O polonijnym szkolnictwie rozmowy w Krakowie i Portland. Rok Zbigniewa Herberta. Ba nie w druj ce wokó Ba tyku. Wakacyjne wspomnienia

O polonijnym szkolnictwie —

rozmowy w Krakowie i Portland

ųűŲŹ — Rok Zbigniewa Herberta

Ba ࢨnie w<druj.ce wokój Bajtyku

Wakacyjne wspomnienia

wszystkie dostõpne spos y

rocznicõ odzyskania niepodlegċoĝci, nie traktujmy tego obojõ

czeĝé wybitnemu czċowiekowi – Marszaċkowi Józefowi Piċsudskiemu za to, jak wielki byċ Jego wk

wydarzenie. Aleksandra Fryc Polska Szkoċa Sobotnia im. bċ. ks. J. Popieċuszki, Derby, CT, Jestem Polkç mieszkajçcç w Stanach Zjednoczonych. Urodziċam siõ w Polsce, a przyjechaċam tutaj z mojç ro- dzinç, kiedy miaċam piõé lat. Nie mówiċam wtedy jeszcze po angielsku. Mama zapisaċa mnie do polskiej szkoċy w Derby, CT. Jõzyk polski, tradycje i kultura na zawsze zostanç ze mnç. Wierzõ, ıe zawsze bõdõ mieé odwagõ, ıeby bronié polskiej historii i dobrego imienia mojego kraju. Jestem wdziõczna moim rodzicom i caċej rodzinie w Polsce za wsparcie. Aleksandra Zak Kaıdy czċowiek ma inny poglçd na znaczenie sċowa „patriotyzm”. Dla niektórych bycie patriotç zna- czy wiõcej niı dla innych. Patriota kocha swój kraj i jest w stanie wiele poĝwiõcié dla swojej ojczyzny. Polska byċa przez wiele lat pod okupacjç niemieckç i sowieckç. Przez ten czas Polacy nie zgubili swojej miċoĝci do Polski. Historia İoċnierzy Wyklõtych jest wspaniaċym przykċadem patriotyzmu i walki o wolnoĝé. Po latach walki o wolnoĝé z niemieckim nazizmem Polacy musieli stawié czoċa nowej rzeczywistoĝci.Kacper Koszelnik Polska Szkoċa Doksztaċcajçca Polskiej Fundacji Kulturalnej w Clark, NJ Klasa 11 • …kaıdy z nas…, kaıdy, kto czuje siõ Polakiem, powinien do- cenié, jak waınç osobistoĝciç w polskiej historii jest Marszaċek Piċsudski. Analizujçc jego ıycio- rys, pokazaċem, ıe caċe jego ıycie byċo wypeċnione staraniami o dobro ojczyzny, wypeċnione dçıeniem do niepodlegċoĝci. Zabiegaċ o niç na wszystkie dostõpne sposoby. Tak wiõc kiedy 11 listopada tego roku bõdziemy obchodzié 100. rocznicõ odzyskania niepodlegċoĝci, nie traktujmy tego obojõtnie, za- trzymajmy siõ na chwilõ i oddajmy czeĝé wybitnemu czċowiekowi – Marszaċkowi Józefowi Piċsudskiemu

za to, jak wielki byċ Jego wkċad w to wydarzenie. Aleksandra Fryc Polska Szkoċa Sobotnia im. bċ.

ks. J. Popieċuszki, Derby, CT, Jestem Polkç mieszkajçcç w Stanach Zjednoczonych. Urodziċam siõ w Polsce, a przyjechaċam tutaj z mojç rodzinç, kiedy miaċam piõé lat. Nie mówiċam wtedy jeszcze po angiel- sku. Mama zapisaċa mnie do polskiej szkoċy w Derby, CT. Jõzyk polski, tradycje i kultura na zawsze zosta- nç ze mnç. Wierzõ, ıe zawsze bõdõ mieé odwagõ, ıeby bronié polskiej historii i dobrego imienia mojego kraju. Jestem wdziõczna moim rodzicom i caċej rodzinie w Polsce za wsparcie. Aleksandra Zak Kaıdy czċowiek ma inny poglçd na znaczenie sċowa „patriotyzm”.

Dla niektórych bycie patriotç znaczy wiõcej niı dla innych. Patriota kocha swój kraj i jest w stanie wiele poĝwiõcié dla swojej ojczyzny. Polska byċa przez wiele lat pod okupacjç niemieckç i sowieckç. Przez ten czas Polacy nie zgubili swojej miċoĝci do Polski. Historia İoċnierzy Wyklõtych jest wspaniaċym przykċadem patriotyzmu i walki o wolnoĝé. Po latach walki o wolnoĝé z niemieckim nazizmem Polacy musieli stawié czoċa nowej rzeczywistoĝci. Kacper Koszelnik Polska Szkoċa Doksztaċcajçca Polskiej Fundacji Kulturalnej w Clark, NJ Klasa 11 • …kaıdy z nas…, kaıdy, kto czuje siõ Polakiem, powinien docenié, jak waınç osobistoĝciç w polskiej historii jest Marszaċek Piċsudski. Analizujçc jego ıyciorys, pokazaċem, ıe caċe jego ıycie byċo wypeċnione staraniami o do- bro ojczyzny, wypeċnione dçıeniem do niepodlegċoĝci. Zabiegaċ o niç na wszystkie dostõpne sposoby.

Tak wiõc kiedy 11 listopada tego roku bõdziemy obchodzié 100. rocznicõ odzyskania niepodle- gċoĝci, nie traktujmy tego obojõtnie, zatrzymajmy siõ na chwilõ i oddajmy czeĝé wybitnemu czċowiekowi – Marszaċkowi Józefowi Piċsudskiemu za to, jak wielki byċ Jego wkċad w to wydarzenie. Aleksandra Fryc Polska Szkoċa Sobotnia im. bċ. ks. J. Popieċuszki, Derby, CT, Jestem Polkç mieszkajçcç w Stanach Zjednoczonych. Urodziċam siõ w Polsce, a przyjechaċam tutaj z mojç rodzinç, kiedy miaċam piõé lat. Nie mówiċam wtedy jeszcze po angielsku. Mama zapisaċa mnie do polskiej szkoċy w Derby, CT. Jõzyk polski, tradycje i kultura na zawsze zostanç ze mnç. Wierzõ, ıe zawsze bõdõ mieé odwagõ, ıeby bronié polskiej historii i dobrego imienia mojego kraju. Jestem wdziõczna moim rodzicom i caċej rodzinie w Polsce za wsparcie. Aleksandra Zak Kaıdy czċowiek ma inny poglçd na znaczenie sċowa „patriotyzm”. Dla niektórych bycie patriotç znaczy wiõcej niı dla innych.

Patriota kocha swój kraj i jest w stanie wiele poĝwiõcié dla swojej ojczy- zny. Polska byċa przez wiele lat pod okupacjç niemieckç i sowieckç. Przez ten czas Polacy nie zgubili swojej miċoĝci do Polski. Historia İoċnierzy Wyklõtych jest wspaniaċym przykċadem patriotyzmu

u. Je

dy czċowiek ma inny wiõcej jjjj jjj jjjjj jninnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnı dla innych.

laaaaassssswowowowowooojej ojooooooojoojooooooooooojoooooooojojojczy-yyyy zaasasasasasaaasasaasaaaaaaaaasaaasaasaasaaaaaaaaasaaaasPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPolololololooloololooloololoolooloolooolololololololooloolololoolooolaclllllllllllacacacacacacaacaacacaacccccccccccy y yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyynininininiiiiiiieeeee zzzzgzz uuububububuuububububububububuubuubububuubububububuuubbbbbilililiililililililililililililililiiililillllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiii lat. Nie mówiċam y

polski, tradycje i kultura n ıeby bronié polski moim rodzicom i caċej ro po

po po po po poo poo po po po po pooo po poooo po p po po po po po po po p po po p po poo poo pooooooo po p p p

p glglglglgglglglglglglglgglglglglgglglglggglglglggggggggggggggllçdçççççççççççççççççççç na znaczenie sċo Pa

Pa Pa Pa Pa P Pa Pa Pa Pa Pa P Pa Pa Pa Pa Pa PaPaaa Pa Pa Pa Pa Pa P P Pa Pa Pa Pa P Paaa Pa P P PaPa PaPa Paa Paa Paaaaa Paaaaaaaaa

Patrtrtrtrtrtrttrtrtrttrtrtrtrttrttrtttrtttrttttttttttttttttttttttrrrrrrioioioioiioioioooooooooooooooootaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa kkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkoccccccccccccchahahahahahahahahahahahahahahahahhhaaaaaaa ssssssssssssssssssssssswwwwwwwwwwwwwwwwwwwww zn

zn zn znn znn znnn zn zn

znzny.y.yy.y.y.yy.y.y.yy.y.yy.yyy.y.y.yyyyy PPPPPPPPPPPPolooooooooooooosksksksskskskskssksksksssksssssksksksksskskskskskskkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaabybybybybyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyċaċaċaċaċċaċċaċċċaċaċaċċċaċċċaċaċċċaċaċċċċċċċċċaaapppppppppppppppppppppppppppppppppppppppprzrzrrrzrrrzrrrzzzzezezezezeezezezezezeezzzzzzzzzzzzz sw

sw sw sw sw sw sw sw sw sw sw sw sw sw sww sw swww swwwww sw swwwww

sswojojojojojojojojoojojojojojojoojojojojooojoojoojojojooooojejejejejejejejejejejejeeejejejeejejejejejejejejejeejeejeeeejeeeeeejeejejjmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmiiiiċiċiċiċiiiċiiiċiċiċiċiċiċiċiċiċiċiiċioĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝciciciciciciciciciccicciciccicicicciccicicciciciciiiiidddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddoooooooooooooooo oo ooooooooo o oooooooooooooooPoPoPoPPoPoPoPoPPoPoPPoPPPoPoPPoPoPoPoPPoPoPoPPoPPPPoPoPoPoPoPoPPoPPoPPPPoPoPoPoPoPoPoPoPPPPoPPoPPPPPoPoPoPooooooooooolslsllslsllslslslslslsllllsskikikikikkikikikikikikikikkkkkiiiiiiii.

