Tryb ścigania na wniosek w kontekście postępowań szczególnych dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. (Dz. U. Nr 29, poz. 156)

Jan Grajewski

Tryb ścigania na wniosek w

kontekście postępowań szczególnych

dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r.

(Dz. U. Nr 29, poz. 156)

Palestra 27/1-2(301-302), 64-72

64 J a n G r n j e t D i k t N r 1-2 (301-302)

W łaśnie taicie alcty p ra w n e są w te j c h w ili w tra k c ie o p racow yw ania. Ś w iadczą o ty m odpow iedzi B iu ra P ra c Sejm ow ych S ejm u P R L z dnia 12 m a rc a 1980 r. — B P S/S. 170-6526/80 i G ab in e tu M in istra R oln ictw a z dnia 20 m a rc a 1980 r. — GM pr. 041/80 n a m oje pism o z d n ia 28 stycznia 1980 r., w ystosow ane z propo­ zycjam i le g isla ty w n y m i do przew odniczącego P o d k o m isji do ro zp a trz en ia p ro je k tu u sta w y o ochronie i k sz ta łto w a n iu środow iska. Otóż z tre ś c i powyższej odpow iedzi M in istra R olnictw a z -d n ia 20 m a rc a 1980. r. w ynika, że:

1) w o p rac o w a n iu są w tej chw ili dw a a k ty praw n e, a m ianow icie p ro je k t u sta w y o chow ie i hodow li zw ierząt gospodarskich oraz środków ich żyw ienia tudzież rozporządzenie M in istra R olnictw a w sp raw ie zasad stosow ania chem icz­ nych środków w ro ln ic tw ie zapobiegających za tru c iu zw ierząt gospodarskich ja k o a k tu w ykonaw czego do p ro je k to w a n e j u staw y . Nie trze b a dodaw ać, że puzez p o ­ jęcie „zw ierząt gospodarskich” rozum ie się ta k że pszczoły;

2) „ P a le s tra ” odegra histo ry czn ą rolę w p o w sta n iu polskiego p raw o d aw stw a pszczelarskiego, skoro „p o stu la ty z a w arte w (...) a rty k u le pt. «O chrona p ra w n a pszczół p rzy zabiegach zw alczania szkodników roślin», zam ieszczonym w nrze 2/77 «P alestry»,1 w y k o rzy stan e zo staną przez M in isterstw o przy o p raco w y w an iu ” (cytat z p ism a M in isterstw a — u w ag a m oja D.G.) pow yższych dw óch ak tó w p raw n y ch

1 J e s t to a r t y k u ł a u to r a n in ie jsz e g o o p r a c o w a n ia (R ed .).

JAN GRAJEWSKI

TRYB ŚCIGANIA NA WNIOSEK

W KONTEKŚCIE POSTĘPOWAŃ SZCZEGÓLNYCH DEKRETU

Z DNIA 12 GRUDNIA 1981 R.

(Dz. U. Nr 29, poz. 156)

Ś ciganie n a w niosek, c h a ra k te ry z u ją c e się isto tn y m w pływ em u p raw n io n y c h podm iotów n a b y t p o stęp o w an ia karnego, w y m ag a k o n fro n ta c ji z ro zw iązaniam i p rz y ję ty m i w dek recie z d n ia 12 g ru d n ia 1981 r. o postęp o w an iach szczególnych w sp ra w a c h o p rz e stę p stw a i w y k ro czen ia w czasie obow iązyw ania sta n u w o jen ­ nego (Dz. U. N r 29, poz. 156). P o trz eb a ta k ie j analizy w y n ik a przed e w szystkim z n ie k tó ry c h problem ów procesow ych rodzących się n a tle p ostępow ania doraźnego, a ta k ż e z isto tn y ch o d stę p stw od „m odelu” p o stępow ań szczególnych zn an y ch k o d ek ­ sow i p o stę p o w an ia karnego.

N r 1-2 (301-303) T r y b ic Ą /a n ia n a u m ło a e k na tle d e k r . z l i .X I I .I M 1 r. _es

1. Postępow anie doraźne a tryb ścigania na w niosek dowódcy jednostki w ojsk ow ej

W św ietle a rt. 1 ust. 1 p k t 1 d e k re tu o p o stę p o w an ia ch szczególnych ry g o ro m try b u doraźnego po d d an e zostały dw a w y stę p k i ścigane n a w niosek dow ódcy je d ­ n o stk i w ojskow ej. S ą to: sam ow olne opuszczenie je d n o stk i w o jskow ej n a czas po-* niżej dw óch dni kalen d arzo w y ch przez żołnierza poprzednio skazanego lu b u k a ra ć nego za tego ro d z a ju czyn — a r t. 303 5 2 k i . 1 o raz n iew y k o n an ie lu b odm ow a w y ­ k o n an ia rozkazu — a rt. 309 S 1 k i - W zw iązku z pow yższym rodzi się p y ta n ie , czy przez f a k t in k o rp o ra c ji obu tych p rz e stę p stw d o ' k rę g u czynów k a ra ln y c h ściganych w try b ie doraźnym sta ły się one p rze stęp stw am i ściganym i z urzędu, czy też n a d a l zachow ują „ s ta tu s” p rze stęp stw a ściganego na w niosek dow ódcy je d n o stk i w ojskow ej.

W y d a je ’ się, że należy zaakceptow ać w ykładnię, iż p rze stęp stw a te w dalszym ciągu należą do tzw . w ojskow ych p rzestęp stw w nioskow ych. Za ta k im sta n o w isk ie m p rze m aw ia przede w szystkim a rt. 5 cytow anego d e k re tu stanow iący, że w p o stę ­ p o w an iu d oraźnym stosuje się przepisy ko d ek su po stęp o w an ia k arn e g o i innych u sta w o postępow aniu karn y m , jeżeli przepisy d e k re tu nie sta n o w ią inaczej. W spom niany d e k re t nie uchylił je d n a k przep isu a rt. 576 § 1 k.p.k. u p ra w n ia ją c e g o p r o k u ra to ra w ojskow ego do w szczęcia p o stęp o w an ia karn eg o o w ojskow e p rz e stę p ­ stw a w nioskow e bez w nio sk u dowódcy je d n o stk i, jeżeli w edług jego oceny w y m a g a ją tego w zględy dyscypliny w ojskow ej. P odobnie nie został zm ieniony an i uchylony przepis a rt. XV § 1 przepisów w p ro w ad zający ch k odeks k a m y , w m yśl którego m.in. na w niosek ścigane są p rzestęp stw a, co do k tó ry ch tak ieg o w n iosku w ym aga kodeks karn y .

