Marek Piotrowski
Szreńsk, woj. ciechanowskie
Informator Archeologiczny : badania 13, 191-193
1 9 1 -U n iw e r s y te t im . M a rii C u r ie - S k ło d o w s k ie j Z a k ła d A r c h e o lo g ii P o la k i w L u b lin ie B a d a n ia p r o w a d z iła d r S ta n is ła w a H o c z y k -S iw k o - w a p r z y w s p ó łu d z ia le m g r I r e n y K u ty ło w s łd e j, F in a n s o w a ł U r z ą d M ia s ta 1 G m in y w S z c z e b r z e s z y n ie . D ru g i s e z o n b a d a ń . S ta n o w isk o w ie lo k u ltu r o w e : o s a d n ic tw o k u ltu r y p u c h a ró w le jk o w a ty c h , w c z e s n e ś r e d n io w ie c z e / V
Π /ν ΐΠ ,
X , Х Ш w . / . B a d a n ia w 1978 г . p o z w o liły n a w s tę p n ą r e k o n s t r u k c j ę g łó w n y ch e ta p ó w z a s i e d l e n i a w z g ó r z a z a m k o w e g o . C e le m b a d a ń te g o r o c z n y c h b y ło r o z p o z n a n ie s t r a t y g r a f i i w a łu o b ro n n e g o z a c h o w a n e g o p o s t r o n i e z a c h o d n ie j w z g ó r z a , d a l s z a p e n e t r a c j a m a jd a n u i o d s ło n ię c ie d a ls z y c h p a r t i i m u ró w o b ro n n y c h ,192
b y ły p ro w a d z o n e na t r z e c h w y k o p a c h n r I I J I I .V . 2 W ykop n r Π /1 5 0 m / z a ło ż o n y z o s t a ł n a s k r a j u s k a r p y na p ó łn o c od w e jś c ia n a d z ie d z in ie c z a m k o w y . N a je g o o b s z a r z e /1 5 0 m / o d k r y to p r o s t o k ą t n ą b u d o w lę c e g la n ą , p ra w d o p o d o b n ie w ie ż ę , s ta n o w ią c ą c z ę ś ć o b w o d o w y ch m u ró w o b ro n n y c h z a m k u X V I- w ie c z n e g o . W b r . p r a c e p r o w a d z o n o g łó w n ie w e w n ą tr z m u ró w b a s z t y , g d z ie w y e k s p lo ro w a n o c z ę ś c i o w o z a c h o w a n y p ie c c e g la n y /feopułkow y? / ; o d k r y to o b o k k ilk a z ab y tk ó w ż e la z n y c h , ta k ż e m o n e tę s r e b r n ą , m o c n o z n is z c z o n ą , d a to w a n ą n a w iekxv i-x v n .
E k s p l o r a c j a w a r s tw y w e w n ą trz b a s z ty p r z y n i o s ł a z n a c z n e i l o ś c i c e r a m i k i p r z e m i e s z a n e j : w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j, ś r e d n io w ie c z n e j i n o w o ż y tn e j, f r a g m e n ty k a fli X V I-X V II w ie c z n y c h . P o n a d to z n a le z io n o d u ż e I l o ś c i z a b y tk ó w m e ta lo w y c h m . in . s z p ilk i c y n o w e; z a b y tk i k o ś c ia n e , ja k np. f i g u r k ę s z a c h o w ą , tz w . w ie ż ę , a t a k ż e k o ś c i z w ie r z ę c y c h . W y s tę p o w a n ie w w a r s tw ie c e r a m i k i w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j i u k a z u ją c e s i ę g ru p y k a m ie n i p o tw ie r d z a ć m o g ą t e z ę , ż e n a d b u d o w a n o m u r y o b ro n n e na k o r o n ie i z e w n ę tr z n y m s to k u w a łu w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e g o . P o t w i e r d z a j ą t ę t e z ę ta k ż e w y n ik i p r a c p ro w a d z o n y c h w p ó łn o c n e j c z ę ś c i w y k o p u , w m i e j s c u w y s tę p o w a n ia d o m n ie m a n e g o w a łu , ju ż n a z e w n ą tr z m u ró w o b ro n n y c h . W y s tę p u je tu t a k ż e w y łą c z n ie c e r a m i k a w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n a , g ru p y lu ź n o le ż ą c y c h k a m ie n i o r a z c ie n k ie w a r e tw y s p a le n iz n y i z b u tw ia łe g o d r e w n a . W y k o p n r Π w r . b . p r z e d łu ż o n o w k ie ru n k u w s c h o d n im o 7 m / s z e r o k o ś c i 4 m / w c e lu u z y s k a n ia p e łn e g o z a r y s u fo s y z a m k o w e j w id o c z n e j w p ro filu p o łu d n io w y m w y k o p u . W yniki te g o s o n d a ż u p r z y n io s ły z n a c z n e i l o ś c i m a t e r i a ł u z a b y tk o w e g o , c e r a m i k ę p r z e m i e s z a n ą - f o r m y ś r e d n io w ie c z n e , n o w o ż y tn e i w s p ó łc z e s n e , f r a g m e n ty ż e la z n y c h k r a t , ła ń c u c h ó w i t p . , U c h w y c o n o w s c h o d n ią k r a w ę d ź fo s y , k t ó r e j s z e r o k o ś ć w ty m m ie js c u w y n o s i ł a p o n a d l i m .2