y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y

ykċkċkċkkċkkċkċkċkċkċkċkkċkkċkċkkċadadadadadadadadadademddemememememeemmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmpppppppppppppppppppppppppppppppatatatatatatatataaatataaaatatatataaatatataataataataaaattttttttttttttttttttttttttririririririririririrririririririririririrririririrririrriririotiiotototototototototototototototooooooooootooottyzyzyzyzyzyzyzyzyzyzyzyzyzyzyyyyyyyyyyzmumumumumumumumumumuuuu

Polonia Restituta

100-lecie polskiej Niepodległości

11 listopada 1918 r.

bċ ks J Popieċuszki, Derby, CT, Jestem Po Urodziċam siõ w Polsce, a przyjechaċam tutaj z mojç rodzinç

szcze po angiellsksku.u.MMama zapim do polskiej szkoċy zostaançnçzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzeeeeeeeeeeemnmnm ç.çç WiWiW eererzõzõzõõ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,ıeıeı zzawsze bõdõ

i

i ojego kraju na zawsze zostaannççzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzeeee eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeemnmnç.ç.ç

iej historii iidddoooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooobbrbbbbbbbbbbbbrbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbrbbbbrbbbbbbbbbbrbbbrbbrbrbbbbrbbbrbbrbbbbrbrbbbbbbrbbbbbbbbbbbbbbrbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbrbbbbrbbbbbbbrbbbbbbbbbbbbbbrbbbbbbbbbbbbrbrbrbbbbbrbbbrbbbbbbbbbbrbbrbbbbbbbbbbrbbbrbbbbbbrbbrbbbbbbbbbbrbbrbbbbbbrbbbrbbbbbrbbbbrbrbrbbbrbrbrbbbbbbbbbbbbrbbbbbbbbbbbbrbrbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbrbrbbbbbbbbbbrbbrbrbbbbbbbbbbbrbbbbbbrbbrbbbbbrbbbbrbbrbbbbbbbrbrbbrbbbrbbbbrbbbbbbbbbbrbbrbbbbbbbbrbrbbbbbbbbbbbrbbbbbbbbbrbbbbbbbbbbbrbrbrbbbbbbbbrbrbbbbrbbbbbbbbbbbbrbbbbbbbbbbbrbbbbbbbbbrbbbbbbbbbbbbbbbbbrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrregegegegeegoo o imimimimmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmiieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieiiieieieieiiiiieieieiiieiieieiiiiiiieiiiiiiiiieieieieiiiiiiiiieieiiiiiiiiieiiiiiieiiiiiieieiiieieiiieieiiiiiieiiiiiieiiiiiiiiiiieeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeninnnnninnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnninnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnninnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn aa aammmojego kraju odzinie w Polsccee zzzaaawwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwspspspspppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppaaraararaaraaaaaaaaararaaaaaaaaaararaaaaararaaaaaaaaaaararaaaaaaaraaaaaaaaaaraaaraaraaaaaaaaaaraaaaaraaaaaaarararaaaaaaarararaaraararararaaaaaraaaaaarararaaaaararararaaraaaaararararaaaaaraaaraaraararararaaaaaararaaaaaarararaaaaaaaaraararaaaarararararaaaaaaaaraarararaaaaaaaraaaaaaraaaaaaraaraaraaaaaaaaaararaaaaaaaaaararaaaaaaararaaaaraaaaararaaararaaaraarararrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrciciciciciciccicccciccccccccccicicicccccccccccciccccccccccccccccciciciccccccccccccccccccccccccccccccciiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiieee.eeee.eeee.e.e.eee.eeeeeee.eeee.eeeeeeeee.eeeeeeeeeeeeeeeeeee.eeeeeeeeeeee.e.eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee.eeeeeeeeeeeeeeeeeee.eeeeeeeeeeeeeeee.e.eeeeeeeee.eeeeeeeeeeee.eeeeeeeeeeeee.eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee AAAAAAAlAAAAAAAAAAAAlAlAAAAAAAAAAAAAAAlAlAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAlAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAlAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAleleeeeeeeeeekeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeekekeeeeeeekekeeeeeeekeeeekeeeeeeeekeeeeeeeeeekeekeeeekeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeekeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeekkkkkkkkssasaaannddra Zak Kaıd owa „patriotyzyyyy m”m””..DDDlDlDlDlDDlDDlDlDlDlDlDDlDDDlDllllllllllllllllllllllllllllaaaaaaaaaa a aaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaa aaaaaaaaninininnnnninnnnnnektóóóóóóryryyychchchhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbyyyccciieieeepppaatriotç znaczy w wóóóóóóóóóóó

wóóó wó wóóóó wó wóóó wó wó w wó wó wóóó wó wó wóó wó wóó wó wó wóóó wów wóóó

wóóóójjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjj jj j jjjjjjj jjjjjjj krkrkrkrkrkrkrkkrkkkkkkkkkkkrajaajaajajajajajajajajj iiiiiiiiiiiiiiiiii jjjjjjjjjjjjjjjjjjeeeeseseseseeeseseseeeseseseesssst tt wwwwwwwwww w wwwwwwwwww wwwww wwwwww wwwwww wwwwwwww ww www wwwww wwwww wwwwwwwwwwwwwssstststststsssstsssstssssstsssssssssssssssssssssssssssssssssstssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssttananananieieieewwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwiieieeeelllelelelelelelelelelllelelelllelllllleleeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee ppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝoĝooooooĝooĝoĝoĝooĝoĝoĝooĝooĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝĝwiwwiwwwiwiwiwiwiwwwiwwiwiwwiwwwwwiwwwwiwwwiwwwwiwwwwwwiwwiwwwwiwwwiwiwiwwwiiwiwiiiõcõõõõõõõõõõõõõ iéiéiéiéiiéiéiéiéiiéiiéiéiéiéiiéiéiééééééééééddddddddddddddddddddl w

w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w

wwiieieiieieieieieeeeeeeeeellelelellelelelellelelellelllelllelllellllellllellllelelelelllellllllellelelelelelellllelellellllellllelleeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeelllatataataatataatataatatataaatataataatatatatatatatatatatatatatatataaatatatataataaaaatataaaatataaataaatatttttttttpppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppodododododododododododoooodooodddoooooooooooooookukukuuuuuuuupppappapppapppppaaaaaaaaacccjcjccjcjcjcjcccccjcjjjjjjjjjjjjçç çç çççççççççççççççççççççççççççççç çççççççççç ççç çççççççççççççççç ç ççççççnnnnnnnininininnninnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnniememememememememmieieieieieieeeccccccccckckckcckcckckckckckcckckckccckckckckckcckckckcckckckckcckckckckckckckckckckckckckckckcckckckckcckckckckckckckckckccccccckckccccckckckcccckckckckckccccckckcccccckckckcccccckckccccckckcccccckckckccccckccckcccckccccckcccckccckccccccckcccccckcccccccckcccckccckcccckcccccccccccccccccckkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkççç ç iiisssosososooooooowwwiwwiwiwwwwiwwiwwwwiwwwwwiwiwiwwwiwiwwwwwwwwwwwwwwwiwwiwwwwwwiwiwiwiwwiwiwiwiwiwiiiiiiiiiiecececececececececececececececeecececececeeeececeeecececececececececececececeececececccccccckçkçkçkçkçkçkçkkçkkçkkçkkçkçkçkçkkçkçkçkçkkkkkçkçkkçkçkçkçkçkçkçkkçkçkkkçkçkçkçkççççççççççççççççççççç...PrPrPrPPrPPPrPrPrPrPrPrPPPPPPPrPPPrPPPPrPrPrPrPPrrzzzezezzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzezztetetetettttettttettttttetttennnnnnnn ccczccccccccccccccccc H

H H H H Hi Hii HiHi H Hiii H H H H H H

Hststststsstsssststtttooooroooooroooroooroooororoorororororororororororrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrriaiaiaiaiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiaiaiiaiiiaiaiiiiiiiiaiaiiiiiiiiiiiaiiiiaiiaiiaiiiaiaiaiaiaiiiaiiiaiaiiiiiaiaiiiiaiaiaiiiiiaiaiaiaiiiiiiaiaiiiiaiaiaiaiiaiiiiiiaiaiaiiiiiiiiaiaiaiiiiiiiiiiaiiiiiiaiaiaiiiiaiiaiiaiiiaiiiiiiaiiaiaiiiaiiiaiiiiiiiiiiaiaiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiaiiiiiiaiiiiiaiaiaiaiiiiiiiiiaiaiaiaiiiiiiiaiiiiiiaiiiiiiiiaiaiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiaiiiiiiiaiiiiiiiaiiiiiiiiiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa İoİİİİoİoİoİoİİİİİoİoİoİoİİİoİoİİoİoİoİoİoİoİoİoİoİoİoİİoİoİİİİİİoİİİoİİİİİİİİİİİİİİİİoİoİİİİİoİİİİİİİİİİİİİİİoİİİİİİİoİİİİİoİİİİİİİİİİİİİİİİİİoİİİİİİİoİİİİİİİİİİİİİoİİİİİİİİİİİİİİİİoİİİİİİoİİİİİİİİİİİİİİİİİİoİİİİİİİİİİİİİİİİİİİİİİoİİİoİİİİİİİİİİİİİİİİİoİİİİİİİİİİİİİİİİİİİİpppppppppppppppppppooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooċnċċnċnċnċnċnċċnċċnċċnċċċċnċnċċċnċċnċnċnċnċċċnċnċnċnċnċnċnċċċċċċċċċnċċċċċċċċċċnċċċnċċċċċċċċċċnċċċnċċċċnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnniiiiiieieieieieieieieieiieiiiiieieiieieieiieiieiieieiiiiiiiiiiieieieiiiiiiiiiiiiieieiiiiieiieiiiieeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeppppprrrzrzrrrrzrrrzrrzrzrrzrzrzrrrrrzrzrzrrrrrrrrrrrrzrzrzrrrrrzrrrrzrzrrrrrrzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy yyyyyyyyyyyyyyyyyyyy y yyy WjjjçççççWWWWWWWWWWWWyWWyWWWWWWyWWWWyWyWyWyWWWWWWWyWWWWWWWWWWWWWWWyWWWWWWWWWWWWWWyWWWWWWWWyWWWWWWWWyWWWWWWWWyWWWWWWWWWWWWWWWyWyWWyWWWWWWWWWyWyWWWWWWWWyWWWWWWWWyWyWWWWWWWWyWWWWWWWWWWyWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWyWWWWWWWWWWWWyWWWWyWWWWWWWWWWWWWWWWyWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWyWWWWWWWWyWWyWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWyWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWyWWWWWWWWWWyWWWWyWyWWWWWWWWWWWWyWyWyWyWyWWWWWWWWWWyWWWWWyWyWyWyWyWyWWWWWWWWWWWWWWyWyWyWyWyWyWyWyWWWWWWWWyWyWyWyWyWyWyWyWyWyWyWWWWWWWWWyWyWyWyWyWyWyWyWWWWWWWWWWyWyWyWyWyWyWyWyWWWWWWWWWWyWWWWWWWyWWyWyWyWyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyklklkklklklklklkklklkklkkkkkkkkkkklkkkkkkkklkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkklkkkkkkklkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkklkkkkkkkkkkkklkkkkkkkkkkkkkkklklkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkklkkkkkkklklklkklkkkkkklkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkklllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllõõõõõõõõõõtõtõtõtõtõõõõtõtõtõtõõõtõtõtõtõõõõtõtõtõtõtõõõtõtõtõtõtõõõõõtõtõtõõõtõtõõtõõtõõõõõtõtõtõtõõõõõõõtõõõõtõõõõõõõõõõõõtõõõõõõõõtõõõõtõõõõõõõtõtõõõõõõõõtõõõõõõõõõõõtõõõõõõõõõtõtõõõõõõtõtõõõõõõõtõõõõõõõõõõtõõõõõõõõtõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõõtttttttttttttttttttttttttttttttyyyyycycycyycyyycycycycycycyçççcccccccccccccccccccccccccccccccccccchhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh hhhhhhhhhh h hhhh h h p

