RYSZARD BARAŃSKI, BOLESŁAW JANISZEW SKI, JACEK WALENDZIK
WPŁYW KARCZOWANIA ZRĘBÓW I PEŁNEJ ORKI
NA WZROST UPRAW SOSNOWYCH I NA ZMIANY NIEKTÓRYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNYCH I CHEMICZNYCH GLEBY
Z akład G leb o zn a w stw a In sty tu tu B a d a w czeg o L e śn ic tw a K iero w n ik — prof. dr L. K ró lik o w sk i
W yjaśnienie powyższego zagadnienia wyłoniło się w związku z pro wadzeniem przy pozyskaniu drewna m echanicznego sposobu obalania drzew wg Kreutzingera i Matusza.
Porównanie w yników wzrostu upraw sosnowych przeprowadzono w nadleśnictwie Parciaki jesienią 1961 r. na 1-, 2-, 3- i 4-letnich upra wach sosnowych, założonych na zrębach karczowanych, gdzie glebę przygotowano pełną orką oraz na zrębach nie karczowanych z przygoto waniem gleby w bruzdy. Uprawa 4-letnia była badana tylko na glebie z pełną orką.
Na dziewięciu 1-arowych poletkach doświadczalnych obydwóch spo sobów przygotowania gleby opisano profile stwierdzając, że są to gleby bielicowe średnio do silnie zbielicowane (pH wierzchnich warstw w KC1 wynosiło 3,6 do 4,4), wytworzone z piasków luźnych głębokich, średnio i drobnoziarnistych. Typ siedliskowy lasu to bór świeży.
Na badanych poletkach pomierzono roczne przyrosty sadzonek i w y konano analizy glebowe próbek pobranych z różnych poziomów gene tycznych profilów oraz próbek pobranych zbiorowo z warstwy próchnicz- nej Ai i w układzie naturalnym z głębokości 0— 20 i 20— 40 cm.
Wiek upra wy w lał.ach Śred. przy r o s t roku Uprawa karczowana z pełną orką Uprawa n ie karczowana g l.p r z y g . w bruzdy Podwójny ś r . błąd w cm 2^ml^ +IU2^ Bóżnica śre d n ich p r z y ro s tów w cm ś r .p r z y r . w cm - ś r . odch. w C G l( ) - ś r . błąd w cm ( ) ś r .p r z y r . w cm t ś r .o d c h . w cm( ) - ś r . błąd w cm ( ) 1 1961 1 1 ,4 9 4 ,4 7 0 ,3 4 8 ,9 7 2 ,0 7 0 ,1 7 0 ,7 6 < 1 2 , 5 2 2 1961 2 3 ,9 0 6 ,0 8 0 ,5 0 2 1 ,1 2 5 ,4 1 0 ,4 8 1 ,3 8 - < 1 , 7 8 3 I960 1 7 ,2 1 4 ,6 6 0 ,4 1 1 5 ,0 5 4 ,9 8 0 ,4 2 1 ,1 6 < 2 , 2 0 3 1961 3 0 ,3 2 6 ,2 1 0 ,5 5 2 5 ,3 8 8 ,2 3 0 ,7 0 1 ,7 8 < 4 , 9 4
W próbkach oznaczono: skład granulome try czny (mechaniczny) m e todą areometryczną, aktualną wilgotność przez suszenie, połową i ma ksym alną pojemność wodną, ciężar objętościowy, ciężar w łaściw y alko holem m etylowym , przepuszczalność w 5 cm wierzchniej warstwie gleby w terenie, wyliczono współczynnik K 10, określono odczyn gleby potencjo m etry cznie elektrodą szklaną, zawartość węglanu wapnia metodą Scheib- lera, azot ogółem metodą K jeldahla, w ęgiel organiczny przez spalanie na mokro zmodyfikowaną metodą Knoppa.
Pomiary przyrostów rocznych sadzonek wykonano z dokładnością do 1 cm na 120 do 165 egzemplarzach każdego poletka.
W N IO SK I
1. Warunki przepuszczalności wodnej gleby na wszystkich uprawach układały się podobnie na pasach i międzyrzędach upraw karczowanych z pełną orką, jak i w bruzdach upraw nie karczowanych, K10 wahało się w granicach 0,0053 do 0,0087 cm/sek, natomiast dużo mniejszą prze puszczalność w ykazyw ały międzyrzędzia upraw nie karczowanych (Kio od 0,0026 do 0,0036 cm/sek.)
2. W ilgotność aktualna wierzchnich warstw do 40 cm na wszystkich uprawach była wyższa na terenach karczowanych z pełną orką niż na nie karczowanych. Na terenach karczowanych średnia zawartość wody na pasach wynosiła 5,9%, na międzyrzędziach 4,6%. Na terenach nie kar czowanych odpowiednio 5,2% i 3,8%.
3. Maksymalna i połowa pojemność wodna oraz porowatość nie w y kazały większych różnic pod w pływ em różnej uprawy gleby.