W zw iązku z pow yższą k w estią w arto też odnieść się do podobnej p ro b le m a ty k i, ja k a się zrodziła n a tle zak resu przedm iotow ego try b u przyspieszonego w kod ek sie p ostępow ania karnego (art. 447 § 1 k.pJc.) i k tó ra może być w sk az ó w k ą in te r ­ p re ta c y jn ą do rozw iązania om awiianego zagadnienia. P oczątkow e z a p a try w a n ie , ja k o b y sa m fa k t in k o rp o ra c ji n ie k tó ry ch p rze stę p stw w nioSkowych (art. 167 § 1 i 212 § 1 k.k.) do try b u przyspieszonego prze k szta łc ił je w p rze stęp stw a ścig an e z urzęd u ,i 2 nie ostało się ta k w lite ra tu rz e ja k i w orzecznictw ie. S łusznie bow iem zw rócono uw agę, że b ra k je st stosow nej n orm y u ch y lającej w ym ag an ie założenia w n io sk u przy p rze stęp stw ach ściganych n a w niosek, co pow oduje, że rów n ież w try b ie przyspieszonym złożenie takiego w nio sk u je s t w a ru n k ie m dopuszczalności ścigania. G dyby u sta w o d aw ca zam ierzał p rze stęp stw a ro zp a try w a n e w try b ie przyspieszonym inkorporow ać do p rze stęp stw ściganych z urzędu, to uczyniłby to

i N a m a r g in e s ie w a r t o w sp o m n ie ć , że w o p ra c o w a n y m p rz e z M in is te rs tw o S p ra w ie d liw o ś c i P ro je k c ie z m ia n k o d e k s u k a r n e g o (W yd. P ra w n ., w a r s z a w a 1981) p r o p o n u je się w o g ó le s k r e ś le n ie te g o c z y n u z k a te g o r ii w o js k o w y c h p r z e s tę p s tw , w p iś m ie n n ic tw ie p o d n o s i się , że p r z y c z y n ą z m ia n y w ty m z a k r e s ie Je st f a k t, iż c z y n te n z n a m io n u je się m a iy m s to p n ie m s z k o d liw o śc i s p o łe c z n e j, o ra z o k o liczn o ść, iż n p . w 1980 r. z a t a k i w y s tę p e k p o p e łn io n y b e z z b ie g u z in n y m i p r z e s tę p s tw a m i, s k a z a n o ty lk o d w ó c h ż o łn ie rz y . P o r. W. S i e r a c k i : K ilk a u w a g n a tle p ro p o z y c ji n o w e liz a c y jn y c h n ie k tó r y c h p rz e p isó w k o d e k s u k a r n e g o , W H P n r 3/1981, s,. %36. P o r. ta k ż e J . G r a j e w s k i : Ś c ig a n ie n a w n io se k d o w ó d c y J e d n o s tk i w o js k o w e j w ś w ie tle d o k tr y n y i o rz e c z n ic tw a o ra z p r o je k tó w z m ia n p rz e p is ó w p r a w a m a te r ia ln e g o i p ro c e so w e g o , W P P n r 2/1982, s. 152.

z P o r.: A. K o r d i k (w :) z. K eg el, A. K o rd ik , M. L itpczyńlska: p o ls k i p r o c e s k a r n y , cz. I I i I II, W a rsz a w a -W ro c ła w 1971, s. 219; A. C a b e r l e : U m o rz e n ie p o stę p o w a n ia p r z y g o to ­ w a w c z e g o w p o ls k im p r a w ie k a r n y m , W arsz a w a 1972, s. 208. A. G a b e rle o d s tą p ił w p ó ź n ie js z e j p u b lik a c ji o d te g o p o g lą d u (p o r. je g o p r a c ę w y m ie n io n ą w n a s tę p n y m p rz y p is ie ).

6« J a n G r a j e w s k i N r 1-2 (301-302)

p rze z n o rm ę szczególną, ta k ja k uczynił to z p rz e stę p stw a m i p ry v)atnoskargow ym i p rz e z n o rm ę a rt. 447 § 1 zdanie d ru g ie k.p.k.*

P ow yższe u sta le n ia pro w ad zą w ięc do ogólnej tezy, że zaszeregow anie p rze stęp ­ stw a do określonego p ostępow ania szczególnego, z k tó ry m łączą się surow sze k o n ­ se k w e n c je k a rn o m a te ria ln e czy o d stęp stw a od zasadniczego m odelu u p ra w n ie ń p ro ­ cesow ych oskarżonego (podejrzanego), n a stę p u je w drodze w yraźnego przepisu ustaw o w eg o .* 4 * 6 Jednocześnie je d n a k te n sam w a ru n e k odnieść należy do zm iany try b u ścigania"~okreśionego p rze stęp stw a z try b u p ry w a tn o sk a rg o w e g o albo try b u

w nioskow ego n a bezw aru n k o w y try b p ublicznoskargow y* M ilczenie u staw y

w tv m w zględzie nie oznacza nic innego ja k b r a k zm iany w zak resie u p raw n ie ń p rocesow ych podm iotów u p raw n io n y c h do in ic jo w an ia p o stę p o w an ia karnego.

U staliw szy w ięc, że p oddane ry g o ro m try b u doraźnego p rz e stę p stw a ścigane na w n io se k dow ódcy nie u tra c iły a try b u tu w ojskow ych p rze stę p stw w nioskow ych, n ależy te ra ż odpow iedzieć n a p y ta n ie: czy w y d an e przez p ro k u ra to ra w ojskow ego p o sta n o w ien ie o p ro w a d ze n iu sp raw y w try b ie p o stęp o w an ia doraźnego (art. 6 ust 1 cyt. d e k re tu ) je s t jednoznaczne z d ecyzją p ro k u ra to ra o w szczęciu postępow ania k a rn e g o w try b ie a rt. 576 § 1 k.p.k.? U dzielenie odpow iedzi na to p y ta n ie w ym aga u s ta le n ia sk u tk ó w procesow ych, ja k ie się ro d zą w zw iązku z decy zją o w szczęciu p o stę p o w a n ia doraźnego. P o stan o w ie n ie p ro k u ra to ra o p ro w a d ze n iu sp raw y w try b ie p o stę p o w a n ia doraźnego nie za stę p u je p o stan o w ien ia o w szczęciu postępow ania przygotw aw czego. T a decyzja procesow a w y d an a zostaje jednocześnie z p ostanow ie­ n ie m o w szczęciu p ostępow ania (art. 6 ust. 1), przy czym ta o sta tn ia decyzja m oże b y ć w y n ik iem zarów no w niosku dow ódcy jed n o stk i, ja k i w y n ik ie m oceny p ro ­ k u r a to r a w ojskow ego, że m im o b ra k u w n iosku dow ódcy w zględy dyscypliny w o jsk o w ej w y m a g a ją w szczęcia p o stę p o w an ia k arn e g o (art. 576 § 1 k.p.k.). Nie ■wolno ta k ż e zapom inać, że postan o w ien ie p ro k u ra to ra o p ro w a d ze n iu sp raw y w tr y ­ b ie d o raź n y m m oże być nie tylk o zaskarżone (art. 6 u st. 2) lu b uchylone przez p r o k u ra to r a z u rzę d u w to k u p o stęp o w an ia przygotow aw czego (art. 6 ust. 3), ale ta k ż e podlega ono k o n tro li sądu. Z godnie bow iem z tre śc ią przepisu a rt. 6 ust. 4 o m aw ianego d ek re tu , p rzed sk ie ro w a n iem sp raw y n a ro zp raw ę g łów ną sąd n a p o sied zen iu ro zstrzyga z u rzę d u o zasadności rozpoznania sp raw y w e w skazanym w ak c ie o sk a rż e n ia try b ie p ostępow ania doraźnego.

