IEEE EPQU2011
11
thInternational Conference Lisbon, 17 to 19 October 2011 Studia Podyplomowe
EFEKTYWNE UŻYTKOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ
w ramach projektu
Śląsko-Małopolskie Centrum Kompetencji Zarządzania Energią
Badania porównawcze nowoczesnych źródeł światła. Program PELP
mgr inż. Krzysztof Chmielowiec
Badania porównawcze
nowoczesnych źródeł światła.
Program PELP.
Studia podyplomowe
Efektywne Użytkowanie Energii Elektrycznej
mgr inż. Krzysztof Chmielowiec 15 luty 2013r.
Agenda Agenda
1. Wstęp
2. Przegląd obecnie stosowanych źródeł światła 3. Badania porównawcze
• efektywność energetyczna
• własności strumienia świetlnego
• generacja wyższych harmonicznych
• wytrzymałość na częste załączanie
• wrażliwość na wahania napięcia zasilającego
4. Wnioski
Przegl
Przegl ą ą d obecnie stosowanych d obecnie stosowanych ź ź r r ó ó de de ł ł ś ś wiat wiat ł ł a a
Źródło światła Główne własności
Tradycyjna żarówka
• najstarsze źródło światła,
• opierające się na zjawisku żarzenia – ciało o wysokiej temperaturze emituje energię w formie promieniowania widzialnego
• żarnik znajduje się w otoczeniu gazu obojętnego
• skuteczność świetlna – około 12 lm/W (60W)
Lampa halogenowa
• opierające się na zjawisku żarzenia
• żarnik znajduje się w otoczeniu gazu obojętnego oraz domieszek gazów z grupy halogenowej (jod, brom, itd.)
• zwiększona trwałość dzięki halogenowemu cyklowi regeneracyjnemu
• skuteczność świetlna – około 18 lm/W (60W)
Przegl
Przegl ą ą d obecnie stosowanych d obecnie stosowanych ź ź r r ó ó de de ł ł ś ś wiat wiat ł ł a a
Źródło światła Główne własności
Tradycyjna żarówka
• najstarsze źródło światła,
• opierające się na zjawisku żarzenia – ciało o wysokiej temperaturze emituje energię w formie promieniowania widzialnego
• żarnik znajduje się w otoczeniu gazu obojętnego
• skuteczność świetlna – około 12 lm/W (60W)
Lampa halogenowa
• opierające się na zjawisku żarzenia
• żarnik znajduje się w otoczeniu gazu obojętnego oraz domieszek gazów z grupy halogenowej (jod, brom, itd)
• zwiększona trwałość dzięki halogenowemu cyklowi regeneracyjnemu
• skuteczność świetlna – około 18 lm/W (60W)
Przegl
Przegl ą ą d obecnie stosowanych d obecnie stosowanych ź ź r r ó ó de de ł ł ś ś wiat wiat ł ł a a
Źródło światła Główne własności
Tradycyjna żarówka
• najstarsze źródło światła,
• opierające się na zjawisku żarzenia – ciało o wysokiej temperaturze emituje energię w formie promieniowania widzialnego
• żarnik znajduje się w otoczeniu gazu obojętnego
• skuteczność świetlna – około 12 lm/W (60W)
Lampa halogenowa
• opierające się na zjawisku żarzenia
• żarnik znajduje się w otoczeniu gazu obojętnego oraz domieszek gazów z grupy halogenowej (jod, brom, itp.)
• zwiększona trwałość dzięki halogenowemu cyklowi regeneracyjnemu
• skuteczność świetlna – około 18 lm/W (60W)
Przegl
Przegl ą ą d obecnie stosowanych d obecnie stosowanych ź ź r r ó ó de de ł ł ś ś wiat wiat ł ł a a
Źródło światła Główne własności
Tradycyjna żarówka
• najstarsze źródło światła,
• opierające się na zjawisku żarzenia – ciało o wysokiej temperaturze emituje energię w formie promieniowania widzialnego
• żarnik znajduje się w otoczeniu gazu obojętnego
• skuteczność świetlna – około 12 lm/W (60W)
Lampa halogenowa
• opierające się na zjawisku żarzenia
• żarnik znajduje się w otoczeniu gazu obojętnego oraz domieszek gazów z grupy halogenowej (jod, brom, itp.)
