"Esperienze di vita religiosa in Italia e in America Latina, Atti del simposio CISM - USMI - CLAR Roma, 26-30 maggio 1978", [Bartolomeo] Sorge et al., Milano 1978 : [recenzja]

Julian Kałowski

"Esperienze di vita religiosa in Italia

e in America Latina, Atti del simposio

CISM - USMI - CLAR Roma, 26-30

maggio 1978", [Bartolomeo] Sorge et

al., Milano 1978 : [recenzja]

Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 23/3-4, 316-320

1980

316 R e c e n z je

S fo r m u ło w a n ie w ty tu le o d y sta n sie m ięd zy K o ścio łem a państw em * w h isto ry czn y ch i a k tu a ln y c h p e r sp e k ty w a c h p rzew ija się m n iej lub' w ię c e j w y r a ź n ie w w ię k sz o ś c i a r ty k u łó w . A u to rzy p o d k reśla ją m o m en ­ ty sa m o d z ie ln o śc i K o ścio ła i p a ń stw a , su w e r e n n o śc i w z a ła tw ia n iu sp ra w r e lig ijn y c h p rzez K o śc ió ł a d o czesn y ch p rzez p a ń stw o . C ha­ r a k te r y s ty c z n e jest u z n a n ie ro li czyn n ik a trzecieg o , tj. sp o łeczeń stw a ,, s tw ie r d z e n ie z a le ż n o śc i r e la c ji K o śc ió ł-p a ń stw o od b ieżą ce j p o lity k i,, od k o n k retn ej sy tu a c ji itd. S z c z e g ó ln ie w a rty k u ła ch o sta tn ie j czę­ śc i sp o ty k a m y w zm ia n k i o k o n ie c z n o śc i w sp ó łd z ia ła n ia m ięd zy K o ś­ cio łe m a p a ń stw em . W k o ń co w y m zw ła szcza a r ty k u le czy ta m y o p e r s­ p e k ty w a c h rozw oju r e la c ji K o śc ió ł-p a ń stw o w jed n o czą cej się E u ro­ pie za ch o d n iej. Jak o te n d e n c y jn y trzeb a o k r e ślić a r ty k u ł H. H e r r - m an n a.

O p ra co w a n ia są pod w z g lę d e m o b jęto ści i sposobu u ję c ia n ie r ó w ­ ne. W jed n y ch p rzew a ża te o lo g ia r e la c ji K o śc ió ł-p a ń stw o , w in n y ch . — h isto ria , w k o ń co w y ch u ja w n ia się so c jo lo g ia i p o lity k a . D obór te m a tó w h isto r y c z n y c h d ok o n a n y zo sta ł w y r y w k o w o . B rak jest na-, p rzy k ła d p r z e d sta w ie n ia r e la c ji K o śc ió ł-p a ń stw o w X IV —X V w iek u ,, k ie d y to p o ja w iły się n o w e id e e i d ok on an o zm ia n y n a rzecz n ie ­ z a le ż n o ś c i i su w e r e n n o śc i p a ń stw a te r y to r ia ln e g o . S zk od a, że w y d a w ­ ca n ie p o sta ra ł się o a rty k u ł p r z e d sta w ia ją c y r e la c ję K ośció ł-p a ń stw o - w św ie tle zasad V a tica n u m II. N iek tó rzy a u to rzy w sp o m in a ją c o p raw d a o od różn ien iu K o ścio ła od p a ń stw a , o a u to n o m ii i w sp ółp racy- m ięd zy ty m i ró żn ią cy m i się is to tn ie in sty tu cja m i. R zecz zasłu giw ała: jed n a k na od ręb n e p o g łęb io n e p o tra k to w a n ie. T ak sam o pożyteczna?, b y ła b y próba u sta le n ia ja k ich ś o g ó ln ie jsz y c h te z i reg u ł w u k ła d a n iu o m a w ia n y c h relacji.

W c a ło ś c i zbiór d a je dużo m a teria łu . P ob u d za do m y ś le n ia i do> szerszeg o sp o jrzen ia na prob lem . S ta n o w i w zb o g a c e n ie lite r a tu r y na. te m a t sto su n k ó w K o śc ió ł-p a ń stw o . Z ach ęca do a n a lo g iczn eg o op ra co ­ w a n ia w op arciu o sy tu a c ję p ra w n ą i fa k ty c z n ą w in n y c h k r a ­ jach.

