Krawczyńska Helena

(1)

1

(2)

\

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — .. ...

...

jLv.. . Oćtoobdce^... Jida.frjslc

* P'5 • u ( M f e l "

I. Materiały dokumentacyjne

1/1 - relacja właściwa 1/

I/2 — dokumenty (sensu stricto) dot. osoby relatora ^

I/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora — N

II. Materiały uzupełniające relację \S

III. Inne materiały (zebrane przez „relatora” ):

111/1- dot. rodziny relatora l / 7

III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r. ~"

III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1 9 4 5 ) — III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r. —

III/5 - inne... _

IV. Korespondencja >

V. Wypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne” ]

VI. Fotografie

2

(3)

3

(4)

4

(5)

5

(6)

6

(7)

7

(8)

8

(9)

9

(10)

10

(11)

11

(12)

12

(13)

13

(14)

14

(15)

15

(16)

16

(17)

ZW IĄ ZE K HARCERSTWA POLSKIEGO G Ł Ó W NA K W A T E R A

00-491 W a r s z a w a , ul. M. K o n o p n i c k i e j 6 ętel 2 8 - 9 2 - 8 0 A d r e s t e l e g r a f i c z n y : Z H P W a r s z a w a

L. dz. 1838/DHA/86 W a r s z a w a , d n ia 1 9 8 6 . i j 4 . 2 8 19 r.

Z _ ą _ ś _ w _ i _ a _ d _ ę _ z _ e _ n _ i _ ę

Komisja Historyczna Głównej Kwatery Związku Harcerstwa P o l - s k i e g o - n a podstawie posiadanych dokumentów - s t w i e r d z a , ż e Ob.Helena Gardocka,z d.Krawczyńska,zamieszkała w Poznaniu,przy ul.Kosmonau

tów 14 m.89,w ok re sie okupacji / X * 1939—1 . 1 9 4 5 / n a l e ż a ł a do kons

p i r a c y j n e j drużyny har cerskiej , k t ó r a w ramach "Szarych Szeregów”

d z i a ł a ł a na t e r e n i e Ostrowca Sw.

Zaświadczenie wydaje s i ę celem pr ze d ło że n ia władzom ZBoWiDijj

1n*rr,nrn(’n” 'A/ *> ■» cpt; /94OP '**0 «

17

(18)

18

(19)

19

(20)

20

(21)

Relacja Wojskowej Służby Kobiet : Helena- Gardocka

I . Dane osobowe

Gardocka Helena I oto Kasorzak z domu Krawczyńska Pseudonim "Wróbel"

urodzona 1 września 1921 roku w Benkowie pow. Ostrowiec Święto - krzysk i Imię ojca Stanisław matki Marianna

b> z stopnia

zamieszkała h l 631 Poznań Osiedle Kosmonautów I I . Dane Środowiskowe

Wykształcenie średnie - ekonomiczne

w c z i e o k u p a c j i i p o w o j n i e d o p r z j ś c i a n a e m e r y t u r ą p r a c o w a ł a j * k ~ k s i ę r o w a

I I I . S ł u ż b a V / o j s k o v : a

od I r^'T>9 s ł u ż b a w Z H P Chorągiew Kielecka na ter e ni e Ostrowca

Świętokrzyskiego do 1 7 . o l . 1945

Relacja opracowana na podstawie dokumentów osobowyxh Światowego Zwiążk Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Wlkp. za zgodą zainteresowanej

Dołczono dokumenty Życiory z uzupełnieniem, zaświadczenie Związku Harcerstwa Polskiego Oświadczenia świadków

0r ze cz en ie? 11 8

21

(22)

22

(23)

T

-20

£

'łs V

*

I

Danuta Krawczyńska

O D Y B Y Ł A M ..P R O M Y K I E M "

W czasie okupacji, po utworzeniu w D enkow ie tajnej drużyny har

cerskiej, znów wstąpiłam do harcerstwa i pracowałam jako zastępowa pod pseudonimem „P rom yk” oraz „S łon k o” . Do zastępu, który prowadziłam, należały: Stefania Figas, Lutka Adam czyk, Janka Wilczyńska.

L

147

Do zadań naszych należało niesienie pom ocy w ysiedlonym i biednym, jak np. dostarczanie odzieży (przerabianej w e własnym zakresie), różnych niezbędnych przedm iotów pierw szej potrzeby oraz opiekowanie się mały

mi dziećmi, gdy rodzice ich byli w sw oich zajęciach, pomoc w nauce, organizowanie choinek harcerskich (które strojone były w barwy narodo

we). W czasie w akacji prow adzenie półkolonii dla dzieci, organizowa

nie przedstawień, różnych zabaw i w ten sposób przekazywanie młodzie

ży szkolnej jak n ajw ięcej pięknych idei harcerskich.

Poza tym organizowane były przez drużynę kursy z zakresu ratow nictwa i zbieranie lekarstw (chowałyśm y je z Terenią Usewiczówną i jej ojczulkiem w bardzo ukrytej i tajem niczej komnacie znajdującej się na poddaszu kościoła denkowskiego). Obie z Terenią udawałyśmy s ię 1 nieraz do Ostrowca na ul. Siemieńską (mieszkanie m ojej siostry Hali i Irki WejL!f^v gdzie przez całą noc przygotow yw ałyśm y materiał opa

trunkowy.