• zwiększona trwałość dzięki halogenowemu cyklowi regeneracyjnemu
• skuteczność świetlna – około 18 lm/W (60W)
Źródło światła Główne własności
CFL
• wyładowcze źródło światła
• opierające się na zjawisku luminescencji –
światło jest wytwarzane inną metodą niż poprzez rozgrzanie ich do odpowiednio wysokiej
temperatury
•dwa główne elementy (wypełniona gazem bańka oraz elektroniczny balast),
• skuteczność świetlna – około 55‐65 lm/W
Lampa LED
• wykorzystuje diody LED jako źródło światła
• najczęściej w dwóch wykonaniach: jedna high‐
power LED lub jako obwód złożony z wielu diod LED małej mocy
• wyposażona w układ zasilający
• skuteczność świetlna – zależnie od modelu może osiągać nawet 140 lm/W
Przegl
Przegl ą ą d obecnie stosowanych d obecnie stosowanych ź ź r r ó ó de de ł ł ś ś wiat wiat ł ł a a
Źródło światła Główne własności
CFL
• wyładowcze źródło światła
• opierające się na zjawisku luminescencji –
światło jest wytwarzane inną metodą niż poprzez rozgrzanie ich do odpowiednio wysokiej
temperatury
•dwa główne elementy (wypełniona gazem bańka oraz elektroniczny balast),
• skuteczność świetlna – około 55‐65 lm/W
Lampa LED
• wykorzystuje diody LED jako źródło światła
• najczęściej w dwóch wykonaniach: jedna high‐
power LED lub jako obwód złożony z wielu diod LED małej mocy
• wyposażona w układ zasilający
• skuteczność świetlna – zależnie od modelu może osiągać nawet 140 lm/W
Przegl
Przegl ą ą d obecnie stosowanych d obecnie stosowanych ź ź r r ó ó de de ł ł ś ś wiat wiat ł ł a a
Źródło światła Główne własności
CFL
• wyładowcze źródło światła
• opierające się na zjawisku luminescencji –
światło jest wytwarzane inną metodą niż poprzez rozgrzanie ich do odpowiednio wysokiej
temperatury
•dwa główne elementy (wypełniona gazem bańka oraz elektroniczny balast)
• skuteczność świetlna – około 55‐65 lm/W
Lampa LED
• wykorzystuje diody LED jako źródło światła
• najczęściej w dwóch wykonaniach: jedna high‐
power LED lub jako obwód złożony z wielu diod LED małej mocy
• wyposażona w układ zasilający
• skuteczność świetlna – zależnie od modelu może osiągać nawet 140 lm/W
Przegl
Przegl ą ą d obecnie stosowanych d obecnie stosowanych ź ź r r ó ó de de ł ł ś ś wiat wiat ł ł a a
Źródło światła Główne własności
CFL
• wyładowcze źródło światła
• opierające się na zjawisku luminescencji –
światło jest wytwarzane inną metodą niż poprzez rozgrzanie ich do odpowiednio wysokiej
temperatury
•dwa główne elementy (wypełniona gazem bańka oraz elektroniczny balast),
• skuteczność świetlna – około 55‐65 lm/W
Lampa LED
• wykorzystuje diody LED jako źródło światła
• najczęściej w dwóch wykonaniach: jedna high‐
power LED lub jako obwód złożony z wielu diod LED małej mocy
• wyposażona w układ zasilający
• skuteczność świetlna – 65‐85 lm/W
Przegl
Przegl ą ą d obecnie stosowanych d obecnie stosowanych ź ź r r ó ó de de ł ł ś ś wiat wiat ł ł a a
Na podstawie Rozporządzenia Komisji Europejskiej. Nr 244/2009. z dnia 18.05.2009.
