"Polski stolarz dekorator z XVIII w. i
jego klientela", Zbigniew Rewski,
"Biuletyn Historii Sztuki i Kultury", R.
XI, 1949, nr 3/4 : [recenzja]
Ochrona Zabytków 4/1-2 (12-13), 107
i su lech o w sk ieg o n a 1 le prob lem u M i strza z G o ściszo w ic (str. 233—255, il. 11). A u tor p rzep row ad za w ery fik a cję a try b u - cji ołtarza k a lisk ieg o i su lech o w sk ieg o . p och od zących z p racow n i M istrza z G o ściszow ic. M iędzy jeg o p racow nią, a pra c o w n ią M ich ała W olgem u ta w N o ry m berdze is tn ie ją bezp ośred n ie, sta łe i lic z n e z w ią zk i. O ne jed y n e tłu m aczą cech y n id erla n d zk ie w id o czn e w w y m ien io n y ch p olip tyk ach .
S c h u s t e r o w a A n n a, N iezn an y obraz Jan a M assy sa: „W enus“ w zb io rach P u sło w sk ic h w K rak ow ie (str. 256— 261, il. 61. — O braz p o w sta ł ok. r. 1560 i jest n a jw cześn iejszy m z cy k lu liryków ero ty czn y ch M assysa.
W i l i ń s k i S ta n isła w , W ielk op olsk i p ortret tru m ien n y (str. 262— 294, il. 60). B azę stu d iu m sta n o w iła k o lek cja 25 p or tretó w z X V II i X V III w., w y sta w io n a w P ozn an iu w M uzeum N arod ow ym w 1948 r. i u zu p ełn ion a p ortretam i za ch o w a n y m i w k ościołach pozn ań sk ich . B ad an ia nad g en ezą i zw y cza jem p ortre tó w tru m ien n y ch w y k a za ły , że są one k on ty n u a cją e p ita fió w śred n io w ieczn y ch zm o d y fik o w a n y ch i z la icy zo w a n y c h w X V I w . S ą w y tw o rem o b yczajow ości X V II i X V III w . w P o lsce i zn ajd u ją sw e u za sa d n ien ie w atm osferze szlach eck ich ob ch od ów p o grzeb ow ych , będ ąc z ja w i sk iem ty p o w y m dla k u ltu ry polsk iej w y n ik ły m z sw o iste g o snobizm u na tle g e n ea lo g iczn y m i p rzyw iązan ia do trad, nar. P rod u k cja ich jest w zasad zie an o n im ow a, m ają w a rto ść n ie ty lk o dla h i storii sztu k i, a le i dla h isto rii ku ltu ry, ik o n o g ra fii i antropologii.
R e w s k i Z b ign iew , P o lsk i stolarz dekorator :i X V III w. i jego k lie n te la str. 312— 324, il. 6). — A u tor o m aw ia dw a w zorn ik i au gsb u rsk ie grafik i d ek o racyjn ej z k oń ca X V II w . i p ierw szej p o ło w y X V III w . oraz ich zw iązek z o łta rzam i w Rad d ęcin ie (w oj. lu b elsk ie).
S a w i c k a S ta n isła w a H., R ysu n k i J ózefa W alla w zb iorach G abinetu R y cin S ta n isła w a A u g u sta (str. 325— 339, il 7). — W all J ó z e f (1754— 1798) stu d io w a ł n a jp ;e r w u B a ccia relleg o , p otem u N o r- b lin a, pod k tó reg o w p ły w e m pozostaje. A utorka p u b lik u je 6 r y su n k ó w p o ch o d zących z w c z e sn e g o ok resu arty sty (1771— 1778) i p r zed sta w ia ją cy ch scen y h isto ry czn e m a ją c e dużą w artość a r ty s ty czną i d o k u m en ta rn ą (P orw an ie S ta n i sła w a A u g u sta w r. 1771, P rzy się g a M a gistratu W a rsza w sk ieg o S ta n isła w o w i A u g u sto w i w r. 1764, S ejm ik w k o śc ie le w r. 1776, O d p u st na B iela n a ch 1776. Z a b aw a lu d o w a na B iela n a ch 1777, P ik n ik w parku 1778).
