R O C Z N I K I G L E B O Z N A W C Z E T . X I V , Z . 1, W A R S Z A W A 1964
SATURNIN BOROWIEC
GLEBY UPRAW N E
O M O R FO LO G II Z B L IŻ O N E J DO GLEB BIELICO W YCH W YTW ORZONE Z UTW ORÓW PY ŁOW YCH PY R Z Y CKIEGO
PL E JS T O C E Ń SK IE G O ZA STO ISK A W ODNEGO
Katedra G leboznawstw a WSR Szczecin
O bszar byłego pyrzyckiego plejstoceńskiego zastoiska w odnego znan y je s t przed e w szystkim jako te re n w y stęp o w an ia tzw . czarnych ziem p y - rzy ck ich [1, 2, 3, 7].
P ra ce k arto g rafic z n e zw iązane z w yk o n an iem m apy gleb Polski w sk ali 1 : 300 000 oraz dalsze b ad an ia doprow adziły do u jaw n ie n ia na ty m tere n ie rów n ież gleb b ru n a tn y c h [1, 2, 3, 6, 10, 14].
Szczegółowe b ad an ia a u to ra na ty m tere n ie doprow adziły nieoczeki w anie do w y k ry cia, obok w sp om nianych już czarn ych ziem i gleb b r u n atn y ch , gleb o m orfologii zbliżonej do m orfologii gleb bielicow ych.
W spom niane gleby w y stę p u ją głów nie na północny w schód od m ie j scowości B arn im w te re n ie płaskim lub łagodnie sfalow anym . Z n a jd u ją się one poza zasięgiem o ddziaływ ania wód g ru n to w y ch (woda poniżej
5— 6 m). P o siad ają one w y raźn ie odcięte jasnoszare poziom y a k u m u la
cyjne, zaw ierające około Г°/о próchnicy, pod k tó ry m i w y stę p u ją biaław e lub żółtaw e poziom y w y m yw ania, sięgające do głębokości około 50 cm oraz w y raźn ie zaznaczone poziom y w y m y w an ia (do głębokości około 80 cm), pod k tó ry m i w y stę p u je sk ała m acierzy sta lub podłoże.
S kałą m acierzy stą ty ch gleb są u tw o ry pyłow e, zaw ierające w ęglan w apnia, podścielone — w m iarę zbliżania się k u obrzeżom byłego zastois ka — m a te ria łe m zw ałow ym , najczęściej gliną lub piaskiem zw ałow ym ,
rów nież zasobnym i w C a C 03 (tab. 2).
W łaściw ości om aw ianych gleb p rzed staw iam y na przykładzie dwóch ty p o w ych dla tego o b szaru p ro fili glebow ych.
54 S. Borowiec
Skład granulometryczny gleb pseudobielicowych Size d i s t r i b u t i o n of s o i l p a r t i c l e s in pseudopodsols p r o fi l u P rofile Nr. Poziom i głębokość Horizon and depth cm
Procentowa zawartość cz ąstek o śred ni cy w mm - F ra c tio n percentage Çf mm
> 1 , 0 1 , 0 -0 , 1 0 , 1-0, 05 0 , 0 5 -0 ,-0 2 0 , 02-0 ,02-0 02-0 6 0 , 006-0 ,006-0 006-0 2 < 0,0 02 1 , 0-0 , 1 0 , 1-0, 0 2 < 0 , 0 2 68 0-26 2 , 8 2 31 49 3 12 3 2 80 18 A2 26 -50 0 , 0 1 30 45 5 14 5 1 75 24 В 50 -80 0 , 0 2 30 34 6 11 17 2 64 34 С 80-10 0 0 , 0 2 29 38 7 16 8 2 67 31 67 A-L 0-26 0 , 0 3 43 42 3 8 1 3 85 12 Az 26-40 0 , 0 3 33 40 12 1 11 3 73 24 В 60 -80 0 , 0 3 30 31 10 12 14 3 61 36 D 85-10 0 6 , 9 52 14 8 7 10 9 52 22 26 T a b e l a 2
