Warszawa, 13 maja 2019 r.
WPS-I.431.1.21.2019.AKo
Pan
Bogdan Przychodzeń Kierownik
Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gniewoszowie
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 127 ust. 1 w związku z art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543, z późn. zm.), zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie w dniach 8 – 11 kwietnia 2019 r.
przeprowadził kontrolę kompleksową w kierowanym przez Pana Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Gniewoszowie.
Przedmiot kontroli obejmował stan zatrudnienia i kwalifikacje kadry zatrudnionej w ośrodku pomocy społecznej, prawidłowość przyznawania zasiłków stałych oraz kierowania do domów pomocy społecznej i ustalania możliwości partycypacji w kosztach pomocy osób zobowiązanych do jej udzielania. Kontrolą objęto okres od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia kontroli.
W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli, podpisanym przez Pana bez zastrzeżeń 11 kwietnia 2019 r., przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne.
W trakcie kontroli stwierdzono, że spełnia Pan wymagania dotyczące wykształcenia i doświadczenia zawodowego, określone w art. 122 ust. 1 ustawy. Osoby zatrudnione na stanowiskach pracowników socjalnych, z wyjątkiem 1 osoby, legitymują się odpowiednim kierunkowym wykształceniem oraz posiadają uprawnienia do wykonywania zawodu, zgodne z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 48 poz. 320).
W kontrolowanym okresie ustalanie uprawnień do pomocy w formie zasiłku stałego odbywało się na wniosek strony. Zasiłki stałe przyznawane były zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Prowadząc postępowania ustalające uprawnienia świadczeniobiorców
WOJEWODA MAZOWIECKI
2 sporządzano wywiady środowiskowe. Były one przeprowadzane w terminach określonych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 sierpnia 2016r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1788). Skontrolowane decyzje administracyjne w sprawie przyznania uprawnień do zasiłków stałych wydano w terminach, o których mowa w art. 35 k.p.a. Decyzje odbierane były przez świadczeniobiorców osobiście z poświadczeniem odbioru datą oraz podpisem lub za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
W czasie kontroli sprawdzono także dokumentację osób skierowanych do domu pomocy społecznej. W kontrolowanym okresie Ośrodek ponosił odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej 6 osób. Ustalono, że wszystkie osoby przebywały w domach pomocy społecznej, stosownie do zapisu art. 54 ustawy. W okresie podlegającym kontroli Ośrodek skierował 2 osoby do domu pomocy społecznej. Decyzje kierujące wydano na podstawie wniosków osób ubiegających się o tę formę pomocy.
W toku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości:
1. Ośrodek zatrudniał na stanowisku starszego pracownika socjalnego osobę, która nie posiada niezbędnych kwalifikacji, uprawniających do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
2. W okresie podlegającym kontroli pracę w terenie świadczyło dwóch pracowników socjalnych, co jest niezgodne z art. 110 ust. 12 ustawy, w myśl którego ośrodek pomocy społecznej zatrudnia nie mniej niż 3 pracowników socjalnych. Ponadto, jednemu z pracowników Wójt Gminy Gniewoszów powierzył stanowisko kierownika ośrodka na czas Pana nieobecności (w okresie podlegającym kontroli łącznie 8 miesięcy), co zwiększyło obciążenie pracą pozostałego pracownika.
3. Do 5 z 18 skontrolowanych rodzinnych wywiadów środowiskowych nie dołączono oświadczeń o stanie majątkowym klientów.
4. Ośrodek nie przeprowadzał postępowania wyjaśniającego, dotyczącego ewentualnych uprawnień do świadczeń z systemu emerytalno-rentowego, jak również nie sprawdzał, czy osoby pobierające zasiłek stały nie pobierały równocześnie świadczeń z ZUS czy KRUS.
5. Ośrodek nie przeprowadzał postępowań badających możliwości udzielenia pomocy przez osoby zobowiązane do alimentacji na rzecz świadczeniobiorców.
6. W zakresie dokumentowania pracy socjalnej nie wszystkie zapisy oddawały istotę jej prowadzenia lub zamieszczano ogólnikowe, schematyczne i powtarzające się informacje.
3 7. W większości skontrolowanych wywiadów plan pomocy był zatwierdzony pieczęcią
z upoważnienia wójta. W jednym przypadku nie został w ogóle zatwierdzony.
8. W przeanalizowanych aktach w podstawie prawnej 4 decyzji nie przywołano adekwatnych przepisów prawa, w 1 przypadku nieprawidłowo sformułowano rozstrzygnięcie oraz przywołano nieadekwatne do sytuacji klienta uzasadnienie faktyczne i prawne, w 8 przypadkach decyzje zostały podpisane pieczątką imienną bez wskazania upoważnienia do wydania decyzji, co jest niezgodne z art. 107 § 1 k.p.a.
9. Na podstawie skontrolowanych akt stwierdzono, że w 3 przypadkach wydano decyzje bez przeprowadzenia aktualizacji wywiadu środowiskowego (w 2 dot. zmiany kwoty zasiłku stałego oraz uchylenia prawa do zasiłku oraz 1 w sprawie skierowania do dps, w którym okres oczekiwania był krótszy niż 3 miesiące), co jest niezgodne z art. 106 ust. 4 ustawy.
