XXVI ZJAZD POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ Streszczenia

Nowotwory B i u l e t y n P o l s k i e g o To w a r z y s t w a O n k o l o g i c z n e g o

T o m 5 | S u p l e m e n t 3 | R o k 2 0 2 0 ISSN 2543–5248

POLSKIETOWARZYST W

O

POLSKIETOWARZYST W

O

O NK

O LOGICZNE O

NK O LOGICZNE

ZJAZD POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ

Kraków, 11–12 września 2020 roku

XXVI

www.kongres.pto.med.pl

ORGANIZATOR PATRON GŁÓWNY

V KONGRES

ONKOLOGII POLSKIEJ

WROCŁAW, 20–23 PAŹDZIERNIKA 2021 ROKU

Uwaga! Nowy termin Kongresu!

Poznań, 27–29 maja 2021 roku

WWW.ZJAZD.PTCHO.ORG.PL

XXVII ZJAZD

POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ

XXXVIII Konferencja Naukowo-Szkoleniowa PTChO

Konferencja jest skierowana do wszystkich osób zainteresowanych tematyką. Sesje satelitarne firm farmaceutycznych, sesje firm farmaceutycznych oraz wystaw firm farmaceutycznych są skierowane tylko do osób uprawnionych do wystawiania recept lub osób prowadzących obrót produktami leczniczymi — podstawa prawna: Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2211, z późn. zm.).

ORGANIZATORZY

Redaktorzy Działów

B. Bobek-Billewicz – diagnostyka obrazowa

J. Didkowska – epidemiologia

J. Fijuth – radioterapia

R. Kordek – biologia nowotworów

P. Rutkowski – chirurgia

M. Wełnicka-Jaśkiewicz – onkologia kliniczna

Rada Redakcyjna

M. Baum (Wielka Brytania) M. Baumann (Niemcy) L. Cataliotti (Włochy) M. Dębiec-Rychter (Belgia) R. Duchnowska

R. Dziadziuszko A. Eggermont (Francja) K. Herman

S. Grodecka-Gazdecka H. zur Hausen (Niemcy) J. Jassem

A. Jeziorski A. Kawecki M. Krawczyk M. Krzakowski J. Kużdżał M. Litwiniuk A. Maciejczyk B. Maciejewski S. Mrowiec

A. Nasierowska-Guttmejer Z.I. Nowecki

J. Overgaard (Dania)

L.J. Peters (Australia) J. Piekarski

W. Polkowski J. Reguła

R. Rosell (Hiszpania) B. Sas-Korczyńska

M.I. Saunders (Wielka Brytania) J.A. Siedlecki

E. Sierko K. Składowski

I.E. Smith (Wielka Brytania) H.D. Suit (Kanada) R. Suwiński I. Tannock (Kanada) A. Turrisi (USA)

C.J.H. van de Velde (Holandia) J.B. Vermorken (Belgia) J. Walewski

P.H. Wiernik (USA) M. Wojtukiewicz P. Wysocki

Redaktor Naczelny: Wojciech M. WYSOCKI

Redaktor Honorowy: Edward TOWPIK

Redaktor: Richard F. MOULD (Wielka Brytania)

Nowotwory B i u l e t y n P o l s k i e g o To w a r z y s t w a O n k o l o g i c z n e g o

Redaktorzy prowadzący: Agnieszka Wrzesień, Aleksandra Cielecka

Journal Club: Anna Kowalczyk, Ewa Szutowicz-Zielińska, Anna Wrona, Krzysztof Konopa

Adres Redakcji:

Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy ul. Roentgena 5

02-781 Warszawa

Adres korespondencyjny:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego ul. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1

30-705 Kraków pokój 309 tel. 512 177 774

e-mail: redakcja@nowotwory.edu.pl www.nowotwory.edu.pl

Adres Wydawcy:

VM Media sp. z o.o. VM Group sp.k.

ul. Świętokrzyska 73, 80-180 Gdańsk tel. (48) 58 320 94 94, faks (48) 58 320 94 60 e-mail: viamedica@viamedica.pl, www.viamedica.pl

ISSN 2543–5248

POLSKIEGO TOWARZYSTWA ONKOLOGICZNEGO

Nowotwory B i u l e t y n P o l s k i e g o To w a r z y s t w a O n k o l o g i c z n e g o

czasopismo oficjalny organ dwumiesięcznik

PO

LSKIETOWARZYS

TW

O

PO

LSKIETOWARZYS

TW

O

O NK

O LOGICZNE O

NK O LOGICZNE

POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ

XXVI ZJAZD POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ

Streszczenia

Redakcja suplementu:

Wojciech M. Wysocki, Dawid Murawa

KRAKÓW, 11–12 WRZEŚNIA 2020 ROKU

II

Szanowni Państwo,

tegoroczny – XXVI – Zjazd Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej odbywa się w nietypowym czasie, nieplanowanym miejscu i niezwykłej formie: zamiast w maju – we wrześniu, zamiast w Białymstoku – w Krakowie, zamiast w formie bezpośredniego spotkania – niemal w całości online.

Wiosną tego roku wszyscy – w Polsce i poza jej granicami – musieliśmy zmienić zarówno codzienne życie, jak i sposób pracy. Globalna epidemia istotnie wpłynęła również na działalność naszego stowarzyszenia i uniemożliwiła skuteczne przeprowadzenie wielu toczących się spraw.

Mimo trudnych okoliczności serdecznie witam wszystkich członków Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej oraz wszystkich zainteresowanych operacyjnym leczeniem chorych na nowotwory złośliwe – zarówno tych obecnych w Krakowie, jak i tych, którzy przed ekranami komputerów są z nami, będąc zarazem daleko. Cieszę się, że kilkaset osób, które w różnej formie uczestniczą w XXVI Zjeździe PTChO, łączy jeden cel – chęć dyskusji nad leczeniem chorych na nowotwory i dążenie do poprawy jego skuteczności.

W trudnych czasach z wielką radością wspominam o ważnym wydarzeniu, które miało miejsce w maju: twórca naszego Stowarzyszenia, Pan Profesor Andrzej Kułakowski, otrzymał Order Orła Białego. Jest to najstarsze i najwyższe odznaczenie państwowe Rzeczypospolitej Polskiej nadawane za znamienite zasługi dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej. W liście gratulacyjnym Zarząd PTChO w kadencji 2018–2020 wyraził wielkie uznanie i szacunek dla Pana Profesora słowami, które tu zacytuję: „Jesteśmy dumni, że mamy zaszczyt być Pana współpracownikami, uczniami, następcami. Będziemy niestrudzenie starać się stąpać w kierunku wyznaczonym przez Pana Profesora, mając zawsze na uwadze pryncypia, które Pan wskazywał jako najważniejsze – rzetelność naukową, troskę o pacjentów, wzajemną życzliwość i pielęgnowanie przyjaźni”.

Państwu życzę dobrych obrad, zdrowia, a także tego, abyśmy wszyscy pamiętali o wspomnianych wyżej pryncypiach: rzetelności naukowej, trosce o pacjentów, wzajemnej życzliwość i pielęgnowaniu przyjaźni.

Z wyrazami szacunku Wojciech M. Wysocki

Zdjęcie: archiwum

Szanowni Państwo,

miało być inaczej! Mieliśmy widzieć się planowo w maju w Białymstoku. Dr Leszek Kozłowski jako gospodarz planował dodatkowe aktywności towarzyszące zjazdowi. Nikt się nie spodziewał, że w 2020 roku będziemy borykać się z problemami pandemii w wielu sferach naszego życia.

Jesteśmy lekarzami, dlatego w sposób szczególny ponosiliśmy i ponosimy odpowiedzialność za właściwe procesy diagnostyczne i lecznicze naszych pacjentów. Pandemia nie zwolniła nas z tych obowiązków, ale na pewno rzuciła „kłody pod nogi”. Mam nadzieję, że niedługo wrócimy do „normalności” i w przyszłym roku będziemy mogli spotkać się na zjeździe w Poznaniu.

Dopilnuję, by to spotkanie – jak i wiele innych aktywności przygotowywanych przez PTChO – spełniło Państwa oczekiwania.

Na razie jednak chciałbym zaprosić Państwa do uczestnictwa w zjeździe organizowanym w wersji online. Nie jest to, jak Państwo się domyślacie, proste rozwiązanie. Prof. Wojciech Wysocki włożył wiele wysiłku, aby to spotkanie mogło odbyć się we wrześniu w Krakowie, całkowicie zdalnie, ale w takim zakresie tematycznym, który zapewnia odpowiedni poziom merytoryczny.

Życzę zatem owocnych obrad, uśmiechu na twarzach i wiary w lepsze jutro dla polskiej chirurgii onkologicznej.

