Rodzaje skarg1. skarga na decyzje administracyjne –

SKARGA DO WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO

Istota działania sądu administracyjnego:

- zniesienie działania, bezczynności, przewlekłości niezgodnej z prawem

- nie rozstrzyga merytorycznie o uprawnieniach lub obowiązkach administracyjnoprawnych, np. uchyla odmowę udzielenia pozwolenia budowlanego, ale nie udziela tego pozwolenia

Rodzaje skarg

1. skarga na decyzje administracyjne – ostateczne, rozstrzygające sprawę co do istoty, bez względu na nazwę

2. skarga na postanowienia wydane w post. administracyjnym, na które przysługuje zażalenie, albo kończące postępowanie, a także postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty:

- postanowienia, na które przysługuje zażalenie – postanowienia kończące postepowanie zażaleniowe

- postanowienia kończące postepowanie: postanowienie o niedopuszczalności odwołania, o uchybieniu terminowi do wniesienia odwołania, o odmowie przywrócenia terminu do złożenia odwołania, w post. podatkowym post. o pozostawieniu odwołania bez rozpatrzenia

- postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty, np. postanowienie o zatwierdzeniu lub odmowie zatwierdzenia ugody; postanowienie o zaświadczeniu milczącego załatwienia sprawy lub o odmowie wydania takiego zaświadczenia

- w post. egzekucyjnym i zabezpieczającym na postanowienia, które są zaskarżalne na drodze administracyjnej

3. skarga na inne niż decyzje i postanowienia akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa

4. skarga na pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydane w indywidualnych sprawach , opinie zabezpieczające i odmowę wydania opinii zabezpieczającej przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej

5. skarga na bezczynność lub przewlekłość materialnoprawną: skargi na bezczynność lub przewlekłe postępowanie organu wykonującego administrację publiczną oraz skarga na przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawie wydania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnych sprawach, opinii zabezpieczającej lub odmowy wydania opinii zabezpieczającej (przesłanka: wniesienie ponaglenia na podst. art. 37 §1 k.p.a.)

6. skarga na bezczynność lub przewlekłość procesową (brak przesłanki wykorzystania drogi administracyjnoprawnej)

7. skarga na akty prawa miejscowego organów jst i terenowych organów administracji rządowej (samorząd województwa, powiatowy i gminny) – od 01.06.2017 r. (brak przesłanki wykorzystania obrony na drodze administracyjnej)

8. skarga na akty organów jst i ich związków, inne niż określone w pkt. 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej (art. 3 §2 pkt 6 p.p.s.a.) – prawo zaskarżania uchwał i zarządzeń organów jst, które nie są przepisami prawa miejscowego

9. skarga na akty nadzoru nad działalnością organów jst (art. 3 §2 pkt 7 p.p.s.a.), np. na zarządzenia zastępcze wojewody

10. skarga na niewykonanie wyroku wsa – gdy był wyrok uwzgl. skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania a organ nie wykonuje, strona może wnieść skargę z żądaniem wymierzenia temu organowi grzywny (przesłanka:

uprzednie, pisemne wezwanie właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy)

11. skarga na podstawie Ustaw szczególnych, w których przewidziana jest sądowa kontrola (art. 3 §3 p.p.s.a. rozproszona ilość aktów prawnych, np. Ustawa o referendum lokalnym, Prawo prasowe, Prawo o szkolnictwie wyższym.

12. Sprzeciw od decyzji – od 01.06.2017 odrębny środek zaskarżenia do wsa.

Przysługuje na decyzje kasacyjne przekazujące sprawę do ponownego rozpatrzenia, wydane przez organ odwoławczy na podstawie art. 138 §2 k.p.a. Wymagania: pismo procesowe, termin 14 dni od doręczenia decyzji, wskazanie żądania, pośredni tryb wnoszenia, uiszczenie wpisu, obecnie 100 zł). Stronami są organ i strona (brak podmiotów na prawach strony – stadia postępowania takie same jak ze skargą.

Właściwość rzeczowa, miejscowa i instancyjna.

Skład sądu: WSA orzeka w składzie 3 sędziów, na niejawnym w składzie jednoosobowym, NSA – skład 3 sędziów, na niejawnym skład jednoosobowy, z wyjątkiem przewidzianym ustawami. Uchwały NSA – skład 7 sędziów, cała Izba lub pełny skład.