Niektó re właściwości chemiczne gl eb pseudobielicowych Some chemical p r o p e r t i e s of pseudopodsols
Nr p r o f il u Pro fi le Nr. Poziom i głę bo ko ś ć Horizon and depth
cm Humus % рн к2о P2°5 CaCO^ % in H2° i n - C l g le b y - s o i lmg/1 0 0 g 68 A-l 0-26 1, 0 1 7 , 6 7 , 1 2 ,3 20 , 5 0 , 0 A2 26-50 0,3 8 7 , 1 6 , 8 2 , 8 2 ,4 0 , 0 В 50-80 7 , 4 6 , 6 5 , 8 2 , 6 0 , 0 С 80-100 7 , 3 7 , 2 5 , 0 2 , 8 2 , 8 67 Ax 0-26 1,0 9 7 , 1 6 , 5 4 , 5 5 , 6 0 , 0 A3 26-40 0 ,2 9 7 ,5 6 , 5 3 , 0 1 ,0 0 , 0 В 60- 80 6 , 9 6 , 3 8 , 0 2 , 7 0 , 0 D 85-100 7 , 7 7 , 0 3 , 8 0 , 9 13 ,2 T a b e l a 3 Zawartość nie k tó ry c h składników w cz ęścia ch zi em ist ych i w f r a k c j i i l a s t e j gleb
pseudobielicowych w procentach
p e r c e n t u a l conte nt of some c o n s t it u e n s in s o i l p a r t s and the f i n e -s a n d and s i l t f r a c t i o n s of the pseudopodsols Nr pro f i l u Pro f i l e Nr. Głę bokość Depth cm C zęś ci z i e m i s t e S o i l p ar ts Frakcja i l a s t a Fi ne -sa n d and s i l t f r a c t i o n s
S i 0 2 R2°3 Fe20j AI2O3 CaO MgO S i 0 2 R2°3 2^5 a i 2o3 CaO ŁigO
68 0-26 8 9 , 2 7 , 6 1 , 7 5 , 9 0 , 6 0 , 2 5 9 , 0 2 8 , 0 7 ,6 2 0 ,4 1 , 1 0 , 8 26-50 8 5 , 7 9 , 7 1 , 9 7,7 0 , 8 0, 3 6 8 , 0 1 9 ,2 7 , 1 1 2 , 1 0 , 9 0 , 7 50 -80 8 1 , 8 12,7 3 , 9 8 , 8 1 , 1 0 ,3 4 3 , 1 3 4 , 8 1 3, 2 2 1 , 6 0 , 8 0 , 7 80-100 8 4 ,7 1 1 ,0 3 , 4 7, 7 1 , 7 0 , 5 6 3, 5 2 9 , 6 1 2 , 1 17 ,5 0 , 7 0 , 6 67 0-26 8 9 , 6 8 , 0 2 , 4 5 , 7 0 , 6 0 , 2 3 8 , 8 17,2 6 , 4 1 0 , 7 0 , 8 0 , 4 26-40 90 ,3 6 , 7 2 , 7 4 , 1 0 , 8 0 , 4 5 6 ,3 2 7 ,8 7 ,5 20,3 0 ,7 0 , 7 6 О-8 О 8 2 , 5 1 3 , 0 8 , 0 5 , 0 1 , 0 0 , 5 6 6 , 1 2 6 , 6 1 0 ,4 1 6 , 2 0 , 7 0 , 7 85-100 8 3 , 7 1 0 , 6 3 , 2 7,4 4 , 6 0 , 5 6 8 ,9 2 1 , 0 1 0 , 0 1 1 , 0 9 , 9 0 , 7
Studia nad pyrzyckim i utw oram i pyłow ym i 55
Ja k ’ w y n ik a z analiz sk ład u m echanicznego (tab. 1), w spom niane u tw o r y pyłow e za w iera ją 60— 70% pyłu, z nieznaczną na ogół przew agą p y łu drobnego, oraz 30— 35<Vo części spław ialnych.
Pionow e zróżnicow anie składu m echanicznego w skazuje na silne zubo żenie we fra k c ję iłu, a zwłaszcza iłu koloidalnego, poziom ów A oraz w zbogacenie w tę fra k c ję poziom ów B. Poziom y A zaw ierają n ato m iast w ięcej p y łu drobnego.
A lkaliczny odczyn ty ch gleb zw iązany jest z częstym ich w ap n ow a niem , u w a ru n k o w a n y m bliskością cu kro w n i w K luczew ie, a ty m sam ym i w apna defekacyjnego.
W yniki oznaczenia w stopach zaw artości krzem ionki, glinu, żelaza, w ap nia i m agn ezu w częściach ziem istych b ad an y ch gleb w sk azu ją (tab. 3),
że poziom y A zaw ierają w ięcej S i 02 w p o ró w n an iu z poziom am i В oraz
m n ie j pozostałych składników .