Z wyrazami szacunku Dawid Murawa

Zdjęcie: archiwum

IV

Spis treści

Order Orła Białego dla prof. Andrzeja Kułakowskiego. . . 1

Prezentacje ustne . . . 3

Prezentacje plakatowe . . . 7

Skorowidz autorów . . . .19

T o m 5 | S u p l e m e n t 3 | R o k 2 0 2 0

Trzeciego maja b.r. podczas uroczystości w Pałacu Prezydenc­

kim Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Andrzej Duda wręczył najwyższe odznaczenia państwowe. Orderem Orła Białego został uhonorowany prof. dr hab. Andrzej Kułakowski, chirurg onkolog, wychowawca wielu pokoleń lekarzy, współtwórca nowoczesnej chirurgii onkologicznej w Polsce, w przeszłości dyrektor ówczesnego Centrum Onkologii im. Marii Skłodow­

skiej­Curie. Doceniono znamienite zasługi Profesora dla polskiej onkologii, jego osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej oraz popularyzowanie polskiej myśli naukowej na świecie.

– Pan profesor Kułakowski, zanim jeszcze ktokolwiek po­

myślał, że zostanie jednym z współtwórców polskiej chirurgii onkologicznej, wspaniałym lekarzem wielbionym przez pa­

cjentów, zwłaszcza pacjentki, że uratuje dziesiątki tysięcy żyć, jako młody chłopak poszedł walczyć w konspiracji. A potem podjął naukę, realizując swoją pasję, chcąc zostać lekarzem.

Razem ze swoim mistrzem (prof. Tadeuszem Koszarowskim) położył podwaliny pod polską chirurgię onkologiczną. […]

Pan profesor całą swoją dorosłą służbą Polsce i rodakom, toczył walkę o to, aby jak najwięcej ludzi przetrwało, aby jak najwięcej kobiet mogło żyć spokojnie, mimo że zapadło na straszliwą chorobę onkologiczną. Pan profesor jest bohaterem ruchu Amazonek – z legitymacją honorową nr 1 Stowarzyszenia, co pokazuje, kim pan profesor jest dla tego środowiska kobiet.

Niech ten order będzie symbolem naszej wdzięczności – mówił Prezydent RP, Andrzej Duda, wręczając odznaczenie.

Prof. Andrzej Kułakowski urodził się 10 sierpnia 1929 w Warszawie. W czasie wojny działał w konspiracyjnym harcerstwie, a potem m.in. w Armii Krajowej. W 1953 roku skończył studia medyczne na Akademii Medycznej w War­

szawie i rozpoczął pracę w 1929 w Warszawie. W czasie wojny działał w konspiracyjnym harcerstwie, a potem m.in.

w Armii Krajowej. W 1953 roku skończył studia medyczne na Akademii Medycznej w Warszawie i rozpoczął pracę w Klinice Chirurgicznej Instytutu Onkologii im. Marii Skło­

dowskiej­Curie. Jego kierownikiem i mistrzem był wówczas prof. Tadeusz Koszarowski. W 1959 roku Andrzej Kułakowski zdobył specjalizację w zakresie chirurgii ogólnej, a dwa lata później – w chirurgii onkologicznej. Stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego uzyskał odpowiednio w 1964 i w 1978 roku. W 1993 roku otrzymał tytuł profesora nauk medycznych.

Prawie całe swoje zawodowe życie związał Profesor z war­

szawskim Centrum Onkologii. W 1972 objął kierownictwo Kliniki Chirurgicznej w tej instytucji. Przez dwie kadencje (1991–1998) był dyrektorem Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej­Curie.

Prof. Andrzej Kułakowski specjalizował się m.in. w lecze­

niu nowotworów piersi, głowy i szyi, raka przełyku czy jelita grubego. Szczególnym zainteresowaniem Profesora cieszyły się innowacyjne formy leczenia. To on zwrócił uwagę na to, jak ważna dla kobiet po mastektomii jest operacja odtwórcza

Order Orła Białego dla prof. Andrzeja Kułakowskiego

Wyjątkowa uroczystość w czasie pandemii Order Orła Białego – najwyższe odznaczenie państwowe – dla wybitnego onkologa profesora Andrzeja Kułakowskiego

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego NOWOTWORY 2020, tom 5, suplement 3, 1–2 ISSN 2543–5248 www.nowotwory.edu.pl

2

piersi czy rehabilitacja pooperacyjna, czym zaskarbił sobie wdzięczność wielu kobiet chorujących na raka piersi.

Profesor działał aktywnie w środowisku lekarskim – w Pol­

sce i na świecie. Był m.in. prezydentem Organizacji Europejskich Profesor Andrzej Kułakowski

Instytutów Onkologii, członkiem Towarzystwa Chirurgów Pol­

skich. Założył Towarzystwo Marii Skłodowskiej­Curie w Hołdzie (i był też jego prezesem). Był także inicjatorem powołania Sekcji Chirurgii Onkologicznej przy Towarzystwie Chirurgów Polskich, którą następnie przekształcił w Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej, będąc jednocześnie pierwszym prezesem tego stowarzyszenia.

Do dziś prof. Kułakowski dzieli się ze swymi młodszymi kolegami swym doświadczeniem, uczestniczy w życiu polskiej społeczności onkologicznej oraz w spotkaniach Polskiego To­

warzystwa Chirurgii Onkologicznej, a od czasu do czasu pisze także artykuły, m.in. do Nowotworów.

Order Orła Białego, najwyższe polskie odznaczenie, trafiło w godne ręce. Pan Profesor Kułakowski miał zawsze (i ma) na uwadze pryncypia, które są przecież najważniejsze – rzetelność naukową, troskę o pacjentów, wzajemną życzliwość i pielęg­

nowanie przyjaźni.

Wojciech M. Wysocki

Zdjęcie: K. Sitkowski/ KPRP

Artykuł pierwotnie ukazał się w Biuletynie Polskiego Towarzystwa Onkologicznego NOWOTWORY 2020; 5 (3): 157–158.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego NOWOTWORY 2020, tom 5, suplement 3, 3–19 ISSN 2543–5248 www.nowotwory.edu.pl

Analiza wyników leczenia i czynników

rokowniczych u dorosłych chorych na mięsaka Ewinga

Paulina Jagodzińska-Mucha, Iwona Ługowska,

Tomasz Świtaj, Hanna Koseła-Paterczyk, Michał Wągrodzki, Katarzyna Kozak, Sławomir Falkowski, Tadeusz Morysiński, Tomasz Goryń, Andrzej Pieńkowski, Anna Dawidowska, Piotr Rutkowski

Klinika Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Wstęp. Dane dotyczące wyników leczenia mięsaka Ewinga u dorosłych są ograniczone ze względu na rzadkie wystę- powanie choroby.

Cel. Celem była analiza czynników prognostycznych i wy- ników leczenia w tej grupie pacjentów.

Materiał i metody. Do analizy włączono 180 kolejnych pacjentów ze zdiagnozowanym mięsakiem Ewinga w wie- ku >18lat leczonych w latach 2000–2018. Pięćdziesięcioro pacjentów (28%) rozpoczęło leczenie poza naszym szpita- lem, z czego u 23 osób terapia zgodna z zaleceniami była wdrożona po 3 miesiącach od daty biopsji/nieplanowanej operacji. Przeanalizowaliśmy kliniczne czynniki progno- styczne, przeżycia całkowite (overall survival – OS) i przeżycia wolne od progresji choroby (progression free survival – PFS).

Wyniki. Mediana wieku pacjentów włączonych do analizy wyniosła 28 lat (1–67 lat). Lokalizacja osiowa guza pierwot- nego dotyczyła 114 pacjentów (63%), a przerzuty w momen- cie rozpoznania wykryto u 51 osób (28%). Odsetek 5-letnich OS wyniósł 65% dla pacjentów z chorobą zlokalizowaną i 15% dla pacjentów z chorobą rozsianą. Zarówno fakt wy- stępowania, jak i liczba przerzutów, były czynnikiem progno- stycznym. Odsetki 5-letnich PFS dla pacjentów leczonych pierwotnie w ośrodku referencyjnym i dla grupy pacjentów przekazanych do ośrodka referencyjnego w ciągu 3 mie- sięcy od daty biopsji wyniosły 28%. Pięcioletnie wskaźniki PFS dla pacjentów leczonych początkowo poza ośrodkiem referencyjnym lub dla pacjentów przekazanych do ośrodka referencyjnego później niż 3 miesiące od momentu wykona- nia biopsji wyniosły jedynie 13%. Niekorzystnym czynnikiem prognostycznym dla OS, wykazującym trend statystyczny

(p = 0,098), była redukcja dawek chemioterapii neoadju- wantowej z powodu toksyczności.

Wnioski. Około dwie trzecie dorosłych pacjentów ze zlokali- zowanym mięsakiem Ewinga przeżywa 5 lat przy intensyw- nym leczeniu skojarzonym. Leczenie wielospecjalistyczne w ośrodkach referencyjnych jest niezbędne w celu poprawy przeżycia chorych na rzadkie nowotwory, jak mięsak Ewinga.

