Uchwały Wydziału Wykonawczego
Naczelnej Rady Adwokackiej
Palestra 1/3, 108-116
108 N A C Z EL N A R A D A A D W O K A C K A Nr 3 N aczelna R ad a A dw o k ack a w iększością głosów p r z y j ę ł a p ro p o n o w a n ą w y żej u c h w a ł ą w ra z z p o ra w k ą zgłoszoną przez adw . B uchałę, a dotyczącą u d zielan ia zezw oleń dopiero po odbyciu połow y ap likacji.
3) Z agad n ien ie sp ra w dotyczących członków ra d adw okackich.
P oruszone przez adw . D eka zagadnienie, czy sp raw y te po w in n y być ro z strz y gan e p rzez ra d ę adw okacką, k tó re j członkiem je s t d a n y adw okat, czy te ż przez in n ą r a d ę — postanow iono p r z e k a z a ć do o p rac o w a n ia W ydziałow i W ykonaw czem u N aczelnej R a d y A dw okackiej.
4) S p ra w a u d ziału ad w o k a tu ry w w alce o praw orządność.
A dw . P ociej zw ra c a uw agę n a to, że a d w o k a tu ra n ie za b ie ra głosu w chw ili obecnej, k ie d y toczy się w a lk a o p raw orządność, w y w ie ra się nacisk n a są d o w n ic tw o o raz ż ą d a się szerokiego stosow ania try b u doraźnego. W y d a je się, że N aczelna R a d a A dw okacka n ie p o w in n a n a d ty m i sp ra w a m i przechodzić do p o rz ą d k u d zien nego.
N a w niosek adw . B u c h ały p o w z i ę t o n a s tę p u ją c ą u c h w a ł ę :
P le n u m N aczelnej R a d y A dw okackiej zaleca dziekanom , aby n a sw ym te re n ie niezw łocznie w szczęli ak c ję zm ierza ją cą do dalszej d em o k ra ty za cji życia i p ra w o rządności.
5) P o dziękow anie W icem inistrow i S adurskiem u.
Je d n o m y śln ie pow zięto u ch w a łę w y ra ż a ją c ą podziękow anie W icem inistrow i F r a n ciszkow i S ad u rsk iem u za jego d łu g o le tn ią p ra c ę w c h a ra k te rz e S e k re ta rz a N aczel nej R ady A dw okackiej.
6) R eg u lam in lu s tra c ji zespołów adw okackich.
P le n u m N aczelnej R ad y A dw okackiej zleciło W ydziałow i W ykonaw czem u o p ra cow anie now ego re g u la m in u lu s tra c ji zespołów adw okackich.
B. Uchwały Wydziału W ykonawczego Naczelnej Rady Adwokackiej
1. TRYB ZA SK A R ŻA N IA PO STA N O W IEŃ R ZEC ZN IK A D Y SCY PLIN A RN EG O W S PR A W IE UM ORZEN IA DO CH OD ZEN IA *)
(U chw ała W ydziału W ykonaw czego N aczelnej R ady A dw okackiej z d n ia 15 m a rc a 1957 r.)
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R a d y A dw okackiej, po rozpoznaniu sp raw y z zażalenia ob. X n a postan o w ien ie rze czn ik a d y sc y p lin a rn e g o R ady A dw okackiej w A o u m o rzen iu dochodzenia p -k o adw . Z,
p o s t a n o w i ł :
sp raw ę p rze k aza ć R adzie A dw okackiej w A w celu rozw ażen ia zasadności p o sta n ow ienia rzecznika d y sc y p lin a rn e g o i — w ra z ie po d jęcia uchw ały z a tw ie rd z ają ce j
to p o sta n o w ien ie — p rz e d sta w ie n ia sp raw y w ra z z zażaleniem N aczelnej R adzie A dw okackiej, k tó ra p o tra k tu je to zażalenie ja k o o d w ołanie od uch w ały R ady A dw okackiej.
U z a s a d n i e n i e
R zecznik d y scy p lin arn y R ady A dw okackiej w A p rz e d sta w ił N aczelnej R adzie A dw okackiej zażalenie ob. X n a p o stan o w ien ie R zecznika z d n ia 31.X II. 1956 r. u m a rz a ją c e dochodzenie d y sc y p lin a rn e przeciw ko adw . Z.