B p W a le n ty W ó jc ik :

S o r g e, P a l m e s , D e L o r a , G i i c c i n i , T a m b u r i n i , A g u~ d e l o , R e i n a, I n g i n n i u , A n t o n c i c h , F e r r a r i , C a r d a r o - p o l i P e r d i a , Esperienze di vita religiosa in Italia e in Am erica Latina, A tti del sim posio CISM — USM I — CI, AR Roma, 26— 30 m a g - gio (1978, Editrice A ncora M ilana (1978, ss. 222.

W d n ia ch od 26 do 30 m a ja 1978 rok u od b yło się w R zy m ie w sie d z ib ie „ S a le sia n u m ” przy v ia d e lla P isa n a sym p ozju m , w k tórym , u c z e s tn ic z y li p r z e d sta w ic ie le ró żn y ch in s ty tu tó w z a k o n n y ch zarów no, m ę sk ic h jak i ż eń sk ich A m e r y k i Ł a c iń sk ie j i Ita lii, w ch o d zą cy ch w

sk ła d : CLAR (C a n feren za L a tin o -A m e r ic a n a d ei R elig io si), CISM (C on- fe r e n z a Ita lia n a d ei S u p e r io r i M aggiori) i U SM I (U n ion e S u p erio re M a g g io ri d ’Italia).

C elem k o n g resu b yło b liż sz e z a p o zn a n ie się z d o św ia d c z e n ia m i i ■pracami p o d ejm o w a n y m i p rzez c z ło n k ó w p o szczeg ó ln y ch w sp ó ln o t z a ­

k on n y ch Ita lii i A m ery k i Ł a ciń sk iej. I ta k p r z e d sta w ic ie le r e p r e z e n tu ­ j ą c y A m erylkę Ł aciń sk ą poinformioiwaili d eleg a tó w w ło sk ic h o p rze­ p ro w a d za n y ch na ich te r e n ie ek sp ery m en ta ch , k tóre p r z e d e w s z y s t­ k im d oty czą za g a d n ień sp o łeczn y ch i form p om ocy dla w a r s tw n a j­ bard ziej u cie m ię ż o n y c h przez ta m te jsz e sy s te m y ek o n o m iczn e i p o li­ tyczn e. N a to m ia st p r z e d sta w ic ie le W łoch p o d z ie lili się sw o im i u w a g a ­ mi d o ty czą cy m i ży cia za k o n n eg o n a P ó łw y s p ie A p en iń sk im . S tw ie r ­ d z i l i oni, że z u w a g i na n a g ły sp a d ek p o w o ła ń do stanu k a p ła ń s k ie ­ g o i za k o n n eg o o raz in n e p rzy czy n y , z a is tn ia łe w I ta lii tru d n o ści są

n iep o k o ją ce, a n a w e t bardzo często tra g iczn e.

J e ś li zaś ch od zi o lic z b o w y sk ła d sy m p o zju m to p r z e d sta w ia ł się ■on n a stęp u ją co : ośm iu p r z e d sta w ic ie li r e p rezen to w a ło CLA R, d w u ­

d ziestu CISM i tr z y d z ie śc i p r z e d sta w ic ie le k U SM I.

W p raw d zie o rg a n iza to rzy k o n g resu z d a w a li so b ie sp raw ę, że p od ­ jęte p rzez n ich u c h w a ły i w y s u n ię te p o stu la ty n ie m ają m o cy ob o­ w ią zu ją cej, to jed n ak już sam a w y m ia n a w sp ó ln y c h d o św ia d czeń w w ie lu p rzy p a d k a ch m o że sta n o w ić z a c h ę tę do r e fle k s ji, korelrtur i s z u ­ k an ia n o w y ch , b ard ziej sk u te c z n y c h śro d k ó w o d d z ia ły w a n ia na lu ­ dzi ż y ją cy ch na różn ych k o n ty n e n ta c h i w różn ych sy stem a ch sp o ­ łe c z n y c h i p o lity czn y ch .

O brady k o n g resu tr w a ły p ięć d n i i d o ty jz y ły ta k ic h za g a d n ień jak: m iło ś c i b ra tersk iej, zo b o w ią za ń w z g lę d e m c z ło w ie k a i zo b o w ią za ń na r z e c z k o ścio ła lo k a ln e g o .

