UCHWAŁA NR 89 SENATU UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

(1)

Poz. 230

UCHWAŁA NR 89

SENATU UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO z dnia 22 września 2021 r.

w sprawie utworzenia studiów podyplomowych

Dziedzictwo kulturowe Warszawy i Mazowsza – sztuka, kultura, zabytki Na podstawie § 7 ust. 1 Regulaminu Studiów Podyplomowych na Uniwersytecie Warszawskim (Monitor UW z 2017 r. poz. 53) w związku z art. 28 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jednolity: Dz. U.

z 2021 r. poz. 478 z późn. zm.) oraz § 43 ust. 1 pkt 14 Statutu Uniwersytetu Warszawskiego (Monitor UW z 2019 r. poz. 190) Senat Uniwersytetu Warszawskiego postanawia, co następuje:

§ 1 Tworzy się na studia podyplomowe Dziedzictwo kulturowe Warszawy i Mazowsza – sztuka, kultura, zabytki i ustala się ich program, który stanowi załącznik do uchwały. Organizowanie i realizowanie studiów podyplomowych powierza się Wydziałowi Archeologii.

§ 2 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Rektor UW: A. Z. Nowak

(2)

Załącznik do uchwały nr 89 Senatu Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 22 września 2021 r.

w sprawie utworzenia studiów podyplomowych Dziedzictwo kulturowe Warszawy i Mazowsza – sztuka, kultura, zabytki

Program studiów podyplomowych

Dziedzictwo kulturowe Warszawy i Mazowsza – sztuka, kultura, zabytki

Nazwa studiów

Dziedzictwo kulturowe Warszawy i Mazowsza – sztuka, kultura, zabytki

Czas trwania 2 semestry

Łączna liczba godzin 218

Łączna liczba punktów ECTS 30

Poziom PRK, na którym nadawana jest kwalifikacja

podyplomowa 7

(3)

I. Wykaz przedmiotów Semestr pierwszy

Nazwa przedmiotu Zarządzanie dziedzictwem kulturowym Typ (forma) zajęć wykład z elementami konwersatorium Sposób zaliczenia Case (problem) do rozwiązania Punkty ECTS 1

Opis

Celem opiekunów, zarządców, właścicieli i depozytariuszy dziedzictwa kulturowego powinno być nie tylko planowania i zapewnienie ochrony i konserwacji zabytków ale także planowanie i wdrażanie zrównoważonego użytkowania dziedzictwa kulturowego i jego wartości w procesach rozwojowych. Zarządzanie dziedzictwem jest strategią planowania i optymalizowania działań służących osiąganiu powyższych celów. Słuchacze podczas wykładu dowiedzą się jakie procesy składają się na zarządzanie dziedzictwem – identyfikacja dziedzictwa kulturowego, wartościowanie dziedzictwa, rozpoznanie zagrożeń i ryzyka obniżającego szansę na zachowanie zasobu dziedzictwa kulturowego, rozpoznanie czynników rozwoju i barier rozwoju lokalnego zasobu dziedzictwa kulturowego, opracowanie i wdrażanie optymalnej strategii ochrony dziedzictwa i wykorzystania go do

zrównoważonego rozwoju. Słuchaczom zostaną także przedstawione różne modele zarządzania dziedzictwem i podstawowe narzędzia służące na poszczególnych etapach zarządzania dziedzictwem.

Nazwa przedmiotu Historia i teoria ochrony zabytków Mazowsza i Warszawy w kontekście polskim i europejskim Typ (forma) zajęć wykład z elementami konwersatorium

Sposób zaliczenia aktywność podczas zajęć, egzamin pisemny/test Punkty ECTS 1,5

Opis

Celem przedmiotu jest zaprezentowanie podstaw doktryn konserwatorskich omawianych w kontekście prac

prowadzonych na Mazowszu i w Warszawie. Zostaną szerzej zaprezentowane najważniejsze podstawy teoretyczne prac prowadzonych podczas ostatnich dwustu lat wraz w przedstawieniem ich założeń i efektów wykonanych prac.

