWiększone X 2); D - AcasteZ14 spł1lO8a (Salter, 1864) - A Monograph of British Trllobltes. Palaeont. SOC., str. 27, fig. 7, Uppęr LudJovian, Whltcllffe, S'hropshlre (wlelk. nat.).

A. a - Aooat8 downingCae (M u r c h 1 s o n, 1839) - Wenlock L1me9tone, Dudley·, England.

Cephalon and pyg1d1um on the basls of a drawing fram paper: Treatlse on Inverte- brata Paleontology, P. O. Arthropoda l. TrUobltomorpha, p. 489, F'1g. 387. (X 2); B, b -

Acaste ttayłana R. et E. R l c h t e r, 1954 - Dle Trlloblten des Ebbe-Sattels, p. 25, F'1g. 4 a, b. Wddle Ludlovlan, KObblnghl!.user-Bchlchten, Ebbe-Battels (enlarged X 2);

C, c - Acastel14 prima n..sp. top ot Mlddle LUdlovlan, zone Monograptu.s lormolJ'LUJ bore-hole Lębork, drawIng prepared on bas1s ot several 8pec1mens, partly 1nterpreted (enlarged X 2); D - Acastella spłll08a (S a l t e r, 1864) - A Monograph ot British Trllobltes. Palaeont. 8oc., p. 27, Fig. 7, Upper Ludlovia.n, Whltcl1ffe, Shropshlre (nat. s.1ze).

P O rów n a n i e: Obserwacje autorki przeprowadzone. nad więk­

szością znanych form z rodzaju Acaste i AcasteUa pozwalają stwierdzić między gatunkami obu tych rodzajów bardzo duże podobieństwo, które

podkreśla jeszc.ze nowy opisany ,wyżej gatunek. Acastella prima n. sp.

charakteryzuje się bowiem zaczątkowymi kolcami policzkowymi i ostro

zakończonym tylnym końcem pygidium, który u form młodszych Aca~, ..

stella przechodzi w kolec. Gatunek ten· zatem wydaje się jak gdyby

pośrednim między rodzajem Acaste i AcasteUa, gdyż zarówno kolce po- liczkowe, jak kolec na pygidium stanowią główne cechy wyodrębniające

formy Acastella od form Acaste.

W przedstawionym wyżej schemacie graficznym (fig. 1 A, a, . B, b, C, c i D) oraz w załączonej tabeli 1, obserwuje się niektóre cechy gatun- kowe ulegające kolejnym zmianom w etapie rozwojowym, obserwowa- nym u charakterystycznych gatunków omawianych rodzajów. W porów-

(4)

i"or6wname Acasteila prima B.Sp. z innymi (ol"DlllDli Acasteiia i Acaste Elementy budowy Acaste downingiae (Mur-

Acaste dayiana R., E. Richter Acastella prima n. sp.

chison) I

Glabella Z przodu szeroka i za- Z przodu trójkątna Z przodu szeroka i za-

okrąglona okrąglona

Bruzdy grzbietowe Prawie równoległe, płytkie Odchylają się od osi pod kątem Odchylają się od osi pod 3oo, wąskie i głębokie kątem 2oo , głębokie i

wąskie

Płaty boczne Prawie równej wielkości L3 o połowę szersze od L2, a te LI stanowią 1/2 szero- zn6w o połowę od LI' kości L2, a te 1/2 szero-

kości L3

---

SI i S2 łukowato wygięte SI i S2 prawie r6wnoległe, głę- SI i S2 r6wnoległe, wąskie

ku sobie, S3 kształtu si- bokie i wąskie. SI po zewnętrz- i głębokie, S3 podobnie gmoidalnego, opadają ku nej stronie przegłębione w posta- wąskie i głębokie, łukiem