Wysokość podwiązania tętnicy krezkowej dolnej nie wpływa na wyniki chirurgicznego leczenia raka odbytnicy

Wiesław Kruszewski^{1, 2}, Mariusz Szajewski^{1, 2}, Maciej Ciesielski^{1, 2}, Krzysztof Kawecki², Jarosław Szefel^{1, 2}, Maksymilian Czerepko³, Jakub Walczak²

1Zakład Propedeutyki Onkologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

2Oddział Chirurgii Onkologicznej, Gdyńskie Centrum Onkologii, Szpital Morski im. PCK, Gdynia

3Oddział Chirurgii Onkologicznej, Wojewódzki Szpital Zespolony, Elbląg

Wstęp. Wysokość podwiązania tętnicy krezkowej dolnej i zależny od tego zakres limfadenektomii w raku odbytnicy wciąż budzą kontrowersje.

Cel. Porównanie wczesnych i odległych wyników chirur- gicznego leczenia raka odbytnicy w zależności od poziomu podwiązania tętnicy krezkowej dolnej: przy aorcie vs. poni- żej odejścia tętnicy okrężniczej lewej.

Materiał i metody. Sto trzydzieści osób chorych na raka odbytnicy leczonych w Oddziale Chirurgii Onkologicznej Gdyńskiego Centrum Onkologii włączono w sposób ran- domizowany do badania po śródoperacyjnym wykluczeniu przerzutów odległych i po potwierdzeniu operacyjności nowotworu. Nabór chorych: 1.04.2010–30.03.2016 roku.

Wydzielono losowo grupę I (n = 65) z podwiązaniem tętnicy przy aorcie i grupę II (n = 65) z podwiązaniem tętnicy poniżej odejścia tętnicy okrężniczej lewej. Grupy nie różniły się co do płci, wieku, BMI, zaawansowania wg pTNM, rodzaju operacji czy leczenia neoadjuwantowego. Obserwację ukończono 1.05.2019 roku. Oceniano występowanie powikłań wg kla- syfikacji Clavien-Dindo, uwzględniając w analizie powikłania

Prezentacje USTNE

4

od III stopnia wzwyż. Sprawdzono czas przeżycia całko- witego. Analizę statystyczną przeprowadzono z użyciem narzędzi pakietu Statistica 13.3.

Wyniki. U 42 chorych z grupy wysokiego podwiązania (65%) rozpoznano w preparacie szczytowe węzły chłonne. W żad- nym nie rozpoznano przerzutów raka. Pomiędzy grupami I i II nie stwierdzono różnic co do liczby usuniętych węzłów chłonnych czy długości wyciętego jelita. Występowanie powikłań śródoperacyjnych i po operacji w obu grupach było podobne. Przeżycie całkowite, w tym po roku, 2 i 3 la- tach, nie różniło się w zależności od poziomu podwiązania tętnicy krezkowej dolnej.

Wnioski. Wysokość podwiązania tętnicy krezkowej nie wpływa na doraźne i odległe wyniki leczenia raka odbytnicy.

Słowa kluczowe: rak odbytnicy, limfadenektomia, podwią- zanie tętnicy krezkowej dolnej

Wyniki leczenia radykalnego chorych na złośliwy nowotwór osłonek nerwów obwodowych

Paweł Sobczuk, Paweł Teterycz, Anna M. Czarnecka, Tomasz Świtaj, Hanna Koseła-Paterczyk, Katarzyna Kozak, Sławomir Falkowski, Tomasz Goryń, Marcin Zdzienicki, Tadeusz Morysiński, Piotr Rutkowski

Klinika Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Wstęp. Złośliwy nowotwór osłonek nerwów obwodowych (malignant peripheral nerve sheath tumor – MPNST) stanowi około 5% wszystkich mięsaków tkanek miękkich. Występują zazwyczaj jako choroba sporadyczna lub związana z nerwia- kowłókniakowatością typu 1. Chirurgiczne wycięcie ogniska pierwotnego jest podstawą leczenia, jednak ze względu na dużą agresywność oraz wysoki potencjał tworzenia prze- rzutów odległych, MPNST wiąże się ze złym rokowaniem.

Cel. Celem pracy była ocena wyników radykalnego lecze- nia zlokalizowanych MPNST oraz poszukiwanie czynników prognostycznych w tej grupie chorych.

Materiał i metody. Do analizy włączono 239 chorych (114 kobiet, 125 mężczyzn) leczonych radykalnie z powo- du MPNST pomiędzy marcem 1998 a marcem 2018 roku w ośrodku referencyjnym. Do analizy statystycznej użyto estymatora Kaplana-Meiera, testu log-rank oraz modelu proporcjonalnego hazardu Coxa.

Wyniki. 65,7% (n = 157) pacjentów operowanych było z po- wodu pierwotnego mięsaka, 27,2% (n = 65) – z powodu wznowy miejscowej, a 7,1% (n = 17) – blizny po wcześniejszej nieradykalnej resekcji. U 190 chorych (79,5%) zastosowano leczenie okołooperacyjne chemio- i/lub radioterapią. Me- diana przeżycia całkowitego (overall survival – OS) wynosiła 126,5 miesiąca, a odsetek 5-letnich przeżyć 61,9%. Mediana przeżycia wolnego od choroby (disease-free survival – DFS),

przeżycia wolnego od lokalnego nawrotu choroby (locoregio- nal recurrence-free survival – LRFS) i przeżycia bez przerzutów odległych (distant metastasis-free survival – DMFS) wynosiły odpowiednio 91,6; 126,5 i 126,5 miesiąca. Wielkość guza (>10 cm), stopień złośliwości histologicznej (G3) i dodatnie marginesy operacyjne (R1 i R2) były niezależnymi czynnikami prognostycznymi w zakresie DFS, LRFS, DMFS i OS.

Wnioski. Wysokiej jakości chirurgia w ośrodku referencyj- nym pozostaje standardem leczenia MPNST. Wielkość, sto- pień złośliwości histologicznej guza oraz jakość chirurgii są istotnymi czynnikami prognostycznymi i powinny być brane pod uwagę podczas kwalifikacji pacjentów do lecze- nia okołooperacyjnego.

Słowa kluczowe: MPNST, chirurgia, czynniki prognostyczne

Rola kobiet w dziedzinach zabiegowych – analiza wybranych czynników demograficznych, rodzinnych oraz związanych z karierą zawodową

Andrzej Kurylcio, Wojciech P. Polkowski

Klinika Chirurgii Onkologicznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Wstęp. Istnieje dysproporcja w liczbie kobiet wykonujących specjalizacje zabiegowe. Wiąże się to z przekonaniem o po- dziale zawodów na typowo męskie i żeńskie.

Cel. Ocena wśród kobiet zabiegowców możliwości rozwoju, poziomu satysfakcji zawodowej, doświadczania dyskrymi- nacji oraz otrzymanego wsparcia.

Materiał i metody. Link do dobrowolnej i anonimowej ankiety

„Rola kobiet w dziedzinach zabiegowych”, opublikowanej na stronie UM w Lublinie zamieszczono na stronie Towarzystwa Chirurgów Polskich i na grupie „Matka Lekarka” na Facebook’u.

Wyniki. Ankietę wypełniły 54 kobiety. Dominowały nieposia- dające tytułu naukowego, pracujące w szpitalu klinicznym.

Najczęstszy negatywny czynnik wpływający na aktywność naukową to: trudność w pogodzeniu pracy naukowej z za- wodową; pozytywny: zachęcanie do rozwoju naukowego przez przełożonego. Wsparcie (od przełożonego, kolegów) otrzymało 2/3 badanych. Mediana poziomu satysfakcji (zakres 1–10): zawodowej – 7, naukowej – 3. Większość badanych uważała, że wśród mentorów powinno być więcej kobiet, doświadczyła dyskryminacji w pracy i podczas specjalizacji:

42,6% z powodu płci. Większość ankietowanych rozważa- ła zmianę miejsca pracy ze względu na atmosferę lub brak możliwości rozwoju, deklarowała utrudnianie dostępu do operowania. Dyskryminowane kobiety: 71,4% wybrałoby inną drogę kariery zawodowej, tego samego wyboru doko- nałoby 31,6%, 50% nie było pewnych (p = 0,0414 [1]). Kobiety doświadczające dyskryminacji miały poziom satysfakcji zawo- dowej znamiennie niższy (odpowiednio 5 vs. 7; p = 0,0136 [2]) niż te wspierane przez szefa (8 vs. 5; p = 0,0039(2)), rodziły lub

adoptowały pierwsze dziecko dużo później niż kobiety, które nie czuły się dyskryminowane (30 vs. 26 lat; p = 0,0242 [2]).