p p p p

p jjejejjejejejejejejejejejejjjjejejejejjjjjeeeeeeeeeeeeeststststststsstsstststtttwwwwwwwwwwwwwwwwwwsspspspspspspspspspsspppppppppanaaanananaaaaaanaanaaaaaananaaananananananananiannnnnnnnnnnnnnnnnnniiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiaiiaiaiaiiiaiaiiiiiiaiaiaiaiaiaiiiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaċyċyċyċyċyċyċyċyċyċċyċyċyċyċyċyċċyċċċċċyċċċċyċyċċċyċyċċyċyċċyċyċċċċyċċyċċċyċċċċyċċċċċċċċċyċċċċċċċċċyċyċċċċċċċċċyċyċċċċċċċċċċċyċyċyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyymmm mmmmmmmmmmm mmmmmmm mmmmmmmmmm mmmmmmprprprpprprprpprpprprprpprprpprprppprrrrrrrzzyzzzyzzyzzyzzzzyzzzyzzzzzzzzzzzzzyzzzyzzyzyzyzzyzyzyyyyy otnia im. bċ. ks. J. Popieċuszki, y

otnia im. bċ. ks. J. Popieċuszk ,

Urodziċam siõ w Polsce, a przyjechaċam tutaj z mojç Urodziċam siõ w Polsce, a przyjechaċam tutaj z mo

ielskku MMamamazapisaaċaċammninie edo polski k Mama zapi aċa mnie do polski e

Na dobry pocz .tek prezentujemy kolejny numer naszego „Asystenta”, w którym znajdziecie wiele ciekawych artyku jów i materiajów edukacyjnych. Oferujemy wam wiele relacji z uroczysto ࢨci, imprez i konferencji, które s. juओ za nami, ale wci .ओ wydaj. si< waओne i wymagaj. komentarza.

Niepostrze ओenie min<jy wakacje. Dla wszystkich uczniów byj to czas odpo- czynku, zwiedzania ró ओnych zak.tków ࢨwiata — niektórzy byߚ moओe odwiedzi- li Polsk <; to na pewno czas licznych przygód i niesamowitych przeओyߚ. Trzeba jednak wraca ߚ do szkojy — do przyjaciój i kolejnego etapu zdobywania wiedzy.

Marianna Borawska relacjonuje przebieg III Kon- gresu Oঋwiaty Polonijnej. Wzi<jy w nim udziaj ŵŶ pla- cówki z cajego ঋwiata.

Dziajo si< tak৵e sporo na naszym wjasnym podwór- ku: ŵŶ maja oÞcjalnie zostaj powojany LOM, wspieraj.- cy instrukta৵owo szkojy. Odbyj si< XV Zjazd Nauczy- cieli Polonijnych — informacje na temat tego wa৵nego wydarzenia przekazuje w swoim artykule Anna Tracz.

W tekঋcie jest o tym, co dziajo si< od ŵŸ do ŵŻ maja ŵųŴŻ roku w Portland, w miejscu wyj.tkowym,

„gdzie PacyÞk spotyka si< z rzek. Kolumbi., a Góry Kaskadowe otaczaj. horyzont”.

W dziale „Halo! Tu Centrala” wspominamy o szcze- gólnej uroczystoঋci przyznania stypendiów CPSD. Po raz kolejny Zarz.d Centrali docenij i nagrodzij najlep- szych absolwentów szkój ঋrednich.

S. te৵ i sprawy przyjemne — wঋród nich sprawoz- danie z organizowanych ju৵ po raz trzeci kolonii dla naszych uczniów. Tym razem polonijne dzieci i mjo- dzie৵ pow<drowali szlakami mazurskiej przyrody i hi- storii. O atrakcjach, które tam na nich czekajy, pisze Aneta Matyszczyk.

„Po s.siedzku” odwiedzamy w tym numerze ro- daków ze Stanu CT. Powodem tej wizyty jest jubi- leusz Ŷų-lecia istnienia Polskiej Szkojy Sobotniej w Stamford. Po kartach historii szkojy i dziejach polo- nusów prowadzi nas Kazimiera Ferenc.

Z kolei dla relaksu warto przeczytaࣀ felieton Barbary Kosmowskiej, która przestrzega wszystkich przed nadmiernym poঋpiechem.

W stajej rubryce „Z teki »Asystenta«” znajdziemy ciekawe propozycje konspektów: dotycz.ce Ŵųų-lecia odzyskania przez Polsk< niepodlegjoঋci oraz rocznicy wybuchu II wojny ঋwiatowej. Nauczyciele podpowia- daj., jak przyswoiࣀ j<zyk polski przy pomocy odgry- wanych przez uczniów historyjek z dialogiem i wy- korzystaࣀ dram< jako ciekaw. form< pracy z dzieࣀmi i mjodzie৵..

Tematem numeru, lektur. zatem obowi.zkow., jest interesuj.cy artykuj Marianny Borawskiej „Zbigniewa Herberta niepoddawanie si<”. Tekst ten, zwi.zany z uchwalonym przez Sejm RP z okazji ŵų. rocznicy ঋmierci tego wybitnego poety, Rokiem Zbigniewa Herberta, opisuje jego trudne losy i wyj.tkow. posta- w< ৵yciow.: „Byj uosobieniem wiernoঋci — samemu sobie i sjowu”.

O roli baঋni w ৵yciu dziecka, o przekazywanym przez nie systemie wartoঋci, o tym, ৵e s. one skarb- nic. kultury narodu, a tak৵e o swoim wysijku szuka- nia w krajach nadbajtyckich wspólnoty baঋniowych motywów pisze Jolanta Nitkowska-W<glarz w artyku- le „Oswajanie ঋwiata”. Na jesienne dni polecamy te৵ tekst jej autorstwa, w którym dostrze৵emy uniwersa- lizm w.tków wyst<puj.cych w baঋniach „w<druj.cych wokój Bajtyku”.

Nale৵y te৵ przeczytaࣀ artykuj o Marii Wojciechow- skiej „Pierwszej Damie II Rzeczpospolitej...”, kobiecie m.drej, skromnej i odwa৵nej, któr. wydobywa z zapo- mnienia Agata Szeska.

Nie zabrakjo równie৵ doniesieॉ o „Wakacjach z Panem Bogiem”. A kontynuacj. tego tematu jest wy- wiad z Arcybiskupem Wacjawem Depo, który mówi o formach pracy z mjodzie৵..

Jak zawsze polecamy niezb<dnik praktycznej wie- dzy nauczycielskiej. Tym razem Majgorzata Jabjoॉski radzi, kiedy warto, a nawet trzeba, udaࣀ si< z dziec- kiem do logopedy, a Mariola Dudek w swoim arty- kule pragnie na dobry pocz.tek obudziࣀ w nas ape- tyt na muzyk<. Natomiast dobrych rad na temat tego, co warto przeczytaࣀ, udziela, jak w ka৵dym numerze, Marianna Borawska.

࢓yczymy zatem Paॉstwu pi<knej jesieni z „Asystentem”, baঋniami i polecanymi ksi.৵kami.

Zespój redakcyjny

ystkich uczniów by j to czas odpo- ata — niektórzy by ߚ moओe odwiedzi-

ód i i it h ओ ߚ T b

DRODZY

Czytelnicy!

4

str. SPIS TREĦCI

HALO! TU ĦWIAT...

III Kongres Oħwiaty Polonijnej Marianna Borawska

W Nowym Jorku powstaã Lokalny Oħrodek Metodyczny Justyna Bereza

XV Zjazd Nauczycieli Polonijnych i Komitetów Rodzicielskich w Portland, OR

Anna Tracz

HALO! TU CENTRALA...

Stypendia Centrali Polskich Szkóã DoksztaãcajĎcych 2018 Boijena Mahmoud

Kolonie Szlakiem Mazurskiej Przyrody i Historii — Ukta 2018 Aneta Matyszczyk

PO SčSIEDZKU

Polska szkoãa w Stamford ma juij 30 lat!