Bruzdy boczne bruzdom grzbietowym po- ci dołka. S3 płytkie do przodu wygięte ku tyłowi łączą się wyżej przedniego krańca - wygięte, łączą się z bruzdami z bruzdami grzbietowymi oka grzbietowymi powyżej przednie- na wysokości przedniego

go krańca oka krańca oka

Płat powiekowy Lekko pochylony w kie- Stromo opadający w kierunku Lekko pochylony w kie- runku bruzd grzbietowych bruzd grzbietowych runku bruzd grzbietowych

Kąt policzkowy Niezupehiie zaokrąglony, Zaokrąglony, podcięty Zakończony guzkiem, skie·

2. ukrytym guzkiem skie- rowanym ku tyłowi

rowanym na bok

El Trójkątny Zaokrąglony Tr6jkątny

.8 zarys

l

~

l: tylny koniec PodgiętY Zaokrąglony Ostro zakończony

tabela 1

Acastella spinosa (Salter)

Z przodu szeroka i za·

okrąglona

Płytkie i doŚĆ szerokie

L3 i L2 prawie r6wnej

szerokości, LI o 1/2 węższe

---- --

Jednakowo głębokie. SI i S2 prawie równoległe,

S3 łączą się z bruzdami grzbietowymi na wyso-

kości przedniego krańca

oka

- - - 1

Brak danych 1 I

1

Zakończony kolcem skie- rowanym ku tyłowi 1 ,

~~--

Brak danych I

.. -_._--~-_.-1

-

... _---

o

';i ::t

g. ...

,.,

;.

~ 2

~

~

~ ~.

~

l:l

I~

(5)

264 . Ewa Tomczykowa

naniach z nowym gatunkiem Acastella prima uwzględniono Acaste do- wningiae (M u r 'c h i s o n), Acaste dayiana R. et E. R i c h t e r oraz.

Acastella spinosa (S a l t e r), gdyż szczególnie one różnią się wykSztał­

ceniem opisywanych cech.

Niezmiernie interesująco przedstawia się przebieg bruzd grzbieto- wych, które na cefalonie Acaste downingiae (M u r c h i s o n) prawie

równoległe, au Acaste dayiana R. et E. R i c h t e r odchylają się od osi na zewnątrz pod kątem około 30° . U Acastella prima n. sp. bruzdy grzbietowe odchylone na zewntąrz od osi pod kątem około 20°, nato- miast u Acastella spinosa (S a l t e r) kąt ten znacznie maleje, by u ga- tunków młodszych, jak Acastella heberti heberti (G o s s e l e t) i A. he- berti elsana R., E. R i c h t e r wykazywać kierunek prawie równoległy.

Najmłodszy gatunek Acastella, jakim jest A. tiro R. et E. R i c h t e r wykazuje znów odchylenie bruzd grzbietowych od osi pod kątem

około 20°.

Rozwój kąta policzkowego u omawianych form przedstawia się na-

stępująco: u Acaste downingiae (M u r c h i s o n) jest on wyraźnie za-

okrąglony lub jedynie z małym ukrytym guzkiem "a tubercule onty in place of a spine" jednak skierowanym wyraźnie na bok, natomiast u Acaste dayiana R. et E. R i c h t e r kąt policzkowy jest zaokrąglony

ipo zewnętrznych stronach podcięty. Kąt policzkowy u Acastella prima n. sp. przechodzi w wyraźny guzek skierowany ku tyłowi jak gdyby

"pączkujący" kolec, który jest u pierwszych form Acastella spinosa (S a l t e r) wyraźnie zaznaczony i osiąga długość 1 mm, a następnie"

u form młodszych tego gatunku dochodzi nawet do 3 mm długości.