W i l i ń s k i S ta n isła w , S p raw ozd a n ie z in w en ta ry za cji za b y tk ó w sztu k i p o w ia tu św ieb o d ziń sk ieg o (str. 340— 357, il. 14).
H o r n u n g Z b ign iew , K ościół dre w n ia n y w K om borni (str. 358— 367, il. 11). K ościół rozebrano w r. 1932, p o w sta ł z a p ew n e z pocz. X V II w ., łączy się z m a ło p o lsk ą grupą d rew n ia n y ch k o ściółk ów na P odkarpaciu.
S a w i c k a S ta n isła w a , G ab in et R y cin B ib lio tek i U n iw ersy teck iej w W ar sz a w ie w la ta ch 1939— 1949 (str. 392— 397). A utorka — zasłu żon a k iero w n iczk a G a b in etu —■ om aw ia tragiczn e lo sy tego b ezcen n ego zbioru w czasie w o jn y i o k u p acji, bezgran iczną o fiarn ość jeg o pra cow n ik ów , a k cji ratow n iczej oraz w y n i k i rew in d y k a cji i stan obecny.
T a z b i r Janusz, M oda n a ch iń sz- czyzn ę w P o lsc e X V III w . (str. 382— 392). A rty sty czn a i litera ck a m oda n a ch iń sz- czyzn ę przyszła do P o lsk i z Z achodu, łą cząc się z w p ły w e m k u ltu ry fran cu sk iej od k ońca X V II w . A u tor k o lejn o om aw ia obraz C hin w ów czesn ej litera tu rze, m o dę n a ch. w litera tu rze, urząd zan ie p ok o jó w i g a b in etó w ch iń sk ich przez p an u ją cych, ch iń szczy zn ę n a d w orach m agn a tó w i zam ożnej szlach ty oraz w zory ch iń sk ie n a p o rcela n ie i fajansach.
N adto z eszy t zaw iera n a stęp u ją ce re cenzje:
C istercien sia (A. G ieysztor), B. A. R y b ak ów , R em esło drew n ej R usi. M oskw a 1948 (St. H erbst), Jiri Carek, R om ańska
P raha, 1947 (Z. Ś w iech o w sk i), A rnim T u u lse. D ie B urgen in E stland und L ett land, 1942 (St. H erbst); ponadto w n u m e rze zn ajd u jem y k ron ik ę n au k ow ą oraz n otatk i n a u k o w e (E. Ł op acm sk i, S p u ści zna Jan a Jerzego P lerscha).
M A TE R IA Ł Y DO ST U D IÓ W I D Y S K U S JI Z Z A K R E SU TEO RII I HISTORII SZ TU K I, K R Y TY K I A R T Y ST Y C Z N E J ORAZ M ETO DO LOG II B A D A N N A D SZ T U K Ą R. I, 1950.
S t a r z y ń s k i Ju liu sz, R ealizm m ieszcza ń sk i a realizm so cja listy czn y (z. 1, str. 27—50). — A utor om aw ia obecną sy tu a cję m a la rstw a p o lsk ieg o i przełom jak i się w nim dokonał w la ta ch 1948— 1949, stw ierd zając, że 1) „tw órcza i od k ryw cza m etod a realizm u so cja listy czn e go została p rzyjęta jak o p o d staw ow a m e toda sztuki p o lsk iej...“, 2) że „form alizm i naturalizm rysu ją się jako d w ie w rogie p ostaw y, w jed n a k o w y m stop n iu n ieb ez- p 'eczn e d la d alszego rozw oju sztu k i p o l skiej. M usim y zatem poprzez b e zw zg lęd ną k ry ty k ę id eologiczn ą dotrzeć do ob