W zbliżony sposób u k ład a ją się rozm ieszczenie S i 02 i p ó łto ratlen k ó w
w e fra k c ji ilastej p ro filu 6 8. W p ro filu 69 nie u k ład a ją się one w ta k praw idło w y sposób.
W y raźniejsze odbicie z n a jd u je te n u k ład w tab. 4. W ynika z niej w y raźn ie, że stosunki S i02 : A120 3, S i 02: F e203 i S i02 : R203 części ziem i sty ch są znacznie szersze w poziom ach A obu p rzytoczonych profili w po ró w n a n iu z poziom am i B. N ato m iast stosunki te obliczone dla fra k c ji ila ste j u k ład a ją się w obu profilach różnie. W p ro filu 67 są one zbliżone do siebie w poszczególnych poziom ach, n ato m iast w p ro filu 65 są one, podobnie jak dla części ziem istych, szersze w poziom ach A i węższe w poziom ie B.
Szczególnie dobitnie, w sposób poniekąd sy n tety czny, o b razu je to
tab. 5, z k tó re j w ynika, że stosunki S i 02 do p ó łto ratlen k ó w we fra k c ji
ila ste j poziom ów A do В p ro filu 68 znacznie p rzek raczają 1, podczas gdy
dla p ro filu 67 o scy lu ją w okół tej w ielkości.
Szczególnie w ysoka w arto ść tzw . w spółczynnika przem ieszczenia iłu w poziom ie A x p ro filu 67 w y d aje się być re z u lta te m nie tylko przem iesz czenia iłu koloidalnego w głąb profilu, lecz rów nież pow ierzchniow ego, gdyż p ro fil znajdow ał się na łagodnym skłonie. B adania przeprow adzone na te re n ie woj. szczecińskiego [5] w ykazały, że już przy niew ielkich n a chy leniach n a stę p u je dość znaczne w y p łu k an ie cząstek koloidalnych z po ziom ów u p raw n y ch .
J a k w y nik a z dotychczasow ych rozw ażań, oba profile pom im o zbli żonej m orfologii różnią się dość w y raźn ie składem chem icznym fra k c ji ila ste j. G leby tak ie są nazyw ane w różnych k ra ja c h różnie i zaliczane do różn ych typ ó w glebow ych. P rzeg ląd lite ra tu ry zagranicznej dotyczącej tego zagadnienia został przez nas podany w P rzeg lądzie G eograficznym 14] i nie będziem y go w ty m m iejscu pow tarzali.
56 S. Borow iec
T a b e l a 4
Stosunki procentowe i molekularne krzemionki do półtoratlenków w częściach ziem istych i we fr a k c ji ila e t e j
Percentual and molecular e ilic a /se s q u io x id e r a tio s in the s o i l parts and the fine-sand and s i l t fr a c tio n s
Nr Głę
Stosunek procentowy
P e r c en tu a l r a t i o Stosunek molekularny Molecular r a t i o
pro f i l u Pro bokość Depth c z ę ś c i z i e m i s t e s o i l p a r ts s a n d - s i l t f r a c t i o n sfr ak c ja i l a s t a c z ę ś c i z i e m i s t e s o i l p a r ts s a n d - s i l t f r a c t i o n sfr a k c ja i l a s t a f i l e Nr. cm SiÛ2 r2°3 SiÛ2 Fe203 N "4 C\ J o O l C \J a h SiOg R2°3 SiOg ^ 2 ^ 3 SiOg AI2O3 SiQo R2°3 SiOg Fe 20^ SiOg a i 2o3 SiOg r2°3 SiO? Fe2°3 SiO? a i 2o3 6 8 0-26 11,8 53 , 7 1 5 , 0 2 , 1 7 , 7 2 , 9 2 1 ,9 149 ,0 2 5 , 7 4 , 0 20,4 4 , 9 26-50 8 , 9 4 4 , 0 1 1 , 1 3 , 6 9 , 7 5 , 6 16, 3 1 1 9 , 2 1 8, 8 7 , 0 2 5 ,0 9 , 6 50-80 6 , 4 2 0 , 8 9 , 8 1 , 2 3 , 3 2 , 0 12,3 5 4 , 4 1 5 , 8 2 , 5 8 , 7 3 , 4 80-10 0 7 ,7 24 ,8 1 1 , 2 2 , 2 5 , 3 3 , 6 1 6 , 6 6 7 , 1 1 9 , 1 4 , 3 1 4 ,0 6 , 2 67 0-26 1 1 , 2 3 7 ,5 15 ,9 2 , 3 6 , 0 3 , 6 2 1 ,3 99 ,3 27 , 1 4 , 5 16 ,3 6 , 2 26-40 13 ,6 3 5 ,3 2 2 , 1 2 , 0 7 , 5 2 , 8 2 7 , 0 9 4 , 4 3 7 , 8 3 , 8 2 0 , 0 4 , 7 6 0 - 8 0 6 , 4 10,3 1 6 , 6 2 , 5 6 ,4 4 , 1 1 3 , 8 27,4 27 ,4 4 , 9 1 6 ,9 6 , 9 85-1C0 7 , 9 2 6 , 1 11 ,3 3 , 3 6 , 9 6, 3 25 ,7 69, 5 4 0 , 9 6 , 7 18,3 10 , 7 T a b e l a 5
