RECENZJE
z a p o z n a n iu się z o sta tn ią p ra c ą S.K . W ią c k o w sk ie g o na p e w n o nie straci nic z e s w o je j d o ty c h c z a so w e j w iedzy. Je śli n a to m ia st je s t c z ło w ie k ie m o p ew n e j k u ltu rz e f ilo zo fic zn e j i stać go na chwilę, reflek sji nad p rz e c z y ta n ą le k tu rą z y sk a ją na ty m je g o p a c je n c i i... śro d o w isk o .
P o w y ż sz a p o z y c ja b ęd z ie też w sp a n ia łą p o ż y w k ą d la z a in te re so w a n y c h n ie k o n w e n c jo n a ln y m i sp o so b a m i le c z e n ia , m e d y c y n ą n a tu ra ln ą C h in (a k u p u n k tu ra ) czy T y b etu (H a ta Joga). A u to r nie w g łę b ia się je d n a k w te m a ty k ę c h iń sk ic h cz y in d y j sk ic h zd o b y c z y w ie lo w ie k o w y c h c y w iliza cji, bo nie je s t to ce le m je g o k sią żk i. K o ń co w e ro zd z iały ,.Próby...” są raczej u d ziałe m im p lic ite w d y sk u sji nad k u ltu rą i m o d ą N ew A ge. W iąc k o w sk i po d aje rad ę ja k w y k o rz y sta ć d o b ro d z ie jstw a p ły n ą c e z o s ią g n ię ć ty sią c le tn ic h k u ltu r w z a k re sie d ie tety k i i p ro fila k ty k i z d ro w o tn e j b ez p o p a d a n ia w b a łw o c h w a lc z e u w ie lb ie n ie d la n ic h czy b e z ro z u m n ą ak c ep tac ję w sz y s tk ie g o , co now e. Z n a jd u je m y tu za te m o d p o w ie d ź ja k z a c h o w u ją c ro z są d e k c z e rp a ć z ró ż n y ch źró d e ł w ied z y w celu za c h o w a n ia ja k n a jle p sz e g o z d ro w ia p rz e z d łu g ie lata. M a rz e n ie m a u to ra je s t stw o rz e n ie h o listy c z n e g o sy stem u m e d y c y n y łącz ąc ej tra d y c je W sch o d u i n o w o c z e sn ą w ied z ę Z ach o d u .
C z ło w ie k n o w ej ery b ęd z ie za te m in te lig e n tn ie p rz e p la ta ł n a jn o w s z e o s ią g n ię cia w d z ie d z in ie m e d y c y n y (g astro lo g ia) z trad y c y jn y m i m o d e lam i le c z e n ia n a tu ra l neg o , a je ś li ta k - b ęd z ie c z ło w ie k ie m zd ro w y m .
O stro ż n e sfo rm u ło w a n ie ty tu łu „Próba..." to c h y b a z b y t sk ro m n e o k re śle n ie dla k sią żk i ja k ą je s t ju ż p ią ty z kolei e le m e n t serii tw o rzo n e j p rz e z W ią c k o w sk ie g o . Je st to (sąd z ąc po ilości za w a rty c h w ia d o m o śc i i ich m ia ro d a jn y m c h a ra k te rz e ) p o w aż n e d ziełk o , k tó re w y b ija się d o sk o n a le w śró d z a m e ry k a n iz o w a n y c h m a só w e k , k tó re ro z w ią z u ją je d y n ie p se u d o p ro b le m y ż y w ie n io w e. „Próba..." z je d n a so b ie na p e w n o c z y te ln ik ó w w ia ry g o d n o ś c ią z a w a rty c h w niej in fo rm a c ji p o p a rty c h b a d a n ia ch i ek sp e ry m e n ta m i n au k o w y m i.
R o z p a trz e n ie p ro b lem u je d n e j z p o d sta w o w y c h cz y n n o śc i ż y c io w y c h c z ło w ie ka - o d ż y w ia n ie się, z p e rsp e k ty w y e k o lo g icz n ej b y ło za te m św ie tn y m p o m y słe m p o p a rty m nie m niej św ie tn ą realizacją.
C z y te ln ik o m p o zo staje je d y n ie czek a ć na k o le jn ą p o z y c ję serii.