Kazimiera Ferenc

ROZWAIJANIA I OPINIE

Co moijna zgubiĄ w biegu?

Barbara Kosmowska

Z TEKI „ASYSTENTA”

Scenki jēzykowe jako ciekawy sposób nauki jēzyka polskiego jako obcego

Ewa Marquez

Szkoãa twórcza i z inicjatywĎ — maãe formy teatralne — drama

Sylwia Wadach-Kloczkowska Nie ma radoħci bez niepodlegãoħci Marta Wesolowski

„Pieħĝ o ijoãnierzach z Westerplatte”

Konstantego Ildefonsa Gaãczyĝskiego Iwona Peruijyĝska

Jesieĝ w poezji

TEMAT NUMERU

„BĎdı wierny Idı”. Zbigniewa Herberta niepoddawanie siē Marianna Borawska

A TO POLSKA WâAĦNIE

Oswajanie ħwiata Jolanta Nitkowska-Wēglarz

Ilustrator — najmilszy zawód pod sãoĝcem Z ElijbietĎ WasiuczyĝskĎ rozmawia Marek âĎtkowski

KOBIETY W HISTORII

Pierwsza Dama II Rzeczpospolitej Maria Wojciechowska Agata Szeska

REFLEKSJE KATECHETYCZNE

SMS-y do Pana Boga Krzysztof Gospodarzec Wakacje z Panem Bogiem 2018 Maãgorzata Skrodzki

Arcybiskup Wacãaw Depo o formach pracy z mãodzieijĎ...

w rozmowie z KatarzynĎ PawkĎ

GâOS NAUCZYCIELA POLONIJNEGO

Dzieciĝstwo i rozwój mowy. Kiedy do logopedy?

Maãgorzata Jabãoĝski Muzyka na dobry poczĎtek…

Mariola Dudek

AKADEMIA ZARZčDZANIA

Regulamin Komitetu Rodzicielskiego/Rady Rodziców Dorota Andraka

WARTO PRZECZYTAă

Królewska umowa (fragmenty) Jolanta Nitkowska-Wēglarz

Polecam mãodym i dorosãym czytelnikom Marianna Borawska

5

6 9 11

14

14 16

18

18

20

20

21

22

24

27 31

34

35

36

40

40 43

45

45

47

48 49 51

54

54 55

57

57

61

62 66

Redaktor naczelna Renata Jujka Redaktorzy

Iwona Peruijyĝska, Barbara Kosmowska Zespóã redakcyjny

Boijena Mahmoud, Ewa Zaãusiĝska Projekt okãadki

Henryk MaĄkowiak Rysunki Agnieszka Misior Fotografie i ilustracje

Archiwum CPSD, Justyna Bereza, Boijena Mahmoud, Z. Zaãu- siĝski, Anna Tracz; K. Zióãkowska, Vecteezy.com; Pixabay.com, Freepik.com, Freeimages.com; Freedesignresources.net;

Mockupworld.co; Mockups-design.com; Philippelarose.com;

Sovanmonni.files.wordpress.com; Barnimages.com

Wykorzystano prace plastyczne uczniów Liceum Plastycznego im. S.I. Witkiewicza w Sãupsku; teksty literackie uczestników XXXIV Miēdzynarodowego Konkursu Literackiej Twórczoħci Dzie- ci i Mãodzieijy im. W. Chotomskiej; fragmenty prac stypendy- stów Centrali Polskich Szkóã DoksztaãacajĎcych 2018:

Kacpra Koszelnika, Aleksandry Fryc, Aleksandry Zak Okãadki ksiĎijek dziēki uprzejmoħci Wydawnictwa Znak, Instytutu Wydawniczego Latarnik im. Zygmunta Kaãuijyĝskiego, Wydawnictwa Edipresse KsiĎijki, Wydawnictwa Boxpol Korekta

Daniela Podlawska Wspóãpracownicy Marianna Borawska

Skãad i opracowanie graficzne Krzysztof Kropaczewski Druk

Zakãad Poligraficzny „GRAWIPOL” G. Zblewska i Wspólnicy Sp. J.

tel. +48 59 848 54 30, ul. Poznaĝska 42, 76-200 Sãupsk email: grawipol@grawipol.pl, www.grawipol.pl Wydawca

Centrala Polskich Szkóã DoksztaãcajĎcych w Ameryce Czasopismo „Asystent”

wydaje Centrala Polskich Szkóã DoksztaãcajĎcych w Ameryce — zgodnie z podjētĎ UchwaãĎ w 2015 r.,

na mocy której powoãano zespóã redakcyjny.

Redakcja nie zwraca materiaãów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do redagowania, skracania i adiustacji nadesãanych tekstów.

Materiaãy do numeru na I kwartaã przyjmowane sĎ do 15 stycznia, na II kwartaã — do 15 kwietnia,

na III kwartaã — do 15 lipca, na IV kwartaã — do 15 paıdziernika.

Redakcja nie odpowiada za treħĄ ogãoszeĝ, zamieszczonych reklam i materiaãów promocyjnych.

Opinie zawarte w nadesãanych tekstach sĎ opiniami ich autorów i nie muszĎ odzwierciedlaĄ stanowiska ZarzĎdu CPSD.

Przedruki z kwartalnika „Asystent” dozwolone sĎ wyãĎcznie za uprzedniĎ pisemnĎ zgodĎ Wydawcy.

Kwartalnik „Asystent” moijna zamówiĄ:

Waldemar Kuãakowski 61-27 56th Road Maspeth, NY 11378 tel. (917) 749-6578; email: wal52lach@gmail.com

Projekt jest wspóãfinansowany ze ħrodków publicznych Senatu RP w zakresie opieki nad PoloniĎ i Polakami za granicĎ w 2018 roku — umowa nr 16/061A/2018.

PISMO NAUCZYCIELA POLONIJNEGO www.centralapolskichszkol.com Adres: 8100 Shore Front Parkway, Apt. 6B Far Rockaway, NY 11693

e-mail: asystent.cpsd@gmail.com

HALO!

TU ŚWIAT...

III Kongres

O ঋwiaty

Polonijnej

Kraków ŵųŴŻ

6

To wa৵ne dla wszystkich placówek oঋwiaty polonij- nej w cajym ঋwiecie spotkanie odbywajo si< w dniach od ŵż czerwca do ŵ lipca ŵųŴŻ roku w Krakowie. Byjo niezwykle starannie przygotowane przez organizato- ra: Kongres Oঋwiaty Polonijnej, wspójorganizatorów:

Stowarzyszenie Oঋwiaty i Kultury Polskiej i Centrum J<zyka i Kultury Polskiej w ࡆwiecie; Þnansowe-

go wsparcia udzielij Senat RP i Instytucje Województwa Majopolskiego, part-

nerami zaঋ byli: Stowarzyszenie

„Wspólnota Polska” oraz Centrum Macierz Polonii.

Uczestnicy spotkali si< z ৵yczliw.

opiek. ze strony Urz<du Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego i pracowników Domu Polonii wspójdziajaj.- cych z uczestnikami i organizatorami podczas trwania Kongresu.

Uroczystego otwarcia Kongresu dokonaja w pi<k- nym Domu Polonii usytuowanym w Rynku Gjównym dr Jolanta Tatara — Prezydent KOP, a po wyst.pieniach dostojnych goঋci — przedstawicieli Sejmu, Senatu, Rz.du, „Wspólnoty Polskiej”, Urz<du Prezydenta m.

Krakowa, Centrali Polskich Szkój Doksztajcaj.cych w Ameryce, odbyjo si< uroczyste wr<czenie nagród KOP, które otrzymali:

— Marszajek Województwa Majopolskiego Jacek Krupa

— Senator RP Jerzy Fedorowicz

MARIANNA BORAWSKA

III KONGRES O ĦWIATY POLONIJNEJ

Kongres Oࢨwiaty Polonijnej to samorz.dna organizacja przedstawicieli oࢨwiatowych ࢨrodowisk polonijnych i polskich poza granicami kraju. Jego celem jest dbajoࢨߚ o za- pewnienie oࢨwiacie polonijnej i polskiej poza granicami kraju naleओnych jej praw, statu- su i ࢨrodków; integracja i wzmocnienie ruchu oࢨwiatowego Polonii i Polaków poza gra- nicami kraju; troska o zachowanie przez mjode pokolenie Polaków poza granicami kraju j<zyka polskiego oraz narodowego dziedzictwa kulturowego i historycznego; rozwijanie poczucia wspólnego dobra i wi <zi narodowej Polaków poza granicami z macierz.; dba- joࢨߚ o dobre imi< Polski i narodu polskiego przy poszanowaniu innych kultur i narodów.

(ze strony internetowej Kongresu O ঋwiaty Polonijnej)

— Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Piotr Bonisjawski

— Naczelnik MEN Beata Pietrzyk

— Stowarzyszenie Oঋwiaty i Kultury Polskiej na r<ce Barbary Dudzik

Nast<pnie gjos zabraj prof. dr hab. Wjadysjaw Miodunka, zajo৵yciel Katedry J<zyka Polskiego jako Obcego na UJ, nestor oঋwiaty polonijnej, który przy- pominaj dzieje zjazdów polonijnych poprzedzaj.cych powstanie Kongresu oraz zaprezentowaj najstarsze podr<czniki j<zyka polskiego i pierwsz. gramatyk<, wydan. ŷŸų lat temu.

Wieczorem uczestnicy Zjazdu spotkali si< na uroczystym bankiecie wydanym przez prezyden- ta Krakowa w zabytkowym Pajacu Wielopolskich, J<

J<

J<

J<<

JJ<

J<

J<

JJ<

J<

J<<<<zyka i Kultu go g g g g g g g g g g g g g g g g g g wsp

Wo W W W W W W W W W W W W W je

ne n n n n n n n r

„W

„

„

„

„

„

„

„

„

„

„

„

„ M

opie M M Mi M M M M M Masta i

i i i i i i i

i pracownik cych z uczestnikami

T

Inauguracja Kongresu w Domu Polonii

7 podczas którego Jacek Majchrowski wyst.pij z prze-

mówieniem skierowanym do zgromadzonych goঋci.

