Opracowała Ewa Borgosz
Trudne postawy rodziców wobec dziecka Problem: zaniedbywanie spraw dziecka
Objawy:
• niezaspokojenie biologicznych potrzeb dziecka (takie dzieci łatwo rozpoznać: drobniejsza budowa, niższy wzrost, często bywają brudne, nie mają książek i przyborów, przychodzą do szkoły głodne i niewyspane)
• zaniedbywane psychicznie
• zaniedbywanie emocjonalne Reakcja nauczycielki:
Empatyczna rozmowa:
wyrażenie troski o dziecko,
nazwanie faktów, obserwacji,
pokazanie konsekwencji,
określenie oczekiwań.
„Martwię się o Piotra. Zauważyłam/em, że zdarza mu się przyjść do szkoły w brudnym ubraniu, czasami jest nieumyty. Obawiam się, że inne osoby też zwracają na to uwagę. Chciałabym, żebyśmy o tym porozmawiali i znaleźli wspólnie rozwiązanie.”
„Martwię się o Kasię, Zauważyłam, że często nie ma ze sobą drugiego śniadania. Niepokoi mnie to, że wygląda na zmęczonego i zasypia w czasie lekcji. Czy pani obserwuje to również w domu?”
„Wydaje mi się, że Krysia potrzebuje więcej uwagi z pani strony. Ona bardzo się stara, żeby pani była z niej zadowolona, naprawdę ciężko pracuje i robi coraz większe postępy. Boje się, że bez pani wsparcia straci zapał. Bardzo jest jej potrzebna pewność, że pani na niej zależy”.
Problem: nadopiekuńczość
Objawy:
• wyręczanie dziecka w codziennych czynnościach,
• odrabianie lekcji nie z dzieckiem za dziecko
• pozwalanie na opuszczanie zajęć szkolnych bez istotnego powodu
• bezwzględna wiara w informacje uzyskane od dziecka Reakcja nauczycielki:
Uświadomienie rodzicom zagrożeń:
opóźnienia w nabywaniu przez dziecko nowych umiejętności,
hamowanie rozwoju emocjonalnego i społecznego,
brak poczucia własnej wartości (adekwatnej samooceny)
wzmocnienie egocentryzmu.
Pokazanie rodzicom, że źródłem satysfakcji i radości mogą być dla nich postępy dziecka, jego samodzielność:
„Może pani być dumna ze swojego syna – dziś Michał najszybciej ze wszystkich dzieci przebrał się na w-f i bardzo ładnie poskładał swoje ubranie! Był bardzo zadowolony z siebie”.
„Widzę, że starają się państwo chronić Kasię i pomagać jej. Doskonale to rozumiem, jednak zastanawiam się, czy nie traci ona przez to możliwości zdobycia pewnych doświadczeń ważnych dla jej rozwoju. Zupełnie naturalne jest, że kochający rodzice pragną ustrzec swoje dzieci przed niepowodzeniami i ochronić przed zagrożeniami. Nie ma w tym nic złego, jednak czasami nadmiar opieki, ochrony nie pozwala dziecku zdobyć umiejętności, które będą mu bardzo potrzebne w dalszym życiu”.
Problem: perfekcjonizm rodziców
Objawy:
• nadmierne wymagania wobec dziecka i szkoły,
• planowanie czasu dziecka,
• planowanie przyszłości dziecka,
• brak realizmu w ocenie możliwości i predyspozycji dziecka,
• zmuszanie dziecka do robienia czegoś, co jest dla niego za trudne, zbyt męczące, nieinteresujące, a często nawet przekracza jego możliwości.
Reakcja nauczycielki:
Uświadomienie rodzicom skutków:
frustracja dziecka,
obniżenie poczucia własnej wartości,
przewrażliwienie,
problemy z koncentracją,
spadek poziomu osiągnięć.
„Zauważyłem, że Damian bardzo się denerwuje podczas klasówek i odpowiedzi przy tablicy. Popełnia wtedy więcej błędów, niż gdy rozwiązuje zadania samodzielnie w zeszycie”.
„Niepokoi mnie to, że Marysia nie cieszy się ze swoich osiągnięć. Na przykład rozpłakała się wczoraj, gdy ktoś dostał lepszy stopień z dyktanda od niej, a przecież dostała szóstkę z minusem. Może potrzebuje więcej pochwał z państwa strony?”
„Wiem, że pan przywiązuje dużą wagę do wykształcenia Michała. Doceniam to i szanuję. Wydaje mi się jednak, że tak duża liczba dodatkowych zajęć nadmiernie go obciąża. Michał sprawia wrażenie przemęczonego”.
