P
PRRZZEEGGLL¥¥DD MMEENNOOPPAAUUZZAALLNNYY 22//22000055 8
R
Reekkoom meennddaaccjjee Z Zaarrzz¹¹dduu G G³³óów wnneeggoo P PT TG G w w sspprraaw wiiee pprrooffiillaakkttyykkii ii w wcczzeessnneejj ddiiaaggnnoossttyykkii zzm miiaann w w ggrruucczzoollee ssuuttkkoow wyym m ((2 23 3..2 2..2 20 00 05 5 rr..))
23 lutego odby³o siê spotkanie grupy ekspertów, powo³anej przez Zarz¹d G³ówny PTG w celu przygotowania rekomendacji dotycz¹cej profilaktyki i wczesnej diagnostyki zmian w gruczole sutkowym.
Spotkanie odby³o siê z inicjatywy Sekcji Sutka Zarz¹du G³ównego PTG.
Zebrani zwrócili uwagê na nastêpuj¹ce problemy:
w Profilaktyki chorób sutka oraz bezwzglêdnej koniecznoœci poprawy wczesnej wykrywalnoœci zmian.
w Wiod¹cej roli ginekologów i po³o¿ników w powy¿szej problematyce.
Uczestnicy spotkania ekspertów zwracaj¹ siê do spo³ecznoœci ginekolo- gicznej o nadanie zagadnieniom profilaktyki i wczesnej wykrywalnoœci zmian w gruczole sutkowym szczególnej roli w codziennej opiece nad swo- imi pacjentkami.
Eksperci s¹ przekonani, ¿e opracowane zalecenia zostan¹ wdro¿one me- rytorycznie, jak te¿ przekazane do szerokiej publikacji w mass mediach.
W sk³ad zespo³u ekspertów Zarz¹du G³ównego PTG weszli:
prof. T. Pertyñski – przewodnicz¹cy Sekcji Sutka prof. M. Spaczyñski – prezes ZG PTG
prof. A. Basta prof. M. Bidziñski prof. R. Dêbski prof. K. Drews prof. A. Jakimiuk prof. J. Jaœkiewicz prof. M. Klimek prof. T. Paszkowski prof. L. Pawelczyk
G
Grru up pa a eek kssp peerrttó ów w Z ZG G P PT TG G o op prra acco ow wa a³³a a n na assttêêp pu ujj¹ ¹ccee w
wyyttyycczzn nee ((sstta an no ow wiissk ko o zz 2 23 3..2 2..2 20 00 05 5 rr..))::
PPrrooffiillaakkttyykkaa cchhoorróóbb ssuuttkkaa
1. W trakcie badania ginekologiczno-po³o¿niczego kobiety po 20. roku ¿ycia zaleca siê:
w badanie przedmiotowe i podmiotowe sutków przeprowadzone przez lekarza, w nauczanie kobiet samodzielnego, palpacyjnego badania sutków,
w poinformowanie pacjentek o mo¿liwie najszybszym zawiadamianiu leka- rza ginekologa o wykrytych w czasie samodzielnego badania palpacyjne- go zmianach w sutkach.
Prezes:
President:
prof. dr hab. n. med. Marek Spaczyñski tel.: +48 61 841 93 30
Prezes-elekt:
President-elect:
prof. dr hab. n. med. Jan Kotarski tel.: +48 81 532 78 47 Wiceprezesi:
Vice Presidents:
prof. dr hab. n. med. Antoni Basta tel.: +48 12 424 85 60
prof. dr hab. n. med. Krzysztof Szaflik tel.: +48 42 271 11 74
Sekretarz:
Secretary:
prof. dr hab. n. med. Leszek Pawelczyk tel.: +48 61 841 94 12
Skarbnik:
Treasurer:
doc. dr hab. n. med. Krzysztof Drews tel.: +48 61 841 92 23
Redaktor naczelny Ginekologii Polskiej Chief Editor of Polish Gynaecology prof. dr hab. n. med. Longin Marianowski
tel.: +48 22 502 14 30 Redaktor naczelny:
Chief Editor of:
Polish Journal
of Gynaecological Investigations prof. dr hab. n. med. Artur Jakimiuk
tel.: +48 81 742 55 08
Sekretariat ZG PTG:
Klinika Onkologii Ginekologicznej 60-535 Poznañ, ul. Polna 33 tel. +48 61 841 92 65 faks +48 61 841 94 65 ptgzg@gpsk.am.poznan.pl NIP: 526-17-46-830 REGON: 010144412 Bank PKO BP I/O Poznañ Nr konta:
29 1020 4027 0000 1702 0032 9656
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Polish Gynaecological Society
Poland, 60-535 Poznañ, ul. Polna 33
tel.: +48 (61) 841 93 07; 841 93 30; faks: +48 (61) 841 96 90; 841 94 65 e-mail: ptgzg@gpsk.am.poznan.pl; ptgzg@poczta.onet.pl;
www.gpsk.am.poznan.pl/ptg
P
PRRZZEEGGLL¥¥DD MMEENNOOPPAAUUZZAALLNNYY 22//22000055 9 2. Od 45. do 50. roku ¿ycia wykonywanie badania
mammograficznego co 2 lata.