(4)

Zostaną szczegółowo omówione realizacje konserwatorskie ostatnich lat wraz z przedstawieniem ich założeń i uzyskanych efektów.

Nazwa przedmiotu Archeologia w systemie ochrony dziedzictwa kulturowego Typ (forma) zajęć wykład

Sposób zaliczenia egzamin pisemny/test Punkty ECTS 1,5

Opis

Zajęcia będą miały na celu zarysowanie prawnych aspektów ochrony dziedzictwa archeologicznego w systemie ochrony zabytków w Polsce. Przedstawione zostaną schemat organizacji ochrony zabytków archeologicznych, kompetencje instytucji oraz procedury realizacji badań archeologicznych. Poruszona zostanie tematyka stanowiska i zabytku archeologicznego, form jego ochrony oraz stref ochrony konserwatorskiej. Omówiona zostanie struktura organizacji jednostek administracji państwowej, roli muzeów oraz instytucji badawczo-dydaktycznych w ochronie zabytków archeologicznych. Oddzielnym problemem będzie Współpraca z instytucjami samorządowymi w zakresie ochrony zabytków archeologicznych dotyczący aspektów związanych z przygotowaniem inwestycji od strony instytucji samorządowej. Poruszone zostaną zagadnienia gromadzenia informacji dla planowania przestrzennego, udziału archeologii w przygotowaniu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, programu ochrony zabytków archeologicznych. Uwzględniona zostanie problematyka udziału archeologii w rozwoju struktur lokalnych w tym planowania przestrzennego oraz innych form współpracy w zakresie ochrony zabytków

archeologicznych.

Nazwa przedmiotu Architektura Mazowsza i Warszawy w kontekście europejskim Typ (forma) zajęć wykład

Sposób zaliczenia egzamin pisemny/test Punkty ECTS 2

Opis W czasie zajęć zostaną omówione najciekawsze i z punktu widzenia historii architektury najważniejsze przykłady architektury Warszawy i Mazowsza od średniowiecza po wiek XXI (włącznie) Słuchacz zna najbardziej typowe (i

(5)

najważniejsze ) przykłady architektoniczne Warszawy i Mazowsza. Potrafi je wskazać i interpretować w kontekście szerszych omawianych zjawisk przestrzeni szeroko rozumianej kultury

Nazwa przedmiotu Historia – Kultura: (miejsca ludzie wydarzenia) od średniowiecza do współczesności (Mazowsze i Warszawa) Typ (forma) zajęć wykład

Opis

W czasie zajęć zostaną omówione najważniejsze wydarzenia polityczne, administracyjne, społeczne i kulturalne z przeszłości Warszawy od średniowiecza po XXI w. (włącznie) oraz ich wpływ na zmieniającą się rolę miasta na Mazowszu i w Rzeczypospolitej. Zostaną uwzględnione również kluczowe postacie i miejsca w kontekście relacji Warszawy z regionem. Słuchacz zna i rozumie konteksty polityczne, społeczne, a także administracyjne dla rozwoju kultury i sztuki. Potrafi je wykorzystać do interpretowania omawianych zjawisk przestrzeni szeroko rozumianej kultury.

Nazwa przedmiotu Sztuka Warszawy i Mazowsza w kontekście europejskim – malarstwo, rzeźba Typ (forma) zajęć wykład

Sposób zaliczenia praca pisemna semestralna na uzgodniony z prowadzącym temat Punkty ECTS 3

Opis

Podczas zajęć zostaną omówione najważniejsze przykłady malarstwa i rzeźby charakterystyczne dla Warszawy i Mazowsza. Zostaną one przedstawione w szerokim kontekście sztuki europejskiej. Dzięki zajęciom słuchacze nie tylko poznają i będą potrafili wskazać dzieła o szczególnym znaczeniu dla Warszawy i Mazowsza, ale również wskazać ich miejsce i rolę w dorobku artystycznym Polski i Europy.