Podczas bankietu bardzo wa৵ne okazajy si< rozmowy uczestników z licznie przybyjymi przedstawicielami krakowskich uczelni, towarzystw naukowych i innych placówek.

Kolejny dzieॉ, Ŷų czerwca, byj znacz.cy i bardzo intensywny dla delegatów przybyjych na Kongres z ŵŴ krajów, poniewa৵ odbyjy si< wybory nowych wjadz na kolejn. kadencj<.

W trakcie obrad plenarnych dr Jolanta Tatara przedstawija sprawozdanie z dziajalnoঋci Kongresu za okres minionej kadencji, podkreঋlaj.c wzrost licz- by nowych organizacji czjonkowskich o Ŵŵ, zwrócija te৵ uwag< na formy realizacji przyj<tych zadaॉ do- tycz.cych oঋwiaty polonijnej wobec wspójczesnych wyzwaॉ edukacyjnych. Po przyj<ciu sprawozdaॉ

przyst.piono do wyboru nowych wjadz. W trakcie dalszych obrad wa৵nym tematem byjy programowe dziajania na przyszjoঋࣀ, zarówno na terenie ró৵nych krajów, jak i w resorcie oঋwiaty w Polsce, w poszcze- gólnych placówkach naukowych.

Podczas dyskusji przedstawicielka szkój polo- nijnych w Nadrenii-Wesalii zaprezentowaja cieka- we spostrze৵enia dotycz.ce nauki j<zyka polskiego w szkojach tego regionu, stosowane formy pracy, zna- czenie spotkaॉ ze ঋwiadkami historii, które s. cz<sto realizowane w szkojach. Mówija te৵ o atrakcyjnoঋci wycieczek szkolnych do Polski, o konkursach wiedzy czytelniczej, wiedzy o Polsce itp.

Bardzo istotna dla uczestników Kongresu byja wia- domoঋࣀ przekazana przez dyrektora Departamentu Oঋwiaty z Ministerstwa Edukacji dotycz.ca podpisania

przez minister Ann< Zalewsk. prawa oঋwiatowego oraz zasad awansu nauczycieli polonijnych. Omówij nast<pnie:

— zasady organizowania ksztajcenia uczniów za gra- nicami i formy wspomagania nauczycieli j<zyka polskiego, historii i geograÞi,

— koordynowanie dziajalnoঋci szkolnych punktów konsultacyjnych,

— zasady kierowania nauczycieli do pracy wঋród Polonii,

— metody organizowania doskonalenia zawodowe- go nauczycieli,

— zasady organizowania kursów i obozów wakacyj- nych.

W trakcie dalszych obrad naczelnik Departamentu Oঋwiaty szczegójowo wyjaঋnij zasady awansu, spra- wy dotycz.ce ঋwiadectw itp.

Z kolei prof. dr hab. Zygmunt Kolenda naঋwietlij znaczenie PAU w dziejach nauki polskiej i przedstawij sylwetki wybitnych czjonków Akademii oraz tematy- k< dotychczasowych kongresów naukowych, a tak৵e zapowiedziaj problematyk< nast<pnego, planowane- go na rok ŵųŵų, który poঋwi<cony b<dzie „Mjodzie৵y polskiej w ঋwiecie”.

W mi<dzyczasie przedstawiono wyniki wyborów do nowych wjadz Kongresu.

W zwi.zku z tym, ৵e Kongres Oঋwiaty Polonijnej w maju br. zostaj czjonkiem Polonii ࡆwiata nowo wy- brane kierownictwo zaproponowajo dokonanie po- dziaju okreঋlonej liczby delegatów dla poszczególnych krajów czjonkowskich.

W trakcie dyskusji reprezentanci krajów uczest- nicz.cych w Kongresie zwracali uwag< na ró৵ne

HALO! TU ŚWIAT…

K

Biesiada uczestników Kongresu

8

problemy wyst<puj.ce na ich terenie. Na przykjad Józef Kwiatkowski z Litwy podkreঋlaj trudn. sytuacj<

szkój polskich w tym paॉstwie, wynikaj.c. z braku podr<czników, du৵ej liczby mjodych wyje৵d৵aj.cych z Litwy, skomplikowanego systemu egzaminów dla mjodzie৵y polonijnej, a równoczeঋnie, co jest niezwy- kle satysfakcjonuj.ce, wskazywaj na zwi<kszaj.cy si<

znacznie wska৳nik przyj<ࣀ na wy৵sze uczelnie, mimo ró৵nych przeszkód.

W trzecim dniu Kongresu, po ঋniadaniu uczest- niczyliঋmy we Mszy ঋw. w niepowtarzalnych wn<- trzach Bazyliki Mariackiej, gdzie ka৵dy element sta- nowi cz.stk< historii Polski.

W ramach zaj<ࣀ odbywajy si< tego dnia profesjo- nalnie poprowadzone warsztaty dla nauczycieli, których tematyka dotyczyja „Innowacyjnego ksztajcenia poko- lenia polonijnego, czyli j<zykowo-przedmiotowego na- uczania j<zyka odziedziczonego metod. skorelowan.”.

Prowadz.ca w sposób nowatorski warsztaty dr hab. Ewa Lipiॉska zaprezentowaja kryteria podzia- ju Polonii i efekty edukacji zale৵ne od:

— kraju osiedlenia,

— przyczyn znalezienia si< poza granicami Polski,

— czasu przebywania poza Polsk.,

— wspójistnienia innych grup etnicznych,

— zró৵nicowania pokoleniowego Polonii,

— stopnia znajomoঋci j<zyka polskiego,

— warunków i mo৵liwoঋci u৵ywania j<zyka polskiego w kraju osiedlenia,

— statusu Polaków i j<zyka polskiego w danym kraju,

— aspiracji kulturalnych Polaków mieszkaj.cych za granic..

Pani profesor wyjaঋniaja tak৵e, z czego wynikaj.

ró৵nice mi<dzy polszczyzn. krajow. a t. emigracyjn.

oraz jakie odmiany j<zyka mo৵emy wyodr<bniࣀ w ঋro- dowiskach polonijnych.

W ramach tego bloku szkoleॉ nast<pna prowa- dz.ca — dr hab. Anna Seretny — zwracaja uwag< na wa৵noঋࣀ odmian kompetencji lingwistycznych, rodza- ju dziajaॉ i funkcji. To byjy warsztaty niezwykle przy- datne dla nauczycieli i uwa৵am, ৵e byjoby po৵yteczne, gdyby referaty obu paॉ mogjy si< znale৳ࣀ w cajoঋci w naszym „Asystencie”.

W poobiedniej cz<ঋci wykjadów uczestni- cy mieli okazj< dowiedzieࣀ si< m.in. o dziajalnoঋci Stowarzyszenia Oঋwiaty i Kultury Polskiej. Dzieॉ ob- Þtowaj ponadto w dodatkowe wydarzenia — w godzi- nach popojudniowych uczestnicy Kongresu pojechali do pi<knie pojo৵onego w Woli Wi<cjawskiej Domu Macierzy Polskiej, gdzie przy biesiadnym stole odby- jo si<, prowadzone przez dwoje aktorów, ucztowanie urozmaicone ৵ywymi obrazami, inscenizacjami, taॉca- mi i innymi atrakcjami.

Wzruszaj.cym prze৵yciem byjo bez w.tpienia zasadzenie d<bu Kongresu Polonii, który b<dzie rósj wঋród innych, posadzonych przez zasju৵onych ludzi.

ŵ lipca, w ostatnim dniu Kongresu, przedstawi- ciele krakowskich uczelni prezentowali oferty swoich placówek dotycz.ce ksztajcenia studentów zagranicz- nych, podawali przykjady konferencji i dorobku na- ukowego. Szczególnie interesuj.ce propozycje, a tak৵e swoje osi.gni<cia zaprezentowajy: AGH, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego oraz Biblioteka Pedagogiczna, której pracownicy zwrócili uwag< na ró৵norodne formy dziajalnoঋci skierowane do wszystkich grup wiekowych, zró৵nicowane w za- le৵noঋci od ich potrzeb.

Niew.tpliwie Kongres dostarczyj uczestnikom nowych inspiracji i bod৳ców, umo৵liwij nawi.zanie ciekawych kontaktów, zaopatrzyj ich w interesuj.ce, bardzo potrzebne wydawnictwa, wzbogacij te৵ o nie- powtarzalne prze৵ycia wywojane duchem tego stare- go, magicznego miejsca polskoঋci. Du৵. zasjug. tego spotkania, jak s.dz<, byjo tak৵e integrowanie dziaja- czy polonijnych z cajego ঋwiata i stworzenie im okazji do wymiany doঋwiadczeॉ w zakresie wprowadzania efektywniejszych form pracy we wjasnych ঋrodowi- skach. Byja to równie৵ szansa na uzyskanie informacji dotycz.cych realnych uprawnieॉ, form wsparcia, naj- nowszych przepisów zwi.zanych z organizacj. ৵ycia polonijnego.

Wyrazy uznania nale৵. si< wszystkim, którzy wnieঋli swój wkjad w organizacj< tego jak৵e wa৵nego przedsi<wzi<cia.

W

Pami.tkowe zdj<cie w Urz<dzie Miasta Krakowa

Wybory nowych wjadz Kongresu Oࢨwiaty Polonijnej

9

ŵŶ maja br. w Konsulacie RP w Nowym Jorku, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Bonisjawski dokonaj uroczystego otwarcia Lokalnego Oঋrodka Metodycznego. Partnerem w tym przedsi<- wzi<ciu jest Centrala Polskich Szkój Doksztajcaj.cych, której prezesem jest Dorota Andraka, a doradc. me- todycznym Maria Marchwiॉska. Nowojorski oঋro- dek zostaj szóst. tego typu placówk., obok Chicago, Dublina, Budapesztu, Madrytu i Sydney, na mapie po- lonijnych szkój.