S k u tk ie m p o sta n o w ien ia o p ro w a d ze n iu sp raw y w try b ie d oraźnym nie je st w ięc w szczęcie po stęp o w an ia przygotow aw czego w ogóle, lecz decyzja o pro w ad zen iu p ra w n ie dopuszczalnego p ostępow ania przygotow aw czego w p o stępow aniu szczegól­ ny m , k tó re je st przew idziane w om aw ian y m dekrecie. D la p ro w ad zen ia określonej sp ra w y w try b ie d oraźnym m u szą zachodzić przew id zian e w dek recie p rze słan k i szczególne, k tó re je d n a k m u sz ą być poprzedzone istnieniem p rze słan e k procesow ych

s P o r: A. K a f t a 1: N ie k tó re z a g a d n ie n ia śc ig a n e n a w n io s e k w św ie tle o rz e c z n ic tw a S ą d u N a jw y ż sz e g o , „Protol. P r a w o rz ą d n o ś c i” n r 2/1972, s. 85; A. G a b e r l e : p o s tę p o w a n ie p rz y s p ie s z o n e w p o lsk irfi p ro c e sie k a r n y m , W a r sz a w a -K ra k ó w 1975, s. 28; U c h w a ia s k ła d u s ie d ­ m iu sę d z ió w SN z d n ia 20 m a rc a 1S74 r. V I K Z P 53/73, OfSPiKA n r N/1374, poz. 237; S . D a ł k o w s k i : G lo sa, ta m ż e , s. 501—503; J . G r a j e w s k i : K o n s e k w e n c je p ro c e so w e o ś w ia d c z e n ia p o k rz y w d z o n e g o o n ie ż ą d a n iu ś c ig a n ia s p r a w c y p r z e s tę p s tw a w n io sk o w e g o , P I P nr< 6/1977, s. 74. 4 N a p r z y k ła d : p r z e p is y a r t. 515—516 i 576 § 2 k .p .k . w o d n ie s ie n iu d o p o s tę p o w a n ia w s to s u n k u d o n ie o b e c n y c h ; p rz e p is a r t . 447 § 1 k .p .k . w o d n ie s ie n iu d o p o s tę p o w a n ia p r z y s p ie s z o n e g o ; p rz e p is a r t. 1 u s t. 1 p k t 1 i a r t. 4 d e k r e t u o p o s tę p o w a n ia c h sz c z e g ó ln y c h . 6 N a p r z y k ła d : a r t . 447 § 1 z d a n ie d r u g ie k .p .k . w o d n ie s ie n iu d o p o s tę p o w a n ia p r z y ­ s p ie s z o n e g o ; a r t . 576 § 1 i a r t . 577 § 1 k .p .k . w o d n ie s ie n iu do p o s tę p o w a n ia k a r n e g o w s p r a ­ w a c h p o d le g a ją c y c h o r z e c z n ic tw u s ą d ó w w o js k o w y c h .

67

N r 1-2 (301-302) T r y b ś c i g a n i a n a w n i o s e k n a t l e dekr. z 12.X II.293l r.

ogólnych, w a ru n k u ją c y c h dopuszczalność p o stęp o w an ia w zw ykłym try b ie procesu. W o m aw ian ej sy tu a cji w szczęcie p ostępow ania w try b ie doraźnym n a s tę p u je je d n o ­ cześnie ze w szczęciem p ostępow ania przygotow aw czego n a pod staw ie w n io sk u dow ódcy jed n o stk i w ojskow ej b ąd ź też n a pod staw ie u p ra w n ie n ia w y nikającego' d la p r o k u ra to ra w ojskow ego z przep isu a r t. 576 § 1 k.p.k. M ając n a u w ad z e w y ra ź n e w ym ag an ie u sta w y o „jednoczesności” w y d a n ia obu tych decyzji p ro ­ cesow ych i podkreślając- w y jątk o w y c h a ra k te r tego try b u szczególnego, należy ak c ep to w a ć w ykładnię, w m yśl k tó re j w y d a n ie p o stan o w ien ia o p ro w a d ze n iu sp ra w y w try b ie p ostępow ania doraźnego dopiero po w y d an iu p o sta n o w ien ia o w szczęciu p ostępow ania karn eg o — nie pociąga już za sobą za sto so w a n ia tr y b u doraźnego w spraw ie. W w y p ad k u ta k im p ostępow anie k a rn e toczy się w try b ie zw yczajnym .6 * 8 W zw iązku z koniecznością um ożliw ienia sądow i k o n tro li (art. 6 ust. 4) zachow ania przez p ro k u ra to ra jednoczesności tych decyzji słuszny w y d a je się p ostulat, by oba w spom niane postan o w ien ia z a w arte b yły w je d n y m do k u m en cie procesow ym .7

U chylenie postanow ienia o pro w ad zen iu sp raw y w try b ie do raźn y m nie je s t d ecyzją kończącą postępow anie w ogóle, lecz je d y n ie orzeczeniem u ch y lają cy m p ro w a d ze n ie danej spraw y w try b ie szczególnym . W ynika to ex p re ssis ve rb is z p rz e p isu a r t. 6 ust. 5 d ek re tu , w m yśl k tó reg o w raz ie uch y len ia p o sta n o w ien ia o p ro w a d ze n iu sp raw y w try b ie p ostępow ania doraźnego przez p r o k u ra to r a lu b zm iany w skazanego w akcie o sk arżen ia try b u p ostępow ania doraźnego przez sąd, p o stęp o w an ie k a rn e w sp raw ie prow adzone je st w dalszym toku w Trybie p o stę ­ p o w an ia ' zw yczajnego.