Wnioski. Większość badanych doświadczyła dyskryminacji związanej z płcią, trudności w pogodzeniu życia zawodowe- go z naukowym. Poziom satysfakcji zawodowej, aktywność naukowa zależały od wsparcia przełożonego oraz odczuwa- nia dyskryminacji. Zauważalny jest brak kobiet mentorów.

Dyskryminacja wpływa na wybór drogi kariery zawodowej.

Słowa kluczowe: kobiety, dziedziny zabiegowe, dyskrymi- nacja, satysfakcja zawodowa, płeć

[1] test chi kwadrat (χ²) [2] test U-Manna-Whitneya

Termoablacja i operacja techniką TOETVA – porównanie dwóch metody leczenia zmian ogniskowych w tarczycy bez pozostawienia blizny na szyi – doświadczenia własne

Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Wstęp. Termoablacja zmian ogniskowych w tarczycy to technika leczenia guzków tarczycy. Endoskopowe usunięcie tarczycy przez przedsionek jamy ustnej (transoral endoscopic thyroidectomy by vestibular approach – TOETVA) pozwala na usunięcie utkania tarczycy bez pozostawienia blizny na szyi.

Cel. Celem pracy było porównanie obu metod leczenia, określenie optymalnych wskazań ich zastosowania oraz odpowiedź na pytanie: czy można stosować je wymiennie.

Materiał i metody. Do analizy włączono 19 chorych le- czonych w Oddziale Chirurgii Endokrynologicznej Kliniki Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej Na- rodowego Instytutu Onkologii w Warszawie. U 14 pacjentów wykonano zabieg termoablacji guzków tarczycy. Pięciu pa- cjentów miało wykonane endoskopowe usunięcie tarczycy (TOETVA). Przeanalizowano dane pacjentów pod kątem wskazań, przebiegu i efektów leczenia.

Wyniki. Średnia wieku pacjentów zakwalifikowanych do termoablacji wynosiła 51,7 lat, do TOETVA 39,6 lat. Do ter- moablacji kwalifikowano pacjentów ze zmianami katego- rii II wg Bethesda w BACC. Do operacji techniką TOETVA kwalifikowano pacjentów z kategorią II–V wg Bethesda.

Średnia objętość zmiany w termoablacji wynosiła 12,76 ml natomiast w technice TOETVA 3,25 ml. Średni czas zabiegu był dłuższy dla leczenia operacyjnego 110 vs. 35 min. Pobyt w szpitalu był dłuższy w przypadku TOETVA. W żadnej z grup nie stwierdzono powikłań okołozabiegowych i odległych.

Wnioski. Termoablacja jest zabiegiem nieradykalnym, wy- konywanym w warunkach ambulatoryjnych, przeznaczo- nym do leczenia zmian łagodnych. Celem termoablacji jest

zmniejszenie rozmiarów guzka i zahamowanie jego wzrostu.

TOETVA to zabieg radykalny, podczas którego uzyskuje się pooperacyjne badanie histopatologiczne. Niedoszacowanie kosztów leczenia chirurgicznego sprawia, że koszty obu procedur są porównywalne. Analizowane techniki leczenia są różne, mimo to w przypadku zmian łagodnych mogą być stosowane zamiennie.

Słowa kluczowe: termoablacja, TOETVA, tarczyca

Jednoośrodkowe wyniki leczenia chorych na fibromatozę

Paweł Sobczuk, Izabela Agnieszczak, Wiktoria Grycuk, Anna M. Czarnecka, Tomasz Świtaj, Hanna Koseła-Paterczyk, Tadeusz Morysiński, Marcin Zdzienicki, Piotr Rutkowski Klinika Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Wstęp. Fibromatoza jest nowotworem o miejscowej złośli- wości, niedającym przerzutów odległych, ale charakteryzu- jącym się miejscowym naciekaniem i zdolnością do wznów miejscowych. Przez lata chirurgia była złotym standardem w leczeniu fibromatozy, jednak w ostatnim czasie prefero- wana jest czynna obserwacja pacjentów z wykorzystaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

Cel. Celem niniejszej pracy była ocena wyników leczenia pacjentów z fibromatozą w ośrodku referencyjnym.

Materiał i metody. Do analizy włączono 258 chorych (178 ko- biet, 80 mężczyzn), u których rozpoznano fibromatozę pomię- dzy styczniem 1999 a grudniem 2018 roku i leczonych w Na- rodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Do analizy statystycznej użyto estymatora Kaplana-Meiera, testu log-rank, analizy Cox’a oraz testu Chi2.

Wyniki. Stu dwudziestu trzech (47,7%) pacjentów podda- no resekcji guza, a 103 (39,9%) objęto czynną obserwacją z zastosowaniem NLPZ (głównie meloksykamu). Odsetek obiektywnych odpowiedzi wśród pacjentów leczonych NLPZ wyniósł 29,1%, a odsetek kontroli choroby 81,5%.

Wznowa lub progresja choroby wystąpiła u 91 (35,3%) cho- rych, z czego u 24,4% leczonych chirurgicznie i 45,6% leczo- nych NLPZ (p = 0,001). Odsetek 5-letnich przeżyć wolnych od choroby wynosił 65% w całej grupie, 78% w grupie le- czonej chirurgicznie i 48% wśród otrzymujących NLPZ. Przy uwzględnieniu w analizie 1. i 2. linii terapii łącznie odsetek kontroli choroby po 7 latach był podobny i wynosił 85%.

Wnioski. Wyniki leczenia pacjentów chorych na fibroma- tozę w naszym ośrodku wskazują, że leczenie chirurgicz- ne w 1. linii związane jest z mniejszym ryzykiem wznowy, jednak zastosowanie czynnej obserwacji z NLPZ pozwala uniknąć operacji u znacznej grupy chorych, szczególnie w grupie z lokalizacją w obrębie powłok brzucha.

Słowa kluczowe: fibromatoza, NLPZ, chirugia

6

Włókniakomięsak guzowaty skóry – rzadkie nawroty mięsaka po optymalnym leczeniu chirurgicznym w doświadczeniach dwóch ośrodków referencyjnych

Marcin Napierała¹, Marcin Ziętek², Paweł Teterycz¹, Jan Poleszczuk¹, Marcin Zdzienicki¹, Tomasz Goryń¹, Piotr Rutkowski¹

1Klinika Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

2Dolnośląskie Centrum Onkologii, Wrocław

Wstęp. Włókniakomięsak guzowaty skóry (dermatofibrosar- coma protuberans – DFSP) jest mięsakiem o indolentnym przebiegu i niskim ryzyku rozsiewu. Tradycyjnie uważano, że ryzyko nawrotu miejscowego DFSP po leczeniu chirur- gicznym jest duże.

Cel. Ocena wyników leczenia chirurgicznego DFSP w 2 re- ferencyjnych ośrodkach onkologicznych (ROO) w Polsce.

Materiał i metody. Do retrospektywnej analizy włączo- no 206 (22 kobiety i 184 mężczyzn) kolejnych pacjentów o zaawansowaniu miejscowym. Pięćdziesiąt sześć osób było leczonych pierwotnie w ROO, 150 skierowano do ROO po wcześniejszej resekcji. Czas wolny od choroby (disease-free survival – DFS) liczono od momentu resekcji do daty wznowy. Zmienne ciągłe porównano przy użyciu testu Manna-Whitneya, a kategoryczne – testu Fishera.

W analizie przeżyć użyto estymatora Kaplana-Meiera i testu log-rank.

Wyniki. W ROO operowano pierwotnie większe guzy (5,6 cm vs. 3,4 cm, p < 0,001). Mimo to częściej uzyskiwano margines R0 (70% vs. 11%, p < 0.001). Ponadto, w ROO w 16 przypad- kach większych guzów (średni rozmiar = 9,6 cm, SD = 4,3cm) zastosowano również radioterapię okołooperacyjną (ra- diotherapy – RTH). Wśród pacjentów leczonych pierwotnie w ROO nie stwierdzono nawrotu choroby w ciągu pierwsze- go roku obserwacji (1-roczny odsetek DFS = 100%, 95% CI:

10 –100), a 7-letnie odsetki DFS dla grup (1) leczonej jedynie chirurgicznie oraz (2) poddanej RTH wynosiły: (1) 87% (95%

CI: 72–100) oraz (2) 86% (95% CI: 63–100). Natomiast u blisko połowy chorych leczonych poza ROO stwierdzono wznowę w ciągu pierwszego roku (1-roczny odsetek DFS = 53%, 95% CI: 42–66), a 7-letni odsetek DFS w tej grupie wyniósł 23% (95% CI: 12–45). Różnica ta była istotna statystycznie (log-rank p < 0,001).

Wnioski. Właściwe leczenie chirurgiczne często wiąże się z całkowitym wyleczeniem DFSP. RTH pozwala na uzyskiwa- nie podobnych wyników odległych w przypadkach o gor- szym wyjściowym rokowaniu.