Po powitaniu zebranych goঋci przez wicekon- sul Alicj< Tunk, jako pierwsza gjos zabraja dr Dorota Andraka. Obecnym na sali przybli৵yja histori<

powstania i dziajalnoঋci Centrali Polskich Szkój Doksztajcaj.cych oraz podzi<kowaja prezesowi Dariuszowi Bonisjawskiemu za inicjatyw< otwarcia Lokalnego Oঋrodka Metodycznego. Pani prezes nie kryja zadowolenia, gdy৵ jak zaznaczyja, powojanie LOM-u to wa৵ne przedsi<wzi<cie wspieraj.ce inte- gracj< szkój, nauczycieli i oঋwiaty polonijnej. Dodaja równie৵, ৵e Wschodnie Wybrze৵e posiada ogromny potencjaj, który dzi<ki nowojorskiemu oঋrodkowi na- reszcie zostanie wykorzystany.

Prezes ODN SWP Dariusz Bonisjawski podczas swojego wyst.pienia przedstawij gjówne zajo৵enia Lokalnego Oঋrodka Metodycznego. Jego rol., jak pod- kreঋlij, jest wykorzystanie mo৵liwoঋci, które istniej.

w lokalnych ঋrodowiskach nauczycielskich. Wszystko po to, aby nawzajem sobie pomagaࣀ, dzieliࣀ si< wiedz.

oraz motywowaࣀ do aktywnoঋci. Korzystaj.c z okazji, Dariusz Bonisjawski podsumowaj równie৵ pierwsz.

edycj< projektu „Przystanek Dwuj<zycznoঋࣀ”, który odbyj si< w dniach Ŵż—ŵŶ maja br. w Nowym Jorku i w New Jersey. Jak sama nazwa wskazuje, byjy to dziajania (lekcje pokazowe w szkojach, szkolenia, kon- sultacje logopedyczne, psychologiczne) maj.ce na celu promowanie dwuj<zycznoঋci wঋród polonijnych dzieci mieszkaj.cych w Ameryce.

Nast<pnie dyrektor programowa Stowarzyszenia

„Wspólnota Polska” Katarzyna Czy৵ycka opowiedziaja o projektach i programach realizowanych przez ODN SWP, sju৵.cych podnoszeniu kwaliÞkacji nauczycieli i promocji j<zyka polskiego wঋród polonijnych dzieci na cajym ঋwiecie.

Pani dyrektor poprowadzija równie৵ panel dys- kusyjny, który byj kolejnym punktem spotkania.

JUSTYNA BEREZA

W NOWYM JORKU POWSTA â LOKALNY

O ĦRODEK METODYCZNY

O ࢨrodek Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Ostródzie wspiera i promuje szkolnictwo polonijne na ca jym ࢨwiecie. Jedn. z jego inicjatyw jest powo jywanie Lokalnych Oࢨrodków Metodycznych. Ich zadaniem jest integra- cja polonijnych ࢨrodowisk nauczycielskich, wsparcie merytoryczne oraz inspira- cja do dzia jaࡥ edukacyjnych. Na ࢨwiecie istnieje juओ kilka takich placówek, do któ- rych z ochot . doj.czyliࢨmy równieओ my! Centrala Polskich Szkój Doksztajcaj.cych, skupiaj .ca szkojy Wschodniego Wybrzeओa, moओe pochwaliߚ si< nowo powstajym Lokalnym O ࢨrodkiem Metodycznym w Nowym Jorku.

HALO! TU ŚWIAT…

O

OÞcjalne podpisanie umów

10

Jego uczestnikami byli prezesi — Dorota Andraka i Dariusz Bonisjawski oraz dwie nauczycielki, któ- re otrzymajy tytuj „Polonijnego Nauczyciela Roku ŵųŴź” — Ilona Szliter-Wyziॉska, nauczycielka histo- rii ze Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Wiedniu i Justyna Bereza, nauczycielka z Akademii J<zyka Polskiego w Manchester, NJ. Zgromadzeni w Sali Lustrzanej Konsulatu goঋcie wysjuchali rozmowy na temat potrzeb polonijnych nauczycieli, roli wymiany doঋwiadczeॉ mi<dzy ঋrodowiskami polonijnymi, a tak-

৵e znaczenia nauczania historii w polskich szkojach sobotnich.

Debata spejnija funkcj< podsumowuj.c. to wa৵- ne wydarzenie. Po nim nast.pijo oÞcjalne podpisa- nie umów. Pierwsza z nich — partnerska, zostaja za- warta mi<dzy Oঋrodkiem Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” a Central.

Polskich Szkój Doksztajcaj.cych, druga — liderska—

z Mari. Marchwiॉsk., która na jej mocy zostaja dorad- c. metodycznym Lokalnego Oঋrodka Metodycznego w Nowym Jorku.

Maria Marchwiॉska, nauczycielka z Polskiej Szkojy Doksztajcaj.cej Fundacji Kulturalnej w Clark, NJ oraz prezes terenowa NJ i PA, nie kryja wzrusze- nia. „Bardzo si< ciesz<, ৵e Polska docenija nas, na- uczycieli polonijnych, nasz warsztat pracy i mo৵liwo- ঋci realizacji” — powiedziaja na wst<pie. W swoim przemówieniu podzi<kowaja za nominacj< zdobyt.

po licznych szkoleniach i kursach, które pomyঋlnie

„przeszja”, „zdaja” i dzi<ki temu „Jest!” — jak okreঋlija to Katarzyna Czy৵ycka. Wyrazy wdzi<cznoঋci skiero- waja pani Maria do rodziny i najbli৵szych przyjaciój, którzy nieustannie wspierali j. w tym niejatwym wy- zwaniu. Z radoঋci. te৵ oঋwiadczyja, ৵e teraz jako do- radca b<dzie miaja okazj< wsjuchaࣀ si< w potrzeby na- uczycieli polonijnych i stosownie do ich ৵yczeॉ b<dzie przygotowywaࣀ ró৵nego typu warsztaty czy szkole- nia. Obiecaja, ৵e dojo৵y wszelkich staraॉ, aby LOM pr<৵nie dziajaj i rozwijaj si<, ale przede wszystkim, by

spejniaj oczekiwania nauczycieli. Dodaja, ৵e b<dzie tak৵e mogja wঋród aktywnie dziajaj.cych pedagogów wyszukiwaࣀ twórcze osobowoঋci, które ch<tnie b<d.

dzieliࣀ si< swoj. wiedz., doঋwiadczeniem z innymi na- uczycielami, staj.c si< dla nich inspiracj..

Podczas uroczystego powojania Lokalnego Oঋrodka Metodycznego, oprócz przedstawicie- li Oঋrodka Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia

„Wspólnota Polska” oraz zarz.du Centrali Polskich Szkój Doksztajcaj.cych, dyrekcji i nauczycieli szkój polonij- nych, obecni byli równie৵ zaproszeni na t< okazj< go- ঋcie. Poza wicekonsul Alicj. Tunk, tak৵e Alicja Winnicki

— kurator oঋwiatowa Ŵŷ. dystryktu nowojorskiego Departamentu Edukacji, dr Iwona Korga — prezes Instytutu Józefa Pijsudskiego, Bo৵ena Kamiॉski — pre- zes CPS, Bogdan Chmielewski — prezes PSFCU oraz o. Tadeusz Liziॉczyk — kapelan CPSD. Szczególnego charakteru tej uroczystoঋci dodaj recital w wykona- niu mjodego i bardzo zdolnego pianisty Nicholasa Kaponyasa, wychowanka Kobo Music Studio.

Powojanie Lokalnego Oঋrodka Metodycznego w Nowym Jorku to niezwykle wa৵na inicjatywa.

Praca polonijnego nauczyciela wymaga merytorycz- nego przygotowania i ogromnego zaanga৵owania.

Ucz<szczanie do polskich szkój to dodatkowe zaj<cie dla naszych wychowanków, dlatego te৵, aby ch<tnie do niej przychodzili, musi byࣀ atrakcyjna w swojej for- mie. I tu rodzi si< potrzeba doskonalenia, doksztaj- cenia nas nauczycieli. Lokalny Oঋrodek Metodyczny wychodzi naprzeciw naszym oczekiwaniom.

Spotkania w ramach oঋrodka b<d. doskonaj.

okazj. do podzielenia si< wiedz., do wymiany do- ঋwiadczeॉ i do wzajemnych inspiracji. Nikt przecie৵ nie zrozumie lepiej potrzeb polonijnego nauczyciela jak drugi nauczyciel. Ogromn. wartoঋci. nowo po- wstajego LOM-u jest równie৵ fakt, ৵e tworzyࣀ go b<d. osoby wywodz.ce si< z lokalnego ঋrodowiska, które doskonale znaj. realia, problemy i wyzwania po- lonijnych szkój w naszym regionie.

D

Na uroczystoࢨci powojania LOM

Dariusz Bonisjawski, Dorota Andraka, Maria Marchwiࡥska, Anna Tracz

11 Poprzednie zjazdy nauczycieli polonijnych odbyjy

si<: w Cambridge Springs w Pensylwanii (ŴżŻŸ i ŴżŻź), Waszyngtonie, DC (ŴżżŴ), Mundelein kojo Chicago, IL (ŴżżŸ), Nowym Jorku, NY (Ŵżżź, ŵųŴŷ), Los Angeles, CA (ŵųųų), Las Vegas, NV (ŵųųŵ), Bu@alo, NY (ŵųųŷ), Houston, TX (ŵųųŹ), Bostonie, MA (ŵųųŻ), San Francisco, CA (ŵųŴų), Chicago, IL (ŵųŴŵ) i w Orlando, FL (ŵųŴŹ).

Zorganizowania cajego przedsi<wzi<cia podj<- ja si< skromna liczebnie, ale jak৵e twórcza, pr<৵na

i pejna poঋwi<cenia grupa ludzi skupionych przy Komisji Kulturalno-Oঋwiatowej „Szkoja Polska”

przy Towarzystwie Biblioteki Polskiej w Portland z Renat. Dajnowsk. na czele.

