Agata Jakubowska
Wstęp
Sztuka i Dokumentacja nr 15, 7
Historia w ystaw sztuki k o b ie t w Polsce
ata JAKUBOWSKA
In s ty tu t H isto rii S ztu ki, U n iw e rs y te t im . Adam a M ickiew icza w Poznaniu
Wstęp
Wystawy sztuki kobiet pojawiły się wraz z profesjonalizacją artystycznej działalności kobiet w II poi. dziewiętnastego wieku i organizuje się je do dziś. Główna zasada ich organizacji jest stała - pokazywane są tylko prace stworzone przez kobiety. Zmianie zaś ulegają powody organizacji takich ekspozycji, sposoby podkreślania (lub nie) odmienności twórczości kobiet i odbiór, z jakim takie działania się spotykają.
W Instytucie Historii Sztuki UAM od 2014 roku realizowany jest projekt badawczy poświęcony temu zjawisku.1 Głównym celem projektu jest zgromadzenie możliwie pełnej dokumentacji dotyczącej wszystkich wystaw sztuki kobiet, jakie zostały zorganizowane w Polsce. „Wystawy sztuki kobiet” rozumiane są tu jako wystawy zbiorowe, na których swoje prace eksponują tylko kobiety (nie obejmuje to wystaw indywidualnych). W projekcie uwzględniane są nie tylko przełomowe ekspozycje i nie tylko wystawy feministyczne, ale wszystkie wystawy sztuki kobiet, które zostały zorganizowane w Polsce. Od pierwszych odnotowanych w latach siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku, po te otwarte w grudniu 2015.
Drugim celem projektu jest prześledzenie, w jaki sposób wystawy te odzwierciedlają i kreują zmieniające się przekonania dotyczące twórczości artystycznej kobiet. Teksty prezentowane w tym numerze to wnikliwe analizy wybranych wystaw z różnych okresów historycznych, od tych zorganizowanych w końcu dziewiętnastego wieku, po współczesne. Analizy obejmują szerokie spektrum zagadnień, takich jak: proces powstawania wystaw, dobór dzieł sztuki i sposób ich aranżacji, materiały towarzyszące ekspozycjom, a także recepcja wystaw.2 Składają się one na propozycję pisania historii sztuki kobiet nie w oparciu o osiągnięcia poszczególnych artystek, a wystawy. Dzięki takiej perspektywie widoczne stają się aspekty dotychczas nie poddawane refleksji, między innymi zmieniający się sposób konceptualizowania „sztuki kobiet” w Polsce w ciągu ostatnich 140 lat, ale też różne formy współpracy między artystkami.
Przeprowadzone dotychczas badania pokazały, że wystawy sztuki kobiet są dziś w Polsce bardzo popularne, co roku organizuje się ich przynajmniej kilka. Warto by takim wystawom towarzyszyła świadomość, ich długiej tradycji historycznej i obecność dyskursu krytycznego zdolnego do uchwycenia tego fenomenu.
Przypisy
1 Z e s p ó ł re a liz u ją c y p r o je k t: d r h a b . A g a ta J a k u b o w s k a p ro f. UAM ( k ie r o w n ic z k a p r o je k tu ) , m g r J o a n n a B o jd a ( d o lu te g o 2 0 1 5 ), m g r L u iza K e m p iń s k a ( d o m a rc a 2 0 1 5 ), m g r K a ro lin a R o- s ie jk a , m g r K a r o lin a S ta s z a k . P r o je k t f in a n s o w a n y je s t p rz e z N a r o d o w e C e n tr u m N a u k i ( k o n k u r s O P U S , g r a n t n u m e r 2 0 1 3 /0 9 /B /H S 2 /0 2 0 6 5 ) .
2 P ie r w s z e w e r s je te k s tó w t u t a j p u b lik o w a n y c h z o s ta ły z a p r e z e n to w a n e w c z a s ie s e m in a r iu m z o r g a n iz o w a n e g o 10 g r u d n ia 2 0 1 5 ro k u w P o z n a n iu .