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ady A dw okackiej zw ażył, co n astęp u je: Z godnie z § 5 rozporządzenia M in istra S praw iedliw ości z d n ia 14.VIII.1950 r. 0 o rg an izacji w ładz pow ołanych do p ro w a d ze n ia dochodzeń i o rze k an ia w sp ra w ach d y sc y p lin a rn y c h adw okatów oraz o try b ie p o stę p o w an ia dyscyplinarnego
(Dz. U. N r 35/3S0) rzecznik d y sc y p lin a rn y działa z ram ien ia R a d y A dw okackiej, k tó ra go w yznaczyła. R zecznik d y sc y p lin a rn y n ie je s t w ięc in sta n c ją rów noległą do R ady, n ie m a p rze to p o d sta w do tr a k to w a n ia jego p o sta n o w ień jako z a sk a r- żaln y ch do N aczelnej R ad y A dw okackiej, k tó ra rozpoznaje odw ołania od uch w ał r a d adw okackich.
Z dru g iej stro n y —■ w obec tego, że p o sta n o w n ien ia rzecznika kończące p o stę p o w an ie m uszą ulegać k o n tro li w w y p a d k u zaczepienia ic h p rzez osoby z a in te re sow ane — p o stu la to w i te m u sta n ie się zadość, jeżeli zażalen ie n a postanow ienie rzeczn ik a sp ow oduje pow zięcie p rzez R ad ę u chw ały z a tw ie rd z ają ce j to p o sta n o w ien ie lub u ch y lają ce j je i p o lecającej u zu p ełn ien ie dochodzenia bąd ź też w n ie sienie a k tu oskarżenia. W razie za tw ie rd z en ia p o sta n o w ien ia zażalenie w niesione przez zain tereso w an eg o pow inno być p o tra k to w a n e ja k o odw ołanie od te j uchw ały 1 p rze d staw io n e N aczelnej R adzie A dw okackiej do rozpoznania.
Z przytoczonych w yżej w zględów W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ady A dw o k ac k ie j p o sta n o w ił ja k w yżej.
- 2. W P IS NA L IST Ę ADW OKATÓW OSÓB ZW OLNION YCH DECY ZJĄ
M IN IS T R A SPR A W IED LIW O ŚC I OD ODBYCIA A P L IK A C JI A D W O K A C K IEJ I EGZA M IN U
(U chw ała W ydziału W ykonaw czego N aczelnej R ady A dw okackiej z dnia 29 m arca 1957 r.)
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ady A dw okackiej, po ro zpoznaniu p ism a R ady A dw okackiej w B z d n ia 2 m a rc a 1957 r. w sp raw ie w pisu n a listę adw okatów osób zw olnionych w 1953 r. decyzją M in istra S praw iedliw ości od odbycia ap lik acji adw o k ack iej i egzam inu,
p o s t a n o w i ł : w yjaśnić, co n a s tę p u je :
Z dn iem w ejścia w życie u sta w y z dnia 19 listo p ad a 1956 r. o zm ianie ustaw y o u stro ju a d w o k a tu ry (Dz. U. N r 54, poz. 248) m oże być w p isan y n a listę ad w o k a tów ty lk o te n , k to o dbył p rz e p isa n ą ap lik ac ję ad w o k a ck ą zakończoną egzam inem adw okackim (art. 40 ust. 1 p k t 5 u sta w y o u. a. w b rzm ien iu te k s tu jedn.), lu b ten,
110 N A C Z EL N A R A D A A D W O K A C K A Nr 3 do kogo te w y m ag a n ia nie sto su ją isię z m ocy u sta w y (art. 41, 42 i 96 u sta w y o u. a.). W ynika Stąd, że decyzja M in istra S praw iedliw ości, k tó ra n a zasadzie obow iązującego p rze d no w elą p rze p isu art. 46 u sta w y z 1950 r. o u. a. zw a ln ia ła od w ym agań ap lik ac ji adw o k ack iej i egzam in u adw okackiego, n ie może po dniu w ejścia now eli w życie być p o d staw ą w p isu n a lis tę adw okatów . S pośród zw olnień udzielonych p rz e d norwelą przez M in istra S praw iedliw ości n a zasadzie nie o bow ią zującego ju ż obecnie a rt. 46 u sta w y z 1950 r. o u. a. zachow ały moc do d n ia 31 g ru d n ia 1957 r. ty lk o zezw olenia dopuszczające do egzam inu adw okackiego bez od bycia ap lik ac ji adw okackiej, o ile n ie zastrzeżono w n ic h w cześniejszego te rm in u p o d d an ia się egzam inow i (art. 4 ust. 3 now eli do u sta w y o u. a.).