Wyniki leczenia chirurgicznego chorych na czerniaki w stopniu IIIC i IIID po wprowadzeniu nowych terapii systemowych w leczeniu choroby przerzutowej

Marcin Ziętek¹, Marcin Zdzienicki², Bożena Cybulska-Stopa³, Maria Krotewicz²,

Wojciech Łobaziewicz³, Wojciech Wysocki⁴, Piotr Rutkowski²

1Dolnośląskie Centrum Onkologii, Wrocław

2Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

3Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział w Krakowie, Kraków

4Krakowska Akademia im. A. Frycza-Modrzewskiego, Kraków

Wstęp. Wyniki leczenia chorych na czerniaki w stopniu III są heterogenne i niezadowalające. Nadzieje pokłada się w systemowej terapii uzupełniającej.

Cel. Badania nad leczeniem adjuwantowym były prowadzo- ne przed zmianą klasyfikacji TNM (tumour-node-metastasis), dlatego istnieje potrzeba dokładnego przeanalizowania dotychczasowych wyników leczenia w stopniu III, szcze- gólnie w grupie IIIC i IIID, po wprowadzeniu nowych terapii w chorobie przerzutowej.

Materiał i metody. Do analizy włączono chorych na czer- niaki w stopniu IIIC i IIID, którzy byli leczeni w trzech referen- cyjnych ośrodkach w Polsce (Kraków, Warszawa, Wrocław) w latach 2015–2018. Z analizy wyłączono chorych, którzy otrzymywali systemowe leczenia uzupełniające. Do osza- cowania czasu do nawrotu choroby (disease-free survival – RFS) i czasu całkowitego przeżycia (overal survival – OS) zastosowano metodę Kaplana-Meiera.

Wyniki. Do analizy włączono 190 chorych w stopniu IIIC i IIID (odpowiednio 160 i 30 chorych). Za wyjątkiem 4 chorych, u wszystkich wykonano limfadenektomię. 20% chorych otrzymało radioterapię jako leczenie uzupełniające. U 66%

chorych stwierdzono nawrót choroby. Mediana RFS wyniosła w całej populacji 18 miesięcy, mediana czasu OS 37,6 miesiąca, w grupie IIIC odpowiednio 18,9 i 37,9 miesiąca, a w grupie IIID 15,6 oraz 35,3 miesiąca. Estymowane przeżycia (RFS/OS) 4- i 5-letnie w całej badanej grupie wyniosły odpowiednio 45%

i 38%, natomiast w grupie IIIC 46% i 38,5%, a w grupie IIID 32%;

5-letnich przeżyć nie osiągnięto. 59% chorych pozostaje w ob- serwacji. Mediana czasu obserwacji wyniosła 24,1 miesiąca.

Wnioski. Wyniki leczenia chorych na czerniaki w stopniu IIIC i IIID są niezadawalające, choć przeżycia całkowite są istotnie lepsze niż obserwowane w grupach historycznych (co zwią- zane jest ze skutecznym leczeniem choroby przerzutowej).

Zastosowanie leczenia uzupełniającego systemowego po- winno poprawić istotnie wyniki leczenia w tej grupie chorych.

Prezentacje PLAKATOWE

Analiza powikłań pooperacyjnych 303 procedur identyfikacji węzła wartowniczego metodą SentiMag® u chorych na raka piersi

Andrzej Lorek

Klinika Chirurgii Onkologicznej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego im. prof. K. Gibińskiego, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

Cel. Celem pracy była ocena powikłań procedury SLNB (sentinel lymph node biopsy) w raku piersi przy użyciu me- tody SentiMag® po 3,5-rocznym okresie stosowania. Ocena obejmowała parestezje, ograniczenie ruchomości kończyny, obrzęk chłonny i przebarwienia.

Materiał i metody. Materiał stanowiła grupa 368 chorych z pierwotnie operacyjnym rakiem piersi z SLNB w połącze- niu z szerokim usunięciem guza (wide local excision – WLE), amputacją prostą z SLNB oraz samodzielną procedurą SLNB w oparciu o metodę SentiMag®. Chore leczono w okresie od 01.2014 roku do 09.2017 roku. Do badania włączono 303 chore podlegające kontroli w Przyszpitalnej Poradni.

Wyniki. Zaburzenia czucia ramienia wystąpiły u 11 (9,9%) chorych: u 3 (1,5%) po WLE z SLNB i u 9 (8,4%) po amputacji prostej z SLNB. Ograniczenie ruchomości kończyny zaob- serwowano u 9 (7,1%) chorych: u 3 (1,5%) po WLE z SLNB i u 6 (5,6%) po amputacji prostej z SLNB. Obrzęk chłonny mini- malnego stopnia u 9 (7,5%) chorych: u 2 (1%) po WLE z SLNB i u 7 (6,5%) po amputacji prostej z SLNB. Wykazano istotną zależność tych powikłań od liczby usuniętych węzłów chłon- nych w SLNB. Wykazano również istotnie większą częstość występowania parestezji i obrzęku chłonnego po amputacji prostej z SLNB w porównaniu z WLE z SLNB. Przebarwienia po podaniu znacznika obserwowano u 47 (15,5%) chorych.

Wnioski. Identyfikacja węzła wartowniczego (sentinel node – SN) przy użyciu SentiMag® jest bezpieczną metodą diagnostyczną w raku piersi, z niewielkim ryzkiem wystąpienia powikłań: obrzęku limfatycznego, ograniczenia ruchomości i parestezji kończyny. Wystąpienie tych powikłań wzrasta z większą liczbą usuwanych węzłów chłonnych i większym za- kresem zabiegu. Możliwość wystąpienia czasowego, przemi- jającego przebarwienia na skórze powinna być przedmiotem dokładnej informacji dla chorych przed zabiegiem.

Lung cancer metastasis to the breast – a case report of a such infrequent entity

Abdalla Saad Abdalla Al-Zawi¹, Philip Idaewor¹, Mohamed Elamass¹, Hamad Benrafe², Ali Salih¹

1Basildon & Thurrock University Hospital, Basildon, United Kingdom

2Faculty of Medicine, Omar Al-Mukhtar University, Al-Baida, Libya

Introduction. Metastasis to the breast from other primary malignancy as lymphoma and melanoma is uncommon, however breast metastasis from lung cancer is rare.

Case report. A female age 80 years presented with a bre- ast lump, previously treated for contralateral breast cancer.

Breast imaging revealed 16 mm suspicious lesion. Biop- sy showed malignant epithelial cells with round nuclei positive for CK7 and TTF1 and negative for GCDFP-15, GATA3, ER, PR and HER2. This is in favour of metastatic lung adenocarcinoma. CT showed lung nodules with enlar- ged mediastinal lymph nodes. Endobronchial ultrasound lymph node biopsy showed cells, similar to the breast lesion positive for CK7 and TTF1, however negative for ER, GATA3, CK5/6 and P40. Patient was referred to palliative treatment.

Discussion. In 1907 Sitzentfrey reported a case of breast metastases from ovarian cancer. The incidence of metastasis to the breast is rare and comprising only 0.5–1.5% of breast malignancy. It may present as a solitary fast growing lump, found close to the skin and easily palpable in about 50%

of cases, bilateral in up to 25% of patients, whereas axillary node metastases usually in about 50% of cases. Mammo- graphy usually shows well-circumscribed lesion; however, multiple lesions may occur. The diagnosis of breast cancer supported by the expression of ER, PR, HER2 and GCDFP-15, where TTF1 and CK7 are useful marker of lung adenocar- cinoma.

Conclusion. An awareness of the extra-mammary malig- nancies that can metastasize to the breast and eliciting the proper diagnosis is essential to plan the appropriate management and avoid an unnecessary breast surgical procedures.

8

Breast adenoid cystic carcinoma – a case report

Philip Idaewor², Mohamed Elamass¹, Firas Alkistawi¹, Hamad Benrafe³, Ali Salih¹

1Mid and South Essex University Hospitals, Basildon, United Kingdom

2Basildon & Thurrock University Hospital, Basildon, United Kingdom

3Faculty of Medicine , Omar Al-Mukhtar University, Al-Baida, Libya

Introduction. Breast adenoid cystic carcinoma (BACC) is low-grade tumour characterized by the presence of a dual cell population of luminal and basaloid cells.

Case report. A female aged 73 years, presented with a bre- ast lump, previously treated for contralateral breast DCIS.

The breast imaging showed indeterminate 22 mm lump, the core biopsy revealed possible benign myo-epthelial tumour. Lumpectomy perfumed, this showed adenoid cystic carcinoma, accordingly the sentinel lymph node biopsy done and showed no metastasis. Discussion its incidence ranges between 0.1% to 1% of all breast cancers. Usually diagnosed in the age group between 50–60 years. The hi- stology characterised by true glandular spaces lined by the ductal epithelia and pseudo-lumina formed by myoepithe- lial cells. Although BACC a exhibits a triple-negative cancer, basal-like phenotype, with low proliferative index (Ki-67), they are usually of low-grade malignancy, display an indo- lent clinical behaviour. Additional markers are needed to confirm the diagnosis as CK7, CD117, p53 and Calponin.

