e-REPRINT
Leczenie nadciśnienia tętniczego w dobie pandemii SARS-CoV-2:
miejsce preparatów łączonych, w tym połączenia peryndoprylu
i indapamidu
Artykuł ukazał się w numerze 10 (232) 2020
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz
Klinika Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz
Naj now sze za le ce nia re ko men du ją pro sty i prag ma tycz ny al go rytm le cze nia nad ci śnie nia tęt ni - cze go. Roz po czy na nie te ra pii więk szo ści cho rych po win no się opie rać na dwu skła dni ko wym pre pa - ra cie zło żo nym w ce lu uzy ska nia szyb kiej i sku tecz - nej kon tro li ci śnie nia tęt ni cze go. Pre fe ro wa ne opcje obej mu ją po łą cze nia które goś z le ków ha mu - ją cych układ re ni na-an gio ten sy na z diu re ty kiem lub an ta go ni stą wap nia. Ko rzy ści wy ni ka ją ce z le cze nia
zło żo ne go pe ryn do pry lem i in da pa mi dem zo sta ły udo ku men to wa ne w licz nych ba da nia kli nicz nych u cho rych z nad ci śnie niem tęt ni czym, cu krzy cą i po uda rze. Bez pie czeń stwo le ków ha mu ją cych układ re ni na-an gio ten sy na zo sta ło za kwe stio no wa ne w po cząt ko wej fa zie pan de mii CO VID-19. Naj - now sze ba da nia wska zu ją jed nak jed no znacz nie, że le ki te są bez piecz ne i po zo sta ją pod sta wą le cze nia cho rób ukła du ser co wo-na czy nio we go.
ŚWIAT MEDYCYNY I FARMACJI
3
e-REPRINTLeczenie nadciśnienia tętniczego w dobie pandemii SARS-CoV-2:
miejsce preparatów łączonych, w tym połączenia peryndoprylu i indapamidu
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz KARDIOLOGIA
Management of hypertension during the SARS-CoV-2 pandemic: the role of combination drugs, including the combination of perindopril and indapamide
Summary
The current guidelines provide a simple and pragmatic algorithm for the treatment of hypertension. The initiation of treatment in most patients should be based on a single pill combination comprising two drugs, to improve the speed, efficiency, and predictability of blood pressure control. Preferred two-drug combinations are a renin-angiotensin blocker with a diuretic or calcium channel blocker. The combination of perindopril and indapamide has been shown to reduce cardiovascular trials in numerous trials in patients with hypertension, diabetes and a history of stroke. The safety of renin-angiotensin blockers has been questioned during the early phase of the COVID-19 pandemic. However, the most recent studies have clearly shown that such treatment is safe and remains a cornerstone of cardiovascular therapy.
Keywords: hypertension, guidelines, COVID-19, single pill combination, perindopril, indapamide Słowa kluczowe: nadciśnienie tętnicze, zalecenia, COVID-19, leki złożone, peryndopryl, indapamid
Nikt nie mógł przy pu szczać, że po ja wie nie się pod ko niec 2019 r. pierw szych przy pad ków nie ty po - wej for my cięż kie go za pa le nia płuc w mie ście Wu han wpły nie na lo sy ca łe go świa ta. Pan de mia CO VID-19 sta ła się olbrzy mim wy zwa niem, za rów no me dycz - nym, jak i spo łecz nym. We wcze snym okre sie pan - de mii po ja wi ły się do nie sie nia i opi nie kwe stio nu ją ce bez pie czeń stwo le ków hi po ten syj nych (zwła szcza pre pa ra tów ha mu ją cych układ re ni na-an gio ten sy na) i sta wia ją ce pod zna kiem za py ta nia wcze śniej sze re - ko men da cje to wa rzystw na u ko wych. Dziś wie my, że oskar że nia te by ły bez pod staw ne, a ca ła hi sto ria ma szczę śli we za koń cze nie. Ale przyj rzyj my się krok po kro ku wy da rze niom ostat nich 2 lat.
