"The Absolute and the Atonement", Illtyd Trethowan, London 1971 : [recenzja]

Stanisław Głowa

"The Absolute and the Atonement",

Illtyd Trethowan, London 1971 :

[recenzja]

Collectanea Theologica 42/3, 220

2 2 0 R E C E N Z J E

I llty d T R E T H O W A N , T h e A b s o lu te a n d th e A to n e m e n t, L o n d o n 1971, G e o rg e A lle n a n d U n w in L T D , s. 286.

K s ią ż k a (zg o d n ie ze sw y m ty tu łe m !) je s t n a p is a n a a b s tr a k c y jn ie i w sp o só b cie m n y . M ó w ią c szczerze, n ie z a w sz e d o k ła d n ie w ia d o m o , o co ch o d zi. A u to r w p ra w d z ie o m a w ia k o le jn o sposób p o z n a w a n ia A b s o lu tu (P a n a Boga), t e ­ m a ty k ę w ia ry , o d k u p ie n ia , z m a r tw y c h w s ta n ia i p ro b le m m is ty k i a le c zy n i to w sp o só b d a le k o o d b ie g a ją c y od ja s n o śc i. G łó w n y m b r a k ie m te j k s ią ż k i w y ­

d a je się b y ć w a d liw ie w y b r a n a i s to s o w a n a m e to d a . P o le g a o n a n a c y to w a n iu w y p o w ie d z i c a łe j p le ja d y w sp ó łc z e sn y c h a u to r ó w te o lo g ic z n y c h n a d a n y te m a t o ra z n a d y s k u s ji z ich p o g lą d a m i. D o tk liw ie d a je się w e z n a k i b r a k ja s n o z a ry s o w a n e j te m a ty k i, p o le g a ją c e j n a p o s ta w ie n iu o k re ś lo n e g o p ro b le m u , n a s to p n io w y m n a ś w ie tle n iu go ,o ra z n a d o c h o d z e n iu do k o n k re tn e g o ro z w ią z a ­ n ia . P r a c a d a je p rz e g lą d w sp ó łc z e s n e j li t e r a t u r y teo lo g ic z n e j n a z a ry s o w a n e p o w y żej te m a ty , a le czy n i to w sp o só b d o s tę p n y p rz e d e w s z y s tk im s p e c ja ­ lis to m te o lo g ii d o g m a ty c z n e j. P rz y czym ci o s t a tn i c h ę tn ie j w e z m ą do r ę k i m o ­ n o g ra f ię n a ta k i e te m a ty , jak* w ia ra , g rz e c h p ie r w o r o d n y , o d k u p ie n ie czy m i s ­ ty k a , niż z a d o w o lą się ta k n ie ja s n y m i ro z w a ż a n ia m i.

C z y te ln ik o w i, z d e z o rie n to w a n e m u p rz y te j le k tu rz e , n a s u w a się m y śl, że je s t to b ą d ź z b ió r s p e c ja lis ty c z n y c h a rty k u łó w , u ło żo n y ty lk o w e d łu g p e w n e g o p o rz ą d k u , b ą d ź też lu ź n e n o ta tk i z le k t u r te o lo g ic z n y c h . N a szczęście a u to r sa m z a z n a c z a w e w stę p ie , że o b e c n a k s ią ż k a s ta n o w i d ru g ą część w y k ła d ó w , ja k ie w y g ło sił w ro k u 1969 n a B ro w n U n iv e rs ity , w P ro v id e n c e (USA). P r z y ­ g o to w u ją c p u b lik a c ję , d o k o n a ł ty lk o s z e re g u u z u p e łn ie ń b ą d ź s k ró tó w . T e m a t w y k ła d ó w , b a rd z o o g ó ln ik o w y , b r z m ia ł F ro m P h ilo s o p h y to T h e o lo g y . K s ią ż k a n ie p o d a je je d n a k re w e la c y jn y c h u ję ć i je s t d o w o d e m n a to, że n ie w s z y s tk ie w y k ła d y n a le ż y p u b lik o w a ć .

K s. S ta n is ła w G ło w a S J , W a r s z a w a

B ru n o de S O L A G E S , T e ü h a r d d e C h a r d in , P a r i s 1967, Ed. E d o u a rd P r i v a t, s. 397.

A u to r, z n a n y f r a n c u s k i filo z o f i teo lo g , b y ł d łu g o le tn im p rz y ja c ie le m T e i l h a r d a d e C h a r d i n . W o s o b isty c h k o n ta k ta c h i ro z m o w a c h , a ta k ż e d ro g ą w y m ia n y listó w śle d z ił z b lis k a ro z w ó j n a u k d w e j i r e lig ijn e j m y ś li T e i l h a r d a . P o d z ie la ł jeg o tr o s k i i d y s k u to w a ł z n im po p rz y ja c ie ls k u , a je d n o c z e ś n ie m im o całe j' p rz y ja ź n i p o tr a f ił z a c h o w a ć n ie z a le ż n o ść s ą d u i p o g o d n ą rzeczo w o ść. D la te g o to s tu d iu m o T e i l h a r d z i e je s t c e n n e i n a ­ leży je zaliczy ć do n a jle p s z y c h o p ra c o w a ń o ty m k o n tr o w e r s y jn y m m y ś li­ cielu . B a rd z o p o z y ty w n y są d o te j k sią ż c e w y d a ł w r. 1969 d o b ry z n a w c a p rz e d m io tu — H e n ri d e L u b a c S J.

S w o ją p r a c ę d e S o l a g e s ro z p o c z y n a od w y tłu m a c z e n ia k o n te k s tu c a ­ łej tw ó rc z o śc i T e i l h a r d a , a m ia n o w ic ie je d n o c z e sn e g o in te r e s o w a n ia się „ z ie m ią i C h r y s tu s e m ” o ra z p o s z e rz a ją c y m się ro z d z ia łe m n a p o c z ą tk u X X w . m ię d z y n o w o c z e sn ą w ie d z ą p rz y r o d n ic z ą a w ia r ą . W p ie rw s z e j części k s ią ż k i u k a z u je w k o le jn y c h e ta p a c h p r e h is to r ię te ilh a r d y z m u , jeg o n a ro d z in y i ro z w ó j o ra z p ie rw s z e n ie p o r o z u m ie n ia z w ła d z a m i k o śc ie ln y m i.

D ru g a część p ra c y p o św ię c o n a j e s t w y k ła d o w i s t r u k t u r y m y ś li T e i l ­ h a r d a . U k a z u je m e to d ę jego p ra c y , ro lę e w o lu c ji b io lo g ic z n e j w n a u k o w e j w iz ji ś w ia ta i je d n o c z e ś n ie w z a s to s o w a n iu do ro z w o ju c z ło w ie k a i całe g o k o sm o su . N a szcz e g ó ln e p d ld k reślen ie z a s łu g u je ja s n y w y k ła d n o o s fe ry i tzw . p u n k tu O m ega, p o czym n a s tę p u je s tu d iu m o m o r a ln o ś c i w słu ż b ie k o sm o - g en ezy , a ta k ż e n a ś w ie tle n ie k o n tr o w e r s y jn e g o u T e i l h a r d a p ro b le m u zła.