Postępowanie sądowe – postępowanie kontradyktoryjne

Podmioty: skarżący, strona przeciwna, uczestnicy na prawach strony Podmioty uprawnione do złożenia skargi:

1. Interes prawny: każdy ma prawo: istotą interesu jest jego związek z konkretną normą prawną, na podstawie której konkretny podmiot jest uprawniony do wniesienia skargi administracyjnej. Legitymacja do wniesienia skargi oparta jest na przepisach prawa materialnego.

2. Interes publiczny:

- prokurator

- Rzecznik Praw Obywatelskich (art. 208 ust. 1 Konstytucji) - Rzecznik Praw Dziecka

- inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi (np. 50 §2 ppsa), np. przepisy ustawy o samorządzie gminnym uprawniające organ nadzoru (wojewoda, Regionalna Izba Obrachunkowa) do zaskarżenia do sądu administracyjnego uchwał organów gminy – legitymacja wspólnot samorządowych

- organ nadzoru nad samorządem zawodowym 3. Interes społeczny:

- organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym - inicjator referendum lokalnego

- redaktor naczelny (na podst. ustawy Prawo prasowe)

2. Obowiązek wyczerpania środków prawnych przewidzianych w postępowaniu administracyjnym

Np. 52 § 1 ppsa stanowi, że skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia.

Przez pojęcie wyczerpania środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia taki jak zażalenie, odwołanie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. W sytuacji, gdy ustawa nie przewiduje zastosowania powyższych środków prawnych, skargę można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie organu do usunięcia naruszenia prawa

- od zasady wyczerpania środków prawnych ustawa przewiduje wyjątki. Obowiązku tego nie muszą dopełnić prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka - w razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności lub wznowienia postępowania, postępowanie sądowe ulega zawieszeniu

3. Termin do wniesienia skargi

- co do zasady 30 dni od daty doręczenia rozstrzygnięcia skarżącemu

- bezterminowo: akty prawa miejscowego, uchwały samorządu terytorialnego, zaskarżalność bezczynności lub przewlekle prowadzonego postępowania

- dla prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka 6 miesięcy od doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi

4. Tryb wniesienia skargi

- skargę do wsa wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem zaskarżenia

- organ przekazuje skargę wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia

5. Treść i forma skargi

- elementy przewidziane dla pisma procesowego lub forma dokumentu elektronicznego (art. 46 i 47 p.p.s.a.): oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, oznaczenie miejsca zamieszkania skarżącego (tylko w pierwszym piśmie) a w pozostałych pismach

oznaczenie sygnatury akt, oznaczenie rodzaju pisma, treść pisma, podpis strony, jej pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego, wymienienie załączników (np.

pełnomocnictwo, jeśli pismo wnosi pełnomocnik)

Skarga ponadto powinna zawierać następujące elementy:

- wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności

- oznaczenie organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłego prowadzenia postępowania dotyczy

- określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego

- sąd na wniosek skarżącego może wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków – sąd nie jest związany tym postanowieniem

6. wpis

Czynności procesowe sądu:

1. przygotowawcze 2. orzekania

3. zasada doręczania z urzędu przez sąd (wyjątek: doręczenia pomiędzy pełnomocnikami profesjonalnymi w toku sprawy przed sądem)

Posiedzenia jawne i niejawne ( na niejawne wstęp mają tylko osoby wezwane)

Terminy procesowe: ustawowe, np. prawo do wniesienia skargi – nie mogą być przez sąd ani skracane, ani przedłużane i terminy sądowe, wyznaczane przez sąd lub przewodniczącego; przywrócenie terminu

Postępowanie wstępne: badanie dopuszczalności skargi – odrzucenie, gdy nie należy do właściwości wsa z przyczyn przedmiotowych, z przyczyn podmiotowych – złożona przez podmiot bez legitymacji, brak zdolności sądowej ; badanie zachowania terminu – postanowienie o odrzuceniu skargi

Postepowanie mediacyjne: na wniosek stron, ale też bez wniosku, przed wyznaczeniem rozprawy, mediator, mediacja niejawna, jeśli pozytywna- organ zmienia, uchyla dany akt, albo podejmuje określoną czynność – na zmieniony akt strony mogą wnieść w terminie 30 dni skargę do wsa