Wrze sień 2018 r. – prze ło mo we za le ce nia eu ro pej skie
Uka zu ją się za le ce nia Eu ro pej skie go To wa rzy stwa Kar dio lo gicz ne go i Eu ro pej skie go To wa rzy stwa Nad - ci śnie nia Tęt ni cze go[1]. W po rów na niu z po prze dni mi re ko men da cja mi z ro ku 2013[2]je dy nym nie zmie nio - nym ele men tem no wych za le ceń by ła de fi ni cja i kla sy - fi ka cja nad ci śnie nia tęt ni cze go. W każ dym in nym aspek cie, za rów no dia gno stycz nym, jak i te ra peu tycz - nym, po ja wi ły się istot ne zmia ny rzu tu ją ce na co dzien - ną prak ty kę kli nicz ną. Wpro wa dze nie niż szych do ce - lo wych war to ści ci śnie nia tęt ni cze go do pro wa dzi ło do zmia ny stra te gii le cze nia. Stan dar dem – na każ dym eta pie te ra pii – dla zde cy do wa nej więk szo ści cho rych (tak że tych z pierw szym stop niem nad ci śnie nia) sta ło się le cze nie sko ja rzo ne. Za le ce nia w spo sób szcze gól - ny re ko men do wa ły po łą cze nia jed no ta blet ko we (sin - gle pill com bi na tion – SPC).
Naj waż niej sze ko rzy ści ze sto so wa nia le cze nia sko ja rzo ne go obej mu ją przede wszy st kim lep szą i szyb szą kon tro lę ci śnie nia oraz mniej szą zmien ność od po wie dzi na le cze nie, na które – w przy pad ku SPC – od po wia da ją pra wie wszy scy cho rzy. Ta ka
for ma te ra pii jest bez piecz na i do brze to le ro wa na, za pew nia jąc lep szą ochro nę ser co wo-na czy nio wą[3].
Za le ce nia pod kre śla ją, że SPC po pra wia ją prze - strze ga nie za le ceń. Szyb ka po pra wa kon tro li ci śnie - nia dzia ła mo ty wu ją co na cho re go, zmniej sza jąc ry - zy ko dys kon ty nu a cji le cze nia o 33%. Pod kre śla no, że roz po czy na nie le cze nia od SPC re du ku je tak że ry zy ko in er cji te ra peu tycz nej ze stro ny le ka rzy, którzy są wów czas du żo bar dziej skłon ni do in ten - sy fi ka cji dal sze go le cze nia.
O ile za rów no te ra pia sko ja rzo na, jak i pre fe ro - wa nie SPC mia ły ni ski po ziom re ko men da cji (kla sa IIb – „moż na roz wa żyć”) w ro ku 2013, to naj now - sze za le ce nia nie po zo sta wia ły żad nych wąt pli wo - ści; w oby dwu przy pad kach jest to kla sa I – „na le - ży”. Au to rzy do ku men tu z 2018 ro ku by li głę bo ko prze ko na ni, że wpro wa dze nie naj now szych za le - ceń do co dzien nej prak ty ki kli nicz nej mo że przy - nieść ra dy kal ną po pra wę kon tro li ci śnie nia tęt ni - czego i pro wa dzić do lep szej pre wen cji cho rób ukła du ser co wo-na czy nio we go.
Maj 2019 r. – za le ce nia Pol skie go To wa rzy stwa Nad ci śnie nia Tęt ni cze go (PTNT)
Za le ce nia PTNT z ro ku 2019[4]by ły w du żej mie - rze zgod ne z ak tu al ny mi za le ce nia mi eu ro pej ski mi.
Ta be la 1. Najwa¿niejsze zmiany dotycz¹ce strategii leczenia – porównanie zaleceñ z roku 2013 i roku 2018[3]
43%
S³a ba (kla sa IIb)
Nie 2013 rok
S³a ba (kla sa IIb)
85%
(pre fe ro wa - ne SPC)
Moc na (kla sa I) Sza cun ko wy od se tek cho rych,
u których re ko men do wa ne jest roz po czy na nie te ra pii od le cze nia sko ja rzo ne go Re ko men da cja do ty cz¹ ca pre fe ro wa nia SPC
Tak (kla sa I) Re ko men da cja dla le cze nia
sko ja rzo ne go w stop niu 1
2018 rok
Moc na (kla sa I) Re ko men da cja dla le cze nia
sko ja rzo ne go w stop niu 2-3
ŚWIAT MEDYCYNY I FARMACJI
5
e-REPRINT Jed nym z czyn ni ków róż ni cu ją cych te dwa do ku men -ty by ło podej ście do le cze nia diu re tycz ne go. Za le ce - nia eu ro pej skie na rów ni sta wia ły diu re ty ki tia zy do we i tia zy do po dob ne, na to miast za le ce nia PTNT zde cy - do wa nie pre fe ru ją tę dru gą gru pę le ków. Za naj waż - niej sze ar gu men ty prze ma wia ją ce za ta kim podej - ściem na le ży uznać prze wa gę diu re ty ków tia zy do po - dob nych (zwła szcza in da pa mi du)[5]w za kre sie:
1. stop nia re duk cji ci śnie nia tęt ni cze go, 2. ko rzy st niej sze go pro fil me ta bo licz ne go, 3. le piej udo ku men to wa nej sku tecz no ści pre wen -
cji zda rzeń ser co wo-na czy nio wych.