2. Postępowanie doraźne a tryb ścigania na w niosek pokrzywdzonego P rz ep is a rt. 1 ust. 1 p k t 1 d e k re tu o postęp o w an iach szczególnych nie o b e jm u je pow szechnych p rzestęp stw w nioskow ych, a w ięc p rze stęp stw ściganych n a w niosek pokrzyw dzonego.

P ro b le m a ty k a procesow a ścigania na w niosek rodzić się je d n a k może n a tle tzw . k u m u la ty w n e j k w alifik acji p ra w n e j czynu (art. 10 § 2 k.k.). Chodzi tu o sy tu a cję, gdy p rze stęp stw o podlegające p o stępow aniu d oraźnem u w y czerpuje ta k że zn am io n a p rze stę p stw a w nioskow ego nie podlegającego postęp o w an iu doraźnem u. O dróżnić tu należy dw ie sy tu a cje: pierw sza, to k u m u la ty w n y zbiego przepisów u sta w y k a rn e j, gdy w niosek o ściganie został złożony, oraz druga, gdy b ra k je st w n iosku u p ra w ­ nionego podm iotu.

V/ zw iązku z pierw szą sy tu a c ją należy n aw iązać do z a p a try w a n ia S ą d u N a j­ wyższego, k tó ry w w y ro k u z dnia 22 stycznia 1982 r. N 1/82 („G azeta P ra w n ic z a ”

n r 1/1982 z d n ia 16.IV.1982 r.) sta n ą ł n a stanow isku, że try b p ostępow ania d o raź­ nego n ie w yłącza m ożliw ości stosow ania k u m u la ty w n eg o zbiegu p rzepisów u sta w y k a rn e j w w y p ad k u , gdy k o n k re tn y czyn zabroniony w y cz erp u je zn am io n a z a w a rte zarów no w przepisie o k reśla ją cy m p rzestęp stw o p o dlegające p o stępow aniu d o raź­ nem u, ja k i w p rze p isie nie podlegające te m u postępow aniu. P rz y jm u ją c to sta n o ­ w isko za tra fn e ,8 — co n ie oznaćza, że je s t ono b e z sp o rn e 9 — stw ierd zić należy,

6 P o r. W . S l e r a c k i : N ie k tó re p r o b le m y p o s tę p o w a n ia d o ra ź n e g o , W P P n r 2/1982, s1. 140. t T a m ż e , s. 139, p rz y p is 19. 8 P o r. sz e rsz ą a r g u m e n ta c ję a p r o b u ją c ą s ta n o w isk o S N a z a w a r tą w. c y to w a n e j p u b lik a c ji W . S i e r a c k i e g o , s. 135—136. * Z . Z i e w i ń s k i : N ie k tó r e m a te r ia ln o p r a w n e p r o b le m y w d e k re c ie z d n ia 12.XII.1981 r . o p o s tę p o w a n iu d o ra ź n y m , W P P n r 1/1982, s. 9—11.

98 J a n G r a j e w s k i N r 1-2 (301-302/

że rozstrzy g n ięcie SN je st k o n se k w e n cją b ra k u w o m aw ian y m dek recie norm y elim in u jąc ej k u m u la ty w n ą k w alifik ację czynu w sy tu a cji, gdy n a ru sz o n y został t a k ż e przep is k a rn y o k reśla ją cy przestęp stw o nie p o d leg ające try b o w i do raź­ nem u . W ra c a ją c n a g ru n t ścigania n a w niosek stw ierdzić w ięc należy, że w sy tu a cji gdy w to k u p ostępow ania przygotow aw czego o rg an procesow y u zy sk ał w niosek o ściganie od u p raw nionego podm iotu, nic nie stoi n a przeszkodzie, by k u m u la ty w n ą k w a lifik a c ją objąć rów nież przestęp stw o w nioskow e, m im o że nie podlega ono p o stęp o w an iu doraźnem u.

O dpow iedź n a d ru g i w a ria n t, a w ięc czy k u m u la ty w n a k w a lifik a c ja może o b ej­ m ow ać rów nież przestęp stw o w nioskow e, nie podlegające try b o w i d o raźn em u m im o b ra k u w nio sk u o ściganie, uzależnione je s t o d _p rzy ję cia jednego z dw óch sk rajn y c h poglądów p rezen to w an y ch w naszej lite ra tu rz e . W ty c h w a ru n k a c h w y d aje się rzeczą nieodzow ną nieco bliższe om ów ienie tych o d m iennych k ie ru n k ó w w ykładni, a to w zględu n a isto tn e ko n sek w en cje prak ty czn e, ja k ie ro d z i przyjęcie lub o d rzucenie jednego z nich.

P oczątkow o orzecznictw o S ąd u N ajw yższego lansow ało pogląd, że w k u m u la ty w ­ nej k w a lifik a c ji p raw n ej należy w skazać w szystkie zbiegające się przep isy ustaw y k a rn e j niezależnie od tego, czy w niosek został złożony.10 11 12 P o g ląd te n sp o tk a ł się je d ­ n a k z k ry ty k ą w lite ra tu rz e .11 W późniejszych orzeczeniach S ąd N ajw yższy odstąpił je d n a k od tego k ie ru n k u w y k ła d n i13 p rzy jm u jąc , że p rzew id zian ej w a r t. 10 § 2 k.k. k u m u la ty w n e j k w alifik a c ji p ra w n e j czynu n ie sto su je się do p rzep isó w o k re śla ją ­ cych p rze stęp stw a, k tó ry ch ściganie nie je s t dopuszczalne ze w zględu n a b ra k sk a rg i upraw n io n eg o oskarżyciela albo w niosku o ściganie pochodzącego od osoby u p raw n io n e j, chyba że p ostępow anie zostało w szczęte przez p ro k u ra to ra n a p o d sta ­ w ie a r t. 576 § 1 lu b a r t. 577 § 2 k.p.k.1* Ale rów nież i te n k ie ru n e k orzecznictw a zn alazł oponentów w lite ra tu rz e .