10. W jednym przypadku po otrzymaniu z domu pomocy społecznej informacji o umieszczeniu klienta na liście osób oczekujących i określeniu przewidywanego terminu przyjęcia za ok. 6 miesięcy wydano drugą decyzję kierującą do domu pomocy społecznej bez wycofania z obrotu prawnego pierwszej decyzji. Kierując klienta do innego domu, do akt nie dołączono wniosku klienta o skierowanie do domu pomocy społecznej tego samego typu zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, w którym przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie jest krótszy niż 3 miesiące.
11. W przypadku zmiany dochodu osób przebywających w domach pomocy społecznej w wysokości nie przekraczającej 10% kwoty kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej zmieniano decyzje administracyjne nie uwzględniając przesłanek wynikających z art.106 ust.3b ustawy.
12. Decyzję zmieniającą odpłatność za pobyt mieszkańców w domu pomocy społecznej wydano z mocą wsteczną, pomimo braku podstaw by uchylać lub zmieniać decyzje przyznające prawo do określonych świadczeń z pomocy społecznej ze skutkiem wstecz.
13. W przypadku 3 decyzji administracyjnych brak było prawidłowego potwierdzenia odbioru przez klientów, co jest niezgodne z art. 39 i art. 46 § 1 k.p.a.
Ponadto na dokumentach wpływających do Ośrodka stwierdzono brak dat wpływu, co powinno być standardowo stosowaną praktyką prowadzenia postępowań administracyjnych.
4 Za powstanie nieprawidłowości odpowiedzialność ponosi Pan, jako kierownik kontrolowanej jednostki oraz Pani Teresa Kusińska – starszy pracownik socjalny, której w okresie Pana nieobecności Wójt Gminy Gniewoszów powierzył stanowisko kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gniewoszowie.
W celu usunięcia stwierdzonej nieprawidłowości zwracam się do Pana o realizację następujących zaleceń pokontrolnych:
1. Na stanowiskach pracowników socjalnych zatrudniać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje, określone w przepisach ustawy o pomocy społecznej.
2. Zapewnić prawidłową organizację pracy ośrodka poprzez zatrudnienie pracowników socjalnych zgodnie z normami określonymi w art. 110 ust. 12 ustawy o pomocy społecznej.
3. Ustalać sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osób i rodzin korzystających ze świadczeń z pomocy społecznej na podstawie dokumentów określonych w art. 107 ust. 5b ustawy, w tym na podstawie oświadczeń o stanie majątkowym.
4. Rzetelnie weryfikować czy świadczeniobiorcy zasiłków stałych nie posiadają uprawnień i nie pobierają świadczeń emerytalno-rentowych, występując do ZUS i KRUS z wnioskami o podanie odpowiednich informacji.
5. Podejmować z urzędu działania mające na celu ustalenie, czy osoby zobowiązane do alimentacji są w stanie świadczyć pomoc finansową na rzecz stałych zasiłkobiorców.
6. Zwiększyć nadzór nad dokumentowaniem prowadzonej pracy socjalnej, która jest jednym z podstawowych obowiązków pracownika socjalnego – art. 119 ust. 1 pkt 1 ustawy.
7. Zatwierdzać plan pomocy w wywiadach środowiskowych oraz ich aktualizacjach podpisem, datą i pieczątką imienną.
8. Decyzje administracyjne wydawać z większą starannością i rzetelnością, tj. precyzyjnie powoływać podstawę prawną zawierającą wszystkie obowiązujące przepisy, formułować i zapisywać rozstrzygnięcie decyzji w taki sposób, by nie było wątpliwości czego ono dotyczy oraz jakie uprawnienia zostały stronie przyznane lub uchylone, wskazywać uzasadnienie faktyczne odnoszące się do konkretnych sytuacji, wynikających z akt sprawy i uzasadnienie prawne, zawierające wyjaśnienie podstawy prawnej, pouczenie czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania, a także podpisywać
5 je z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji zgodnie z art. 107 § 1 i § 3 k.p.a.,
9. Wydawać decyzje administracyjne po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego stosownie do art. 106 ust. 4 ustawy.
10. W przypadku gdy przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej wynosi ponad 3 miesiące kierować klienta do innego domu pomocy społecznej na jego wniosek, zgodnie z art. 54 ust. 2a ustawy.
11. W przypadkach, gdy zmiana wysokości dochodu osoby lub rodziny w okresie ponoszenia odpłatności za świadczenie niebezpieniężne nie przekroczyła 10% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie przestrzegać art. 106 ust. 3b ustawy.
12. Przestrzegać przepisu art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej w zakresie poprawności wydawanych rozstrzygnięć w przypadku zmiany decyzji przyznającej prawo do określonych świadczeń z pomocy społecznej mając na względzie konstytutywny charakter decyzji, tj. wyłącznie na przyszłość.
13. Przestrzegać zapisów art. 39 i art. 46 § 1 k.p.a. dotyczących potwierdzania odbioru decyzji.
Jednocześnie zobowiązuję Pana do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania.
Na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych – podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 6 000 zł.
Pouczenie
Stosownie do postanowień art. 128 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia.
W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń należy w terminie 30 dni powiadomić o realizacji zaleceń. W przypadku uwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego, należy mieć na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych przez Wojewodę zastrzeżeń.
6 z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO
Kinga Jura Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej
Do wiadomości:
Pan Marcin Gac, Wójt Gminy Gniewoszów