Kształt pygidium Acaste downingiae (M u r c h i s o n) jest trójkąt­

ny, a tylny koniec nieco podgięty, u Acaste dayiana R. et E. R i c h t e r jest wyraźnie zaokrąglony, natomiast u Acastella prima n. sp. pygidium jest trójkątne i ostro zakończone. Pygidium Acastella spinosa (S a l t e r)

było nieznane, jednak na podstawie nie opracowanych dotychczas mate-

riałów z warstw rzepińskich w Górach Swiętokrzyskich można sądzić, że gatunek ten ma prawdopodobnie pygidium o krótkim, zaczątkowym

jedynie kolcu. Tak więc można przypuszczać, że kolec na pygidium wy- kazuje rozwój znacznie wolniejszy niż kolce na policzkach u form Aca- stella, gdyż dopiero gatunki znacznie młodsze, jak Acastella heberti heberti (G o s s e l e t) i Acastella heberti etsana R. et E. R i c h t e r charakteryzują się prócz kolców policzkowych wyraźnym kolcem na pygidium. U najmłodszego gatunku tego rodzaju, u Acastella tirO' R. et E. R i c h t e r poza kolcem na pygidium, również jego brzeg jest zlekka ząbkowany, co pozwala przypuszczać, że w dalszym rozwoju podobne fo"rmy miały kolce wkoło brzegu pygidialnego, jak np. u Aste- ropyge czy Treveropyge.

Na szczególną uwagę zasługuje jeszcze położenie stratygrafkzne omawianych form. Zasięg ich występowania obejmuje wenlok i ludlow.

Acaste downingiae (M u r c h i s o n) notowana jest w Anglii w zasięgu całego wenloku. Natomiast Acaste dayiana R. et E. R i c h t e r wystę­

puje w Nadrenii w warstwach Kobbinghauser, które prawdopodobnie

odpowiadają środkowemu ludlowowi. Formy te również występują.

w wierceniu Lębork w poziomie Monograptus formosus, jednak poniżej

nowego gatunku Acastella prima. Acastella spinosa (S a l t er), która

(6)

Streszczenie 265·

w wierceniu Lębork pojawia się powyżej występowania form A. prima~

znana jest również w Polsce jeszcze z profilu Łężyce - Bełcz, tj.

z warstw rzepińskich. Główny rozwój gatunków z rodzaju Acastella przypada jednak na utwory naj niższego dewonu (Gedinnian) w Górach

Świętokrzyskich, tj. na warstwy bostowskie (E. Tomczykowa, 1961),:

gdzie formy znane z żedynu Nadrenii i Arden licznie reprezentowane.

Wyżej przedstawione gatunki trylobitów z rodzaju Acaste i AcasteUa

wykazują rozwój pewnych cech, przy czym można je ułożyć w szereg morfologiczny, który być może odpowiada rozwojowi ewolucyjnemu .. Jest to tym bardziej interesujące, że szereg ten zgadza się ze stratygra- ficznym występowaniem poszczególnych gatunków.

ŚWiętokrzyska. Stacja. Terenowa I.G.

Nad!l8łano dnia 7 paZd.z1ern.tka 1961 r.

PISMIENNICTWO

DAHLGRON F., SEITZ E. (1944) - Die Bohrung Leba in Pommern. Jb. ReIohsamŁ

Bodearforsch., 63, p. 8~ (f. 119i42). BeIl"lin..

REED F. R. (1925) - Some new SilUlrlan trllobites,. Geol. Mag., 62, p. 67-76. Lo.nid.on.

RliCHTER R., E. (1954) - Die TrdiJ.obiten des Ebbe-SattelJs. ,A,bh. Senckenb. Natur- forsch. Ges., 488, p. 1-62. Frankiurt a. M. .

SALTER J. W. (18641) - A M<JI1logl"aJPh CIf British Tr.iiIobiJtes. Palaeonl1:ogr. Soc., 17 •.

oz. ]l, ru' 2, p. 1-.2124. Sltuttgalt.

STRUVE W. (1958) - Acastavinae n. subfam. Abh. Senckenb. Naturforsch. Ges., 39;.

nr 3-4, p. 221-226. Fran:kfurt a. M.

STRUVE W. (1009) - !aJ. Treatise au I'llvertebrata Paleontology. (rt)ol. Soc. Ame.r.

Univer. Kansas Press. p. 468-489. New York.