Harmonogram wycofywania
Harmonogram wycofywania ż ż arowych ź arowych ź ró r óde deł ł
ś ś wiat wiat ł ł a na terenie UE a na terenie UE
LUKSOMIERZ
Programowalny gnerator ŹRÓDŁO ŚWIATŁA
Miernik parametrów energii elektrycznej
Procedura bada
Procedura bada ń ń energetycznych energetycznych
⎥⎦ ⎤
⎢⎣ ⎡
= Φ
Ψ W
Lm
P
210 220 230 240 250
t [s]
U [V]
Procedura bada
Procedura bada ń ń energetycznych energetycznych
Wybrane
Wybrane świetl ś wietló ówki kompaktowe wki kompaktowe
24 CFL
Pollux
21 CFL
Osram
60 Żarówka
Pila
14 CFL
Philips
20 CFL
General Electric
Moc [W]
Typ Producent
Żarówka 60 W
Skuteczno
Skuteczno ść ść ś ś wietlna wietlna ś ś wietl wietl ó ó wek wek kompaktowch
kompaktowch
General Electric 20 W
Pollux 24 W
Philips 14 W
Osram 21 W
Świetlówki kompaktowe posiadają ~ 5-krotnie większą skuteczność świetlną niż tradycyjna żarówka
61,0 CFL
Pollux
63,0 CFL
Osram
11,7 Żarówka
Pila
64,3 CFL
Philips
63,0 CFL
General Electric
Skuteczność świetlna
Ψ [lm / W]
Typ Producent
Skuteczno
Skuteczność ść świetlna ś wietlna ś świetl wietl ó ó wek wek kompaktowych
kompaktowych
Charakterystyka rozruchowa –
strumień świetlny
General Electric 20 W
Pollux 24 W
Philips 14 W
Osram 21 W
Żarówka 60 W
Charakterystyka rozruchowa – strumień świetlny
< 1
< 1 10 60
< 1 50 % Φ
ust[s]
42 1322
Pollux
26 1138
Osram
< 1 700
Pila
108 816
Philips
48 1043
General Electric
80 % Φ
ust[s]
Strumie ń świetlny ustalony Φ
ust[lm]
Producent
Charakterystyka rozruchowa Charakterystyka rozruchowa
– – moc czynna moc czynna
General Electric 20 W
Pollux 24 W
Philips 14 W
Osram 21 W
44 794
1800 17,8
Osram 21 W
2 0
1600 22
Pollux 24 W
43 548
1400 12,5
Philips 14 W
71 1168
1800 16, 2
GE 20 W
0 0
<1
Żarówka 60 W
60
Minimalny okres wyłączenia rekompensujący Ez
[s]
Nadwyżka pobranej energii
Ez [Ws]
Czas do osiągnięcia Pust
[s]
Moc ustalona
Pust [W]
Obiekt
Charakterystyka rozruchowa
Charakterystyka rozruchowa – – moc czynna moc czynna
Pollux 24 W Philips 14 W
150 lm 230 lm
Skuteczno
Skuteczno ść ść ś ś wietlna wietlna ś ś wietl wietl ó ó wek wek kompaktowych przy r
kompaktowych przy r ó ó ż ż nych napi nych napi ę ę ciach ciach zasilania
zasilania
Źarówka 60 W
400 lm
Skuteczno