W p ie r w sz y m dniu sym p ozju m , k tó ry b y ł d n iem w p ro w a d za ją cy m -do d a lszy ch d y sk u sji i obrad, C arlo P a lm e s, jezu ita , p r z e d sta w ił w .sposób sy n te ty c z n y o rg a n iza cję C LA R i sc h a r a k te r y z o w a ł jej s t o ­

su n e k do CELAM , do k o n fe r e n c ji b isk u p ich p o szczeg ó ln y ch k ra jó w A m e r y k i Ł a c iń sk ie j oraz do śro d o w isk la tin o -a m e r y k a ń sk ic h . P o n a d ­ to te n ż e r e fe r e n t o m ó w ił g łó w n e se k to r y d z ia ła ln o śc i CLA R, k tó re m ożn a sp ro w a d zić do n a stęp u ją cy ch : c z u w a n ie nad p rzy sto so w a n ą od ­ n o w ą ży cia za k o n n eg o ; p r z y sto so w a n ie teg o ży cia do m ie jsc o w y c h w a r u n k ó w sp o łe c z n y c h i p o lity czn y ch ; o rg a n izo w a n ie se m in a r ió w i k u r só w d la w y c h o w a w c ó w , p rzeło ż o n y c h , w y k ła d o w c ó w ; w y d a w a n ie “b iu le ty n ó w , w k tó ry ch za m ieszcza się a k tu a ln e w ia d o m o ś c i o d n o śn ie «•do r e a liz a c ji rad e w a n g e lic z n y c h p rzez p o szczeg ó ln e in s ty tu ty za k o n ­

n e. T ak w ię c CLA R m ożna b ez p rzesa d y n a zw a ć in sty tu c ją k o o r d y ­ n u ją cą p race za ró w n o p o m ięd zy in s ty tu ta m i d zia ła ją c y m i w p o szcze­ g ó ln y c h k ra ja ch A m e r y k i Ł a c iń sk ie j jak i in s ty tu ta m i ob ejm u ją cy m i s w ą d z ia ła ln o śc ią c a ły ob szar A m ery k i Ł a ciń sk iej.

318 R e c e n z je

jezu ita , red ak tor n a c z e ln y „ C ivilta C a tto lic a ”, w k tórym o m ó w ił p ro ­ b le m y sp o łeczn e, ek o n o m iczn e i p o lity c z n e W łoch i stw ie r d z ił, ż e o b ecn a sy tu a c ja r e lig ijn a K o ścio ła i ży c ia za k o n n eg o w e W łoszech' jest o d z w ie r c ie d le n ie m a k tu a ln y c h w a r u n k ó w ek o n o m iczn y ch , sp o łe ­ czn y ch i p o lity c z n y c h na P ó łw y s p ie A p en iń sk im . N a p o d sta w ie p rze­ p ro w a d zo n y ch a n a liz w sp o m n ia n y c h sy tu a c ji A u to r w y k a z a ł, że od 1965 roku, tj. od za k o ń czen ia S ob oru W a ty k a ń sk ieg o II, w K o ś c ie le w ło sk im sp o tę g o w a ł się k ry zy s ż y c ia r e lig ijn e g o . Z ostał on sp o w o d o ­ w a n y n iezro z u m ien iem u c h w ą ł so b o ro w y ch , p o śp ieszn y m w p r o w a d z e ­ n ie m ich w ży c ie , p o w sta w a n ie m tzw . grup n ie fo r m a ln y c h , k o n te s ta ­ c ja m i k leru , o raz u k a z y w a n ie m się p ism w y r a ż a ją c y c h różn e z a str z e ­ ż en ia w stosu n k u do w ła d z y k o śc ie ln e j. K ry zy s te n n ie o m in ą ł ta k ż e św ie c k ic h sto w a r z y sz e ń k a to lick ich . Licziba b o w ie m k a to lik ó w u c z e st­ n iczą cy c h reg u la r n ie w n a b o ż e ń stw a c h i sp e łn ia ją c y c h p ra k ty k i re­ lig ijn e za m y k a się o b e c n ie w g ra n ica ch około 30%>.