Współczynniki "przemieszczenia ił u " i wsp ółc zyn niki stosunków molekularnych SiC^ do pó łt ora tl enk ów w c z ę ś c i a c h z ie m is ty c h i w f r a k c j i i l a s t e j poziomów A : В C o e f f i c i e n t s o f " s i l t t r a n s l o c a t i o n " and c o e f f i c i e n t s o f the molec ular r a t i o s S i l ^ /
s e s q u i o x i d e s in the s o i l pa r ts and the s a n d - s i l t f r a c t i o n s o f hor izon A : В Kr p r o f i l u P r o f i l e Nr. Współczynniki pr zem ie szc zen ia i ł u C o e f f i c i e n t s of s i l t t r a n s l o c a t ion Л c z ę ś c i a c h z i e m is t y c h In s o i l pa rt s W f r a k c j i i l a s t e j In s i l t p a r ts 3i0g r2°3 SiOg Fe203 SiOg a i 2c3 SiÛ2 h2°3 SiÜ2 Fe2Û3 SiOp a i2c3 68 В : 5 , 7 Ai : Б 1 , 8 2 ,7 1 ,6 1 , 6 2 , 3 1,4 Б ' к.2 3 , 4 Аз : В 1 ,3 2 , 2 1 , 2 2 , 8 3 , 0 2 , 8 67 Б ; ах 11', 0 Ai :: В 1 , 5 3 , 6 1 , 0 0 , 9 1 , 0 0 , 9 В : A3 1 , 2 A3 :' В 2 , 0 3 , 4 1,3 0 , 8 1 , 2 0 , 7
Z bad ań polskich nad typologią gleb tego ro d za ju szczególnie m ia ro d a jn ą m oże być p raca M u s i e r o w i c z a i w spółpracow ników [12], dotycząca typologii gleb w ytw o rzo n ych z utw o rów o zbliżonym składzie m echanicznym , a m ianow icie z lessów.
Studia nad pyrzyckim i utw oram i p yłow ym i 57
stosunk ów m o la rn y ch S i 02 : R20 3 w poziom ach elu w ialn y ch do śred n ich stosunków m o larn y ch w poziom ach В dobrze c h a ra k te ry z u ją bad ane przez nich g leby b ru n a tn e w yługow ane (sols b ru n s lessivésl) i gleby pseudobielicow e (sols lessivés), w ytw o rzo n e z lessów i m ogą być uw a żane za jedno z k ry te rió w um ożliw iających odróżnienie ty ch gleb od
siebie o raz od gleb silnie i średnio zbielicow anych ([12], str. 28 i 6 6).
Zgodnie z ty m i k ry te ria m i oraz k ry te ria m i podanym i przez K u n d - l e r a [11] profil n r 67 n ależało b y zaliczyć do gleb b ru n a tn y c h w yługo
w anych (sols b ru n s lessivésl), n ato m ia st p ro fil n r 68 do gleb średnio zbie
licow anych, o w łaściw ościach silnie zm ienionych przez up raw ę.
Nieco inaczej jed n a k będzie w yglądało zaszeregow anie ty ch gleb, gdy sp o jrzy m y na nie z p u n k tu w idzenia w ytycznych, u stalonych dla pracow ników k a rto g rafii gleb IUNG [13], o p raco w u jących m ap y gleb w skali 1 : 25 000. B adania k a te d r, dotyczące typologii gleb i p o p a rte w ynikam i analiz lab o ra to ry jn y c h , pow inny um ożliw iać ty m pracow nikom odpo w iednie o k reślan ie b ad an ych gleb, zgodnie z obow iązującą ich in stru k c ją . W naszym p rzy p a d k u na p rzy k ła d b adan e przez nas gleby należałoby, zgodnie z w y tyczn y m i dla k a rto g rafii gleb IUNG, zaliczyć do ty p u gleb bielicow ych, p o d ty p u gleb pseudobielicow ych, p rzy czym p rofil n r 67 do gleb pseudobielicow ych— p rze m y ty c h — lessivé, sym bol V Ii(l), a pro fil
n r 68 do gleb pseudobielicow ych, przek ształco ny ch przez u p raw ę z gleb
bielicow ych w łaściw ych, sym bol VIi(a).
