5
Refleksje.
flLozoflb
Janusz Sytnik-CzetwertyńskiUniwersytet Jana Kochanowskiego
Prawda i odpowiedzialność
w muzyce
1.Za Perzanowskim twierdzę, iż działalnośćczłowiekadzieje się w kilku wymiarach. To wymiar rozumu, ducha, serca. Rozum tworzy teorie,
konstruuje modele.Serce nietyle opisuje stanświata, co ducha. Duch zaś
ożywia wyobraźnię. Te wymiaryznacznie się różnią. Wymiar rozumu to
skala czasu iprzestrzeni.Wymiarducha to gorliwośćwiary,wymiar ser
ca to skalaemocji i uczuć.
2. Człowiek dojrzały porusza sięwewszystkichwymiarach, wymiarrozu mu uczy go sposobu rozumienia zjawisk, wymiar ducha - refleksji
nad postulatami wiary,wymiarserca aktywizujemoc twórczą.
3. Pełna edukacja musi obejmować wszystkie wymiary.Żadnego nie przed
kładać nad inne, żadnego nie degradować. To bowiem ich równowaga decyduje o dojrzałościczłowieka.Bez edukacji rozumuczłowiek nie był
by w staniefunkcjonować jako istota fizyczna, bez edukacji duszy -jako
istotaspołeczna, bez edukacjiserca - jakoistota twórcza.
4. Edukacja w wymiarzeserca obejmujedziedziny kształtujące piękno.Naj
bardziej złożonajest edukacjamuzyczna, albowiem prócz stanów duszy, odnosi się do przekaźnika,instrumentu.
5. Muzyka jestteż czystąformą. Jako jedyna.Jest sztuką, która nie oszuku je. Jest zawsze prawdziwa.
83
„Nauczanie Początkowe” R. XXXII, nr 4, 2008/2009
6.Muzyka jest rodzajem zdarzenia, muzyka się dzieje. Innesztuki pozo-
stają, muzyka - wciąż odchodzi. Pozostawiajedynie ślad, w pamięci. 7. Muzyki nie można utożsamiać z zapisem,nawet zapisem nut. On bo
wiem nie brzmi, on się nie dzieje, nie gra. Jest ciszą.Jest martwy, pó
kiartysta nie wydobędzie dźwięków.
8.Inaczej jest w sztukach pięknych, czy literaturze. Obraz ijego zapis to jedno.
9. W muzycenie ma tumiejsca na korektę, na zmianę. Muzyka jest więc najodpowiedzialniejszą zesztuk. Wymaga precyzji. Nie skreśli,nie za trze błędów. Istniejetylko raz. Wciąż jest inna.
10. Ucząc muzyki, uczymywięc odpowiedzialności.Uczymy postępowania
prawego. Pełnościwyrażania siebie.W muzyce nieistnieje półprawda,
pozory, czyrelatywizm. Jeśli istnieje w niej cokolwiek - to wyłącznie emocje.
11. Tymczasem współczesny świat wypchnął emocje poza obręb normal ności. Wmawia, iż emocje zamazują,psują obraz rzeczywistości. Tym czasem emocje niczego nie gmatwają, aleubarwiają i wzmacniają. Trze bajedynie rozumieć, co do nasmówią.
12. Zrozumienie własnych emocji jest zaś możliwedopierowtedy,gdyna
uczymysię jewyrażać. Nie ma innejdrogi.