A nna Ćwiek
W łodzim ierz Ty burski, Pojednać się z Ziemią. W kręgu zagadnień
humanizm u ekologicznego, IPIR Toruń 1993, ss. 115.
C z ło w ie k u sc h y łk u X X stu le c ia m o że p o sz cz y cić się w ie lo m a o sią g n ię c ia m i z z a k resu n au k i i tech n ik i. D ziś p o trafim y p an o w a ć nad p rze strz e n ia m i p o w ie trz n y m i i lą d o w y m i, a d zięk i su k c e so m m e d y c y n y p rze d łu ż e n iu u le g ło ży c ie lud zk ie. W y d a w ać by się m o g lo , że w o b liczu ty c h im p o n u ją c y c h o sią g n ię ć c y w iliz a c y jn y c h ży c ie c z ło w ie k a stało się bard ziej sz cz ęśliw e , b e z p ie cz n e, ła tw iejsze . N iestety , w m o m e n c ie g d y c z ło w ie k tw o rz y d o b ra m a teria ln e, te ch n ic zn e i w arto śc i n a u k o w e , d o k o n y w a ła się p o stę p u ją c a d eg ra d acja i n isz cz en ie o ta c z a ją c e g o g o śro d o w isk a n a tu ra ln eg o . Ś w iat w sp ó łc z e sn y stan ął p rze d n o w y m w y zw an iem , k tó ry m je s t p o w strz y m a n ie n a ra s ta ją ce g o sk a ż e n ia śro d o w isk a i tym sa m y m z a p o b ie g a n ie k lę sc e ek o lo g icz n ej.
RECENZJE
K sią ż k a W ła d y sła w a T y b u rsk ieg o pt,: P ojednać się z Ziem ią je s t p e w n e g o ro dzaju a p e le m a d re so w a n y m do w szy stk ic h lu d zi, o koniecznos'ci o b ro n y i o ch ro n y o ta c z a ją c e g o nas św iata, g d y ż co ra z cz ęście j, w ielk im sk u p isk o m lu d z k im p rz y c h o dzi b y to w a ć w śro d o w isk u o z a n ie c z y sz c z o n y m p o w ie trz u , w o d zie i g le b ie. A u to r tej p u b lik a c ji m o c n o ak c e n tu je p o trz e b ę in teg racji w y siłk ó w w sz y stk ic h sp o łe c z e ń stw o raz p o trze b ę p o sz u k iw a n ia ró żn y c h sp o so b ó w z a h a m o w a n ia n ie k o rz y stn y c h p ro c e só w i n a p ra w y teg o , co z o stało sk a ż o n e i zd e w a sto w a n e . D la te g o też z d a n ie m W ło d z im ie rz a T y b u rsk ie g o n ie z b ę d n y je s t ak ty w n y w y siłe k w ielu d y sc y p lin n a u k o w y c h (p rz y ro d n ic z y c h , ek o n o m ic z n y c h , p ra w n y c h ), ludzi re p re z e n tu ją c y c h o d m ie n n e d z ie d zin y i z a in te re so w a n ia , ale zje d n o c z o n y c h w sp ó ln ą ideą: w alk i o p o w strz y m a n ie w y n isz c z e n ia śro d o w isk a p rz y ro d n ic z e g o czło w iek a.
K sią żk a pt.: P ojednać się z Ziem ią p rzy p isu je n a u k o m h u m a n isty c z n y m n ie z w y k le o g ro m n ą rolę w sp e łn ie n iu tej w ielkiej m isji. D y sc y p lin y te, z d a n ie m a u to ra k sią ż k i, d y sp o n u ją d u ży m i m o ż liw o śc ia m i w za k re sie k sz ta łto w a n ia św ia d o m o śc i, k re o w a n ia p o sta w i za ch o w a ń p ro ek o lo g iczn y c h . Ten h u m a n isty c z n y k ie ru n e k o ch ro n y śro d o w isk a nosi m ia n o h u m a n iz m u ek o lo g ic z n e g o . Je g o w aż n y m sk ła d n ik ie m je s t m y śl filo z o fic z n a i e ty c z n a w ra z z in n y m i d y sc y p lin a m i h u m a n isty c z n y m i: e k o p e d a - g o g ik ą , ek o p s y c h o lo g ią , te o lo g ią m o raln ą o ra z elem e n ta m i so z o lo g ii
W P ojednać się z Ziem ią o d n a jd u je m y ro z d z ia ły d o ty c zą ce : s tre f z a g ro ż e n ia przy ro d y , sto su n k u c z ło w ie k a do przy ro d y , ety k i ek o lo g ic z n e j, a ta k ż e św ia d o m o śc i i ed u k a c ji e k o lo g icz n ej.