W zje৳dzie uczestniczyjo ok. Ŷųų osób, wszyscy bardzo zaanga৵owani w prac< w szkolnictwie polonij- nym, wszyscy w ró৵noraki sposób promuj.cy polskie tradycje i kultur< w swoich ঋrodowiskach. Wঋród go- ঋci byli przedstawiciele Ŵż. stanów Ameryki, skupieni w Centrali Polskich Szkój Doksztajcaj.cych w Ameryce,

ANNA TRACZ

XV ZJAZD NAUCZYCIELI

POLONIJNYCH I KOMITETÓW RODZICIELSKICH

W PORTLAND, OR

XV Zjazd Nauczycieli Polonijnych i Komitetów Rodzicielskich odby j si< w dniach 25—28 maja 2018 roku w Portland, Oregon, w przepi <knym miejscu na ziemi, gdzie PacyÞk spotyka si < z rzek. Kolumbi., a Góry Kaskadowe otaczaj. hory- zont. Nad tegorocznym zjazdem honorowy patronat obj <ja Pierwsza Dama RP Agata Kornhauser-Duda.

HALO! TU ŚWIAT…

P

Zarz.d CPSD z pani. minister A. Zalewsk., fot. Z. Zajusiࡥski

12

Zrzeszeniu Nauczycieli Polskich z Chicago, w Forum Nauczycieli Polonijnych Zachodniego Wybrze৵a, de- legaci Kongresu Oঋwiaty Polonijnej, Konsulatu RP w Los Angeles oraz pedagodzy i goঋcie z Kanady, Irlandii i Polski.

Przybyli równie৵ reprezentanci Ministerstwa Edukacji Narodowej z minister Ann. Zalewsk., Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, wykjadowcy z Uniwersytetu ࡆl.skiego, Uniwersytetu Muzycznego z Warszawy, Uniwersytetu Warszawskiego, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Mikojaja Kopernika w Toruniu oraz Szkojy J<zyka Polskiego GLOSSA.

Gjównymi tematami Zjazdu byjy: „Sto lat Niepodlegjoঋci Polski” oraz „Szkoja polska twórcza i z inicjatyw.”. XV Zjazd byj znacz.cym wydarzeniem kulturalnym i oঋwiatowym. Zaplanowane przez orga- nizatorów interesuj.ce wykjady, warsztaty artystycz- ne, dyskusje panelowe oraz szkolenia, które prowa- dzili doঋwiadczeni pedagodzy z Polski i ze Stanów Zjednoczonych, odbywajy si< w blokach przezna- czonych dla nauczycieli ucz.cych w ró৵nych grupach wiekowych, osób odpowiedzialnych za zarz.dzanie szkojami polonijnymi, instruktorów harcerstwa i ka- techetów.

Rok ŵųŴŻ jest szczególnym czasem i zarazem wspaniaj. okazj. do pokazania patriotyzmu, polskiej to৵samoঋci i dumy narodowej wszystkich Polaków na obczy৳nie ludziom innych narodowoঋci. Z racji przy- padaj.cej rocznicy stulecia odzyskania przez Polsk<

niepodlegjoঋci organizatorzy przygotowali konkurs na najciekawsz. lekcj< historii pt. „Stulecie niepodlegjoঋci Polski”. Nagrody za interesuj.ce konspekty, ufundowa- ne m.in. przez konsula RP w Los Angeles, wr<czyja na bankiecie grupie ŷ nauczycieli posej Joanna Fabisiak.

Wঋród nagrodzonych znalazjy si< nauczycielki z NJ i PA: Justyna Bereza z Akademii J<zyka Polskiego i Anna Dr<৵ek ze Szkojy Ogniwo. Organizatorzy wyró৵nili po- nadto wszystkie nadesjane prace. Spotkanie pozwo- lijo te৵ na wyró৵nienie przez prezes Fundacji „ࡆwiat na Tak”, posej Joann< Fabisiak, najlepszych konspek- tów lekcji o niepodlegjoঋci pt. „Rok ŴżŴŻ — spejnione marzenia pokoleॉ”. Wঋród prac nadesjanych z cajego ঋwiata II miejsce zaj<ja jedyna przedstawicielka USA Justyna Bereza z AJP w Manchester.

Zjazd rozpocz.j si< oÞcjalnie w pi.tek wieczorem wykjadem prof. Jana Wiktora Sienkiewicza przedsta- wiaj.cym „Drogi do niepodlegjoঋci Polski”, uroczyst.

kolacj. oraz wyst<pem lokalnego chóru z Portland.

Pejen wra৵eॉ wieczór zakoॉczyj si< dobrze po pój- nocy Polskim Maratonem Artystycznym Muzylek Moni. Sobota wypejniona byja zaj<ciami i wykjadami, w czasie których ka৵dy uczestnik z pewnoঋci. zna- lazj dla siebie coঋ, co go zainteresowajo i zainspiro- wajo do dalszej twórczej pracy. Byjy zaj<cia interak- tywne, z edukacji z wyobra৳ni., warsztaty promuj.ce i aktywizuj.ce prac< z dzieࣀmi dwuj<zycznymi, ofer- ty edukacyjne IPN, prezentacje i dyskusje dotycz.ce egzaminów z j<zyka polskiego, zaj<cia Þlmowe, prze- gl.dy osi.gni<ࣀ lokalnych oঋrodkach metodycznych oraz doradztwa metodycznego na ঋwiecie, omawiano propedeutyk< problemów oঋwiaty polonijnej w ró৵- nych krajach, zagadnienia katechetyczne, a wszystko to wzbogacone zostajo ró৵norodnymi zaj<ciami arty- stycznymi i tanecznymi.

Mount Hood fot. K. Ziójkowska

Symboliczne karykatury

autorstwa R. Drucha wr<czone na pami.tk< Annie

Zalewskiej, Dorocie Andrace i Renacie Dajnowskiej

13 Nale৵y podkreঋliࣀ, ৵e nauczyciele szkój polonij-

nych skupionych w CPSD mocno zaanga৵owali si<

w przygotowanie i prowadzenie warsztatów. Wঋród nich trzeba wymieniࣀ osoby szczególnie aktywne: dr Dorot< Andrak<, dr. Krzysztofa Gospodarca, Ann<

Tracz, Justyn< Berez< i Sylwi< Wadach-Kloczkowsk., Punktem kulminacyjnym byjy spotkania z mini- ster Ann. Zalewsk., podczas których przedstawiano oczekiwania nauczycieli oraz mo৵liwoঋci ich reali- zacji, dyskutowano na temat proponowanej ustawy dotycz.cej nauczycieli polonijnych wracaj.cych do Polski oraz prezentowano projekty wspójpracy szkój w Polsce ze szkojami polonijnymi w USA, czego przy- kjadem mo৵e byࣀ projekt „Rodzina Polonijna”, realizo- wany ju৵ w br. przez CPSD w Ameryce.

Tradycyjn. cz<ঋci. ka৵dej konferencji nauczycieli polonijnych jest uroczysty bankiet. Nie zabrakjo wi<c ciekawego i jak৵e wymownego programu artystycz- nego w wykonaniu uczniów, nauczycieli i rodziców

z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz ks.

Konstanty Pruszyॉski z FiladelÞi. Jak powiedziaj ks. Piotr, po raz pierwszy od ŴŴŴ lat istnienia paraÞi a৵ tyle osób brajo udziaj w jednej mszy. Wspólna modli- twa i ঋpiew zbli৵yjy nas wszystkich jeszcze bardziej.

Bezpoঋrednio po Mszy ঋw. uczestnicy cz<sto- wali si< kaw. i domowym ciastem w Polskim Domu Narodowym oraz w sali pod koঋciojem, a nast<pnie odwiedzili lokaln. polsk. bibliotek<. Tu po raz kolej- ny wszyscy odczuli polsk. goঋcinnoঋࣀ, otwarte serca i radoঋࣀ z pobytu wঋród Polonii w Portland. Dalsza cz<ঋࣀ dnia upjyn<ja na relaksuj.cej wycieczce stat- kiem po rzece Kolumbia, która pozwolija poznaࣀ wy- j.tkowe zak.tki przyrody, pokazaja, w jaki sposób wielu mieszkaॉców obcuje z natur., jak sp<dza wolny czas, oddaj.c si< wodnym szaleॉstwom typu windsur- Þng, kitesurÞng itp. Zwieॉczeniem dnia byj przejazd autokarem na uঋpiony wulkan, gór< Mt. Hood, gdzie na wysokoঋci ponad Ŵźųų m n.p.m., w przepi<knym schronisku górskim, goঋcie zjedli pyszny obiad, mieli mo৵liwoঋࣀ pospacerowaࣀ, zrobiࣀ pami.tkowe zdj<cia oraz podziwiaࣀ narciarzy, którzy przez cajy rok mog.

korzystaࣀ tutaj z zimowych sportów.

W poniedziajek, ŵŻ maja, przed pojudniem oÞ- cjalnie zakoॉczono XV Zjazd. Udziaj wielu z nas byj dowodem na to, ৵e szkolnictwo polonijne w Stanach Zjednoczonych pr<৵nie dziaja i kultywuje trady- cje przekazywania kolejnym mjodym pokoleniom Polaków naszej historii i bogactwa ojczystego j<zy- ka. Zjazd stworzyj równie৵ okazj< do podzielenia si<

doঋwiadczeniami, nawi.zania kontaktów z placówka- mi dydaktycznymi w Polsce i polonijnymi w Ameryce, a tak৵e do zapoznania si< z nowoঋciami wydawniczy- mi i medialnymi.

Wyrazy uznania spjyn<jy z wielu oঋrodków dla kwartalnika Centrali „Asystenta” i zespoju redakcyj- nego z redaktor Renat. Jujk. na czele.

Spotykamy si< za dwa lata w Toronto w Kanadzie na XVI Konferencji.

