NALYSE J U N I 2014
Nieuwbouw tandartspraictijk in de Achterhoek
Kroon op het werk
Huren of zelf laten b o u w e n ? O p die
afw e g i n g heeft de e i g e n a a r v a n e e n A c h
-t e r h o e k s e -tandar-tsprak-tijk e e n -tijdje
g e k a u w d . M e d e dankzij e e n uiterst
flexibel b o u w t e a m kon het n i e u w b o u w
w o r d e n .
Tekst: Dirk Dubbeling
Analyse: Huls Bouwkostenmanagement
Sinds begin 2014 is de Achterhoek een nieuwe tandartspraktijk-ruimte rijker. De eigenaar daarvan was tot voor kort gevestigd in een binnenstedelijk gelegen bedrijfshuurpand. "De verbouwing daarvan was een van mijn eerste opdrachten bij Maas Architecten" herinnert projectarchitect Frank Vijftigschild zich. "Een aantal jaren later vroeg hij ons om voor hem een nieuw woonhuis te ontwerpen. Nog weer later wilde hij zijn praktijk verplaatsen naar een ander centraal gelegen pand. Ook dat was een huurpand dat verbouwd zou moeten worden. De verbouw zou een vrij kostbare operatie wor-den, schatte ik in. Naast de verbouwkosten zou hij bovendien op-nieuw de huurkosten moeten opbrengen. Het leek me daarom verstandiger als hij een nieuw eigen pand zou laten bouwen. De grond in het centrum van de beoogde vestigingsplaats was te duur en moeilijk te vinden, maar we hebben even buiten het centrum een behoorlijk groot grondstuk gevonden tegen een redelijke prijs, gele-gen tussen een kantoorgebouw en een kinderdagverblijf."
Uitstraling
De opdrachtgever voelde voor het nieuwbouwvoorstel en had een gebouw voor ogen met een moderne en frisse uitstraling. Het ge-bouw heeft een strakke vormgeving gekregen op basis van een brede en ondiepe basisplattegrond. Ook het grondstuk heeft een langgerekte vorm. Achter de gevel boven de wachtruimte gaat een vide schuil.
Vijftigschild: "Hoewel het gebouw ondiep is, geeft de gevel de in-druk van massa, wat belangrijk is gezien de gebouwen in de directe omgeving. Dat zal nog sterker het geval zijn als het gebouw ooit wordt uitgebreid. De mogelijkheid daartoe is ruim aanwezig." De buitengevel is grotendeels bekleed met wit stucwerk. "Er ston-den al een paar gebouwen met stucwerk en daar heb ik bij kunnen aansluiten. Het stucwerk is voorzien van Lotusan, een verf geba-seerd op het principe van de lotusplant, waarvan het blad vuil en water afstoot. Dit principe is in de structuur van de verf opgeno-men, waardoor de gevel minder snel vuil wordt."
Een deel van de voorgevel en een zijgevel zijn bekleed met wood-stain behandeld grijs hout. Het gebouw is voorzien van zonwerend glas om te sterke opwarming binnen te voorkomen. Delen van de beganegrondgevel liggen iets terug ten opzichte van de rest van de gevel. "De overstek die daardoor is ontstaan, heeft een aantal voor-delen. De entree is overdekt, evenals de entree naar de toevoer- en
afvoerruimte en vanuit de wachtruimte kun je langs de gevel de straat inkijken."
Op eigen terrein konden dankzij de omvang van het grondstuk twaalf parkeerplaatsen worden aangelegd, links en rechts voor het gebouw.
Indeling
Bij binnenkomst loopt de bezoeker rechtsaf naar de balie van de re-ceptie en linksaf naar een ruime wachtruimte die gedeeltelijk een dubbele verdiepingshoogte heeft. Wachtenden worden door deze opsplitsing niet geconfronteerd met vertrouwelijke gesprekken die aan de balie worden gevoerd.
De ruime opzet van de wachtruimte is deels met het oog op moge-lijke uitbreiding van de praktijk in de toekomst. Naast de balie is de garderobe te vinden, zodat daarop enig toezicht mogelijk is. Voorbij de balie is een trap naar de bovenverdieping en daarnaast een opslag- annex serverruimte met een eigen buitendeur. Daarnaast omvatte het programma van eisen vier praktijkruimten: één voor tandarts zelf, twee voor de mondhygiënistes die in zijn praktijk werken, en één ruimte voor een mogelijke uitbreiding van de praktijk met een tweede tandarts. Deze ruimten liggen aan de gang die over de volle breedte van het gebouw loopt.Tussen de be-handelkamers bevinden zich ook een sterilisatieruimte waar instru-menten worden schoongemaakt en een ruimte waar röntgenfoto's worden gemaakt.