193
p r o s t o k ą t a . N a le ż a ła o n a p ra w d o p o d o b n ie d o n a j s t a r s z e j f a z y z ab u d o w y g ro d u X I w ie k u . W w y p e łn ia ku s t u d n i z a le g a ły z n a c z n e i l o ś c i c e r a m i k i w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j, c a ły g a r n e k p ra w d o p o d o b n ie z r e s z t k ą je d z e n ia d a to w a n y n a 2 p o ł.X I w ie k u , d u ż e f r a g m e n ty n a c z y n ia Χ Π /Χ 1Ι1 w ie k u , f r a g m e n ty p o r o ż a je l e n i a , z n a c z n e i l o ś c i s z c z ą tk ó w o r g a n ic z n y c h - s k o r u p k i ja je k ,· p e s tk i ś liw y ? E k s p l o r a c j a p o łu d n io w e j c z ę ś c i w ykopu z c h a tą n r 4 , p o c h o d z ą c e j z Х П / ΧΙΠ w ie k u , o d s ło n iła d u ż e s k u p is k o k a m ie n i, z a le g a ją c e p o d p iw n ic z e n ie o b ie k tu i r o z c i ą g a j ą c e s i ę w k ie ru n k u p o łu d n io w y m . W ydobyto z n a c z n e i l o ś c i c e r a m i k i z Х П /Х Ш w ie k u , n o ż y k i Ż e la z n e , s z p ilk i m ie d z ia n e . , 2 .W ykop n r V /1 0 0 m / z a ło ż o n o w c e lu u c h w y c e n ia p r o f ili p r o s t o p a d ły c h do m u ró w o b e c n e g o p a ła c u , a t a k i e u c h w y c e n ia k o n ty n u a c ji o b ie k tó w z w ykopu n r I i Ш . W ykop V p r z y le g a do n ic h od s t r o n y p o łu d n io w e j. E k s p l o r a c j ę d o p ro w a d z o n o d o g łę b o k o ś c i 5 0 -8 0 cm p o n iż e j p o w ie r z c h n i t e r e n u , d o p o z io m u b ru k u X IX -w ie c z n e g o . SW. K R Z Y Ż / Ł y s a G ó r a / , g m .N o w a S łu p ia W o jew ó d zk i K o n s e r w a to r w o j. k ie le c k ie Z a b y tk ó w w K ie lc a c h B a d a n ia p r o w a d z iła d r E l i g i a G ą s s o w s k a p r z y w s p ó ł p r a c y d o c .d r, Z e n o n a W o ź n ia k a i m g r . Z b ig n ie w a L e c h o w ic z a . F in a n s o w a ł W K Z w K ie lc a c h . S a n k tu a riu m p o g a ń s k ie . W c z e s n e ś r e d n io w ie c z e ,
W ś w ie tle r e z u lta tó w o s ią g n ię ty c h w c ią g u p ię c iu l a t b a d a ń s a n k tu a r iu m p o g a ń s k ie g o n a G ó r z e D o b r z e s z o w s k ie j, p o d ję to w e r y f ik a c ję u s t a l e ń p r z y ję ty c h p r z e d 1 8 - tu la ty n a Ł y s e j G ó r z e .
P o s z u k iw a n ie no w y ch e le m e n tó w o r g a n i z a c j i p r z e s t r z e n i z o s ta ło u w ie ń c z o n e p o w o d z e n ie m . O d k ry to w e w n ę trz n y w a ł p o p r z e c z n y o d c in a ją c y p ó łk o liś c ie p r z e s t r z e ń u p o d sta w y g r a n i s k a ln e j, k t ó r a j e s t p o d ło ż e m z a ło ż e n ia k o ś c ie I n o - k la s z t o r ne go. W ał te n s łu ż y ł p ra w d o p o d o b n ie ja k o
p ie r w s z y t e r a s p o n iż e j w y p ię tr z e n ia g r a n i , d la w c h o d z ą c y c h n a g ó r ę w e jś c ie m p o łu d n io w y m . N a s to p ie w a łu , u ło ż o n e j z p ł a s k ic h , b a r d z o d u ży ch k a m ie n i, s p o c z y w a j ą d r o z b u d o w a n e z d u ż y c h g ła z ó w , tw o r z ą c y c h s to p n ie . P r z e s t r z e ń m ię d z y n im i i s t r o p w y p e łn io n a z o s t a ł a r u m o s z e m k a m ie n n y m . W t e r e n i e z a m k n ię ty m w a łe m z n a jd u je s i ę k a m ie ń p ła s k i, d u ż y , w y g ła d z o n y d łu g im u ż y w a n ie m , z a k tó ry m c e lo w o z o s t a ł u s ta w io n y p io n o w y , o s t r o k r a w ę d z i s t y b lo k k a m ie n n y . D ru g i w ykop z a ło ż o n o p o z a p r z e k o p e m p r z e z w ał w e w n ę tr z n y w c e lu s tw i e r d z e n i a , c z y n a s y p ta m z n a jd u ją c y s i ę j e s t o d p o w ie d n ik ie m , z d r u g ie j s t r o n y i n a w y ż s z y m p o z io m ie , o w alu w a łu p o p r z e c z n e g o . N a s y p o k a z a ł s i ę n o w o ż y tn y . G r a ń s k a ln a b y ła p ie r w o tn ie n a g a .