Za le ce nia PTNT pod kre śla ją, że ko rzy ści wy ni - ka ją ce z za sto so wa nia pe ryn do pry lu z in da pa mi - dem zo sta ły wy ka za ne za rów no w gru pie cho rych z cu krzy cą (ba da nie ADVANCE[6]), cho rych w wie - ku bar dzo pode szłym (ba da nia HY VET[7]), jak i po uda rze mózgu (ba da nie PRO GRESS[8]).
Gru dzień 2019 r.–lu ty 2020 r. – po cząt ki pan de mii CO VID-19
Pierw sze przy pad ki za pa le nia płuc wy wo ły wa ne - go przez no wy pa to gen w chiń skiej pro win cji Hu bei zo sta ły opi sa ne w gru dniu 2019 ro ku. W dniu 11 lu - te go 2020 r. cho ro ba otrzy ma ła na zwę CO VID-19, a w dniu 14 lu te go wy wo łu ją cy ją wi rus – na zwę SARS-CoV-2. W cią gu kil ku na stu ty go dni cho ro ba roz prze strze ni ła się na ca łym świe cie, przyj mu jąc w wie lu kra jach cha rak ter tsu na mi. Pod ko niec lu te go licz ba przy pad ków na świe cie zbli ży ła się do 100 ty - się cy, a licz ba ofiar śmier tel nych do 3 ty się cy.
Ma rzec–kwie cień 2020 r.
Oka za ło się, że ko ro na wi rus SARS-CoV-2 prze - ni ka do wnętrza ko mórek po przez in te rak cję biał ka S (spi ke) i en zy mu kon wer ta zy an gio ten sy ny 2 (ACE-2),
a istot ną ro lę w tym pro ce sie bie rze tak że udział prze zbło no wa pro te a za se ry no wa 2 (TM PRSS2)[9]. W opar ciu o te prze słan ki pa to fi zjo lo gicz ne po ja wi ły się nie spraw dzo ne in for ma cje su ge ru ją ce, że nie - które le ki sto so wa ne w le cze niu nad ci śnie nia tęt ni - cze go – zwła szcza in hi bi to ry ACE i sar ta ny – mo gą zwięk szać ry zy ko za cho ro wa nia na CO VID-19, a je - śli już doj dzie do za ka że nia, to prze bieg cho ro by mo że być cięż szy niż w przy pad ku osób nie sto su ją - cych ta kich le ków. Ten „szum me dial ny” bu dził olbrzy mi nie po kój za rów no ze stro ny śro do wi ska le - kar skie go, jak i sa mych cho rych. Gro zy sy tu a cji do - da wał fakt, że w tym okre sie więk szość cho rych by - ła nie mal cał ko wi cie po zba wio na do stę pu do pod - sta wo wej po mo cy me dycz nej. Sze reg to wa rzystw na u ko wych wy da ło re ko men da cje aby – w ocze ki - wa niu na wia ry god ne wy ni ki ba dań – le cze nie cho - rych z nad ci śnie niem tęt ni czym pro wa dzić zgo dnie z wy żej omówio ny mi wy tycz ny mi. Pod sta wo wą for - mą kon tak tu le ka rza z cho rym w tym okre sie sta wa - ły się stop nio wo te le po ra dy.
Maj 2020 r.
Na po cząt ku ma ja b.r. po ja wi ły się licz ne pra - ce (m.in. au to rów wło skich[10]) jed no znacz nie wska zu ją ce, że sto so wa nie le ków ha mu ją cych układ re ni na-an gio ten sy na nie zwięk sza ry zy ka za - ka że nia ko ro na wi ru sem SARS-CoV-2 i nie wią że się z gor szym prze bie giem kli nicz nym CO VID-19.