J a k w y n ik a z powyższego, istn ieją pew ne różnice w typologicznym zaszeregow aniu gleb w obu ujęciach. Pożądane b y ło b y więc uzgodnienie stano w isk i szczegółowe o pracow anie k lasy fik a c ji gleb b ru n a tn y c h i bie licow ych, uw zględniającej jed n a k nie tylko k ry te ria chem iczne, m ożliw e do uzysk ania drogą żm udnych analiz lab o ra to ry jn y c h , ale rów nież k r y te ria m orfologiczne, dostępne szerokiem u ogółowi, a zwłaszcza p rzy d a tn e dla celów k a rto g ra fii gleb.
G enezę b ad an y ch przez nas gleb na ty m stosunkow o n a jsta rsz y m ob szarze byłego plejstoceńskiego zastoiska w odnego należy w iązać z obec nością specyficznego zespołu leśnego oraz, być może, z g rabien iem w nim ściółki leśnej.
J a k w y n ik a bow iem ze źródeł histo ry czn ych, podaję za H o 1 s t e-
n e m [8] i H o o g w e g i e m [9], północno-w schodnia część pyrzyckiego
plejstoceńskiego zastoiska wodnego b yła jeszcze w X II w iek u p o k ry ta lasem , w k tó ry m ludność rolnicza m iała praw o k o rzy stan ia z d rew n a i w y p a su bydła. Rów nież m ap a H a r t n a c k a [15] podaje n a ty m te r e nie obecność lasów przed kolonizacją X IV —X V I w ieku.
P rzepro w adzo ne b ad ania pozw alają na w ysunięcie n astęp u jący ch w niosków ogólnych:
58 S, Borow iec
1. W zasięgu u tw o ró w byłego pyrzyckiego plejstoceńskiego zastoiska
w odnego w y stę p u ją obok czarnych ziem o ró żn ej genezie i gleb b r u n a t nych rów nież gleby o m orfologii zbliżonej do gleb bielicow ych.
2. Te o sta tn ie ró żn icu ją się na gleby b ru n a tn e w yługow ane (sois b ru n s
lessivé) o k reślan e w pracach k arto g raficzn y ch IUNG w skali 1 : 25 000
jako gleby pseudobielicow e — lessivé oraz n a gleby bielicow e p rze k sz ta ł cone przez upraw ę.
3. W zw iązku z zaznaczającym i się różnicam i w typologicznym zasze reg o w an iu gleb pożądane byłoby uzgodnienie stanow isk i szczegółowe opracow anie k lasy fik acji gleb b ru n a tn y c h i bielicow ych, uw zględniającej nie tylko k ry te ria chem iczne, lecz rów nież k ry te ria m orfologiczne, szcze gólnie p rzy d a tn e dla celów k a rto g ra fii gleb.
Stosow ane m etody.
— S kład m echaniczny gleb oznaczono m eto dą aero m etry czn ą B ouyou- cosa w m ody fikacji C assagrande-P rószyńskiego.
— pH w KC1 i pH w H 20 oznaczono m etodą e le k tro m e try c zn ą przy użyciu e le k tro d y szklanej.
— Z aw artość C a C 03 oznaczono m etodą S cheiblera.
— P róchnicę oznaczono m eto dą Iszczerkow a-R ołłow a w m odyfikacji d u b lań sk iej.
— P rz y sw a ja ln y fosfor i potas oznaczono m etodą E gnera.
— F ra k cję ilastą w yodrębniono po p ep ty zacji koloidów m etodą sto sow aną p rzy oznaczeniu sk ład u m echanicznego Bouyoucosa w m od y fi k acji C assagrande-P rószyńskiego.
— C ałkow itą analizę w ykonano w stopach próbek z w ęglanem sodo- w o-potasow ym .
LITERATURA
[1] B o r o w i e c S.: Zagadnienie genezy gleb w ytw orzonych z utw orów pyrzyc kiego plejstoceńskiego zastoiska wodnego w św ietle dotychczasowych danych. Zeszyty N aukow e WSR w Szczecinie, nr 4, Szczecin I960.