Skuteczno ść ść ś ś wietlna wietlna ś ś wietl wietl ó ó wek wek kompaktowych przy r
kompaktowych przy r ó ó ż ż nych napi nych napi ę ę ciach ciach zasilania
zasilania
61,4 62,1
63,7 64,5
65,3 Osram 21 W
59,9 61,6
63,1 63,9
65 Pollux 24 W
63,2 64,2
64,6 65,3
65,9 Philips 14 W
61,3 62,9
64,1 64,6
65,6 GE 20 W
250 240
230 220
210
Napi ęcie U [V]
Obiekt
Skuteczno ść świetlna maleje wraz ze wzrostem napięcia w przedziale (210-250V)
Skuteczno
Skuteczno ść ść ś ś wietlna wietlna ś ś wietl wietl ó ó wek wek kompaktowych przy r
kompaktowych przy r ó ó ż ż nych napi nych napi ę ę ciach ciach zasilania
zasilania
4,5 LED
Kanlux
14 LED
Eco-Led
12 LED
Osram
Moc [W]
Typ Producent
Wybrane lampy LED
Wybrane lampy LED
Skuteczno
Skuteczno ść ść ś ś wietlna lamp LED wietlna lamp LED
LED: Eco-Led 7W LED: Osram 12W
LED: Kanlux 4,5W
Lampy LED
Lampy LED – – moc czynna moc czynna
LED: Eco-Led 7W LED: Osram 12W
LED: Kanlux 4,5W
Lampy LED
Lampy LED – – strumie strumie ń ń świetlny ś wietlny
Skuteczno
Skuteczność ść świetlna lamp LED ś wietlna lamp LED
LED: Eco-Led 7W LED: Osram 12W
LED: Kanlux 4,5W
85 LED
Kanlux
11,7 Żarówka
Pila
63 Świetlówki kompaktowe CFL
(średnia)
80 LED
Eco-Led
65 LED
Osram
Skuteczność świetlna
Ψ [lm / W]
Typ Producent
Skuteczno
Skuteczność ść świetlna lamp LED ś wietlna lamp LED
< 1
< 1
< 1 50 % Φ
ust[s]
< 1 400
Kanlux 4,5 W
< 1 600
Eco-Led 7 W
< 1 850
Osram 12 W
80 % Φ
ust[s]
Strumie ń świetlny ustalony Φ
ust[lm]
Producent
Charakterystyka rozruchowa lamp LED
Charakterystyka rozruchowa lamp LED
– – strumie strumie ń ń ś ś wietlny wietlny
Pollux 15 W Sylvania 15 W
THDI = 114 % THDI = 135 %
Emisja harmonicznych (LED i CFL)
Emisja harmonicznych (LED i CFL)
Niezgodno ść z PN-EN 61000-3-2
Emisja harmonicznych
Emisja harmonicznych
Poland Efficient Lighting Project
Ledbetter M., Pratt R., Gula A., Rudzki P., Hanzelka Z., Filipowicz M., Rudek R., Stana P., Puza A
Ocena mo żliwości odroczenia inwestycji sieciowych
poprzez obni żenie poboru mocy szczytowej w wyniku zastosowania świetlówek kompaktowych.
Emisja harmonicznych
Emisja harmonicznych – – program PELP program PELP
Che łmno
(22 tyś mieszkańców)
E łk
(54 tyś mieszkańców)
Żywiec
(34 tyś mieszkańców)
100000 $
Kampania promocyjna
33 ty ś świetlówek – 6 tyg.