Do zobaczenia!

szkojy w Portland, którzy zaprezentowali wi.zank<

taॉców ludowych i nowoczesne ukjady choreogra- Þczne. Byjy wzajemne podzi<kowania i skromne pa- mi.tki, ciepje sjowa i zapewnienia o dalszej wspój- pracy, towarzyskie rozmowy i integracja wszystkich obecnych ambasadorów j<zyka polskiego, historii i kultury polskiej na emigracji, a potem gor.ce taॉ- ce i ঋpiewy przy muzyce orkiestry Yazda. To wszystko na zawsze pozostanie w pami<ci wielu z nas. Warto wspomnieࣀ o wyrazach wdzi<cznoঋci przekazanych rodzinie szkój polonijnych Centrali przez dyr. Hann<

Tomaszkiewicz z Houston, TX. Fundusze zebrane w kwocie prawie ҬŴŴ,ųųų zostajy przeznaczone dla najbardziej poszkodowanych przez huragan Harvey (wrzesieॉ ŵųŴź roku) polskich rodzin skupionych przy Szkole Polskiej im. Mikojaja Kopernika w Houston.

Trzeci dzieॉ zjazdu rozpocz<liঋmy Msz. ঋw.

w paraÞi ঋw. Stanisjawa w Portland, któr. celebro- waj proboszcz ks. Piotr Dzikowski. Wraz z nim msz<

koncelebrowali m.in. ks. dr hab. Jarosjaw J<czeॉ

HALO! TU ŚWIAT…

Panel „Dyrektor — nauczyciel, wspójpraca zespojowa”

prowadzony przez dr D. Andrak<, fot. A. Tracz

Warsztaty i spotkanie z posej J. Fabisiak, fot. A. Tracz

14

„Jest to grupa mjodzie৵y, która skoॉczyja dwie szkojy, zdaja wszystkie kwaliÞkacyjne egzaminy SAT, AP, polonijn. matur<, niektórzy z nich równie৵ eg- zamin certyÞkacyjny z j<zyka polskiego jako obcego oraz zostaja przyj<ta na uczelni< wjasnego wyboru”

— powiedziaja Alicja Jachna, przewodnicz.ca Komisji Stypendialnej od momentu jej powojania. Na uro- czystoঋci obecni byli honorowi goঋcie: wicekonsul RP w Nowym Jorku Mateusz Gmura, przedstawiciel- ki Rady Dyrektorów Polsko-Sjowiaॉskiej Federalnej

Unii Kredytowej Majgorzata Gradzki i dr Iwona Korga, nauczyciele i rodzice.

Zadaniem Komisji Stypendialnej w skjadzie:

Alicja Jachna, Anna Tracz, Ewa Zajusiॉska, Danuta Rasztubowicz, Agnieszka Pogorzelska, Elizabeth Laskowski, Waldemar Rakowicz, byjo ocenienie po- daॉ wedjug ustalonych kryteriów, takich jak: dobre oceny w szkole polskiej i amerykaॉskiej, zaanga৵owa- nie w ৵ycie Polonii oraz ocena pracy pisemnej na je- den z dwóch podanych tematów:

ƈ. Rozwiॉ myঋl Paderewskiego: „Nie zginie Polska, nie zginie! Lecz ৵yࣀ b<dzie po wieki wieków w po- t<dze i chwale. Dla was, dla nas i cajej ludzkoঋci”.

Ɖ. Krytyczny wpjyw otoczenia i zwi.zków z lud৳mi na rozwój Twojej osobowoঋci i to৵samoঋci.

BO࢓ENA MAHMOUD

STYPENDIA CENTRALI POLSKICH SZKÓ â DOKSZTA âACAJčCYCH 2018

„Dzisiaj, ju ओ mog< powiedzieߚ tradycyjnie, bo od oࢨmiu lat spotykamy si<, aby absolwentom szkó j polonijnych wr<czyߚ stypendia. To wielki zaszczyt i honor móc stan.ߚ przed Wami i po- gratulowa ߚ Wam wszystkich osi.gni<ߚ w piel<gnowaniu j<zyka polskiego, Waszej postawy, Wa- szych dojrza jych planów na przyszjoࢨߚ. Wspinajcie si< na wyओyny kaओdego dnia, pod.ओajcie ࢨla- dami wielkich postaci, ale d .ओ.c do zamierzonego celu, pami<tajcie o zasadach etyki i b.dऑcie wzorem do na ࢨladowania dla innych” — takimi sjowami 25 czerwca 2018 roku prezes CPSD dr Dorota Andraka przywita ja 27 laureatów stypendium CPSD w gjównej siedzibie Polsko-Sjo-

wia ࡥskiej Federalnej Unii Kredytowej na Brooklynie.

Goࢨcie honorowi:

wicekonsul RP Mateusz Gmura, Majgorzata Gradzki, dr Iwona Korga

Angelika Tracz — Akademia J<zyka Polskiego, Manchester, NJ

Z

15

HALO! TU CENTRALA...

Julia Ksi.ओek — PSD im Gniazda 946 Sokojów Polskich, Manville, NJ

Zdaniem pani Jachny myঋli zawarte w esejach byjy wyrazem dojrzajoঋci, ch<ci poznania i siebie, i wydarzeॉ historycznych, a tak৵e dowodem na pi<k- n. i oÞarn. prac< nauczycieli, dyrektorów szkój, rodzi- ców i cz<sto dziadków.

Przykjadem wnikliwoঋci bohaterów wieczoru mog. byࣀ te৵ przemyঋlenia Olivii Katan, absolwentki PSD im. gen. Kazimierza Pujaskiego na Brooklynie, NY, na temat sjów Jana Pawja II: „Musicie od sie- bie wymagaࣀ, nawet je৵eli inni od was nie wymaga- li”, którymi podzielija si< ze wszystkimi zebranymi na sali: „Zgadzam si< z tymi sjowami, bowiem ka৵dy musi od siebie wymagaࣀ, poniewa৵ tylko my jeste- ঋmy odpowiedzialni za samych siebie i swoje czyny.

S

Czjowiek rozwija si< przez caje ৵ycie, pod warun- kiem, ৵e od siebie wymaga i stawia sobie cele, do których d.৵y”.

I tego nale৵y ৵yczyࣀ wszystkim tegorocznym sty- pendystom — osi.gni<cia zamierzonych celów i wy- trwajoঋci w drodze do nich, bo jak to pi<knie podsu- mowaja Alicja Jachna: „do sukcesu nie ma windy i tylko ঋmiajy krok za krokiem doprowadzi nas do celu”.

Stypendyঋci CPSD ŵųŴŻ:

— Szkoja J<zyka i Kultury Polskiej im. Jana Pawja II, Maspeth, NJ: Amelia Gawrysiak, Marcin Hajduczek, Julia Izak, Julia Klepadjo, Nicol Swiatkowski, Thomas Wojtal

— Polska Szkoja Jagiellonów, Passaic, NJ: Karolina Lokaj

— PSD im. bj. ks. Jerzego Popiejuszki, Derby, CT:

Natalia Kozdra, Magdalena Dutkowska

— PSD im. gen. Kazimierza Pujaskiego, Brooklyn, NY: Michaj Idzik, Olivia Katan, Marta Karpinski

— PSD im. Mikojaja Kopernika, Mahwah, NJ: Izabela Zawartka

— PSD Fundacji Kulturalnej w Clark, NJ: Natalia Sokolnicki

— PSD „Ogniwo”, Trenton, NJ: Samanta Bryk

— PSD im. gen. Kazimierza Pujaskiego, Hackensack, NJ: Pawej Sliwinski

— Akademia J<zyka Polskiego, Manchester, NJ:

Angelika Tracz

— PSD im. Gniazda żŷŹ Sokojów Polskich, Manville, NJ: Patricia Kojodziejski, Filip Maziarz, Anna Peczak, Klaudia Smutek, Julia Ksi.৵ek

— Szkoja J<zyka i Kultury Polskiej im. Jana Pawja II, Bridgeport, CT: Alexandra Kalicki, Dominika Michnik

— PSD im. ঋw. Stanisjawa Kostki, GarÞeld, NJ: Marta Cyrkla@, Mateusz Walicki, Paulina Walicka.

Stypendyࢨci, czjonkowie Komisji Stypendialnej, zarz.d CPSD, goࢨcie honorowi

16

Hej, hej, hej Mazury!

Zobacz z nami wielki cud natury, Razem, razem, krok po kroku, Przemierzymy je w tym roku.

Hej, hej, hej Mazury!

ŵ lipca ŷŵ-osobowa grupa polonijnych uczniów wyruszyja na djugo oczekiwany podbój magicznej krainy Warmii i Mazur. Na kolonie zorganizowane przez Fundacj< na rzecz Wspierania Rozwoju Szkój

ANETA MATYSZCZYK

KOLONIE SZLAKIEM MAZURSKIEJ PRZYRODY

I HISTORII — UKTA 2018

Polaków z Zakonem Krzy৵ackim, tereny j.cz.ce si<

z I wojn. ঋwiatow., w tym z odzyskaniem niepod- legjoঋci, oraz z II wojn. ঋwiatow.. I tak przemie- rzaj.c Mazury, koloniঋci zobaczyli zamek krzy৵acki w K<trzynie. W zachodniej cz<ঋci Gi৵ycka zwiedzi- li twierdz< Boyen, zbudowan. w latach ŴŻŷŷ—ŴŻŸŹ z rozkazu króla Fryderyka Wilhelma IV. Dzi<ki ogrom- nej wiedzy przewodniczki — pani Moniki Cwaliॉskiej, ka৵dy poznaj wielu interesuj.cych faktów, mi<dzy innymi to, ৵e twierdza przygotowana byja dla zajogi

Polonijnych zakwaliÞkowajo si< ŶŹ uczniów ze szkój polonijnych w Stanach Zjednoczonych oraz po dwo- je dzieci z Kanady, Norwegii i Irlandii. Trwajy one od ŵ do Ŵŷ lipca. Mjodzie৵ zamieszkaja na terenie oঋrodka wypoczynkowego PTTK w Ukcie. Obóz zostaj sÞnan- sowany ze ঋrodków publicznych — z Kancelarii Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, które Fundacja pozyskaja w ramach konkursu „Wspójpraca z Poloni. i Polakami za granic. w ŵųŴŻ roku”.

Tematem przewodnim kolonii byjy ঋcie৵ki histo- rii — obejmowajy one miejsca zwi.zane z walkami

T

Spjyw kajakowy na trasie Krutyࡥ

— Ukta