BACC is of low metastatic potential, however can metastasi- ze to lung, liver, bones and brain. Currently, the management BACC is focused around radical surgical resection either by breast conservation surgery or mastectomy.

Conclusion. BACC is incompletely understood rare tumour with excellent survival rate. More work needed to establish a management consensus.

Ki67 index in triple negative breast cancer and its association with prognostic parameters

1Mid and South Essex University Hospitals, Basildon, United Kingdom

2Faculty of Medicine , Omar Al-Mukhtar University, Al-Baida, Libya

Introduction. Breast cancer is a leading cause of cancer- -related mortality in women. Ki-67 proliferative index has been observed to reflect the malignant tumors proliferation rate and is being used as a prognostic as well as a predictive marker in patients with breast cancer.

Objectives. The aim of the current study was to explore the trend of expression of Ki-67 expression in patients with triple negative breast cancer and its association with other prognostic parameters.

Material and methods. A total of 56 patients with triple negative breast cancer were enrolled and the expression of Ki-67 was assessed. The demographic features and tumor pathological characteristics as well as lymph node involve- ment were analysed.

Results. All patients were female, age ranges between 28–90 years, 60% of cases were below age of 70 years. Eighty percent has invasive carcinoma of non-specific type, 7%

medullary carcinoma and 3.5% invasive lobular carcino- ma. We observed that significant percent of cases has high Ki-67 (79%), where it was intermediate in 14% and low only in 7%. Lympho-vascular invasion detected in 26% of cases and mainly with high Ki-67 expression. Twenty percent had microcalcification, most of them are of the high Ki-67 expres- sion group. There is a significant relationship between the expression level of Ki-67 and tumor grade (p = 0.04) , the pathological subtype (p < 0.05) and tumor size (p = 0.0001).

Conclusion. The study outcome demonstrated that, over- -expression of Ki-67 was associated with tumor size and hi- stological grade but not related to lymph node involvement or lympho-vascular invasion.

Ocena funkcjonowania biopsychospołecznego pacjentek leczonych z powodu raka piersi

1Katedra Fizjoterapii, Zakład Medycyny Fizykalnej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Bydgoszcz

2Katedra Rehabilitacji, Zakład Propedeutyki Fizjoterapii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Bydgoszcz

3Katedra Chirurgii Onkologicznej, Oddział Kliniczny Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Bydgoszcz

4Katedra Chirurgii Onkologicznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Bydgoszcz

Wstęp. Leczenie chirurgiczne i uzupełniające raka gruczołu piersiowego przyczynia się do pogorszenia jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia (health related quality of life – HRQL). Obecnie ocena HRQL jest elementem komplek- sowego leczenia raka piersi.

Cel. Celem pracy była ocena jakości życia i stopnia akceptacji choroby u pacjentek leczonych chirurgicznie z powodu raka piersi.

Materiał i metody. Do prospektywnego badania włączono 338 pacjentek leczonych z powodu raka piersi w Oddziale Klinicznym Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej w Centrum Onkologii w Bydgoszczy. Wykorzystano standa- ryzowane narzędzia badawcze QLQ C30 i BR23 oraz skalę AIS. Pomiaru badanej cechy dokonano dzień przed zabie- giem, następnie po 3 i 12 miesiącach od operacji.

Wyniki. Istotne statystycznie różnice samooceny jakości życia między badanymi grupami (BCT vs. mastektomia) odnotowano zwłaszcza w skalach: globalna jakość życia (I, II, III termin – p < 0 ,0001), funkcjonowanie fizyczne (I, III – p < 0,0001; II – p = 0,0052), funkcjonowanie w rolach (I – p = 0,0001; III – p < 0,0001), funkcjonowanie emocjonalne (III – p = 0,0013), funkcjonowanie poznawcze (I – p = 0,0089;

III – p < 0,0001), funkcjonowanie społeczne (III – p < 0,0001), wizerunek ciała (I, II, III – p < 0,0001) i funkcjonowanie sek- sualne (I – p = 0,0276; III – p = 0,0002). Istotne statystycznie różnice (p < 0,05) odnotowano także dla skal objawowych.

Lepszą HRQL stwierdzono w grupie pacjentek poddanych leczeniu oszczędzającemu pierś i węzły chłonne dołu pa- chowego.

Wnioski. Zastosowanie leczenia oszczędzającego pierś i węzły chłonne dołu pachowego pozwala pacjentkom na zachowanie lepszej jakości życia pacjentek.

Analiza patogenów alarmowych izolowanych u pacjentów operowanych z powodu choroby nowotworowej w Oddziale Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Szpitala Specjalistycznego w Jaśle w latach 2017–2019

Monika Skałba¹, Szymon Niemiec²

1Pracownia Mikrobiologii, Szpital Specjalistyczny w Jaśle, Jasło

2Oddział Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej w Jaśle, Jasło

Wstęp. Zakażenia drobnoustrojami wielolekoopornymi (patogeny alarmowe) stają się coraz większym problemem diagnostycznym, epidemiologicznym i terapeutycznym.

Monitorowanie i szybka identyfikacja pacjentów zakażo- nych lub skolonizowanych drobnoustrojami alarmowymi pozwala na właściwą kontrolę zakażeń szpitalnych, skutecz- ną antybiotykoterapię i stworzenie procedur profilaktyki okołozabiegowej dostosowanej do danego oddziału, typów zabiegów i specyfiki pacjentów.

Cel. Celem pracy była analiza drobnoustrojów alarmowych izolowanych z ran operacyjnych i z materiałów pobieranych śródoperacyjnie u pacjentów onkologicznych przebywają- cych w oddziale.

Materiał i metody. Przeprowadzono retrospektywną analizę wyników badań mikrobiologicznych pacjentów poddanych zabiegom chirurgicznym w latach 2017–

2019. Do badań bakteriologicznych pobrano 232 próby

biologiczne od pacjentów operowanych z powodu choro- by nowotworowej, co stanowiło 28,5% wszystkich badań bakteriologicznych z oddziału chirurgii (815). W 2017 roku wykonano 77 posiewów, z których wyizolowano 20 drob- noustrojów alarmowych. W roku 2018 z 74 prób wyi- zolowano 14 drobnoustrojów alarmowych, w roku 2019 z 81 prób wyhodowano 19 drobnoustrojów alarmo- wych. Udział procentowy drobnoustrojów alarmowych w analizowanym okresie wyniósł 17,6%, odpowiednio w 2017 – 20%, 2018. – 15,3%, 2019 – 17,4%. Najczęściej izolowanymi drobnoustrojami alarmowymi były pałeczki Gram-ujemne Enterobacteriaceae – 21 izolatów, z czego 15 z mechanizmem oporności typu ESBL i 6 typu AmpC.

Wśród bakterii Gram-dodatnich wyizolowano 22 szcze- py enterokoków z mechanizmem oporności typu HLAR, w tym 4 szczepy spp. opornych na glikopeptydy GRE.

Wyizolowano 2 szczepy wielolekooporne Pseudomonas aeruginosa MDR i 7 szczepów wielolekoopornych Acine- tobacter baumannii MDR, w tym 3 szczepy Acinetobacter były oporne na karbapenemy.

Wnioski. Odsetek izolowanych drobnoustrojów alarmo- wych od pacjentów operowanych w przebiegu choroby nowotworowej w badanym okresie pozostaje na zbliżonym poziomie. Dominacja pałeczek Enterobacteriaceae produku- jących ESBL jest zbieżna z danymi map mikrobiologicznych szpitala.

Hipofrakcjonowana radioterapia przedoperacyjna w leczeniu miejscowo zaawansowanych tłuszczakomięskaów śluzowatych (badanie LIPO-MYX)

Anna Szumera-Ciećkiewicz², Andrzej Cieszanowski³, Tadeusz Morysiński¹, Tomasz Goryń¹, Jakub Pałucki³, Piotr Rutkowski¹

1Klinika Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Narodowy Instytut Onkologii im. M.

Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

2Zakład Patologii i Diagnostyki Laboratoryjnej, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

3Zakład Radiologii, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

Wstęp. Standardem leczenia mięsaków tkanek miękkich (MTM) jest leczenie chirurgiczne z zastosowaniem przed- lub pooperacyjnej radioterapii. Tłuszczakomięsaki śluzowate wykazują zwiększoną wrażliwość na radioterapię w porów- naniu do innych podtypów MTM.