Organ posiada możliwość samokontroli, tj. w ramach swych uprawnień może w całości uwzględnić skargę stwierdzając, że jego działanie lub bezczynność miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Granice rozpoznania: brak związania zarzutami i wnioskami skargi – nie obowiązuje w zakresie skargi na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie

Przy ustaleniu stanu faktycznego sąd jest związany prawomocnym wyrokiem skazującym co do popełnienia przestępstwa

Forma rozpoznania: rozprawa – zasada jawności

Wydanie wyroku: po niejawnej naradzie sędziów, treść wyroku: sentencja i uzasadnienie ( z urzędu, gdy uwzględnia skargę), na wniosek w terminie 14 dni

Orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego:

-wyroki: w sprawach skarg na decyzje lub postanowienie: wyrok o uchyleniu decyzji w całości lub w części, gdy decyzja wydana z naruszeniem prawa materialnego, naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania, z naruszeniem innych przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy; sąd może stwierdzić, że decyzja (postanowienie) jest dotknięta jedną z wad wyliczonych w art. 156 §1 k.p.a. lub w innych przepisach. np. w post. podatkowym – stwierdza jej nieważność; wyrok stwierdzający niezgodność z prawem decyzji lub postanowienia

- wyrok przesądzający merytorycznie o sposobie załatwienia sprawy lub jej rozstrzygnięcia (art. 145a §1 p.p.s.a.) – obowiązek organu załatwienia sprawy skarżącego

Wyroki uchylające akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa oraz skarg na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie – sąd uchyla lub stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności

- wyroki na bezczynność lub przewlekłość: zawierają zastosowanie środka wobec bezczynności lub przewlekle prowadzonego postępowania, stwierdzenie, czy doszło do przewlekłości lub bezczynności z rażącym naruszeniem prawa,

wymierzenie grzywny organowi lub przyznanie od organu dla skarżącego sumy pieniężnej

- wyroki stwierdzające nieważność aktu prawa miejscowego w całości lub części - wyroki uchylające zaskarżony akt nadzoru

- wyroki stwierdzające nieważność w całości lub części uchwał lub zarządzeń organów jst

- postanowienia (wydawane na posiedzeniach jawnych i niejawnych) – kończące postępowanie, np. postanowienie o odrzuceniu skargi, o umorzeniu postepowania; - wydawane w toku postępowania, np. w sprawie zawieszenia postępowania

- zarządzenia ( w toku sprawy sądowej, np. zarządzenie o zwrocie opłaty)

Moc wyroku: sąd jest związany wydanym wyrokiem od chwili jego ogłoszenia, a jeżeli wyrok został wydany na posiedzeniu niejawnym – od podpisania sentencji wyroku

Zażalenie do wojewódzkiego sądu administracyjnego/NSA

- zażalenie jest drugim, obok skargi, środkiem odwoławczym

- zażalenie nie jest wyłącznym środkiem odwoławczym od postanowień (od postanowień kończących postępowanie przed wsa służy skarga kasacyjna)

- generalną regułą jest, że od każdego postanowienia kończącego postępowanie w sprawie służy skarga kasacyjna, przepisy szczególne mogą stanowić inaczej, np. od postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej służy zażalenie

- prawo wniesienia zażalenia do NSA służy od postanowień wsa w przypadkach przewidzianych w p.p.s.a. Zażalenie służy na postanowienia, których przedmiotem jest:

1) przekazanie sprawy innemu sądowi adm.

2) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, o których stanowi art. 61 p.p.s.a.

3) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania 4) odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku

5) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa

6) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego 7) odrzucenie skargi kasacyjnej

8) odrzucenie zażalenia

9) zwrot kosztów postępowania, jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej 10) ukaranie grzywną

• Legitymacja do złożenia zażalenia przysługuje:

1. stronom

2. uczestnikom postępowania

3. osobom, organizacji społecznej, których sąd nie dopuścił do udziału w postępowaniu

4. prokuratorowi

5. Rzecznikowi Praw Obywatelskich 6. Rzecznikowi Praw Dziecka

• przy zażaleniu nie obowiązuje przymus zastępstwa, chyba że przedmiotem zażalenia jest odrzucenie skargi kasacyjnej

• treść i forma zażalenia powinny czynić zadość wymaganiom pisma procesowego oraz powinny zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wnioski o jego zmianę lub uchylenie jak również zawierać zwięzłe uzasadnienie zażalenia

• termin: zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia

• warunkiem formalnym jest uiszczenie wpisu