Ba da nia te rów nież wy ka za ły, że za naj waż niej sze czyn ni ki ry zy ka nie po my śl ne go prze bie gu in fek cji na le ży uznać cho ro by współ i st nie ją ce, w tym przede wszy st kim cho ro by ukła du ser co wo-na - czy nio we go oraz oty łość zwią za ną z ze spo łem me ta bo licz nym. Oka za ło się tak że, że sku tecz ne le cze nie hi po ten syj ne mo że w spo sób ko rzy st ny wpły wać na ro ko wa nie za in fe ko wa nych cho rych z nad ci śnie niem tęt ni czym[11].
KARDIOLOGIA
Wrze sień 2020 r.
Licz ba cho rych na CO VID-19 prze kro czy ła 30 mi lio nów, a licz ba ofiar śmier tel nych zbli ży ła się do mi lio na. Pod czas wir tu al ne go kon gre su Eu ro pej skie - go To wa rzy stwa Kar dio lo gicz ne go zwróco no uwa - gę, że po mi mo tych dra ma tycz nych da nych mu si my być świa do mi sta le to czą cej się „w tle” pan de mii cho - rób ukła du ser co wo-na czy nio we go. Sa mo nad ci śnie - nie tęt ni cze za bi ja każ de go dnia sze ścio krot nie wię cej cho rych niż CO VID-19. W trak cie te go zja zdu przed sta wio no wy ni ki ba da nia BRA CE CO RO NA, do które go włą czo no bli sko 700 pa cjen tów wy ma ga - ją cych ho spi ta li za cji z po wo du in fek cji CO VID-19.
Wszy scy cho rzy otrzy my wa li wcze śniej le ki ha mu ją - ce układ re ni na-an gio ten sy na, a kry te ria mi wy łą cze nia z ba da nia by ły za o strzo na nie wy dol ność ser ca w cią - gu ostat nie go ro ku, bar dzo zło żo ne sche ma ty te ra pii hi po ten syj nej (sto so wa nie jed no cze śnie czte rech lub wię cej le ków) i nie sta bil ność he mo dy na micz na w mo men cie przy ję cia do szpi ta la. Cho rych podzie - lo no na dwie gru py: w jed nej kon ty nu o wa no do tych - cza so we le cze nie le ka mi ha mu ją cy mi układ re ni na- -an gio ten sy na, w dru giej te ra pię od sta wio no. Oka za - ło się, że od sta wie nie in hi bi to rów ACE oraz sar ta - nów nie wpły wa ło na prze bieg in fek cji CO VID-19.
Ba da nie to jest osta tecz nym do wo dem na bez pie - czeń stwo tej te ra pii, która po win na być kon ty nu o wa - na na wet u pa cjen tów z po twier dzo ną in fek cją ko ro - na wi ru sem, tak że tych wy ma ga ją cych ho spi ta li za cji.
Pod su mo wa nie
Pan de mia CO VID-19 nie zmie ni ła za sad le cze nia nad ci śnie nia tęt ni cze go. Za le ce nia PTNT z 2019 ro - ku pod kre śla ją, że kom bi na cja le ku ha mu ją ce go układ re ni na-an gio ten sy na z diu re ty kiem tia zy do po dob nym jest pod sta wo wym po łą cze niem hi po ten syj nym, szcze gól nie za le ca nym u cho rych z cu krzy cą, ze spo -
łem me ta bo licz nym i oty ło ścią. Le cze nie zło żo ne pe - ryn do pry lem i in da pa mi dem uzna je się za jed no z naj le piej udo ku men to wa nych po łą czeń le ko wych sto so wa nych w te ra pii hi po ten syj nej[12]. To spraw - dzo ne po łą cze nie, w for mie pre pa ra tu zło żo ne go uła twia ją ce go prze strze ga nie za le ceń, po zo sta je klu - czo wą opcją te ra peu tycz ną tak że w epo ce pan de mii CO VID-19, kie dy to pod sta wo wą for mą opie ki nad cho ry mi są te le po ra dy, a ro la sku tecz ne go le cze nia nad ci śnie nia tęt ni cze go i ko niecz ność lep szej pre - wen cji zda rzeń ser co wo-na czy nio wych na bie ra ją szcze gól ne go zna cze nia.