S tan o w isk o , że k u m u la ty w n a k w a lifik a c ja p ra w n a czynu p o w in n a obejm ow ać w szystkie zbiegające się przepisy niezależnie od tego, czy w niosek o ściganie został złożony, o p iera się n a poglądzie, że zasada tra fn e j r e p r e s ji i zasad a o b ie k ­ ty w izm u (art. 2 § 1 p k t 1 i 2 k.p.k.) w y m ag a pełnej oceny czynu w jego cało k sz tał­ cie. , P rz e p is a r t. 10 k.k. nie p rze w id u je żadnych o graniczeń w ty m zakresie. S k oro w p olskiej p rocedurze k a rn e j ściganie b ez w aru n k o w e je s t reg u łą, a ściganie na w niosek w y jątk iem , to rozstrzygnięcie kolizji dw óch in te resó w nie może być

1° P o r . w y r o k i SN : z d n ia 16.1.1972 r. R w 1*79/70 (n ie p u b li k o w a n y ) o ra z R w 1488/70, „ I n f o r m a c ja P ra w n ic z a " n r 1/1971, s. 1. 11 D o ta k i e j w y k ła d n i k r y ty c z n ie u s to s u n k o w a li się : Z. M ł y n a r c z y k : G lo sa d o w y ro k u S N z d n ia 18.1.1971 r . R w 1488/70, N P n r 11/1971, s. 1714—1718; A. F e r e n c : K u m u la ty w n a k w a lif ik a c ja p r a w n a czytnu w k o d e k s ie k a n n y m , N P n r 4/1971, s. 313; J . G r a j e w s k i : Z a g a d n ie n ia p ro c e so w e p r z e s tę p s tw ś c ig a n y c h n a w n io se k , „ P r o b l. P ra w o rz ą d n o ś c i” n r 8/1972, s. 45—46; t e n ż e : Ś c ig a n ie n a w n io se k w p o ls k im p ro c e s ie k a r n y m , W y d . UG, G d a ń s k 1982, s. 155—160; M. L i p c z y ń s k a : A s p e k ty p r o c e d u r a ln e z b ie g u r e a ln e g o i k u m u la ty w n e g o , P tP n r 7/19719, s. 89—SI, W ą tp liw o ś c i, czy w o g ó le je s t d o p u sz c z a ln e p o d ję c ie ś c ig a n ia z u r z ę d u , g d y w g rę w c h o d z i t a k i z b ie g p rz e p is ó w u s ta w y , w k tó r y m p rz e p is p r z e w id u ją c y k a r ę su ro w s z ą j e s t p rz e p ise m o k r e ś la ją c y m p r z e s tę p s tw o ś c ig a n e n a w n io se k , a p rz e s tę p s tw o ś c ig a n e z u r z ę d u z a g ro ż o n e j e s t k a r ą ła g o d n ie js z ą — z g ła s z a ł p o d r z ą d a m i k .k . z 1932 r . W . D a s z k i e w i c z : G losa d o p o s ta n o w ie n ia SN z d n ia 8.IV.1964 r . R w 416/64, P iP N r 2/1965, s. 343.

12 P o r . p r z y k ła d o w o : w y ro k z d n ia 18.XII.1971 r . IV K R 270/71 (n ie p u b lik o w a n y ); w y r o k z d n ia 14.1.1972 r . R w 1432/71, „ B iu l. S N ” n r 3/1972, p o z. 45; u c h w a łę s k ła d u sie d m iu sę d z ió w S N z d n ia 2.VI.!S73 r. U 1/711, O SN K W nx 9/1973, poz. 115; w y r o k z d n ia 6.11.1979 r . V K R 184/78, O S N P G n r 8—9/1979, s. 117.

N r 1-2 (301-302) T r yb ścigania na w n io sek na tle d efe r, z 1Z.X1I.1SS1 r. ₆₉

d o konane na rzecz w y ją tk u z u szczerbkiem dla reg u ły .14 * K o n sek w e n cją p ra k ty c z n ą p rzy ję cia odm iennego poglądu b y ła b y konieczność o g raniczenia p o stęp o w an ia kar­

nego np. w w y p a d k u zgw ałcenia połączonego z zab ó jstw em ty lk o do rozpatrzenia

sp ra w y o zabójstw o bez m ożliw ości uw zględnienia okoliczności zw iązanych z popeł­

n ie n iem zgw ałcenia. Nie byłoby — z d a n ie m p rze d staw ic ie li tej w y k ła d n i — „uza­

sad n io n e rów nież przyjęcie n astęp u jące g o stan o w isk a: owszem , w olno i trzeba

w y ja śn ić d an e zd arzenie w całokształcie okoliczności faktycznych, wszelako nie

w olno stosow ać k u m u la ty w n ie k w a lifik a c ji zw iązanej z przestępstw em , co do

k tó reg o b ra k je st wmiosku. P rzecież ogran iczen ie ścigania w y m ag an iem złożenia w n io sk u o ściganie je s t uzasadnione w yłącznie in te rese m pokrzyw dzonego, k tó re m u m oże zależeć n a tym , by d an y czyn w ogóle nie był p rzed m io tem postępow ania. Skoro zaś w tym w y p ad k u czyn — z ra c ji swego c h a ra k te ru ja k o p rzestęp stw o ścigane także bezw aru n k o w o — i ta k ju ż je s t i m usi być przed m io tem p o stę p o w a­ n ia, to o d p ad a tu ja k ak o lw ie k r a c ja dla oszczędzenia oskarżonem u te j d odatkow ej k w a lifik a c ji z ty tu łu p rze stęp stw a ściganego n a w n io sek ”16

•P rzeciw ne stanow isko nie dopuszczające m ożliw ości stosow ania k u m u la ty w n e j k w a lifik a c ji p ra w n e j, jeżeli w niosek o ściganie nie został złożony, w ychodzi z zało­ żenia, że w k w a lifik a c ji p ra w n e j czynu m ożna i należy pow ołać w szystkie przepisy p ra w a m a teria ln eg o , pod k tó ry d an y czyn podpada, z w y ją tk ie m je d n a k w ypadków , g d y n a przeszkodzie s ta ją bądź zakaz ustaw o w y (np. a rt. 246 § 1 k.k.), bąd ź też w zględy procesow e, do k tó ry ch n ie w ą tp liw ie zaliczyć trz e b a b r a k w niosku.1* W ska­ zu je się przy tym , że przy ro z p a try w a n iu tego za g ad n ien ia nie m ożna pom in ąć okoliczności, iż n ie k tó re p rze stęp stw a ścigane n a w niosek p rz e w id u ją w yższą k a r a l­ ność an iżeli p rze stę p stw a ścigane z urzędu. N a p rzy k ła d gdy sp raw ca przem ocą do­

p ro w a d z a in n ą osobę, w obecności osoby poniżej 15 la t, do po d d an ia się czynow i n ie rz ąd n e m u , to k u m u la ty w n a k w a lifik a c ja czynu p ow inna się opierać na p rze p isie a"t. 168 § 1 w zbiegu z a rt. 177 k.k. P ierw szy z tych czynów zagrożony je st k a r ą od 1 do 10 lat, d ru g i — tylko do 1 ro k u p o zbaw ienia w olności. K ry ty k o w a n y pogląd pro w ad ziłb y do w niosku, że n a w e t w w y p ad k u b ra k u w niosku o ściganie C'.ynu z a r t. 168 § 1 k.k. sąd byłby — zgodnie z przep isem a r t. 10 § 3 k.k. — zobo­ w iązan y do w ym ierzenia k a ry na pod staw ie przep isu p rzew idującego k a rę n a j­ surow szą, a w ięc n a p odstaw ie a rt. 168 § 1 kdc.17