TOMCZYK H. (1960) - Atlas geologiczny Polski. Zagadnienia stratygraficzno-fa-- cja'lne,z. 4 - Sylur. Inst. ·Geoł. Warszawa.

TOMCZYKOWA E. (1962) - O rodzaju ScotieIla Delo w warstwach rzepińskich

Gór świętokrzyskich. Acta geol. pol. Księga pamiątkowa ku czci profesora Jallla Samsonowicza), p; 187-200. Warszawa.

TOIMCZYKOWA E., 'WMCZYK H. (19611~ - Prob1.em .gran!i.cy międrz;y sylurem a dewonem w fulBce. Prz. geol., 9, p. 357~65, nIl" 7. Wamzawa.

3Ba TOM"lliKOBA

o TPHJIOBHTE ACASTELLA PRIMA N. SP.

CTaTbJI CO.n;epJKHT orrncaHHe HOBoro Bn,n;a TpIi!JIo611Ta AcasteHa prima n. sp .• _ Han,n;eHHOrO B CKBaJKIilHe JIeM60pK B BepXHeM CIi!JIype B KpoBJJ'e ce.n;JIe~ CJIoeB 30HbI Monograptus formosus. 3m <poPMa npOMeJKYTO'IHaJI Me2i!:.n;y' .n;BYMJI po.n;aMH~

Acaste Ii! AcasteHa. ABTOPOM .n;aeTCJI OIlIi!CaHIi!e 3Ton <pOPMbI Ii! aHaJl'Ii!3 CpaBHeHIi!Jł

ee c HaIi!6oJIee 6JIIi!3KIi!M11 c Hen Bn,n;aMl1.

(7)

2.66 Ewa Tomczykowa

AcasteHa prima n. sp.

l1. H a rHO 3: rJIa6eJIh cnepeAH IDHPOKasI, oKpyrJIa8. Cmmmue OOP03,ltKH OTKJIOHIl- JOTCIl (}T OCH Hapy:m:y no~ yrJIOM OKOJIO 20°. SI H S2 KOTopbIe H no'ITH napaJIJIeJIh- BhIec 3aTbIJJO'lHO~ OOp03~0~, S3 cnepeAA BbIrHyTbI ~yro~ Ha3a~ H Ha BbIcoTe

nepe~ero KPa8 rJIa3a Coe~HHmoTC$I C CIlHHHbIHH 60P03~aMH. BeKO CJIem BaKJ.tO- HeBO K CIIHHHbIM Oop03~KaM. 3a~ KP~ Beno~BH:m:ao~ ~eKH H30rayT B nOJIO- BHHe ~yro~, a 3aTeM Ba Bapy:m:aOM KPae nepexO~HT B OT'IeTJIHB~ OyroPOK, ~ B 3~eM BanpaBJIeBHH H COOTBeTCTByro~ THnaM Y MOJJO~ <pOPM Acastella.

TyJIOBHIQHbI~ ~T COCTOHT H3 11 'IJIeBHKOB, OCb COCTaBJI8eT no'ITH 1/, IDHPHBhl, nJIespbI 3aKaB'lHBruoTCSi OT'IeTJIHBblM oyropKOM. XBOCTOBO~ ~T TPeyrOJIb~, ero

3~ KPa~ OCTPo 3aKOB'IeB.

]i)\\"a TQiM:OZYKOWA

NOTES ON TRILOBITE ACASTELLA PRIMA N. SP.

Summary

This paper deals with the description of a-new species of trilobite, Acastella prima n.sp. which was found in the L~bork bore-ho!e (Pomerania) in the Upper SiIurian, at the top ()f the Siedlce beds in the zone Monograptus formosus. This is a form standing at the boundary of two genera, i.e. of Acaste and Acastella. The author presents a description of this -form, adding an analysis correlating it with species most closely resembling this new form.

Acastella prima n.sp.