3. Od 50. roku ¿ycia wykonywanie badania mammo- graficznego co rok.
4. Zwrócenie uwagi na fakt, ¿e badania musz¹ byæ przeprowadzone z u¿yciem aparatu o w³aœciwych parametrach i poddane ocenie przez kwalifikowane- go lekarza-radiologa.
5. Ultrasonografia gruczo³ów sutkowych nie jest bada- niem zastêpuj¹cym mammografiê, natomiast stano- wi ona uzupe³niaj¹c¹ czêœæ diagnostyki.
6. W szczególnych sytuacjach klinicznych nale¿y roz- wa¿yæ celowoœæ wykonania mammografii rezonansu magnetycznego.
7. Zaleca siê identyfikacjê oraz objêcie szczególn¹ ob- serwacj¹ grupy kobiet o zwiêkszonym ryzyku zacho- rowania na raka sutka poprzez ocenê parametrów, do których nale¿¹ m.in.:
w obci¹¿ony wywiad rodzinny,
w niektóre niez³oœliwe zmiany rozrostowe sutka w wy- wiadzie,
w przebyta zmiana onkologiczna w jednym sutku, w brak ci¹¿y w wywiadzie,
w póŸna pierwsza ci¹¿a (powy¿ej 30. roku ¿ycia), w brak lub krótki okres karmienia piersi¹ (<8 mies.), w oty³oœæ,
w dieta wysokot³uszczowa, w nadmierne spo¿ywanie alkoholu, w liczne cykle bezowulacyjne, w wysoki status socjoekonomiczny, w cukrzyca,
w wzmo¿ona gêstoœæ radiologiczna sutka po 55. roku
¿ycia.
8. Akceptuje siê mo¿liwoœæ podawania egzogennych hormonów (HRT, OC) po uprzednim szczegó³owym przeanalizowaniu ewentualnych wskazañ oraz ko- rzyœci takiej terapii. Rezultaty opublikowanego w kwietniu 2004 r. estrogenowego ramienia badania WHI wskazuj¹ na koniecznoœæ przestrzegania dale- ko id¹cej ostro¿noœci w d³ugotrwa³ym stosowaniu niektórych progestagenów.
9. Grupa ekspertów zwraca uwagê na problem pod- wy¿szonej radiologicznej gêstoœci sutka, szczególnie u kobiet po 55. roku ¿ycia, niejednokrotnie nasilaj¹- cej siê po zastosowaniu HRT. Taki stan sutka unie- mo¿liwia przeprowadzenie jego skutecznej diagno- styki, g³ównie poprzez znaczne ograniczenie inter- pretacji wyniku mammografii.
Wysoka radiologiczna gêstoœæ gruczo³ów sutko- wych mo¿e wskazywaæ na zwiêkszone ryzyko wyst¹- pienia nowotworów sutka. W takich sytuacjach zaleca siê wykonanie kontrolnej mammografii po zmniejsze- niu gêstoœci tego narz¹du, któr¹ mo¿na osi¹gn¹æ po:
w zastosowaniu ni¿szej dawki hormonów, w odstawieniu hormonów na 2 tyg. do 3 mies.
U kobiet tych zaleca siê stosowanie preparatów nie- powoduj¹cych zwiêkszonej gêstoœci sutka.
10. Pacjentki maj¹ce obci¹¿ony wywiad rodzinny po- winny byæ poddane specjalnej obserwacji, zgodnie z wczeœniejszymi rekomendacjami Polskiego To- warzystwa Ginekologicznego dotycz¹cymi wykry- wania wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka gruczo³u sutkowego i jajnika, z 9 stycznia 2004 r., spoœród których do najwa¿niejszych nale¿¹:
w kierowanie tych kobiet na konsultacje w zakresie ge- netyki onkologicznej (m.in. diagnostyka nosicielstwa BRCA 1 i BRCA 2),
w kobiety maj¹ce obci¹¿enie rodzinne raka sutka w pierwszym stopniu pokrewieñstwa powinny mieæ pierwsze badania mammograficzne wykonywane o 5 lat wczeœniej od rozpoznania raka sutka u bliskie- go krewnego,
w przebyta choroba nowotworowa sutka nie stanowi bezwzglêdnego przeciwwskazania do HT. Jednak wdro¿enie leczenia nale¿y dokonaæ po szczegó³owej rozmowie z chor¹, w czasie której bezwzglêdnie trzeba rozwa¿yæ relacjê korzyœci i ryzyka oraz uwzglêdniæ ¿yczenia kobiety co do prowadzenia ta- kiej terapii.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne d¹¿yæ bêdzie do wdro¿enia nowych form i metod szkolenia gineko- logów we wspó³czesnych metodach postêpowania w chorobach gruczo³u sutkowego i ich profilaktyce, jak te¿ poszerzenia zakresu wymaganej wiedzy w tej dzie- dzinie w szkoleniu specjalizacyjnym. PTG do³o¿y dale- ko id¹cych starañ dla wzmo¿enia wspó³pracy z onkolo- gami, radiologami, chirurgami, genetykami onkolo- gicznymi, epidemiologami i innymi specjalistami.
prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego prof. dr hab. n. med. Marek Spaczyñski