W d ru giej części re fe r a tu z a sta n a w ia się A u to r nad źró d ła m i o b ec­ n eg o k ry zy su r e lig ijn e g o i za k o n n eg o i d och od zi do w n io sk u , że jeg o p rzy czy n n a le ż y się d o p a try w a ć w o b ecn ej k u ltu rze la ic k ie j n a s ta w io ­ n ej na k on su m p cję. v

N a to m ia st w tr z e c ie j, o sta tn ie j części refera tu , A u to r sn u je reflek sje- n a d datezym i p ersp ek ty w a m i K o ścio ła w Ita lii i nad rolą, jaką m ają

w nim sp ełn ia ć za k o n n icy . P rzed e w sz y stk im , w e d łu g Sorge, K o ś c ió ł w ło s k i m u si m ieć św ia d o m o ść sw o je j d a w n ej m o cy i p o tęg i, z a k o n n i­ cy zaś p o w in n i na n o w o o d czy ta ć g łó w n e m y ś li w y ty c z o n e im przez, za ło ż y c ie li, p o w ró cić do d a w n ej g o r liw o ś c i i w sz ę d z ie w prow adzać: głęb szą a tm o sfe r ę relig ijn ą .

Z k o le i C ecilio de L ora, m a rista , p r z e d sta w ił w d u żym skrócie- tgł-ówme w y d a rzen ia , ja k ie za szły w żyei-u K o ścio ła A m e r y k i Ł a c iń - 1 sk ie j, oraz o m ó w ił z a sa d n ic z e o sią g n ięcia w z a k r e sie d z ia ła ln o ś c i k o ś­

cie ln e j, a z w ła szcza w d z ie d z in ie sp o łeczn ej. P o n a d to de L ora z a p o z ­ n a ł u c z e stn ik ó w zjazd u z szero k im w a c h la r z e m p rob lem ów , k tó re p o ­ w in n y b yć r o z w ią z y w a n e p rzez z a k o n n ik ó w i z a k o n n ic e ta m ty c h k r a ­ jów .

W d ru gim dniu obrad, k tó ry p o św ięco n o o m ó w ien iu problem atyki; m iło śc i b ra tersk iej w e w sp ó łc z e s n y c h w sp ó ln o ta c h r e a liz a c ji rad e w a n - g ie lic z n y c h , w p r o w a d z a ją c y r e fe r a t pt. N o w e ek sp e r y m e n ty życia, w sp ó ln o to w e g o w I ta lii w y g ło s ił L u ig i G u ccin i, n a c z e ln y red ak tor c z a ­ so p ism a „ T e stim o n i”. A u to r w o p arciu o b o g a ty m a te r ia ł d o w o d o w y p r z e d sta w ił sy n te z ę n o w y c h fo rm ży cia w sp ólnotow ego-, k tóre w o sta t­ n ich cza sa ch za c z ę ły się ro zw ija ć w e W łoszech o raz p rzy b iera ć p o sta ­ c ie różn iące się od d a w n y ch tr a d y c y jn y c h stru k tu r za k o n n y ch . W e - (diług p rzew id y w a ń Quic.ciini’eg o n o w e fo rm y ży cia k o n sek ro w a n eg o B o­

gu w y p r ą d a w n e tr a d y c y jn e ż y c ie w ie lk ic h sk u p isk z a k o n n y ch i m o­ n a sty czn y ch .

w sp ó ln o ty za k o n n ej, d z ia ła ją c e j w cen tru m h isto r y c z n y m T urynu, do k tó reg o p r zy b y w a ją w celu p o sz u k iw a n ia p racy m ie sz k a ń c y te r e n ó w p o łu d n io w y ch . O w i m ig ra n ci często czują się z a g u b ien i, na ob cym t e ­ ren ie, pop ad ają w sk ra jn o ści, są n a ra żen i na różnego rodzaju n ie b e z ­ p ie c z e ń s tw a i w y z y sk i, d la teg o sta ją się r e lig ijn ie o b o jętn i lu b n a w e t a r e lig ijn i. W śród teg o rodzaju lu d z i sio str y d o m in ik a n k i p o d ejm u ją się pracy. W ty m celu tw o rzą one m a łe w sp ó ln o ty za k o n n e, które,., zd a n iem A u to rk i, b a rd ziej m ogą się p o św ię c ić a k cji c h a r y ta ty w n e j' i d u szp a stersk iej w śró d im ig r a n tó w n a p ły w a ją c y c h z p o łu d n io w y ch r e g io n ó w Ita lii.