O ba p rze ciw sta w n e stan o w isk a n ie z n a jd u ją exp ressis verbis o dzw ierciedlenia w u staw ie. Z p u n k tu w idzenia teoretycznego należałoby, ja k się w ydaje, przyznać ra c ję poglądow i p re fe ru ją c e m u ro zstrzygnięcie kolizji n a rzecz b ezw arunkow ego ścigania, a w ięc u ję c ia w k u m u la ty w n e j k w a lifik a c ji ta k że p rze stę p stw a w niosko­ w ego m im o b ra k u w niosku o ściganie. Z a ta k im stan o w isk iem p rzem aw iałab y także zasad a niepodzielności p rze d m io tu postępow ania, z k tó re j przecież w y n ik a ją d y re k ­ ty w y niem ożności rozbicia p ra w n e j i m a te ria ln e j jedności czynu.18 W ydaje się, że p rze w a ża jąc a obecnie w orzecznictw ie w y k ła d n ia p rzeciw na nie w y n ik a w cale z n eg a cji tra fn y c h założeń teoretycznych. O pór budzą jed y n ie p ra w n e k onsekw encje tego stanow iska, k tó re nie w y n ik a ją w y ra źn ie z u sta w y i są szczególnie n ie k o rz y st­ n e dla oskarżonego w zakresie k a ry ja k i e w e n tu a ln e j recy d y w y .19 Nie bez

znaczę-14 M. C i e ś l a k , Z. D o d a : P rz e g lą d o r z e c z n ic tw a SN z z a k r e s u p o s tę p o w a n ia k a r n e g o za 1973 r., „ P a l e s t r a ” n r 12/1974, s. 62; M. C i e ś l a k , Z. D o d a : P rz e g lą d o r z e c z n ic tw a SN w z a k r e s ie p o s tę p o w a n ia k a rn e g o (II p ó łro c z e 1979 r.), , .P a le s tr a ” n r 11—12/1980, s. 82—83. is M. C i e ś l a k , Z. D o d a : jw ., „ P a l e s t r a ” n r 12/1974, s. 62. ił Z. M ł y n a r c z y k : jw ., s. 1716. i? Ib id e m . 18 P o r. sz e rz e j M. C i e ś l a k : P o ls k a p r o c e d u r a k a r n a , w y d . II, W a rsz a w a 1973, s. 281—286. 19 Z. M ł y n a r c z y k : jw ., s. 1716.

70 J a n G r a j e i c t k i N r 1-S (361-302)

n ia je st ta k że igno ro w an ie in te re su pokrzyw dzonego, zw łaszcza p rzy p rze stęp stw ach w zględnie w nioskow ych. Nie m ożna ta k że pom inąć arg u m e n tu , że jeżeli Vip. jed en czyn n a ru sz a d w a p rzepisy u sta w y m a te ria ln e j, ale w sto su n k u do jednego z tych p rz e p isó w zachodziłoby p rze d aw n ien ie ścigania, to w św ietle a r t. 11 p k t 6 k.p.k. n ie b y ła b y dopuszczalna k u m u la ty w n a k w a lifik a c ja czynu, a tym sa m y m p ełn a c h a ra k te ry s ty k a p ra w n a czynu. Nie w y d aje się, by de lege lata można-} odm iennie tra k to w a ć in n ą p rze słan k ę p ro ce so w ą , ja k ą w św ietle a r t. 11 p k t 4 k.p.k. je st b r a k w niosku o ściganie.*0

K o n ty n u a c ją k ie ru n k u w yk ład n i, k tó ry p re fe ru je zakaz u ję c ia w k u m u la ty w n e j k w a lifik a c ji p ra w n e j p rze p isu p rze stęp stw a w nioskow ego w sy tu a cji, gdy u p ra w ­ n iony podm iot w niosku nie złożył, je s t przepis a rt. 51 § 1 p ro je k tu zm ian przepisów k o d ek su p o stęp o w an ia karn eg o .20 21 S tan o w i on, iż „jeżeli po w szczęciu postępow a* ia z u rzę d u okaże się, że czyn w ypełnia znam iona p rze stęp stw a ściganego n a w niosek.

0. z zaw iad o m ien ia o p rze stęp stw ie lu b innego ośw iadczenia osoby u p ra w n io n e j nie w y n ik a w y raźn ie żąd an ie ścigania, poucza się ją o p rzy słu g u ją c y m je j p raw ie i w m ia rę p o trze b y w yznacza te rm in do w ypow iedzenia się. W raz ie nieu d zielen ia odpow iedzi albo złożenia przez tę osobę ośw iadczenia, iż nie żąda ścigania, p o stę p o w an ie u m a rz a się, c h y b a ż e c z y n s t a n o w i r ó w n i e ż p r z e ­ s t ę p s t w o ś c i g a n e z u r z ę d u , w ó w c z a s b o w i e m p r o w a d z i s i ę j e n a d a l w g r a n i c a c h t e g o p r z e s t ę p s t w a . . . ” (podkreśl, m oje — J.G.).

T ak w ięc p ro jek to d aw cy zm ian sk ła n ia ją się do ustaw ow ego ro zw iązan ia o m a w ia­ n e j p ro b le m a ty k i w d u ch u w y k ład n i p rez en to w an e j przez S ąd N ajw yższy w o s ta t­ n ic h la ta c h . Z tych w zględów należy zająć stanow isko, że nie je s t dopuszczalna k u m u la ty w n a k w a lifik a c ja p ra w n a czynu, gdy p rzestęp stw o p o d leg ające p o stęp o w a­ n iu d o raźn em u w y cz erp u je rów n ież znam iona p rze stę p stw a W nioskowego nie p odlegającego te m u p ostępow aniu, jeżeli w niosek o ściganie nie został prze? u p ra w n io n y podm iot złożony.

