Hiszpania trzech kultur
Charakterystyka pojęcia
• „Hiszpania trzech kultur”
- pojęcie określające położenie polityczno-społeczne Półwyspu Iberyjskiego w okresie średniowiecza.
- Akcentuje występowanie, hegemonię i zależności pomiędzy występującymi kulturami – chrześcijańską, żydowską i muzułmańską.
Systematyka stosowania pojęcia może odnosić się bezpośrednio do faktów i przemian historycznych, jak również do późniejszych konsekwencji kulturowych, wzajemnych wpływów stylowych i tendencji w sztuce.
Współcześnie mieszanka kulturowa jest wciąż bardzo żywa. Wiele regionalnych obyczajów, praktyk w
zdobnictwie, ornamentyce wskazuje na obecność tych
trzech kultur.
Rys historyczny
• Aby zrozumieć hiszpańskie zależności kulturowe niezbędna jest odpowiedź na pytanie jaką drogą przybyły na Półwysep Iberyjski.
1. Chrześcijanie w Hiszpanii.
- w Starożytności Półwysep Iberyjski był częścią cesarstwa Rzymskiego. Gdy chrześcijaństwo staje się religią panującą, prowincje iberyjskie automatycznie wchodzą w skład terenów chrześcijańskich.
2. Muzułmanie w Hiszpanii.
- W VIII kalifat podbija znaczną część ziem całego Półwyspu. Władza nie była scentralizowana, często ulegała zmianie, najazdy były falowe.
W wieku X obserwujemy rozpad hegemonii arabskiej, Półwysep rozbity jest na wiele jednostek administracyjnych, zarówno chrześcijańskich, żydowskich i muzułmańskich.
Dopiero w XV w król Ferdynand Aragoński i jego żona Izabela Kastylijska ostatecznie przejmują władzę w Hiszpanii.
3. Żydzi w Hiszpanii.
- Sefardyjczycy, czyli Żydzi zamieszkujący Półwysep Iberyjski od starożytności byli częścią społeczeństwa. Złoty wiek kultury żydowskiej w Hiszpanii datujemy na wiek VIII i IX, okres ekspansji i tolerancji judaizmu na tym terenie geograficznym. W
wieku X sytuacja zmienia się i Żydzi są prześladowani przez muzułmanów. W XV wieku na mocy Edyktu z Alhambry ludność żydowska jest wygnana z Hiszpanii.