M aria A g u d elo , w ic e se k r e ta r k a CLAR, p o św ię c iła sw ój r e fe r a t pro­ b le m o w i n o w y c h e k sp e r y m e n tó w ży cia w sp ó ln o to w e g o w A m e r y c e Ł a ciń sk iej. A u tork a w sk a za ła , ż e za k o n y w A m e r y c e Ł acińskiej: opróCz rea liza cji siwych isto tn y ch celó w , tj. ży c ia w ia rą i sp ra w o w a n ia m isji p r o fe ty c z n e j w K o śc ie le , p o w in n y zm ierza ć do p rzy jścia z p o­ m ocą b ied n y m p op rzez u p o d o b n ien ie się w sp o so b ie ży cia do w a rstw - n a jb a rd ziej u p o śled zo n y ch .

T rzeci d zień obrad k o n c e n tr o w a ł się w o k ó ł za g a d n ień d o ty czą cy ch zo b o w ią za ń za k o n n ik ó w na r z e c z c z ło w ie k a c z y li o so b y lu d zk iej. P r o ­ b le m o w i tem u p o św ięco n o trzy r e fera ty . Jak o p ie r w sz y zab rał głos- jezu ita , M ario R ein a. W y su n ą ł on p o stu la t, b y tro sk a o człow ieka,., k tó ra s ta n o w i jed en z p o d sta w o w y c h e le m e n tó w ży c ia za k o n n eg o b y ła p rzed e w s z y stk im sk ie r o w a n a do b ied n y ch . A u to r tw ie r d z i p o n a d to ,.

ż e p raca w śró d n ich jest n a jlep szą od p ow ied zią ,na a k tu aln e, p alące p o ­

tr z e b y w sp ó łc z e sn e g o św ia ta i n a jo d p o w ie d n ie jsz y m w k ła d e m d la p o ­ w s ta w a n ia n o w y c h fo rm ż y c ia za k o n n eg o . N a k ońcu A u to r p r z e str z e ­ ga przed m ie sz a n ie m się do sp ra w p o lity c z n y c h czy przy o k a z ji czy z ra cji p ra cy nad b ied n y m i.

S io str a G iu sep p in a In g in n iu , m isjo n a rk a u b ogich , p o d z ie liła się s w o ­ im i sp o strzeżen ia m i i d o św ia d c z e n ia m i z p ra cy nad o sob am i z t z w . . m a rg in esu sp o łeczn eg o . S tw ie r d z iła ona, że p raca nad teg o rodzaju? lu d źm i w y m a g a sp e c ja ln e j fo rm a cji za k o n n ej, k tórej za d a n iem b y ło b y u fo r m o w a n ie n o w eg o typ u sio str y z a k o n n ej zd o ln ej do n a w ią za n ia - k o n ta k tu z o sob am i b ęd ą cy m i w k o n flik c ie ze sp o łe c z e ń stw e m i re-- lig ią .

O sta tn i r e fe r a t w tr z e c im dniu obrad w y g ło s ił R icard o A n to n c ic h ,. je z u ita , z A m e r y k i Ł a ciń sk iej. W ed łu g n iego ż y c ie za k o n n e w A m e­ r y c e Ł a c iń sk ie j w in n o być u sta w ic z n y m g ło sz e n ie m dobrej n o w in y ,, pom ocą lu d zio m u b o g im i c ie m ię ż o n y m o ra z d a w a n iem ś w ia d e c tw a o ty m , ż e n ie r ó w n o ść sp o łeczn a jest w y n ik ie m grzechu.

C zw a rty d zień obrad p o św ięco n o p r o b le m o w i zo b o w ią za ń z a k o n n i­ k ó w i zak on n ic na rzectz K o ścio ła lo k a ln eg o . P ie r w se y p releg e n t G e- rardo C ard arop oli, r ek to r „ A n to n ia n u m ”, sta r a ł się u d o w o d n ić, że- •rola za k o n n ik ó w w K o śc ie le lo k a ln y m , k tó ra sw eg o czasu b y ła u p rzy ­ w ile jo w a n a , u le g ła o sta tn io p ew n e g o rodzaju d e k a d e n c ji w sk u te k zm iaru