Nazwa przedmiotu Promocja dziedzictwa kulturowego na przykładzie Mazowsza i Warszawy Typ (forma) zajęć zajęcia o charakterze warsztatowym

Sposób zaliczenia przygotowanie projektu promocyjnego

(6)

Punkty ECTS 1

Opis

Dziedzictwo kulturowe jako produkt turystyczny i inspiracja w przemysłach kreatywnych. Szanse i zagrożenia komercjalizacji dziedzictwa.

Każdy element dziedzictwa kulturowego jest nie powtarzalny. O ile spełnia kryterium autentyzmu i integralności jest zachowany w dobrym stanie i dobrze rozpoznany może dawać przewagi konkurencyjne. Nie każdy pojedynczy zabytek posiada wartości na tyle wysokiej klasy aby samodzielnie stać się atrakcyjnym produktem turystycznym.

Łączenie wielu elementów dziedzictwa kulturowego w ramach jednego produktu turystycznego jakim może być ekomuzeum lub szlak kulturowy prowadzi do kumulacji wartości i zwiększa szanse na zbudowanie na bazie lokalnego zasobu dziedzictwa atrakcyjnej dla turystów marki. Elementy dziedzictwa kulturowego mogą również być cennym zasobem wykorzystywanym w rozwijaniu przemysłów kreatywnych. Wykorzystanie dziedzictwa w rozwoju turystyki i w przemysłach kreatywnych może stać się podstawą strategii rozwojowych, niesie jednak ze sobą ryzyko

zaprzepaszczenia dziedzictwa i jego wartości przy przyjęciu zbyt ekstensywnego modelu komercjalizacji dziedzictwa.

Podczas wykładów słuchaczom zostaną przedstawione różne modele tworzenia produktów turystycznych na bazie dziedzictwa kulturowego. W uzupełnieniu teorii zostaną zaprezentowane dobre przykłady produktów turystycznych stworzonych ze zrównoważonym wykorzystaniem elementów dziedzictwa kulturowego. Słuchacze wykładów zostaną wprowadzeni w teorię przemysłów kreatywnych i sposobów wykorzystania w nich dziedzictwa kulturowego. W

zakresie tematycznym wykładów znajdą się również zagadnienia zagrożeń związanych z ekstensywną

komercjalizacją dziedzictwa m.in. nieuzasadnione rekonstrukcje zabytków, tzw. „disneylandyzacja” i popkulturyzacja dziedzictwa kulturowa; fałszowanie obrazu rzeczywistości historycznej.

Nazwa przedmiotu Świadomość i partycypacja społeczna w zarządzaniu dziedzictwem, jego ochroną i funkcją w kontekście Warszawy Typ (forma) zajęć wykład

Sposób zaliczenia Case (problem) do rozwiązania, test wiedzy teoretycznej Punkty ECTS 1

Opis

Podczas zajęć omówiona zostanie rola państwa, samorządów, właścicieli i społeczeństwa w ochronie zabytków i w opiece nad zabytkami. Omówienie teoretyczne zostanie wsparte przykładami z terenu Warszawy. Omówione zostaną społeczne organizacje ochrony zabytków funkcjonujące w Warszawie, zakres ich działalności i znaczenie w opiece nad stołecznymi zabytkami.

(7)

Nazwa przedmiotu Podstawy prawa w zakresie ochrony zabytków Typ (forma) zajęć wykład

Opis

Podczas zajęć przedstawiona zostaną uwarunkowania prawne ochrony zabytków w Polsce, uwzględniające zarówno przepisy z zakresu krajowego prawa materialnego, jak i międzynarodowego. Oprócz podstaw prawnych prawa ochrony zabytków w Polsce, przedstawione zostanie szersze ujęcie związane z miejscem przepisów o ochronie zabytków w systemie ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce, po pozwoli m.in. na omówienie zagadnień związanych z ochroną dziedzictwa niematerialnego oraz problematyki zarządzania dziedzictwem na poziomie lokalnym. Problematyka instytucji prawa ochrony zabytków zostanie przy tym poszerzona o rozważania ogólne dotyczące podstaw prawa administracyjnego.