[2] B o r o w i e c S.: Warunki przyrodnicze i geneza gleb pyrzyckiego i p lejstoceń skiego zastoiska wodnego. Przegląd Geograficzny, t. 33, 1961 z. 1.
[3] B o r o w i e c S.: Zróżnicowanie w arunków glebow o-rolniczych obszaru p lejsto ceńskiego zastoiska wodnego na tle pow. pyrzyckiego. Roczn. Nauk Roln., 84-A-4, 1961.
[4] B o r o w i e c S.: N iektóre zagadnienia gleb „lessivé”. Przegląd Geograficzny, t. 35, 1963, z. 3.
[5] B o r o w i e c S., С h u d e с к i Z.: Znaczenie erozji gleb w woj. szczecińskim. N ow e Rolnictwo, nr 10, 1959.
[6] B o r o w i e c S., С h u d e с к i Z.: N iektóre cechy i w łaściw ości gleb brunat nych Pomorza Zachodniego. Roczn. Nauk Roln., t. 84-A-4, 1961.
Studia nad pyrzyckim i utw oram i pyłow ym i 59
[7] H o f f m a n n M., K o w a l k o w s k i A .: Czarne ziem ie obniżonych terenów N iziny Pyrzyckiej. PTPN. Prace Kom. Nauk. Roln. i Nauk Leśn., t. X, z. 2, Poznań 1961.
[8] H o l s t e n R.: D ie Volkskunde des Weizackers. Stettin 1914.
[9] H o o g w e g H.: Die Stifter und Klöster der Provinz Pommern. Stettin 1924. [10] K o w a l k o w s k i A., H o f f m a n n M.: Gleby brunatne w ytw orzone z iłów
piejstoceńskich w N izinie Pyrzyckiej. PTPN. Prace Kom. Nauk Roln. i Nauk Leśn., t. 12, z. 3, Poznań 1962.
[11] K u n d l e r P.: Zur Charakteristik und System atik der Waldböden aus Sand im norddeutschen Flachland. A rchiv für Forstwesen. B. 10, H. 4—6, Berlin 1961. [12] M u s i e r o w i c z A., K o n e c k a - B e t l e y K., K u ź n i c k i F.: Zagadnie nie typologii gleb w ytw orzonych z lessów . Roczn. Nauk Roln., t. 104-D, 1963. [13] Komentarz do tabeli klas gruntów. M inisterstw o Rolnictwa, 1963.
[14] Mapa gleb Polski 1 : 300 000. Arkusz Szczecin. W ydawnictwo IUNG.
[15] W irtschafts- und Verkehrsgeographischer Atlas von Pommern O stsee-Druck and Verlag A—G, S tettin 1934.
C . Б О Р О В Е Ц ПАХОТНЫЕ ПСЕВДОПОДЗОЛИСТЫЕ ПОЧВЫ РАЗВИВШ ИЕСЯ ИЗ ПЫЛЕВАТЫХ ОТЛОЖЕНИЙ ПЛЕЙСТОЦЕНСКОГО ОЗЁРНОГО БАССЕЙНА К а ф е д р а П о ч в о в е д е н и я Ш т е т и н с к о й С е л ь с к о х о з я й с т в е н н о й А к а д е м и и Р е з ю м е В работе помещены результаты исследования псевдоподзолистых пахотных почв образовавш ихся из пылеватых отложений древнего озёрного бассейна, рас положенного на территории Пыжыцкого уезда. Соотношения S i02 : R2O3 в илистой фракции приведенных почвенных р аз резов показывают, что разрез JNTq 67 имеет свойства лессивированных почв, тот час как разрез № 68 принадлежит к подзолистым почвам, сильно измененным в результате агротехнических мероприятий. S. B O R O W IE C
PSEUDOPODSOLIC CULTURE SOILS FROM SILT FORMATIONS OF THE PYRZYCE PLEISTOCENE STILLWATER
C h a i r o f S o il S c i e n c e , C o lle g e o f A g r i c u l t u r e S z c z e c in
S u m m a r y
The paper presents the findings of studies on pseudopodsolic arable soils from silt form ations of a former P leistocene stillw ater in the Pyrzyce district.
The Si02 : R2O3 ratio in the fine-sand and silt fraction indicates that profile 67 has properties approxim ately sim ilar to „lessivés” (leached) soils, w hile profile