320 R e c e n z je [22] w e w n ę tr z n y c h i różn ych u w a r u n k o w a ń zew n ętrzn y ch , z a istn ia ły c h , w p o szczeg ó ln y ch in s ty tu ta c h ż y c ia p o św ię c o n e g o B ogu. T ak i sta n rze-■ czy jest w y n ik ie m zm ia n k u ltu r o w y c h za k tó ry m i n ie n a d ą ży ło ż y c ie

zak on n e. M ów ca zw r ó c ił u w a g ę na fa k t, że p om im o o b n iżen ia się poizdoimi ży cia izaikoininego zaikonnicy i 'zakonnice w K o śc ie le lo ­ k a ln y m w d a lszy m ciągu p o d ejm u ją sze r e g prac so b ie ty lk o w ła ś c i­ w y c h jak: pom oc p rzy p a ra fia ch ; p r o w a d zen ie p arafii; p raca d u sz­ p a stersk a w sto w a r z y sz e n ia c h k a to lick ich ; p raca w śród ro b o tn ik ó w , em ig ra n tó w , m ło d zieży , n a rk o m a n ó w ; u c z e stn ic tw o w rad ach k a p ła ń ­ sk ich , d u szp a stersk ich , re g io n a ln y c h , m ie jsc o w y c h etc.

W k o ń co w ej cz ę śc i re fe r a tu A u tor su g eru je p e w n e p rop ozycje, k tó ­ r y c h w p r o w a d z e n ie w ż y c ie m o g ło b y się p rzy czy n ić 'do o d n o w y ż y c ia

■ zak o n n eg o w K ościele łoikailrayim.

S io s tr a L u isa F erra ri o m ó w iła n iek tó re tru d n o ści, na ja k ie n a p o ty ­ k ają sio str y za k o n n e p ra c u ją c e w k o ścio ła ch lo k a ln y c h , zw ła szcza przy p a ra fia ch . W ed łu g A u to rk i z a is tn ia łe k o n flik ty są bardzo czę- .sto n ie p o k o n a ln e i n ie m a sp osob u, by im zap ob iec. N a jc z ę śc ie j w y ­

n ik a ją one z n a g ły c h zm ia n z a sz ły c h w p o sta w ie w sp ó łc z e sn e j m ło ­ d zieży , z cięż k ich w a r u n k ó w m a te r ia ln y c h n ie k tó r y c h lu d zi p o zb a ­ w io n y c h p racy, a n a d e w sz y stk o z e w z a je m n e g o n iep o ro zu m ien ia , b lo k o w a n ia in ic ja ty w y p rzez d u szp a sterzy , p o sta w y a p o d y k ty czn ej i im m ob iliam u p ew n e g o odłam u k leru etc.

A rg en ty ń czy k , M ateo P erd ia , W icep rz ew o d n ic zą cy CLA R, p od ob n ie ja k i p op rzed n i p releg e n c i, m ó w ił o za d a n ia ch z a k o n n ik ó w i za k o n n ic 'W K o ściele lo k a ln y m . S tw ie r d z ił c;n, że K o śció ł w A m ery ce Ł a c iń ­

sk ie j jest p rzed e w s z y stk im K o ścio łem e w a n g e liz u ją c y m i m isjo n a r ­ sk im . O soby za k o n n e w celu zb liżen ia się do w ie r n y c h i n a w ią z a n ia z n im i b ezp o śred n ich k o n ta k tó w , p racu ją p rzy w sp ó ln o ta c h n ie fo r m a l­ n ych , a ich p raca d u szp a stersk a jest z d e c e n tr a liz o w a n a , le c z z a k o n n i­ cy sta ra ją się re a liz o w a ć c e le w y zn a czo n e im p rzez z a ło ż y c ie li.

W p ią ty m dniu obrad p odano k o ń co w e k o m u n ik a ty o d n o szą ce się do d a lszy ch prac CLA R, C ISM , USM I.

O cen iając o m a w ia n ą p o zy cję n a le ż y stw ierd zić, że w y p o w ie d z i p o ­ szczeg ó ln y ch p r e le g e n tó w , ich d o św ia d czen ia i p o stu la ty z a w ie r a ją •dużo c en n eg o m a te r ia łu o d n o śn ie do n o w y ch fo rm ży cia za k o n n eg o i p ra cy za k o n n ik ó w i zak on n ic w różn ych śro d o w isk a ch sp o łeczn y ch i ek o n o m iczn y ch . N iek tó re żąd an ia r e fe r e n tó w w y s u w a n e pod a d re- .sem o d n o w y ży c ia z a k o n n eg o i d o sto so w a n ia go do n o w y c h w a r u n ­

k ó w zd ają się jed n a k o d b ieg a ć od o g ó ln y ch w y ty c z n y c h K o ścio ła , np. >-co się ty c z y tziw. „ te o lo g ii w y z w o le n ia ”.