Semestr drugi

Nazwa przedmiotu Sztuka Warszawy i Mazowsza w kontekście europejskim – malarstwo, rzeźba Typ (forma) zajęć wykład

Sposób zaliczenia praca pisemna semestralna na uzgodniony z prowadzącym temat.

Punkty ECTS 3

Opis

Podczas zajęć zostaną omówione najważniejsze przykłady malarstwa i rzeźby charakterystyczne dla Warszawy i Mazowsza. Zostaną one przedstawione w szerokim kontekście sztuki europejskiej. Dzięki zajęciom słuchacze nie tylko poznają i będą potrafili wskazać dzieła o szczególnym znaczeniu dla Warszawy i Mazowsza, ale również wskazać ich miejsce i rolę w dorobku artystycznym Polski i Europy.

(8)

Nazwa przedmiotu Historia – Kultura: (miejsca ludzie wydarzenia) od średniowiecza do współczesności (Mazowsze i Warszawa) Typ (forma) zajęć wykład

Opis

W czasie zajęć zostaną omówione najważniejsze wydarzenia polityczne, administracyjne, społeczne i kulturalne z przeszłości Warszawy od średniowiecza po XXI w. (włącznie) oraz ich wpływ na zmieniającą się rolę miasta na Mazowszu i w Rzeczypospolitej. Zostaną uwzględnione również kluczowe postacie i miejsca w kontekście relacji Warszawy z regionem.

Nazwa przedmiotu Architektura Mazowsza i Warszawy w kontekście europejskim Typ (forma) zajęć wykład

Opis W czasie zajęć zostaną omówione najciekawsze i z punktu widzenia historii architektury najważniejsze przykłady architektury Warszawy i Mazowsza od średniowiecza po wiek XXI (włącznie).

Nazwa przedmiotu Literacka i językowa dokumentacja kultury Warszawy i Mazowsza Typ (forma) zajęć wykład

Sposób zaliczenia egzamin ustny – student omawia wybrane źródła literackie dokumentujące historię oraz kulturę Warszawy Punkty ECTS 1

Opis

Celem przedmiotu jest zapoznanie Słuchacza z tekstami literackimi (od renesansu po współczesność

reprezentującymi rożne gatunki począwszy od pamiętników, dzienników, przewodników, także literackich, tekstów poetyckich i prozatorskich) stanowiących źródło (czasem jedyne) do poznania ważnych elementów kultury Warszawy (topografia, architektura, instytucje, obyczaje, wydarzenia). Słuchacz zna i rozumie wybrane źródła literackie

dokumentujące historię , kulturę Warszawy.

(9)

Nazwa przedmiotu Historia i teoria ochrony zabytków na Mazowszu i w Warszawie. Wybrane problemy konserwatorskie Typ (forma) zajęć wykład z elementami konwersatorium

Sposób zaliczenia aktywność podczas zajęć, egzamin pisemny/test Punkty ECTS 1,5

Opis

Celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z problematyką ochrony zabytków na Mazowszu i w Warszawie.

Zostaną szczegółowo omówione najważniejsze realizacje konserwatorskie ostatnich lat wraz z przedstawieniem ich założeń i uzyskanych efektów.

Nazwa przedmiotu Archeologia Mazowsza i Archeologia Warszawy Typ (forma) zajęć konwersatorium

Sposób zaliczenia Egzamin/test – case do rozwiązania. Przedstawienie wyników w postaci raportu w języku polskim (abstrakt w języku obcym).

Punkty ECTS 1,5

Opis

Podczas zajęć scharakteryzowana zostanie historia i dorobek badań archeologicznych na terenie Mazowsza i Warszawy ze szczególnym uwzględnieniem okresu drugiej połowy XX i początku XXI wieku. Zaprezentowana zostanie sylwetka głównych programów badawczych, dorobek studiów nad poszczególnymi epokami dziejów człowieka oraz udział głównych instytucji badawczych w rozwijaniu omawianej specjalności regionalnej. Spośród tych zagadnień szerzej przedstawiona zostanie tematyka archeologii średniowiecza i czasów nowożytnych w zakresie badań ośrodków miejskich i założeń zamkowych, pałacowych oraz dworskich.