D i a g nos i s: Glabella wide in front, rounded. Axial furrow diverted -outwards from axis at an angle of some 20°. SI and S2 short and almost parallel with the -occipital flirrow, S3 at fro-nt bent -backwards, at the height of the front end of the eye connected with axial furrow. Palpebral lobe slightly inclined towards axial furrow. Genal angle with a nodule directed rearwards, corresponding to genal spine in younger AcasteHa forms.

The thorax consists of 11 segments, the rhachis equals almost 1/. of the total width; the pleurae are terminated by a distinct small nodule. _The pygidiutJ1. is triangular: its posterior border is pointed.

(8)

Kwa.rt. geol., nr 2, 1962 r. TABLICA I

Bwa TOMCZYKOW A - 0 trylobicie Acastella prima n.sp.

(9)

TABLICA I Acastelta prima 'n.sp.

Fig. 2. Cranidium, holotyp,: z zachowanym cz~sciowo-:pancerzem, z wiercenia Lf:-

bork,gl~bokosc 1048m- poziom· Monograptus jormosus; pow. 4 X Cranidium, holotype, wlthpartlypreserved ar.mour,,'from . bore-hole L~bork,

depth 1048 m. - zone Monogtaptus formosus;enl. . X.4 Fig. 3. Tosamo cranidium z przodu

Identicalcranidium, front view Fig. 4. Tosamo cranidiumz boku

.Identical cranidium, side view

Fig. 5. Niekompletne cranidium zcz~sc1owo zachowanym pancerzem, .z wiercen~d

·L~bork, gl~bokoscI060m-poziom Monograptus for.mosus;pow. 4,5 X

Fig .. 6.

Incomplete cranidium, with partly preserved armour, from bore-hole Lf:- bork, depth1060.m. - zone Mnograptus formosus; enl. X 4,5

TOTak's z pygidium pokrytepancerzem, z wiercenia L~bork, gl~boko!c

1048 m - poziom Monograptus formosus, pow. 5 X

Thorax wHh pygidium covered by armour, from bore-hole L~bork, depth 1048 m. -

zone

Monograptus formosus; enl. X 5

Fig. 7. To samopygidiumz toraksemzboku

.\:...

Identical pygidium, with thorax, side view

Wszystkie okazy pokrywane chlorkiemamonu All specimens covered with ammonium chloride

FotografowaJa M.Czarnocka 1 R. Topaczewska

.. Photos .by .M;CZarnocka and R. Topaczewslta

Cytaty

Powiązane dokumenty

zem na uniw ersytetach zagranicznych. Otoczenie na dworze królewskim zjednał sobie uprzejmością i powagą, a nade wszystko „królewską cnotą szczodrobliwości”

Ten jakiś ek sperym entalny system pracy spraw iał, że nigdy żadne dzieło Róży Łubieńskiej nie m iało ch a rak teru akadem ickiego, że każde zawsze

Prace wielu z nich są zwyczajnie niejasne i trudne (choćby Dociekania Wittgensteina, Empiricism and the Philosophy of Mind Sellarsa czy prace G.E.M. Z kolei

Jak już wiesz wokół przewodu, przez który przepływa prąd powstaje pole magnetyczne.. Paski są właśnie przewodem z prądem, więc wokół nich też powstaje

Aby znaleźć kierunek linii pola magnetycznego wokół elementu prądu, skieruj wyciągnięty kciuk prawej dłoni wzdłuż kierunku prądu.. Pozostałe palce obejmą wtedy element

lrliOiległy do diominujących 'kierunlków foliacji osłony metamocfimnej. Wydaje się więc, Źle jest to.. BUDOWA GEOLOGICZNA GÓRNEJ CZĘSCI DOLINY KOSCIELISKIEJ

Mi~zszosc tego kompleksu waha si~ w cz~sci wschodniej zapadliska od kilku do kilkunastu metrow, lokalnie w cZ~Sci zachodniej i pOlnocno-wschodniej natomiast do

odznaczająca się stopniowym przejściem do kolejnej serii mułowców kwarcowych. Cienka warstwa zlepieiica podstawowego ~iadczy c tym, że trans- gresja morza kTedowego