Pi śmien nic two:
1. Wil liams B, Man cia G, Spie ring W i wsp.; ESC Scien ti fic Do cu - ment Gro up. 2018 ESC/ESH Gu i de li nes for the ma na ge ment of ar te rial hy per ten sion. Eur He art J. 2018; 39: 3021-3104.
2. Man cia G, Fa gard R, Na rkie wicz K i wsp.; Task For ce Mem bers.
2013 ESH/ESC Gu i de li nes for the ma na ge ment of ar te rial hy per - ten sion: the Task For ce for the ma na ge ment of ar te rial hy per ten - sion of the Eu ro pe an So cie ty of Hy per ten sion (ESH) and of the Eu ro pe an So cie ty of Car dio lo gy (ESC). J Hy per tens. 2013;
31:1281-357.
3. Na rkie wicz K. Le ki zło żo ne w świe tle no wych wy tycz nych ESC/ESH 2018. Cho ro by Ser ca i Na czyń 2018, 15: 133-135.
4. Ty kar ski A, Fi li piak KF, Ja nu sze wicz A i wsp. Za sa dy po stę po wa nia w nad ci śnie niu tęt ni czym – 2019 rok. Nad ci śnie nie Tęt ni cze w Prak ty ce 2019; 5: 1-86.
5. Bur nier M, Ba kris G, Wil liams B. Re de fi ning diu re tics use in hy per - ten sion: why se lect a thia zi de-li ke diu re tic? J Hy per tens. 2019; 37:
1574-1586.
6. Pa tel A; AD VAN CE Col la bo ra ti ve Gro up. Ef fects of a fi xed com - bi na tion of pe rin do pril and in da pa mi de on ma cro va scu lar and mi - cro va scu lar out co mes in pa tients with ty pe 2 dia be tes mel li tus (the AD VAN CE trial): a ran do mi sed con trol led trial. Lan cet. 2007;
370:829-40.
7. Bec kett NS, Pe ters R, Flet cher AE i wsp.; HY VET Stu dy Gro up.
Tre at ment of hy per ten sion in pa tients 80 ye ars of age or older.
N Engl J Med. 2008; 358: 1887-98.
8. PRO GRESS Col la bo ra ti ve Gro up.Ran do mi sed trial of a pe rin do - pril-ba sed blo od-pres su re-lo we ring re gi men among 6,105 in di vi - du als with pre vio us stro ke or trans ient ischa e mic at tack. Lan cet.
2001; 358:1033-41.
9. Kreutz R, Al gha ra bly EAE, Azi zi M i wsp. Hy per ten sion, the re nin- an gio ten sin sy stem, and the risk of lo wer re spi ra to ry tract in fec - tions and lung in ju ry: im pli ca tions for CO VID-19. Car dio vasc Res.
2020; 116:1688-1699.
10. Man cia G, Rea F, Lu der gna ni M, Apo lo ne G, Cor rao G. Re nin- An gio ten sin-Al do ste ro ne Sy stem Bloc kers and the Risk of Co vid- 19. N Engl J Med. 2020; 382: 2431-2440.
11. Gao C, Cai Y, Zhang K I wsp. As so cia tion of hy per ten sion and an - ti hy per ten si ve tre at ment with CO VID-19 mor ta li ty: a re tro spec ti - ve ob se rva tio nal stu dy. Eur He art J. 2020; 41: 2058-2066.
12. Ko st ka-Je zior ny K, Ty kar ski A. Po łą cze nie pe ryn do pry lu z in da pa - mi dem w świe tle no wych wy tycz nych Pol skie go To wa rzy stwa Nad ci śnie nia Tęt ni cze go z 2019 ro ku. Świat Me dy cy ny i Far ma cji, paż dzier nik 2019: 20-25.
NL201014
Materiał promocyjny kierowany do osób uprawionych do wystawiania recept lub osób prowadzących obrót produktami leczniczymi.
Artyku³ ukaza³ siê w miesiêczniku
nr 10 (232) 2020
Wy daw ca miesiêcznika 'Œwiat Medycyny i Farmacji"
Agen cja Re kla mo wa LION-ART ul. Sta ro miej ska 2/13
40-013 Ka to wi ce tel./fax: 32 253-02-88 e-ma il: redakcja@smif.com.pl
www.smif.com.pl