Emisja harmonicznych
Emisja harmonicznych – – program PELP program PELP
Obni żenie wieczornego szczytowego obciążenia sieci o 15-16%
Brak ujemnego wp ływu na THD
iEmisja harmonicznych
Emisja harmonicznych – – program PELP program PELP
a) b)
Przebiegi napięcia oraz prądu podczas załączania świetlówki Osram 14 W
Prą Pr ąd za d za łączania łą czania
a) b)
Przebiegi napi ę cia oraz pr ą du za łą czania ś wietlówki General Electric 20 W
Pr ąd rozruchowy = 30–100 * prąd ustalony
Prą Pr ąd za d za łączania łą czania
Wytrzyma
Wytrzyma ł ł ość o ść na czę na cz ęste za ste za łączanie łą czanie
W wyniku przeprowadzonych bada ń i analiz stwierdzono, że świetlówki kompaktowe oraz lampy LED posiadaj ą 5-7 krotnie
wi ększą sprawność niż żarówka wolframowa
W zwi ązku z powyższym uzasadnione jest określanie ich mianem „energooszcz ędnych”
Posiadaj ą one pewne negatywne własności, które s ą ceną większej energooszczędności
Podsumowanie cz
Podsumowanie cz ęś ęś ci ci „ „ energetycznej energetycznej ” ”
Wra Wra ź ź liwo liwo ść ść ź ź r r ó ó de de ł ł ś ś wiat wiat ł ł a na wahania napi a na wahania napi ę ę cia cia zasilaj
zasilają ącego cego
Zjawisko migotania
Zjawisko migotania ś świat wiat ł ł a a (ang. (ang. flicker flicker effect) effect )
Odnosi się do powtarzalnych zmian w natężeniu oświetlenia, skutkujących zmianami strumienia świetlnego źródła światła.
Wpływa istotnie na ograniczenie zdolności widzenia i zmęczenie organizmu.
W skrajnych przypadkach może być przyczyną wypadków przy pracy.
• częstości zmian napięcia
• amplitudy zmian napięcia
• poziomu światła otoczenia
• rodzaju źródła swiatła
Uciążliwość migotania światła zależy od kilku czynników:
Mierzone
Mierzone ź ź r r ó ó d d ł ł a a ś ś wiat wiat ł ł a a
25 CFL4
24 CFL3
23 CFL2
9 CFL1
Świetlówki kompaktowe
H3 60
53 H2
42 H1
Lampy halogenowe
60 INC2
60 Tradycyjne INC1
żarówki
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
LED smd 2
LED8
high power LED 12
LED7
wiele diod LED 1.6
LED6
wiele diod LED 4.5
LED5
wiele diod LED 10
LED4
wiele diod LED 4.5
LED3
high power LED 12
LED2
high power LED 7
LED1
Lampy LED
do współpracy ze ściemniaczem 18
CFL8
15 CFL7
24 CFL6
15 CFL5
Świetlówki kompaktowe
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
Mierzone
Mierzone ź ź r r ó ó d d ł ł a a ś ś wiat wiat ł ł a a
25 CFL4
24 CFL3
23 CFL2
9 CFL1
Świetlówki kompaktowe
H3 60
53 H2
42 H1
Lampy halogenowe
60 INC2
INC1 60 Tradycyjne
żarówki
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
LED smd 2
LED8
high power LED 12
LED7
wiele diod LED 1.6
LED6
wiele diod LED 4.5
LED5
wiele diod LED 10
LED4
wiele diod LED 4.5
LED3
high power LED 12
LED2
high power LED 7
LED1
Lampy LED
do współpracy ze ściemniaczem 18
CFL8
15 CFL7
24 CFL6
15 CFL5
Świetlówki kompaktowe
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
Mierzone
Mierzone ź ź r r ó ó d d ł ł a a ś ś wiat wiat ł ł a a
25 CFL4
24 CFL3
23 CFL2
9 CFL1
Świetlówki kompaktowe
H3 60
53 H2
42 H1
Lampy halogenowe
60 INC2
INC1 60 Tradycyjne
żarówki
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
LED smd 2
LED8
high power LED 12
