Świat miejskiego dziecka w wierszu Leopolda Staffa
„Kieszeń”
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna treść wiersza,
• zna środki artystycznego wyrazu i cel ich użycia,
• wie, czym się różni życie na wsi od życia w mieście.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• zinterpretować wiersz,
• brać udział w dyskusji,
• robić notatki,
• formułować wnioski i opinie.
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem, heureza, praca indywidualna i zbiorowa.
3. Środki dydaktyczne
Tekst utworu.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel podaje temat lekcji. Podaje krótką informację na temat życia i twórczości Leopolda Staffa.
b) Faza realizacyjna
1. Na początek nauczyciel proponuje uczniom dyskusję na temat: Jak żyją dzieci w mieście, a jak żyją dzieci na wsi? (czym się zajmują, gdzie chodzą, jak spędzają czas, jak wyglądają ich domy) By zakończyć dyskusję, prowadzący proponuje zapisanie w zeszytach wniosku. Jego treść zależy od tego, czy uczniowie wskazali więcej podobieństw czy różnic. Nauczyciel powinien zwrócić uwagę, by nie był on dłuższy niż dwa zdania.
2. Potem prowadzący proponuje analizę wiersza L. Staffa. [M. Nagajowa, Słowa i świat. Podręcznik do kształcenia literackiego i językowego dla klasy szóstej szkoły podstawowej, WSIP, Warszawa 1999, s. 118] Prosi jednego ucznia o głośne i staranne odczytanie. Następnie prosi o przeprowadzenie analizy utworu. Aby ułatwić wykonanie polecenia, podaje pytania pomocnicze. Dzieci mogą pracować w parach.
• Kto jest podmiotem lirycznym?
• O czym mówi podmiot liryczny?
• Jaki jest świat chłopca?
• Czym jest kieszeń? Czy to dosłowne czy przenośne znaczenie? Co zwykle chłopcy noszą w kieszeniach?
• Co w niej się mieści i jakie ma dla chłopca znaczenie?
• Jaka jest budowa wiersza?
• Jakich środków stylistycznych użył autor w wierszu i po co je zastosował?
3. Odpowiedzi na pytania uczniowie zapisują w zeszytach. Ostatnie zagadnienie opracowują w formie tabeli.
Opis Przykład Środek
stylistyczny
Dziecka Dziecko miasta, dziecko ula Epitety
Świata miejskie go
Sień wilgotna, stęchła Bieda, której nic nie zmieni Znoju miód niesłodki Troski - szerszenie
Epitety
Przenośnia Kieszeni
(świat wewnętr zny dziecka)
Bajeczna poezja Dziwy drogocenne Skarbce rupieci Pióra zardzewiałe Kredki kolorowe
Pejzaże, stubarwne nie namalowane
Epitety, przenośnie
4. Po zakończeniu pracy prowadzący prosi kilka osób o odczytanie swoich wniosków. Dokonuje korekty językowej i merytorycznej.
c) Faza podsumowująca
Na zakończenie lekcji nauczyciel proponuje krótką dyskusję: Czy opisany świat jest realny?
Czy istnieje dziś? Jak dzisiaj dzieci spędzają wolny czas? O czym marzą współczesne dzieci i nastolatki? Potem zadaje i wyjaśnia pracę domową.
5. Bibliografia
1. Kulawik A., Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Antykwa, Kraków 1994.
2. Nagajowa M., Słowa i świat. Podręcznik do kształcenia literackiego i językowego dla klasy szóstej szkoły podstawowej, WSIP, Warszawa 1999.
6. Załączniki
Zadanie domoweZrób plan jednego swojego dnia. Podkreśl w nim warunki swojego życia, jego radość lub
smutek.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