10

Cel. Przeprowadziliśmy prospektywne badanie kliniczne z zastosowaniem hipofrakcjonowanej radioterapii przed- operacyjnej 5 × 5 Gy z 6–8-tygodniową przerwą, a następnie z leczeniem operacyjnym. Celem była ocena bezpieczeń- stwa i skuteczności w terapii chorych na miejscowo zaawan- sowane tłuszczakomięsaki śluzowate.

Materiał i metody. W ciągu dwóch lat do badania włączono 29 pacjentów, którzy wcześniej nie byli leczeni. U wszystkich chorych mięsaki zlokalizowane były na kończynie dolnej.

Mediana rozmiaru guza wyniosła 14 cm (zakres 5–20 cm).

U 40% chorych stwierdzono zmiany o wysokim stopniu złośliwości histologicznej. Mediana czasu obserwacji wy- nosiła 14,5 miesiąca.

Wyniki. U wszystkich pacjentów przeprowadzono zabiegi oszczędzające. U 93% chorych uzyskano margines R0 re- sekcji. U żadnego z leczonych nie stwierdzono nawrotu miejscowego choroby. U 4 chorych (14%) doszło do rozsie- wu choroby – byli to chorzy o większym stopniu złośliwo- ści histologicznej. Wczesna tolerancja leczenia jest dobra.

Komplikacje w leczeniu rany wystąpiły u 11 chorych (38%), u 4 z nich leczenie powikłań wymagało ponownej hospi- talizacji.

Wnioski. Przedoperacyjna, hipofrakcjonowana radioterapia z długą przerwą przed leczeniem operacyjnym jest metodą skuteczną i bezpieczną w leczeniu chorych na miejscowo zaawansowane tłuszczakomięsaki śluzowate.

Słowa kluczowe: tłuszczakomięsaki śluzowate, hipofrakcjo- nowana radioterapia, leczenie neoadjuwantowe

Synchroniczne występowanie raka

jasnokomórkowego oraz raka brodawkowatego w tej samej nerce u pacjenta po uprzednim przeszczepie nerki przeciwnej i w trakcie immunosupresji – opis przypadku

1Oddział Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Szpitala Specjalistycznego w Jaśle, Jasło

2NZOZ Centrum Diagnostyki, Zakład Patomorfologii w Krośnie, Krosno

Wstęp. Nowotwory złośliwe nerek stanowią w populacji polskiej około 4% zachorowań u mężczyzn oraz 2,6% zacho- rowań u kobiet. Rak nerkowokomórkowy (renal cell carcino- ma – RCC) jest odpowiedzialny za 85% przypadków: 70–80%

to raki jasnokomórkowe, a 10–15% – raki brodawkowate.

Opis przypadku. Przedstawiono przypadek 61-letniego pacjenta z guzem prawej nerki. Wykonano nefrektomię prawostronną, przezotrzewnową. W badaniu materiału histopatologicznego rozpoznano synchronicznego raka nerki – raka jasnokomórkowego i raka brodawkowatego, co jest sytuacją bardzo rzadką (około 50 opisanych dotych- czas przypadków). Pacjent, uprzednio po przeszczepieniu

nerki lewej z powodu niewydolności, na podtrzymującym leczeniu immunosupresyjnym, z wywiadem używania nikotyny oraz cukrzycą typu II. Tomografia komputerowa (computed tomography – CT) jamy brzusznej i miednicy mniejszej pokazała guz górnego bieguna nerki prawej z pasmowatym nacieczeniem tkanki tłuszczowej oko- łonerkowej. W okresie około- oraz pooperacyjnym nie obserwowano powikłań, kontynuowano leczenie immu- nosupresyjne. Pacjenta wypisano w 4. dobie pooperacyj- nej w stanie ogólnym dobrym, z prawidłowo gojącą się raną pooperacyjną. Obecnie pacjent pozostaje w 12-mie- sięcznej obserwacji, nie zgłasza dolegliwości, nie zaob- serwowano wznowy nowotworu, ani pogorszenia funkcji przeszczepionej nerki.

Wnioski. Przewlekłe leczenie immunosupresyjne, zwłasz- cza schemat uwzględniający mykofenolan mofetylu i prednizolon, zwiększa prawdopodobieństwo występo- wania raków nerkowokomórkowych. Pomimo, że pierwszy przypadek synchronicznego raka nerki opisał R.C. Graves w 1921 roku, jest to znalezisko sporadyczne – dotychczas opisano około 50 przypadków guzów synchronicznych nerki. Rokowanie jest zależne od zaawansowania oraz typu histopatologicznego. Najbardziej korzystne w raku chromo- fobowym i brodawkowatym (80–90% przeżyć 5-letnich), gorsze w raku jasnokomórowym (50–60%). Oznacza to, że rokowanie dla leczonego w naszym ośrodku pacjenta jest korzystne.

Prospektywna ocena jakości życia u pacjentów operowanych z powodu raka jelita grubego w zależności od zastosowanej metody operacyjnej (otwarta vs. laparoskopia)

Katedra Chirurgi Onkologicznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Bydgosz

Wstęp. Trendem we współczesnej chirurgii onkologicznej, oprócz zadawalających wskaźników przeżyć, jest monito- rowanie jakości życia leczonych pacjentów celem doboru optymalnego sposobu leczenia. Obecnie w obrębie jelita grubego wykonuje się zabiegi chirurgiczne tradycyjną me- todą otwartą (open surgery – OS) lub metodą laparoskopową (laparoscopic surgery – LS).

Cel. Celem badan była prospektywna ocena jakości życia pacjentów leczonych z powodu raka jelita w zależności od zastosowanej metody chirurgicznej OS vs. LS.

Materiał i metody. Do prospektywnego badania klinicz- nego (clinical cohort study) zakwalifikowano 67 chorych.

U 35 osób wykonano LS, u 35 OS. W badanej grupie jakość życia oceniono trzykrotnie (w dniu przyjęcia cho-

rych na oddział – I, 6 i 18 miesięcy po zabiegu chirurgicz- nym – II). Do badania jakości życia użyto następujących kwestionariuszy: QLQ-C30 European Organization for Research and Treatment of Cancer Quality of Life Qu- estionnaire, QLQ-CR29 Kwestionariusz Oceny Jakości życia (moduł – rak jelita grubego) oraz skalę akceptacji choroby – AIS.

Wyniki. Kwestionariusz QLQ-C30 pokazał lepsze funk- cjonowanie chorych operowanych metodą LS w skalach funkcjonalnych oraz w zakresie ogólnej jakości życia 6 miesięcy po zabiegu operacyjnym, natomiast 18 mie- sięcy od zabiegu różnice istotne statystycznie dotyczyły funkcjonowania fizycznego (p = 0,001) oraz ogólnej jako- ści życia. Analiza skali AIS pokazała, że pacjenci po lapa- roskopii przejawiali większy poziom akceptacji choroby (p < 0,05). Na podstawie kwestionariusza QLQ-CR29 odno- towano istotne statystycznie różnice pomiędzy grupami OS i LS w następujących skalach: obraz ciała oraz problem z masą ciała (lepsze wyniki osiągnęli chorzy operowani za pomocą LS).

Wnioski. Operacje metodą laparoskopową są szansą dla chorych na lepszą jakość życia.

Rak żołądka po zabiegu ESD – wznowa miejscowa czy wieloogniskowość?

Jan Wojciech Wroński, Maciej Kukla, Łukasz Koźba, Alicja Erd Wojewódzki Szpital Podkarpacki im. Jana Pawła II, Krosno

Wstęp. Endoskopowa dyssekcja podśluzówkowa (endosco- pic sumbmucosal dissection – ESD) jako metoda małoinwa- zyjna znalazła szerokie zastosowanie w leczeniu wczesnego raka żołądka.

Cel. Celem pracy jest prezentacja wyników leczenia wczes- nego gruczolakoraka żołądka G1 u 61-letniej kobiety po zabiegu ESD.

Materiał i metody. Chora, lat 61, z rodzinnym obciążeniem nowotworami przewodu pokarmowego, u której w badaniu endoskopowym górnego odcinka przewodu pokarmowego w antrum żołądka zlokalizowano linijny fałd w okolicy blizny powrzodowej. W pobranych wycinkach stwierdzono utkanie wczesnego raka gruczołowego śródśluzówkowego (klasy- fikcja wiedeńska kat. 5.1). Pacjentkę przekazano do ośrodka specjalistycznego, gdzie wykonano radykalny zabieg ESD.

Trzy miesiące później w kontrolnej endoskopii pobrano wycinki z okolicy blizny po zabiegu ESD. Histopatologicznie rozpoznano rak gruczołowy G-1 żołądka. Chorą zakwalifiko- wano do leczenia operacyjnego.

Wyniki. Wykonano staplerową hemigastrektomię spo- sobem Rydygiera, posługując się śródoperacyjną endo- skopią celem lokalizacji zmiany niebadalnej palapcyjnie.