4. Średnie roczne przyrosty na wysokość sadzonek na uprawach kar czowanych z pełną orką były wyższe od 1,8 do 5,0 cm od sadzonek na nie karczowanej glebie przygotowanej w bruzdy. Istotność w pływ u kar czowania i pełnej orki na wzrost sadzonek na jednakowych siedliskach stwierdzono statystycznie przez porównanie różnicy średnich arytm etycz nych długości przyrostów rocznych na wysokość z podwójnym średnim błędem.
5. Udatność upraw na poletkach karczowanych z pełną orką w yno siła 95 do 100%, natomiast na poletkach nie karczowanych, gdzie glebę przygotowano w bruzdy, 86 do 92%.
6. Zdrowsze i bardziej wyrów nane na wysokość były sadzonki na uprawach karczowanych z pełną orką.
Praca ma charakter wstępny i nie wyjaśnia w pełni w szystkich czyn ników w pływ u karczowania i pełnej orki na wzrost sadzonek sosny na uprawach.
Uprawy sosnowe na karczow anych zrębach 333 Р . Б А Р А Н Ь С К И , Б . Я Н И Ш Е В С К И , Я . В А Л Е Н Д З И К ВЛИ Я Н И Е К О Р Ч Ё В К И С РУБЛ ЕННО ГО ЛЕСА И ПО ЛНОЙ В С П А Ш К И Н А РОСТ С ОСНОВЫ Х К У Л Ь Т У Р И Н А И ЗМ ЕН ЕН И Е Ф И ЗИ Ч Е С К И Х И Х И М И Ч Е С К И Х СВОЙСТВ ПО ЧВЫ О т д е л П о ч в о в е д е н и я Н а у ч н о - И с с л е д о в а т е л ь с к о г о И н с т и т у т а Л е с н о г о Х о з я й с т в а Р е з ю м е И ссл едов ан о влияние корчёвки л есосек и и полной вспаш ки на рост I, 2, 3 и 4 -л ет н и х сосновы х н а са ж д ен и й и на изм ен ен и я некоторы х ф и зи ч еск и х и х и м и ч еск и х свойств почвы. С равнение р езул ьтатов почв ен н ы х ан али зов и и зм ерен и я прироста с а ж е н цев и з кул ьтур на к ор ч ёв ан н ы х л есо сек а х о бн ар уж и л о что: сущ ествую щ ая в л а ж ность в б о р о зд а х и м еж д у р я д ь я х , а т а к ж е почвопроницаем ость в м еж д у р я д ь я х ок азал ась вы сш ей чем на н ек ор ч ёван н ы х л есосек ах. П риросты са ж ен ц ев и п р о цент при ж и ваем ости т а к ж е ок азал и сь вы сш ими на к орч ёв ан н ы х л есосек ах. М аксим альная и полная влагоём кость, а т а к ж е пористость не обн ар уж и л и бол ьш и х р азн и ц при р а зн ы х сп особах приготовления почвы. Н а к орчёв ан н ы х л есо сек а х прим енялась полная вспаш ка почвы; на л есо с ек а х н ек ор ч ёван н ы х почва приготовлялась в бор о зд а х . R . BA RATVTSK I, В . J A N I S Z E W S K I , J . W A L E N D Z I K
E FFEC T OF REM O VING TREE ST U M P S FROM C L E A R IN G S A N D OF F U L L T IL LA G E ON THE GROW TH OF P IN E C U L T U R ES
A N D ON C H A NG ES IN C ER TAIN P H Y SIC A L A N D C H EM IC AL SO IL PR O PE R TIES
I n s t i t u t e o f F o r e s t R e s e a r c h , D i v i s i o n o f S o i l S c i e n c e
S u m m a r y
T h ere had "been m ade in v e stig a tio n s upon th e in flu e n c e of root out th e fe llin g area and fu ll tilla g e , on the gro w th of 1, 2, 3 and 4 y ea rs old scotch p in e tr e e s d inds so as of th e ch a n g em en ts of som e p h y sica l and ch em ica l p ro p erties of th e soil. T he com p arison of the resu lts of th e soil a n a ly ses and m ea su rin g of th e in crem en t of g ro w th in h igh of o n e yea r from th e b reed in g on root out fe e lin g area sch o w ed that: the actu al m o istu re in th e fu rro w s and b e tw e e n row s and a lso th e so il p erm ea b ility b etw een row s w a s h ig h er as on th e not root out fe llin g area. T he sam e w a s for the in crem en ts o f grow th in h igh d u rin g one yea r, and th e p ercen t of liv in g se e d lin g s on th e ta k in g root out area. T he m a k sim a l and w a te r fie ld cap acity and th e p o ro sity , d id n ’t sh o w geater. d iffe r e n c e s by a p p ly in g d ifferen t w a y s for soil preparation. On th e root fe llin g area it had been ap p lied a fu ll tilla g e of th e soil, on the not root f e llin g area th e so il w a s p rep ared in row s.