LED7
wiele diod LED 1.6
LED6
wiele diod LED 4.5
LED5
wiele diod LED 10
LED4
wiele diod LED 4.5
LED3
high power LED 12
LED2
high power LED 7
LED1
Lampy LED
do współpracy ze ściemniaczem 18
CFL8
15 CFL7
24 CFL6
15 CFL5
Świetlówki kompaktowe
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
Mierzone
Mierzone ź ź r r ó ó d d ł ł a a ś ś wiat wiat ł ł a a
25 CFL4
24 CFL3
23 CFL2
9 CFL1
Świetlówki kompaktowe
H3 60
53 H2
42 H1
Lampy halogenowe
60 INC2
INC1 60 Tradycyjne
żarówki
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
LED smd 2
LED8
high power LED 12
LED7
wiele diod LED 1.6
LED6
wiele diod LED 4.5
LED5
wiele diod LED 10
LED4
wiele diod LED 4.5
LED3
high power LED 12
LED2
high power LED 7
LED1
Lampy LED
do współpracy ze ściemniaczem 18
CFL8
15 CFL7
24 CFL6
15 CFL5
Świetlówki kompaktowe
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
Mierzone
Mierzone ź ź r r ó ó d d ł ł a a ś ś wiat wiat ł ł a a
25 CFL4
24 CFL3
23 CFL2
9 CFL1
Świetlówki kompaktowe
H3 60
53 H2
42 H1
Lampy halogenowe
60 INC2
INC1 60 Tradycyjne
żarówki
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
LED smd 2
LED8
high power LED 12
LED7
wiele diod LED 1.6
LED6
wiele diod LED 4.5
LED5
wiele diod LED 10
LED4
wiele diod LED 4.5
LED3
high power LED 12
LED2
high power LED 7
LED1
Lampy LED
do współpracy ze ściemniaczem 18
CFL8
15 CFL7
24 CFL6
15 CFL5
Świetlówki kompaktowe
Informacje dodatkowe Moc
Symbol [W]
Rodzaj
Metoda oceny Metoda oceny
Opiera się na analizie Fouriera sygnału strumienia świetlnego
Metoda oceny Metoda oceny
Opiera się na analizie Fouriera sygnału strumienia świetlnego
DC + 100 Hz 50 Hz
Strumień świetlny Źródło zasilania
fmod
Opiera się na analizie Fouriera sygnału strumienia świetlnego
50 Hz + fmod DC + 100 Hz + fmod DC + 100 Hz 50 Hz
Natężenie światła Źródło zasilania
Metoda oceny
Metoda oceny
fmod
f
mod= 5 Hz, A
mod= 10%
Opiera się na analizie Fouriera sygnału strumienia świetlnego
50 Hz + fmod DC + 100 Hz + fmod DC + 100 Hz 50 Hz
Strumień świetlny Źródło zasilania
Metoda oceny
Metoda oceny
50 Hz + fmod DC + 100 Hz + fmod Strumień świetlny Źródło zasilania
f
mod= 5 Hz, A
mod= 10%
Metoda oceny
Metoda oceny
Metoda oceny
Metoda oceny - - wska wska ź ź nik nik L L r r (f (f m m ) )
50 Hz fmod
100 )
( = ×
av f m
r
L
f L
L
mLr(fm) – wskaźnik względnej zmiany strumienia
świetlnego
L
fm – wartość składowej fmw strumieniu świetlnym lampyL
av–
wartość średniastrumienia świetlnego lampy
f
mod= 5 Hz, A
mod= 10%
f
mod= 5 Hz, A
mod= 10%
Metoda oceny
Metoda oceny - - wska wska ź ź nik nik L L r r (f (f m m ) )
100 )
( = ×
av f m
r
L
f L
L
mLr(fm) – wskaźnik względnej zmiany strumienia
świetlnego
L
fm – wartość składowej fmw strumieniu świetlnym lampyL
av–
wartość średniastrumienia świetlnego lampy
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ów ó w
1.1. Modulacja sinusoidalna
1.1. Modulacja sinusoidalna – – ż ż ar ar ó ó wki wki
L
r(f
m) [%], dla A
mod= 3 %
4.35 1 Hz
2.25 13 Hz
1.10 Żarówka
25 Hz Źródło
światła
L
r(f
m) [%], dla A
mod= 3 %
4.15 4.35 1 Hz
2.20 2.25 13 Hz
Halogen 1.05
1.10 Żarówka
25 Hz Źródło
światła