W preparacie pooperacyjnym stwierdzono 2 ogniska

raka gruczołowego wczesnego. W opisywanym przy- padku wszystkie diagnostyczne badania endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego wykonał ten sam lekarz.

Wnioski. Autorzy uważają, że przy kwalifikacji chorych do zabiegu ESD należy rozważyć możliwość wykonania gastro- skopii wysokiej rozdzielczości czy gastroskopii z barwie- niem, co pozwala lepiej ocenić zmianę i zminimalizować ryzyko wieloogniskowości.

Słowa kluczowe: wczesny rak żołądka, ESD, wieloogni- skowość

Dermatofibrosarcoma protuberans klatki

piersiowej z przerzutem do płuca i żołądka – czy możliwe jest leczenie radykalne? Opis przypadku

Jan Wojciech Wroński, Maciej Kukla, Maciej Munzberger, Piotr Wójcik

Wojewódzki Szpial Podkarpacki im. Jana Pawła II, Krosno

Wstęp. Dermatofibrosarcoma protuberans (DFSP) to rzadki nowotwór skóry. Najczęstsza lokalizacja obejmuje tułów, kończyny oraz głowę i szyję. Charakteryzuje się małą dyna- miką wzrostu oraz rzadko daje przerzuty.

Cel. Celem pracy jest prezentacja wyników leczenia u 60 let- niego mężczyzny ze wznową miejscową DFSP oraz przerzu- tami do płuc i wątroby.

Materiał i metody. 60-letni chory, któremu w październiku 2013 roku wycięto guz skóry przedniej ściany klatki pier- siowej zlokalizowany po stronie prawej. W utkaniu histo- patologicznym stwierdzono DFSP. W kwietniu 2014 roku stwierdzono u chorego wznowę miejscową i wykonano radykalne wycięcie. Następnie w grudniu 2017 roku stwier- dzono guz płuca prawego i wykonano resekcję klinową guza. Histopatologicznie – mikroskopowo przerzut mię- saka pleomorficznego z różnicowaniem gładkomięśnio- wym – zabieg radykalny (12.2017). We wrześniu 2018 roku u chorego stwierdzono guz żołądka. W badaniach obra- zowych klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy bez cech rozsiewu.

Wyniki. Wykonano gastrektomię Roux Y z limfadenektomią D2. W badaniu histopatologicznym preparatu poopera- cyjnego stwierdzono utkanie mięsaka niezróżnicowanego z przerzutami do 8 z 18 węzłów chłonnych – zabieg radykal- ny. Pacjent konsultowany i pod kontrolą Instytutu Onkologii w Warszawie. W wykonanych aktualnie badaniach obrazo- wych nie stwierdza się cech wznowy ani rozsiewu mięsaka.

Wnioski. W przypadku DFSP z przerzutami do narządów odległych warto rozważyć radykalne leczenie chirurgiczne.

Słowa kluczowe: Dermatofibrosarcoma protuberans, na- wrotowość, guz żołądka

12

Współistniejący chłoniak plazmoblastyczny jako ukryta przyczyna niepowodzenia skojarzonego leczenia raka wpustu żołądka

Natalia Spychalska, Maciej Ciesielski, Mariusz Szajewski, Michał Stańczak, Wiesław Janusz Kruszewski

Gdyńskie Centrum Onkologii, Gdynia

Wstęp. Współistnienie nowotworów nabłonkowych z nowo- tworami układu chłonnego jest rzadkim zjawiskiem.

Opis przypadku. 58-letni mężczyzna z zaawansowanym gruczolakorakiem połączenia przełykowo-żołądkowego Siewert II/III został poddany radiochemioterapii induk- cyjnej. Średniozróżnicowany guz wpustu naciekał wzdłuż krzywizny małej pod postacią rozległego owrzodzenia z limfadenopatią krzywizny mniejszej żołądka. W 5. tygo- dniu od leczenia wykonano radykalny zabieg resekcyjny, gastrektomię z przezrozworową częściową resekcją prze- łyku oraz limfadenektomią w zakresie D2. Śródoperacyj- nie w ocenie makroskopowej nie stwierdzono przerzu- tów dootrzewnowych ani obecności płynu w otrzewnej.

W materiale operacyjnym, w ocenie mikroskopowej, w guzie pierwotnym nie stwierdzono utkania nowo- tworowego, jedynie pojedyncze komórki nowotworowe w stanie znacznego uszkodzenia w 8 z 27 wyciętych wę- złów chłonnych. Okres pooperacyjny był niepowikłany.

Podczas rutynowej kontroli ambulatoryjnej w 15. dobie po operacji chory prezentował stan obniżonego nastro- ju oraz zgłaszał narastanie objawów bólowych w nad- brzuszu. Nie stwierdzono cech niewydolności zespoleń.

Chorego rehospitalizowano w 39. dobie po operacji z po- wodu postępującego osłabienia, utraty apetytu i dysfagii.

W miejscach po drenach Redona stwierdzono zmiany gu- zowate mogące odpowiadać wszczepom raka. Wdrożono wsparcie żywieniowe poza- i dojelitowo. W wykonanej tomografii komputerowej wykazano obecność rozsia- nych zmian nowotworowych w nadbrzuszu. W wykonanej biopsji chirurgicznej rozpoznano chłoniaka plazmobla- stycznego. W trakcie hospitalizacji obserwowano szybko postępujące wyniszczenie nowotworowe. Wykluczono współwystępowanie zakażenia wirusem HIV. Chory zmarł w 46. dobie pooperacyjnej.

Wnioski. Przebieg choroby w raku połączenia przełykowo- -żołądkowego jest nieprzewidywalny. Chłoniak plazmobla- styczny (plasmablastic lymphoma – PBL) rzadko występuje, ale jest niezwykle agresywny. Współistnienie tych dwóch nowotworów było trudne do przewidzenia i radykalnie zmniejszyło szansę chorego na wyleczenie. Ocena, jakie czynniki miały wpływ na tak szybki przebieg choroby, budzi zainteresowanie.

Co wpływa na odległe wyniki leczenia chorych na HER2-dodatniego raka piersi zakwalifikowanych do leczenia operacyjnego – analiza jednoośrodkowa

Tomasz Nowikiewicz¹, Magdalena Wiśniewska¹, Michał Wiśniewski², Wojciech Zegarski¹

1Uniwersytet Mikołąja Kopernika w Toruniu, Katedra Chirurgii Onkologicznej, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Bydgoszcz

2Centrum Onkologii im. prof. F. Łukaszczyka, Bydgoszcz

Wstęp. Obecność receptora ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu (human epidermal growth factor receptor 2 – HER2) należy do najważniejszych spośród poznanych czynników prognostycznych u chorych na raka piersi. Mimo możliwości wykorzystania dodatkowej opcji terapeutycznej (leczenie anty- -HER2), jego obecność w wymierny sposób pogarsza rokowanie.

Cel. Ocena odległych wyników leczenia chorych na HER2-do- datniego raka piersi.

Materiał i metody. Czterysta osiemnaście chorych z HER2-do- datnim rakiem piersi, leczonych operacyjnie w latach 2011–2013 w jednym ośrodku onkologicznym. Zbadano odległe wyniki leczenia (w odniesieniu do przeżyć całkowitych [overall survival – OS] oraz przeżyć wolnych od nawrotu choroby [disease-free survival – DFS]). Określono także czynniki wykazujące najwięk- szy wpływ na końcowy efekt terapii. Mediana czasu obserwacji pacjentek wyniosła 74 miesiące (60–84 miesięcy).

Wyniki. Nawrót choroby zdiagnozowano u 50 chorych (12,0 %). Dotyczył on w większości przypadków rozsiewu raka (48 pacjentek), u 2 chorych – tylko wznowy miejscowej.

Stwierdzono ogółem 53 zgony (12,7%): w 42 przypadkach z powodu choroby podstawowej, u 11 chorych z innych przyczyn. Stwierdzono obecność istotnych statystycznie różnic w zakresie przeżyć w zależności od stopnia zaawan- sowania klinicznego choroby (w tym statusu cechy T i N;

p < 0,0005), obecności przekraczania torebki węzła u cho- rych z przerzutami do węzłów chłonnych (p = 0,033) oraz statusu receptora progesteronowego (p = 0,014). Prawdo- podobieństwo całkowitego przeżycia 5-letniego wyniosło 0,887, natomiast prawdopodobieństwo 5-letniego przeżycia wolnego od nawrotu choroby – 0,885.

Wnioski. Oprócz czynników klinicznych o znanym statusie rokowniczym o powodzeniu leczenia HER2-dodatniego raka piersi decyduje także obecność receptora progesteronowe- go. Może to pośrednio wskazywać na konieczność rozwa- żenia modyfikacji leczenia uzupełniającego niezbędnego u chorych. Przedstawione wyniki wymagają kontynuowania rozpoczętej obserwacji, także z uwzględnieniem oceny le- czenia chorych w kolejnych okresach czasowych.