Aleksandra KASZTELEWICZ
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi¹ Polska Akademia Nauk
Zak³ad Energii Odnawialnej ul. Wybickiego 7, 31-261 Kraków
Technika Poszukiwañ Geologicznych Geotermia, Zrównowa¿ony Rozwój nr 1–2/2010
PROJEKT GEOCOM – BIE¯¥CE INFORMACJE O PROJEKCIE
(Geothermal Communities – demonstrating the cascading use of geothermal energy for district heating with small scale RES
integration and retrofitting measures)
(Spo³ecznoœci geotermalne – demonstracja kaskadowego wykorzystania energii geotermalnej w ciep³ownictwie w integracji na
ma³¹ skalê z innymi OZE wraz z modernizacj¹ i opomiarowaniem)
Od stycznia 2010 roku Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi¹ Polskiej Akademii Nauk w Krakowie realizuje w ramach 7 Programu Ramowego finansowanego przez Komisjê Europejsk¹ projekt GEOCOM: Spo³ecznoœci geotermalne – demonstracja kaskadowego wykorzystania energii geotermalnej w ciep³ownictwie w integracji na ma³¹ skalê z innymi OZE wraz z modernizacj¹ i opomiarowaniem (kontrakt nr: TREN/FP7EN/
/239515/”GEOCOM”). W projekcie, którego czas trwania wyniesie 60 miesiêcy bior¹ udzia³ partnerzy z Wêgier, W³och, S³owacji, Macedonii, Serbii, Rumunii oraz Polski.
Celem projektu jest demonstracja najlepszych dostêpnych technologii w zakresie wyko- rzystania energii geotermalnej w po³¹czeniu z innowacyjnym zagospodarowaniem œrodków energetycznych i wsparciu innych odnawialnych Ÿróde³ energii na przyk³adzie instalacji pilotowych dla wybranych miast pokazowych: Mórahalom (Wêgry), Galanta (S³owacja) i Montieri (W³ochy). Projekt obejmuje równie¿ kilka miast jako partnerów projektu (z Ser- bii, Rumunii, Polski i Macedonii), które albo ju¿ posiadaj¹ dzia³aj¹ce systemy geotermalne 183
wymagaj¹ce zastosowania nowych technologii albo chcia³yby w ramach Projektu wdro¿yæ od podstaw nowy system. Równie¿ w ramach projektu realizowane bêd¹ zadania koncen- truj¹ce siê nad polepszeniem zagospodarowania energii geotermalnej w krajach Europy Œrodkowo-Wschodniej. Wyniki prac pomog¹ równie¿ w planowaniu innowacyjnych i efek- tywnych projektów geotermalnych zarówno pod wzglêdem technologicznym jak i finan- sowym.
Program prac projektu Geocomu sk³ada siê 10 pakietów roboczych (tzw. work pack- ages), które maj¹ swoje okreœlone dzia³ania w ramach tego projektu:
WP 1 Koordynacja projektu Demonstracja
WP 2 Rozwój systemu geotermalnego
WP 3 Modernizacja i pomiary efektywnego wykorzystania energii Badania
WP 5 Badania technologiczne WP 6 Badania socjo-ekonomiczne WP 7 Monitoring
Upowszechnianie WP 8 Upowszechnienie WP 9 Szkolenie
WP 10 Geotermalny Klub Burmistrza
W ramach realizacji projektu w miastach pokazowych wykorzystuj¹cych do instalacji ideê systemów kaskadowych zostan¹ w³¹czone obiekty u¿ytecznoœci publicznej oraz bu- dynki mieszkalne. W ramach takich systemów planuje siê m.in. zagospodarowaæ energiê odpadow¹ poprzez jej powtórne wykorzystanie jako dolne Ÿród³o dla pomp ciep³a. W nie- których przypadkach (Mórahalom) energia elektryczna dla napêdu pomp ciep³a bêdzie wytwarzana przez turbiny gazowe wykorzystuj¹ce metan odzyskiwany z wody geoter- malnej. Obiekty u¿ytecznoœci publicznej obecnie zasilane gazem bêd¹ zaopatrywane w ciep-
³¹ wodê u¿ytkow¹ uzyskan¹ dziêki integracji instalacji geotermalnych z systemem kolek- torów s³onecznych oraz poprzez wspó³pracê geotermii z minispalarniami biomasy. W ra- mach projektu planuje siê poszerzyæ grono odbiorców energii sieciowej poprzez rozbudowê sieci i pod³¹czanie nowych odbiorców.