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ów ó w
1.2. Modulacja sinusoidalna
1.2. Modulacja sinusoidalna – – lampy halogenowe lampy halogenowe
L
r(f
m) [%], dla A
mod= 3 %
1.73 4.15 4.35 1 Hz
1.57 2.20 2.25 13 Hz
CFL 1.21 Halogen 1.05
1.10 INC
25 Hz Źródło
światła
A
mod= 3 %
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ó ó w w
1.3. Modulacja sinusoidalna
1.3. Modulacja sinusoidalna – – ś ś wietl wietl ó ó wki kompaktowe wki kompaktowe
L
r(f
m) [%], dla A
mod= 3 %
1.58 1.73 4.15 4.35 1 Hz
1.57 1.57 2.20 2.25 13 Hz
LED 1.40 CFL 1.21 Halogen 1.05
1.10 Żarówka
25 Hz Źródło
światła
Lampy LED – duże różnice przebiegów A
mod= 3 %
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ó ó w w
1.4. Modulacja sinusoidalna
1.4. Modulacja sinusoidalna – – lampy LED lampy LED
51.3 Żarówka
Wzrost wartości wskaźnika Lr(fm) [%]
Źródło światła
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ó ó w w
2.1. Modulacja sinusoidalna
2.1. Modulacja sinusoidalna vs vs prostok prostok ą ą tna tna – – ż ż ar ar ó ó wki wki
51.1 Halogen
51.3 Żarówka
Wzrost wartości wskaźnika Lr(fm) [%]
Źródło światła
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ó ó w w
2.2. Modulacja sinusoidalna
2.2. Modulacja sinusoidalna vs vs prostoką prostok ą tna tna – – lampy halogenowe lampy halogenowe
47.9 CFL
51.1 Halogen
51.3 Żarówka
Wzrost wartości wskaźnika Lr(fm) [%]
Źródło światła
Wyniki pomiar
Wyniki pomiaró ów w
2.1. Modulacja sinusoidalna
2.1. Modulacja sinusoidalna vs vs prostok prostok ą ą tna tna – – CFL CFL
52.1 LED
47.9 CFL
51.1 Halogen
51.3 Żarówka
Wzrost wartości wskaźnika Lr(fm) [%]
Źródło światła
Wyniki pomiar
Wyniki pomiaró ów w
2.1. Modulacja sinusoidalna
2.1. Modulacja sinusoidalna vs vs prostok prostok ą ą tna tna – – lampyLED lampyLED
< >
= ≈
) 100 (
) ) (
( = ×
m b
m r
m
unit
L f
f f L
L
L
r(f
m) – wskaźnik względnej zmiany strumienia świetlnego badanej lampy L
b(f
m) – wkskaźnik względnej zmiany strumienia świetlnego żarówki 60 W
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ó ó w w
3. Jednostkowy wska
3. Jednostkowy wska ź ź nik wzgl nik wzgl ę ę dnej zmiany dnej zmiany strumienia
strumienia ś ś wietlnego wietlnego L L
unitunit(f (f
mm) )
Charakterystyki lamp halogenowych są zbliżone do charakterystyk żarówek
H1– jest mniej wrażliwy na zmiany napięcia od żarówek w zakresie
fmodmniejszej od 9 Hz
H2 oraz H3 są mniej wrażliwe na zmiany napięcia w całym
rozważanym zakresie częstotliwości (0 – 25 Hz)
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ó ó w w
3.1. Jednostkowy wska
3.1. Jednostkowy wska ź ź nik wzgl nik wzgl ę ę dnej zmiany dnej zmiany strumienia
strumienia ś ś wietlnego wietlnego L L
unitunit(f (f
mm) )
Świetlówki kompaktowe są przeważnie mniej wrażliwe na
zmiany napięcia niż żarówki
Dla pewnych częstotliwości powyższe zdanie nie ma racji
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ó ó w w
3.2. Jednostkowy wska
3.2. Jednostkowy wska ź ź nik wzgl nik wzgl ę ę dnej zmiany dnej zmiany strumienia
strumienia ś ś wietlnego wietlnego L L
unitunit(f (f
mm) )
Znaczny rozrzut przebiegów