3. Postępow anie uproszczone w św ietle dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. a tryb ścigania na w niosek pokrzywdzonego

Z a k re s p rzedm iotow y try b u uproszczonego został poszerzony przep isem a r t. 16 p k t 1 d e k re tu o p rze stę p stw a zagrożone k a r ą pozbaw ienia w olności do la t 3 albo. k a r ą pozb aw ien ia w olności do la t 3 i grzyw ny. W śród te j g ru p y p rze stę p stw z n a jd u ją się dw a w y stę p k i ścigane n a w niosek: n ara ż e n ie n a za rażen ie cho ro b ą w en e ry c z n ą (art. 162 § 1 k.k.) oraz przyw łaszczenie cudzego m ie n ia ruchom ego (a rt. 204 § 1 k.k.). To o sta tn ie p rzestęp stw o m ogło być dotychczas ścigane w try b ie ‘u p ro szczo n y m ty lk o w ów czas, gdy w arto ść p rze d m io tu p rz e stę p stw a albo szkoda w y rz ąd z o n a lu b zam ierzona nie p rze k ra c z a ła 5000 zł (art. 419 § 1 p k t 3 k.p.k.).

D alsze poszerzenie try b u uproszczonego s ta tu u je przepis a rt. 16 p k t 2 d ek re tu , znosząc p rze słan k ę szczególną tego try b u w y m ien io n ą w a r t. 419 § 1 p k t 3 k.p.k. W zw iązku z pow yższym jeżeli n a w e t w arto ść p rze d m io tu p rz e stę p stw a albo szkoda w y rząd zo n a lu b zam ierzona p rze k ra cza 5000 zł, to try b uproszczony może b y ć stosow any ta k ż e w odniesieniu do p rze stę p stw w nioskow ych z a r t. 203 § 1 i 204 § 2 k.k.

20 S łu s z n ie p o d n o si się w d o k tr y n ie , ż e w a r u n k ie m re a liz a c ji d y r e k ty w z a s a d y le g a liz m u je s t n ie ty lk o z a sa d n o ść fa k ty c z n a , p o stę p o w a n ia , .a le ta k ż e je g o d o p u sz c z a ln o ść p ra w n a . P o r. J . T y 1 m a n : Z a s a d a le g a liz m u w p r o c e s ie k a r n y m , W a rs z a w a 1965, s. 126.

N r 1-2 ( 301-302) T ryb ś c i g a n i a n a w n i o s e k n a t l e d e k r . z 12.X I I . 1981 r . 7 1

U proszczenia przew idziane dla try b u uproszczonego zarów no w p o stę p o w an iu przygotow aw czym ja k i sądow ym są bez znaczenia dla p ro b lem aty k i ścig an ia n a w niosek. Z arów no kodeks p ostępow ania k arn e g o ja k i om aw iany d e k re t nie in k o r- p o ru je p rze stęp stw w nioskow ych ściganych w try b ie uproszczonym do g ru p y ściganych z u rzę d u an i też nie w p ro w a d za in n y c h zm ian, k tó re o d biegałyby od u n o rm o w ań ściganych tych p rze stę p stw w postęp o w an iu zw yczajnym .

4. Postępowanie przyspieszone w św ietle dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r.

a tryb ścigania na w niosek pokrzywdzonego '

S pośród p rzestęp stw w nioskow ych w try b ie przyśpieszonym m ogą być ścigane d w a p rze stę p stw a w nioskow e: zm uszanie do określonego zachow ania (art. 167 § 1 k.k.) oraz zniszczenie lub uszkodzenie cudzego m ien ia w sposób inny niż p o d p ale­ n ie (art. 212 § 1 i 3 k.k.). Z ak res sto so w an ia p ostępow ania przyspieszonego, ja k zre sztą każdego p ostępow ania szczególnego, je st ograniczony tzw . szczególnym i p rz e sła n k a m i procesow ym i, k tó re dodatkow o, obok ogólnych p rze słan e k p roceso­ w ych, w a r u n k u ją dopuszczalność p o stęp o w an ia w ty m try b ie .22 * Do ta k ic h szczegól­ n y ch p rze sła n e k try b u przyspieszonego należy m .in. c h a ra k te r c h u lig ań sk i p rz e stę p stw podlegających tem u try b o w i (art. 447 § 1 k.p.k.).

D e k re t z dn ia 12 g ru d n ia 1981 r. o postęp o w an iach szczególnych zalicza (w p rz e ­ pisie a r t. 18 p k t 1) do z a k resu przedm iotow ego try b u przyspieszonego — oprócz p rz e stę p stw w nioskow ych z a rt. 167 § 1 i 212 § 1 k.k. — także p rz e stę p stw o w nioskow e k ró tk o trw a łe g o użycia cudzego p ojazdu m echanicznego (a rt. 214 § 1 i 3 k.k.). Jednocześnie je d n a k d e k re t elim in u je, w odniesieniu do w ym ienionych

w a rt. 18 p rzestępstw , p rzesłan k ę c h a ra k te ru ch uligańskiego tych czynów.

Z arów no kodeks p ostępow ania k arn e g o ja k i om aw iany d e k re t nie znoszą w y m ag a n ia złożenia w niosku o ściganie, jeżeli p rzestęp stw o należy do k a te g o rii w nioskow ych. P odstaw ow ym obow iązkiem o rg an u ścigania — przed sk ie ro w a n ie m do są d u za w iadom ienia w try b ie a r t. 447 § 2 k.p.k. — je st uzy sk an ie w n io sk u o ściganie od upraw nionego podm iotu. D opóki o rg an MO nie uzyska ta k ie g o w n io sk u , istn ieje p ra w n a niedopuszczalność p ostępow ania karnego, a ty m sa m y m niedopuszczalność w n iesien ia do sąd u za w iadom ienia o prze stęp stw ie w try b ie a rt. 447 § 2 k.p.k., k tó re przecież sp ełn ia isto tn e w a ru n k i a k tu o s k a rż e n ia 25 i a k t o sk a rż en ia za stę p u je. M imo w ięc p o w sta n ia p rze sła n e k szczególnych tr y b u p rz y s ­ pieszonego sp ra w a nie może być sk ie ro w a n a do sądow ego try b u przyspieszonego.

5. Postępow anie przyspieszone w sprawach o w ykroczenia w edług dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. a tryb ścigania w ykroczeń na żądanie pokrzywdzonego Ś ciganie „na w n io se k ” znane je s t ta k że p ra w u w ykroczeń. O bow iązujący k o d ek s w ykroczeń z 1971 r., w przeciw ień stw ie do k o d ek su karnego, nie używ a je d n a k o k reślen ia „ściganie n a stę p u je n a w niosek pokrzyw dzonego”, lecz dla oznaczenia w ykroczenia, którego ściganie uzależnione je s t od w oli pokrzyw dzonego, p o słu g u je się zw ro tem „ściganie n a s tę p u je tylk o n a żą d an ie pokrzyw dzonego” .24

22 S z e rz e j n a t e n t e m a t p a tr z : M. C i e ś l a k : o p . c it., s. 411; t e n ż e : O p r z e s ła n k a c h p r o c e s o w y c h w p o lsk im p o s tę p o w a n iu k a r n y m , P iP n r 12/19*9, s. 959; A. G a b e r l e : P o s tę ­

p o w a n ie p rz y s p ie s z o n e (...), op. c it., s. 23; P o r. ta k ż e A . K o r d i k (w :) M. L ip c z y ń s k a . A. K o rd ik , Z. K eg el, Z. S w id a-Ł ag iew tek a : P o ls k i p r o c e s k a m y , w a r s z a w a -W ro c ła w 1919,

s . 466.