Prace, które bêd¹ realizowane w Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Ener- gi¹ PAN w Projekcie GEOCOM bêd¹ dotyczyæ przede wszystkich aspektów postrzegania i zrozumienia dzia³añ OE przez spo³eczeñstwo oraz oceny wiedzy spo³eczeñstwa na temat funkcjonowania i roli energii geotermalnej w systemach energetycznych. Badania te doty- czyæ bêd¹ œciœle lokalizacji, w których prowadzone bêd¹ prace inwestycyjne finansowane ze œrodków projektu: Morahalom (Wêgry), Galanta (S³owacja) i Montieri (W³ochy) i realizo- wane bêd¹ poprzez ankietyzacjê wybranej grupy ekspertów wskazanych przez wszystkich uczestników projektu. Opracowanie informacji zawartych w ankietach pozwoli na ocenê iloœciow¹ i jakoœciow¹ zagadnieñ socjo-ekonomicznych w skali europejskiej.
Równoczeœnie obok zagadnieñ spo³ecznych prowadzona bêdzie analiza mechanizmów rynkowych (przegl¹d firm na rynku, œrodki podatkowe i dotacje). Prace skupi¹ siê nad takimi 184
kwestiami jak: ograniczenia finansowe (inwestycje kapita³u, przep³yw kapita³u i inne) oraz ochrona œrodowiska, koncesje gruntów, podatki itp., które zostan¹ dok³adnie zbadane w as- pekcie ich obs³ugi przez istniej¹ce ramy prawne i administracyjne. Zostan¹ równie¿ roz- patrzone kwestie pomocy rz¹dowych oraz zachêt w zwiêkszaniu udzia³u energii geoter- malnej na rynku energetycznym w Europie. Przeprowadzona zostanie równie¿ analiza rentownoœci i efektywnoœæ kosztownych projektów geotermalnych w odniesieniu do re- dukcji emisji dwutlenku wêgla oraz kwestia zrównowa¿onego rozwoju w kontekœcie finan- sowym, zw³aszcza w odniesieniu do koniecznoœci ponoszenia kosztów zwi¹zanych z usu- waniem odpadowych wód geotermalnych do cieków powierzchniowych i strumieni. W pra- cach tych pos³u¿¹ wyniki i doœwiadczenia zdobyte przez IGSMiE PAN w innych projektach Unii Europejskiej, np.: GTG-H czy GEOFAR.
Wyniki przeprowadzonych analiz zostan¹ opracowane przy wspó³pracy pozosta³ych partnerów projektu.
Spotkania i kontakty partnerów Projektu
W dniach 26–29 stycznia 2010 roku odby³o siê w Budapeszcie pierwsze posiedzenie partnerów projektu GEOCOM, w ramach którego pracownicy IGSMiE oraz pozostali cz³onkowie konsorcjum mogli zobaczyæ dzia³aj¹ce systemy geotermalne w dwóch miastach demonstracyjnych: Galancie (S³owacja) i Moraholom (Wêgry).
W czerwcu bie¿¹cego roku we Florencji odby³o siê drugie posiedzenie parterów projektu GEOCOM. Celem spotkania by³a prezentacja postêpów prac oraz bie¿¹cych dzia³añ Pro- jektu, uczestnicy mieli równie¿ mo¿liwoœæ zobaczenia ostatniego z trzech miast pokazowych projektu – Montieri.
Wszelkie bie¿¹ce informacje oraz opis prowadzonych prac i badañ znajduj¹ siê na stronie internetowej Projektu GEOCOM: www.geothermalcommunities.eu.