Przenosiłyśmy również obie z Terenią tajne gazetki z Ostrowca do Denkowa i dalej do Bodzechowa. Pewnego dnia dostałam polecenie prze

wiezienia raportu do Opatowa, gdzie komunikacja była bardzo niedo

godna. Udało t nam się dostać do autobusu (który przewoził przeważnie samych Niemców), a to chyba tylko dzięki temu, że byłam szczupła i drobna i tym samym wzbudzająca litość i zaufanie. Pamiętam, dosta

łam miejsce gdzieś w kąciku, a później u jakiegoś Niemca na kolanach, który siedział na służbow ym m iejscu, z karabinem w ręku (opowiadał mi, że ma w tym wieku córeczkę). Z powrotem nie było kłopotu: wróciłam pod tą samą pieczołowitą opieką, z raportem ukrytym w gilzach od pa

pierosów.

Upamiętniła mi się też pewna niedziela, w którą to jedna ze star

szych harcerek składała przyrzeczenie nad grobem powieszonych, a resz

ta powtarzała za nią słowa przysięgi harcerskiej, a później pojedynczo, różnymi drogami (w ten sam też sposób przyszłyśmy) rozchodziłyśmy się.

by spotkać się znów na ul. S ie n e ń s k ie j przy ognisku harcerskim a

Wiesława Lodwich-Jackowiakowa

P R A C A P O G O T O W I A H A R C E R E K W S IE D L C A C H

Praca PH objęła z czasem, poza naszą drużyną, a raczej rodzajem

„szczepu” , około 60 dziewcząt, a w okresie ogniw doszła do 180 - 200 harcerek, licząc ogniwa z terenu powiatu (Mokobody, Łosice, Pruszyn, Wiśniew, Chodów, Czuryły, Natolin, Suchożebry, Krześlin).

W toku pracy zorganizowałyśm y dla łącznika P[ogotowia] Hfarcerek]

Warszawy (nie pamiętam nazwiska) przegląd harcerek w formie alarmu,

* Kieł. 26.

148

23

(24)

24

(25)

25

(26)

26

(27)

27

(28)

Toruń, 2. 11. 1998 r.

Pani Helena Gardocka Oś. Kosmonautów 61 - 631 Poznań

Szanowna Pani!

Dziękujemy Pani bardzo za tak szybki (mimo wszystko) odzew na naszą prośbę - a przede wszystkim - dziękujemy za przysłane materiały, poświadczające działalność konspiracyjną Pani sióstr, Leokadii i Danuty, za niezwykle interesujące zdjęcie rodzinne, ksera tak cennych legitymacji harcerskich. Bardzo dziękujemy - materiały te uzupełnią Pani teczkę osobową, w ten sposób będziemy mieli obraz działalności konspiracyjnej całej rodziny.

Jeśli chodzi o dokumenty przysłane przez p. M. Krzyżańską - to poza Pani własnoręcznym życiorysem (ksero), otrzymaliśmy także oświadczenia świadków: Hanny Sójki ps. „Beta” i Agnieszki Szymkowiak - Kwiek - mało wyraźne, tak że Pani uzupełnienie bardzo się przyda.

Mamy jeszcze do Pani ogromną prośbę - o informacje dotyczące działalności konspiracyjnej Bogusławy Januszówny, szefa łączności AK Obwodu Opatów. Posyłamy Pani „Schemat relacji WSK” - może udało by się się napisać według niego relację. A jeśli nie - prosimy o spisanie wszystkiego, co pozostało w Pani pamięci.

Posyłamy także Komunikat 6 „Memoriału Gen. Marii Wittek” i druczek zgłoszenia do

„Memoriału” - gorąco zachęcamy do wypełnienia go i przysłania do naszego Archiwum.

Z wyrazan ni pozdrowieniami

Dokumentalistka Działu WSK

28

(29)

isinaoi

och

-^

9 8 l . - Z 3 - Ś 9 ' | 9 ł ‘ Z A j e q j e o AA'ir

( 3 M 0 (e j> ) h w j v SDiSJOLUOcj iunm ii|Ojv

v r o v a N H d

l.dz. 1 9 3 1 / W S K / 9 9

87- rORUN

- ^2^.0 6 ^ 5 ^{i i C / Ś}

F U N D A C J A

^ c h i w u m P o m o r s k i e Arm ii k > 3 ;~v =:

j|.W .G arbąrv 2,te o-, i 06

MOO IC S z a n o w n a P a n i H e l e n a G a r d o c k a O ś .K o s m o n a u t ó w 6 1 - 6 3 1 P o z n a ń

W z a ł ę c z e n i u p r z e s y ł a m y o s t a t n i . n a j n o w s z y k o m u n i k a t M e m o r i a ł u G e n e r a ł M a r i i W i t t e k i z a p r a s z a m y g o r ę c o na l i s t o p a d o w ę s e s j ę p o ś w i ę c o n ę WSK.

p o z d r o w i e n i a m i

2 w y r a z a m i s z a c u n k u i s e r d e c z n y m i

M a r t a C z y ż a k

D o k u m e n t a l i s t k a A r c h i w u m W S K

29

(30)

30

(31)

31

(32)

32

(33)

33

(34)

34

(35)

35

(36)

36

(37)

37

(38)

38

(39)