W ramach zajęć poruszone zostaną następujące tematy: metody dokumentacji i badań archeologicznych, badania archeologiczno-architektoniczne, przygotowanie inwestycji a ochrona dziedzictwa archeologicznego. Słuchacz zostanie zaznajomiony z metodami dokumentacji w powiązaniu z różnego typu badaniami archeologicznymi. Pozna specyfikę aspektów (i konieczności) współpracy badaczy rożnych specjalności, potrafi wskazać kluczowe aspekty potrzeb badań archeologicznych oraz architektonicznych, metody pomiaru zabytków architektury oraz badania stratygrafii murów obiektów zabytkowych. Będzie potrafił wskazać zakres działań związanych z przygotowaniem i realizacją badań archeologicznych w kontekście inwestycji budowlanych, w tym działania niezbędne do

przygotowania inwestycji budowlanych m. in. wytyczenie programu badań archeologicznych wobec zakresu ochrony konserwatorskiej, ustalania harmonogramu i wyceny badań archeologicznych.

(10)

Nazwa przedmiotu Rozwój społeczny i gospodarczy Warszawy a dziedzictwo kulturowe Typ (forma) zajęć wykład z elementami konwersatorium

Sposób zaliczenia Case (problem) do rozwiązania Punkty ECTS 1

Opis Zajęcia mają na celu pokazać, na wybranych przykładach, zagadnienie szeroko rozumianego dziedzictwa kulturowego w perspektywie rozwoju społecznego i gospodarczego Warszawy.

Nazwa przedmiotu Praca dyplomowa Typ (forma) zajęć

Sposób zaliczenia praca pisemna Punkty ECTS 6

Opis

Specyfika pracy dyplomowej zostanie uzgodniona z promotorem pracy. Zagadnienia będące tematem pracy obejmować mogą omówienie problemów teoretycznych jak również praktycznych związanych z dziedzictwem kulturowym Warszawy i Mazowsza.

II. Warunki ukończenia studiów podyplomowych:

- uzyskanie 30 punktów ECTS;

- przygotowanie pracy dyplomowej.

(11)

III. Efekty uczenia się zdefiniowane dla programu studiów odniesione do charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji dla kwalifikacji na poziomach 6-8 uzyskiwanych w ramach systemu szkolnictwa wyższego i nauki po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4

Efekty uczenia się Symbol i odniesienie do charakterystyk drugiego stopnia PRK

Sposoby weryfikacji efektów uczenia się

K_W01 Słuchacz zna i rozumie podstawowe zagadnienia odnoszące się do Mazowsza jako regionu kulturowego, historycznego.

P7S_WG Zakres i głębia

P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki

Egzamin pisemny/test

K_W02 Słuchacz zna i rozumie terminologię i zagadnienia z zakresu archeologii, antropologii kultury, historii, historii sztuki, zabytkoznawstwa,

konserwatorstwa i kulturoznawstwa, literaturoznawstwa oraz powiązania tych dyscyplin w kontekście Mazowsza jako regionu kulturowego.

P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki Praca pisemna semestralna na uzgodniony z prowadzącym temat. Opisując wybrane zagadnienia z zakresu archeologii, antropologii kultury, historii, historii sztuki, itd. słuchacz właściwie stosuje terminologię z zakresu tych dyscyplin i w sposób

właściwy wykazuje powiązanie tych dyscyplin w kontekście Mazowsza jako regionu kulturowego

K_W03 Słuchacz zna i rozumie wybrane źródła literackie

dokumentujące historię oraz kulturę Warszawy.

P7S_WG Zakres i głębia Egzamin ustny – student omawia wybrane źródła literackie dokumentujące historię oraz kulturę Warszawy

K_W04 słuchacz zna i rozumie terminologię związana z konserwacją zabytków, zna podstawy konserwacji zabytków oraz metody konserwacji także w aspekcie technicznym.