Stucwerk zal vaker gebruikt gaan
worden voor een lagere EPC
"De opdrachtgever wilde dat zijn nieuwe pand zou voldoen aan de op stapel staande wet waaraan op termijn tandartspraktijken moe-ten gaan voldoen. Gesteriliseerde en gebruikte instrumenmoe-ten en afval moeten volgens die wet zodanig worden aan- en afgevoerd dat geen looproutes van patiënten worden gekruist. De uitwerking van de wet heeft helaas tot gevolg dat een praktijk dan bijna altijd inpandige behandelruimten zal hebben die het patiëntengebied fy-siek scheidt van dit aan- en afvoergebied. Daarvoor een oplossing verzinnen vereist de nodige creativiteit."
Vijftigschild heeft het opgelost met een aparte zone achter de be-handelkamers. "In de wanden tussen de kamers en het aan- en af-voergebied zijn doorgeefluikjes gemaakt. Aan de ene zijde worden de gebruikte spullen gezet en de andere zijde is voor de schone, ge-steriliseerde instrumenten en andere materialen die de behandelka-mer ingaan. Vanwege de inpandig ligging van de kabehandelka-mers hebben deze een te openen daklicht gekregen, waarmee frisse lucht naar binnen kan en warme lucht kan ontsnappen. Ook levert het daglicht-inval."
De behandelkamers hebben een dubbele glazen deur van en naar de aan- en afvoerzone. "De ventilatievoorziening in de buitengevel kan daarom ook worden gezien als voorziening voor de behandelka-mers. Als we een enkele deur hadden geplaatst, zou elke kamer een aparte mechanische ventilatietoevoer moeten krijgen. Elke ruimte heeft echter alsnog een airco gekregen."
De dubbele deuren en de daar tegenover geplaatste ramen aan de achterzijde zijn van vloer tot plafond van glas. De patiënt kan vanuit de behandelstoel het groen zien aan de oever van het riviertje. In dat groen zijn enkele openingen aangebracht, zodat de patiënten niet alleen zicht hebben op het groen, maar ook op het water van een riviertje. "We houden als bureau veel rekening met bezonning, uitzicht en beleving van de ruimten voor werkenden en bezoekers. Ze moeten zich er op hun gemak voelen."
Op de bovenverdieping heeft de tandarts een eigen kantoor. Verder omvat de bovenverdieping een toilet voor het personeel, een kleed-ruimte en een gezamenlijke lunchkleed-ruimte. De verdieping beslaat slechts het voorste deel van het gebouw.
Installaties en isolatie
Het gebouw heeft vloerverwarming met lagetemperatuurverwar-ming (LTV) gevoed door een HR-ketel. Als isolatie fungeert het stuc-werk aan de buitengevel. Stucstuc-werk zal vaker gaan worden gebruikt naarmate de EPC verder omlaag zal moeten van de overheid. Het is een manier om goed te isoleren zonder het gebouw onevenredig veel groter te moeten maken. Daarmee is een hoge isolatiewaarde te behalen, met een relatief geringe massa.
Financiering
Door de aankoop van de grond werd het resterende budget taak-stellend voor de bouw. "De bank kijkt alleen naar de marktwaarde van het gebouw bij vertrek van de eigenaar, maar voor dat bedrag kan je het echter niet bouwen. Een goedlopende tandartspraktijk biedt blijkbaar niet voldoende zekerheid voor een bank. We hebben daarom een bouwteam geformeerd en de aannemer het
taakstel-lend budget voorgelegd. Mede door de inzet van dat team zijn we eruit gekomen. Er zijn eenvoudige materialen gekozen en we heb-ben de plattegrond in enkele rondes iets verkleind, de gang wat smaller gemaakt en wat minder gevelopeningen aangebracht. Zo zijn we precies op het uiteindelijke bedrag uitgekomen. Dankzij de vele uitzichten ervaar je het gebouw binnen als ruim. Zelf had ik dat de gang graag iets breder gemaakt, al was het maar 10 tot 20 centi-meter, maar dat zat er gewoon niet in. De receptie is ook wat krap, maar in de praktijk valt er goed te werken."
In de toekomst kan het gebouw nog worden uitgebreid, als dat wenselijk zou zijn. En er zijn genoeg andere functies voor het ge-bouw te bedenken, mocht de praktijk ooit verhuizen. We hebben de gang zodanig gesitueerd dat aan weerszijden van het gebouw een of twee ruimten kunnen worden bijgebouwd en de gang kan wor-den doorgetrokken. En de gevel kan op iwor-dentieke wijze worwor-den doorgezet."