Ocena powinna dotyczyć każdej jednostki oddzielnie
Wyniki pomiar
Wyniki pomiar ó ó w w
3.3. Jednostkowy wska
3.3. Jednostkowy wska ź ź nik wzgl nik wzgl ę ę dnej zmiany dnej zmiany strumienia
strumienia ś ś wietlnego wietlnego L L
unitunit(f (f
mm) )
Wnioski Wnioski
Najbardziej czułymi na efekt migotania światła są żarowe źródła światła (włączając lampy halogenowe)
W przypadku świetlówek kompaktowych zjawisko migotania światła jest przeważnie mniej odczuwalne niż wśród źródeł żarowych. Wraz ze wzrostem częstotliwości do 25 Hz różnica między nimi maleje do zera
Jednoznaczna ocena czułości lamp LED nie jest możliwa z uwagi na duży rozrzut
zmierzonych wartości
Wnioski Wnioski
Najbardziej czułymi na efekt migotania światła są żarowe źródła światła (włączając lampy halogenowe)
W przypadku świetlówek kompaktowych zjawisko migotania światła jest przeważnie mniej odczuwalne niż wśród źródeł żarowych. Wraz ze wzrostem częstotliwości do 25 Hz różnica między nimi maleje do zera
Jednoznaczna ocena czułości lamp LED nie jest możliwa z uwagi na duży rozrzut
zmierzonych wartości
Wnioski Wnioski
Najbardziej czułymi na efekt migotania światła są żarowe źródła światła (włączając lampy halogenowe)
W przypadku świetlówek kompaktowych zjawisko migotania światła jest przeważnie mniej odczuwalne niż wśród źródeł żarowych. Wraz ze wzrostem częstotliwości do 25 Hz różnica między nimi maleje do zera
Jednoznaczna ocena czułości lamp LED nie jest możliwa z uwagi na duży rozrzut
zmierzonych wartości
Wnioski Wnioski
Najbardziej czułymi na efekt migotania światła są żarowe źródła światła (włączając lampy halogenowe)
W przypadku świetlówek kompaktowych zjawisko migotania światła jest przeważnie mniej odczuwalne niż wśród źródeł żarowych. Wraz ze wzrostem częstotliwości do 25 Hz różnica między nimi maleje do zera
Jednoznaczna ocena czułości lamp LED nie jest możliwa z uwagi na duży rozrzut
zmierzonych wartości
Literatura Literatura
• Commission Regulation (EC) No 244/2009 of 18 March 2009
• R. Cai, J.F.G. Cobben, J.M.A. Myrzik, J.H. Blom, W.L. Kling, “Flicker responses of different lamp types” IET Gener. Transm. Distrib., 2009, Vol. 3, Iss. 9, pp. 816‐824.
• K. Chmielowiec, P. Seredyński, K. Szałwia, "Compact fluorescent lamps as electric appliances" (in Polish), Elektro.info 4/2011, pp. 82‐87.
• M. Górczewska, A. Gandecki, W. Kędziora, M. Zalesińska, "Comparative study of integrated type compact fluorescent lamps" (in Polish), Przegląd Elektrotechniczny R. 80 NR 5/2004
• IEC 61000‐3‐3 Electromagnetic compatibility (EMC): Limits ‐ Limitation of voltage changes, voltage fluctuations and flicker in public low‐voltage supply systems, for equipment with rated current ≤ 16 A per phase and not subject to conditional connection.
• IEC 61000‐3‐3 Electromagnetic compatibility (EMC): Limits ‐ Limitation of voltage fluctuations and flicker in low‐voltage power supply systems for equipment with rated current greater than 16 A.
• IEC 61000‐4‐15 Electromagnetic compatibility (EMC): Testing and measurement techniques ‐ Flickermeter ‐ Functional and design specifications.