Temat: Ojciec w poetyckich obrazach Tadeusza Różewicza.
1. Tadeusz Różewicz – poeta „porażony” wojną.
2. Cechy twórczości Różewicza.
3. Podmioty liryczne w wierszach „Powrót” i „Ojciec”.
Zapoznaj się z informacjami na temat Tadeusza Różewicza w podręczniku (106-107).
Przeanalizuj podane wiersze i zastanów się nad rolą ojca w życiu człowieka.
Przemyśl podane wskazówki:
• Idzie przez moje serce” – widoczny jest tu czuły, pełen miłości stosunek do ojca. Jest on cały czas obecny w sercu nadawcy wypowiedzi, czyli był bliską, kochaną osobą.
• Ojciec nie przywiązywał wagi do wartości materialnych, nie był oszczędny ani zapobiegliwy.
Dowodem takiego stosunku do życia jest fakt, że „nie kupił sobie domku/ ani złotego zegarka”. Nie miał więc sobie nic z drobnomieszczanina ani ciułacza.
• Poeta wykorzystuje tu znane powiedzenie „ziarnko do ziarnka, a zbierze się miarka” – czyli zbieraj grosz do grosza, ciułaj nawet najdrobniejsze pieniądze, a zobaczysz, że będziesz miał całkiem pokaźne oszczędności. Poeta humorystycznie rozbija to powiedzenie – stwierdza, że „nie składał ziarnka do ziarnka” i „jakoś nie zebrała się miarka”.
• Ojciec „żył jak ptak”, „z dnia na dzień” – żył dniem dzisiejszym, nie martwił się przyszłością ani uporządkowaniem spraw majątkowych. Umiał cieszyć się życiem, był beztroski. Nie każdy pochwala taką postawę życiową – ale poeta pisze o ojcu z sympatią i zrozumieniem.
• O posadzie ojca dowiadujemy się tyle, że był niższym urzędnikiem – postępował więc trochę na przekór swojej posadzie. Urzędników wyobrażamy sobie jako nudnych, uporządkowanych, statecznych, zapobiegliwych. Ojciec ukazany w tym wierszu jest zupełnie inny – wesoły, beztroski.
• W pierwszej i ostatniej strofie zawarty jest wers „idzie przez moje serce” – tworzy to klamrę spinającą wiersz; poza tym podkreśla ciepły stosunek nadawcy do ojca.