W p ie rw sz ej cz ęści k sią żk i au to r z a m ie sz c z a in fo rm ac je, n a te m a t w szy stk ic h sk a ż o n y c h s fe r ś ro d o w is k a . S ą n im i z a ró w n o w o d a, p o w ie trz e , g le b a , ja k i lasy. D o sta rc z e n ie sp o łe c z e ń stw u sy ste m a ty c z n y c h , p ra w id ło w y c h d an y c h o sta n ie śro d o w isk a n ależy do b a rd z o w aż n y ch zadań. P rz ed e w sz y stk im d o stę p do w ia ry g o d n y c h in fo rm ac ji p o w in n i p o sia d a ć politycy, o rg a n iz a to rz y ró żn y c h fo rm ży c ia s p o łe c z n e go, m e n a d ż e ro w ie itd., k tó rzy m a ją o g ro m n y w p ły w n a o c h ro n ę o ta c z a ją c e g o nas śro d o w isk a p rzy ro d n icz eg o .
N a ła m a c h tej k sią ż k i m o ż em y zn a le źć ró w n ie ż w ia d o m o śc i na te m a t sto su n k u c z ło w ie k a do przyrody. R o z w a ż a n ia n a te m a t re la cji c z ło w ie k a p rz y ro d a d o p ro w a d za ją a u to ra k sią żk i do pew n ej reflek sji. M ia n o w ic ie c z ło w ie k m usi so b ie u św ia d o m ić, iż sta n o w i in te g ra ln ą c z ę ść p rzy ro d y , a w a ru n k ie m p rz e ż y c ia c z ło w ie k a je s t o d b u d o w a n ie z n iszc zo n e j h arm o n ii m ię d zy n im a śro d o w isk ie m p rz y ro d n ic z y m , p o n ie w a ż ca la rz e c z y w is to ść w ra z z istn iejący m w niej c z ło w ie k ie m je s t w sp ó łz a le ż n a e g z y ste n c ja ln ie i fu n k cjo n a ln ie .
W ło d z im ie rz T y b u rsk i w sw ojej k sią żc e p o ru sz a ta k że z a g a d n ie n ie ety k i e k o lo g iczn ej. W ed łu g n ie g o p o d sta w ą ety k i e k o lo g icz n ej je s t teza, że isto ty m a ją p raw o do ż y c ia i je g o ochrony. G łó w n y m ce le m etyki e k o lo g icz n ej je s t o b ro n a św ia ta p rz y ro d n ic z e g o p rze d d e s tru k c y jn y m d zia ła n ie m ludzi. Z a n a jw a ż n ie jsz e w arto śc i etyki ek o lo g ic z n e j u z n a je on: c z eść d la życia, w sp ó łc zu c ie, so lid a rn o ść o raz o d p o w ie d z ia l ność. W ep o c e n a ra sta ją c e g o z a g ro ż e n ia lu d z k o śc i i całej e k o s fe ry k o n ie c z n a je s t św ia d o m o ść m o ra ln y c h p o w in n o śc i c z ło w ie k a w o b ec p rz y ro d y i u rz e c z y w is tn ie n ie je j w d zia ła n ia c h sp o łe c z n y c h , p o lity c z n y c h i g o sp o d a rc z y c h . N ie sp o só b nie w sp o m n ie ć o z a w a rty m w k sią żc e p ro b le m ie św ia d o m o śc i i ed u k a c ji e k o lo g ic z n e j je s t nie ty lk o w y p o sa ż e n ie ludzi w w ied z ę e k o lo g icz n ą, ale ta k ż e k sz ta łto w a n ie p o sta w y p ro ek o lo g ic z n e j. P o d sta w o w ą c e ch ą p o sta w y p ro e k o lo g ic z n e j je s t ro z w in ię te p o cz u c ie
RECENZJE
w ięzi z o ta c z a ją c y m św ia tem , p rz y ro d ą , g o to w o ść do je j o ch ro n y i obrony. S z k o ln a e d u k a c ja nie p o w in n a o g ran ic za ć się ty lk o do p rz e d m io tu b io lo g ii czy ek o lo g ii. Z d a n ie m W ło d z im ie rz a T y b u rsk ie g o p raw ie w sz y stk ie p rz e d m io ty p rz y ro d n ic z e , a n a w et h u m a n isty c z n e m o g ą i p o w in n y u czy ć m y śle n ia e k o lo g ic z n e g o , w ra ż liw o śc i i p o sta w y e k o lo g icz n ej. C z ło w ie k p o w in ie n p o cz u ć się c z ło n k ie m w sz e c h św ia ta i p o czu ć c ię ż a r o raz o d p o w ie d z ia ln o ść za to co się w nim d zieje.