28 A . G a b e r l e : o p. c it., s. 26.

7 2 J a n G r a j e t M s k i N r 1-2 (301-302)

O rz ek a n ie p rzed kolegium do sp ra w w ykroczeń n a s tę p u je nie ty lko w postępo­ w a n iu zw yczajnym . K odeks po stęp o w an ia w sp raw ac h o w yk ro czen ia p rze w id u je w dziale VI szczególny try b p ostępow ania przed kolegium , tzw. postępow anie przyspieszone. W przeciw ieństw ie do ko d ek su p ostępow ania k arn e g o (art. 447 § 1) k o d ek s p o stę p o w an ia w sp raw ac h o w ykroczenia nie o k reśla czynów, k tó re m ogą być w ty m try b ie ścigane, s ta tu u ją c w a rt. 70 § 1, że w raz ie szerzenia się na d a n y m te re n ie określonych w ykroczeń m ożna w prow adzić w sp raw ac h o ta k ie w y k ro c ze n ie postępow anie przyspieszone.“ Na okres nie p rz e k ra cza ją cy ogółem 6 m iesięcy w ciągu ro k u może ono być w prow adzone n a obszarze całego P a ń stw a p rzez M in istra S p ra w W ew nętrznych, a dla o bszaru poszczególnego w o jew ództw a lu b jego części — przez w ojew odę lu b p re z y d e n ta m ia sta sto p n ia w ojew ódzkiego w poro zu m ien iu z M inistrem S p raw ied liw o ści (art. 70 § 2 i 3 k.p.w.). P o m ija jąc p ro b le m a ty k ę p ostępow ania przyspieszonego w w y p ad k a ch in d y w id u aln y ch z mocy sam ego p ra w a (art. 74 k.p.w.), w ra m a c h ogólnego p ostępow ania przyspieszonego ścigane m ogą być n a stę p u ją c e w y k ro czen ia „w nioskow e” : z a r t. 123 § 1, 126 § 1,

127 § 1, 148 § 1, 150 § 1, 151 § 1, 154, 156 § 1 i 157 § 1 k.w.

D e k re te m z dn ia 12 g ru d n ia 1981 r. postępow anie przyspieszone w sp raw ac h o w ykro czen ia w prow adzone zostało na obszarze całego k r a ju przed kolegiam i do sp ra w w yk ro czeń przy terenow ych o rg an a ch a d m in istra c ji p ań stw o w ej oraz przy u rzę d ach m orskich. Jed n o cześn ie d e k re t ta k sa ty w n ie w ym ienia w przepisie a rt. 21 p k t 1 w y k ro czen ia za w a rte w kodeksie w yk ro czeń o raz w innych u sta w ac h d o d a t­ kow ych (art. 21 p k t 2 — 23), k tó re pod leg ają te m u szczególnem u postępow aniu przyspieszonem u. T em u szczególnem u try b o w i podlega także jedno w ykroczenie ścigane n a żąd an ie pokrzyw dzonego: sam ow olne użycie cudzego m ienia ruchom ego ( a r t 127 §■ 1 k.w.). W arunkow ość ścigania tego w ykro czen ia nie została zm ieniona przez d e k re t o postępow aniach szczególnych. O rgan, k tó ry doprow adza obw inionego do k o leg iu m i zgłosi pisem ny lu b u stn y ( a r t 73 p k t 1 k.p.w .) w niosek o u k a ra n ie w zw iązku z popełnieniem tego w yk ro czen ia „w nioskow ego”, m usi się w ykazać ż ą d an iem pokrzyw dzonego o ściganie. Ż ąd a n ie pokrzyw dzonego je s t bow iem p r z e ­ s ła n k ą procesow ą ogólną, w a ru n k u ją c ą dopuszczalność postępow ania w sp raw ac h o w y k ro c ze n ia niezależnie od od m ian y postępow ania. N iedołączenie do w niosku o u k a ra n ie żąd an ia pokrzyw dzonego pociąga za sobą odm ow ę w szczęcia p o stę p o ­ w a n ia przyspieszonego- przez przew odniczącego kolegium n a pod staw ie przepisu a tr. 10 § 1 p k t 9 k.p.w.

K ończąc pow yższą p ro b lem aty k ę w a rto jeszcze przypom nieć, że w postępow aniu w sp ra w a c h o w ykroczenia żą d an ie pokrzyw dzonego ścigania w ykroczenia może być przez niego cofnięte do m om entu w szczęcia p ostępow ania przez p rzew odniczą­ cego k o le g iu m {§ 19 zdanie d ru g ie re g u la m in u działan ia kolegiów ).28 Cofnięcie przez p o krzyw dzonego żąd an ia ścigania ro d zi te sa m e sk u tk i procesow e co cofnięcie w n io sk u o u k a ra n ie , a m ianow icie niem ożność wszczęcia postępow ania przez k o ­ le g iu m p ierw szej in stan c ji.* 27 In sty tu c ja cofnięcia żąd an ia je st także a k tu a ln a w p o ­ stę p o w a n iu przyspieszonym u n o rm o w an y m w d ekrecie z dn ia 12 g ru d n ia 1981 ■ r„ gdyż nie została szczególnym przepisem uchylona.

es Z g o d n ie z a r t . 70 8 1 k .p .w . n ie m o g ą b y ć ś c ig a n e w tr y b ie p rz y sp ie s z o n y m w y k ro c z e n ia z ar.t. 119, 120, 122, 124, 132 i 134 k .w ., w ś ró d k tó r y c h c z y n y z a r t. 119 § 4 i 124 § 3 są w y k r o ­ c z e n ia m i ,w n io s k o w y m i” . 2« Z a rz ą d z e n ie M in is tra S p ra w W e w n ę trz n y c h z d n ia 2S w r z e ś n ia 1974 r. (M on. P o l. N r 34. poz. 203). 27 S z e rz e j n a te m a f i n s ty tu c ji c o fn ię c ia p rz e z p o k rz y w d z o n e g o ż ą d a n ia ś c ig a n ia w y k r o ­ c z e n ia — p a tr z J . G r a j e w s k i : Ś c ig a n ie n a w n io s e k w p o ls k im p ro c e sie k a r n y m , o p . cit., s. 220—227.