P7S_WG Zakres i głębia

Egzamin/test – case do rozwiązania.

Przedstawienie wyników w postaci raportu w języku polskim (abstrakt w języku obcym).

(12)

P7S_UK Komunikowanie się / odbieranie i tworzenie wypowiedzi, upowszechnianie wiedzy w środowisku naukowym i posługiwanie się językiem obcym K_W05 słuchacz zna i rozumie

terminologię, pojęcia, zasady oraz fakty z zakresu prawa i organizacji procesów i działań w obszarze

zagospodarowania przestrzennego.

Posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu procedur planistycznych oraz

wiadomości dotyczące zasad i procedur działań rewitalizacyjnych zabytków architektury i urbanistyki.

Test

K_W06 Słuchacz zna i rozumie nowoczesne trendy w edukacji i promocji dziedzictwa kulturowego Warszawy i Mazowsza.

P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki Przygotowanie projektu promocyjnego

K_W07 słuchacz zna i rozumie pojęcia i zasady działań administracyjnych w zarzadzaniu w kontekście szeroko pojętej kultury i ochrony środowiska regionu Mazowsza a w szczególności Warszawy

P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki Case (problem) do rozwiązania

K_W08 słuchacz zna i rozumie normy, zawodowe i etyczne w zakresie

ochrony i zarządzania dziedzictwem kulturowym w Polsce.

P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki P7S_KO Odpowiedzialność / wypełnianie zobowiązań społecznych i działanie na rzecz interesu publicznego

Case (problem) do rozwiązania

K_U01 słuchacz potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę do analizowania materialnych i niematerialnych dóbr kultury Mazowsza i Warszawy

P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania

Case (problem) do rozwiązania

(13)

K_U02 słuchacz potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w praktycznych

działaniach związanych z ochroną dóbr kultury, w tym z działalnością

popularyzatorską, w odniesieniu do Mazowsza jako regionu kulturowego i historycznego

Przygotowanie projektu promocyjnego

K_U03 słuchacz potrafi wykorzystać doświadczenie innych specjalistów i podejmować działania na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego Mazowsza i Warszawy

P7S_UO Organizacja pracy / planowanie i praca

zespołowa Case (przykład) do rozwiązania

K_U04 słuchacz potrafi integrować wiedzę z różnych dyscyplin w zakresie zabytkoznawstwa przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych rodzajów wytworów kultury, w szczególności w odniesieniu do Mazowsza jako regionu kulturowego i historycznego.

P7S_KK Oceny / krytyczne podejście

Case (przykład) do rozwiązania

K_U05 Słuchacz potrafi wykorzystać źródła literackie jako świadectwa kultury Warszawy i Mazowsza oraz wskazać literackie strategie opisu Warszawy i jej zabytków w literaturze wieków dawnych.

Esej (opis wybranego zagadnienia z wybranych źródeł literackich)

K_U06 Słuchacz zna źródła

finansowania działań związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego Warszawy i Mazowsza oraz potrafi

P7S_UO Organizacja pracy / planowanie i praca zespołowa

Case (przykład) – projekt

(14)

skutecznie aplikować o środki finansowania.

K_K01 słuchacz jest gotów do świadomego działania na rzecz ochrony dóbr kultury.

P7S_KK Oceny / krytyczne podejście P7S_KO Odpowiedzialność / wypełnianie zobowiązań społecznych i działanie na rzecz interesu publicznego

Case (przykład/problem) do rozwiązania

K_K02 Słuchacz jest gotów do etycznego wykonywania obowiązków zawodowych związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego Warszawy i Mazowsza.

P7S_KR Rola zawodowa / niezależność i rozwój etosu

K_K03 Słuchacz jest gotów i działania na rzecz ochrony i restytucji

dziedzictwa kulturowego Warszawy i Mazowsza oraz do ich promowania.

P7S_KO Odpowiedzialność / wypełnianie zobowiązań społecznych i działanie na rzecz interesu publicznego