K siążka
Pojednać się z Ziemią
sta n o w i n ie ty lk o z b ió r in fo rm a c ji na te m a t z a g ro ż o n y c h stre f śro d o w isk a, sto su n k u c z ło w ie k a do o ta cz ają ce j g o p rzy ro d y , etyki e k o lo g ic z n e j i św ia d o m o ści e k o lo g icz n ej c z ło w ie k a.Pojednać się z Ziemią
to nie ty lk o in te re su ją c a le k tu ra ze w zg lę d u na z a w a rtą treść, ale ta k że k sią ż k a n io s ą c a w a ż ne p rz e sła n ie : k o n ie c z n o ść o ch ro n y i o b ro n y śro d o w is k a p rz y ro d n ic z e g o , k tó re g o w sz y sc y je s te ś m y in te g ra ln ą cz ęścią . K sią ż k a ta d o sta rc z a w ielu c e n n y c h in fo rm a c ji z z a k resu ek o lo g ii, h u m a n iz m u e k o lo g ic z n e g o , a je d n o c z e ś n ie sk ła n ia do re fle k sji n ad o ta c z a ją c y m nas św ia tem , nad m ie jsc em c z ło w ie k a w e w sze c h św ie c ie .Iwona Drabczyńska
Vitus D. Dröscher, Reguła Przetrw ania, IW, W arszawa 1996.
V irtus D. D rö s c h e r to p u b lic y s ta i literat. U ro d z ił się w 1925 r. W L ip sk u . S tu d io w a ł zo o lo g ię , p sy c h o lo g ię i e le k tro n ik ę w H an o w erz e, nie m niej je d n a k d o sk o n a le o rie n tu je się w d z ie d z in ie eto lo g ii. O d 1959 ro k u z a jm u je się p o p u la ry z a c ją n au k i o z a c h o w a n iu się istot ż y w y c h oraz fizjo lo g ii zm y słó w . W P o lsce ja k d o tą d u k a z a ło się pięć p o zy cji tego autora.Reguła przetrwania je s t k sią ż k ą w y d a n ą p rze z P a ń stw o w y In sty tu t W y d a w n i
czy w W a rsza w ie w 1996 r. T ytuł o ry g in aln yUberlebensformel. Wie Tiere Umwelt ge
fahren meistren.
T ekst z n ie m ie c k ie g o p rz e ło ż y ła A n n a D a n u ta T uszyńska.Reguła
przetrwania
m ó w i n am o ty m ja k z w ie rz ę ta p rz e z w ro d z o n e i w y u c z o n e sp o so b y z a c h o w a n ia się p rz e z w y c ię ż a ją z a g ro ż e n ia i n ie b e z p ie c z e ń stw a ze stro n y śro d o w isk a . K sią ż k a ta je s t n a p isa n a b a rd z o p rz y stę p n y m ję z y k ie m , k tóry ła tw o tra fia do c z y te l nika, z d ru g iej za ś stro n y au to r p o w o łu je się na z n a n y c h i c e n io n y c h n a u k o w c ó w , ich b a d a n ia i p rac ę. D rö s c h e r p o tra fił w je d n e j p o zy c ji p o łą c z y ć fa k ty n a u k o w e o raz p a sję z ja k ą p o d ch o d z i d o śro d o w isk a, z w ie rz ą t i ludzi.K sią ż k a sk ła d a się z trzech części. W p ie rw sz e j z n ich pod ty tu łe m