Z astosow anie p rze d staw io n y c h w yżej zasad p ra w n y c h do k o n k retn e g o w y p a d k u w skazanego w p iśm ie R ady A dw okackiej w B p ro w a d zi d o k onkluzji, że d ecyzja M in istra S praw iedliw ości z d n ia 28 m a ja .1953 r., z w a ln ia jąc a u b ieg ająceg o się obecnie o w pis qd w y m ag ań odbycia ap lik ac ji ad w okackiej i egzam inu ad w o k a c kiego, n ie m oże ju ż być p o d sta w ą w p isu n a lis tę adw okatów .
3. UCH Y LANIE PRAW OM OCNYCH O RZECZEŃ D Y SCYPLINARNYCH (U chw ała W ydziału W ykonaw czego N aczelnej R ady A dw okackiej z dn ia 26 k w ie tn ia
1957 r.)
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ady A dw okackiej, po ro zpoznaniu p o d a n ia b. ap lik a n ta adw okackiego Y z d n ia 11 g ru d n ia 1956 r. o u ch y len ie orzeczeń W oje w ódzkiej K o m isji D y scy p lin arn ej w C i W yższej K om isji D yscyplinarnej, sk a z u ją cych go n a łączną k a rę w y d ale n ia z ad w o k a tu ry ,
p o s t a n o w i ł : p odanie b. ap l. adw . Y pozostaw ić bez uw zględnienia.
U z a s a d n i e n i e
B yły a p lik a n t adw okacki Y w niósł do M in istra S praw iedliw ości podanie, p ro sząc o u ch y len ie orzeczenia W yższej K om isji D y scy p lin arn ej z dn ia 28 g ru d n ia 1955 r., m ocą k tó reg o W yższa K o m isja D y scy p lin arn a z a tw ie rd z iła orzeczenie W o jew ódzkiej K om isji D yscy p lin arn ej w C z d n ia 9 m a ja 1955 r., w y m ie rz ają ce Y łączną k a r ę w y d ale n ia z ad w o k a tu ry . P o d an ie pow yższe M inisterstw o S p ra w ie d li wości przesłało N aczelnej R adzie A dw okackiej do ro zpoznania w edług w łaściw ości. W p o d a n iu sw ym Y tw ierdzi, że orzeczenie o w y d ale n iu gó z ad w o k a tu ry w y m ierza k a rę n iew sp ó łm ie rn ą do sto p n ia jego p rze w in ień i „m ogło tylko pow stać w w a ru n k a c h m oralnego za k ła m an ia i m a teria ln eg o w y k ań c za n ia ludzi ja k o c h a rak te ry s ty c z n y p rz e ja w m eto d y rząd zen ia w ubieg łej ejpoce”.
M ając n a w zględzie, że u ch y lan ie p raw o m o c n y ch orzeczeń d y sc y p lin a rn y c h n ie leży w z a k resie w łaściw ości M in istra S praw iedliw ości (art. 6 u sta w y o u str. adw .), an i N aczelnej R ad y A dw okackiej, k tó ra w ład n a je s t je d y n ie uchylić u ch w ałę R ady A dw okackiej sprzeczną z p raw em lu b in te re se m p u blicznym (art. 38 ust. 1 u sta w y
o u s tr . adw.), że w p ra w d zie a rt. 93 ust. 1 p rze w id u je, iż M in iste r S praw iedliw ości, P ro k u r a to r G en e ra ln y i W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ady A dw okackiej m ogą w c ią g u 6 m iesięcy o d d n ia u p raw o m o c n ien ia się orzeczenia w nieść rew izję z po w o d u pog w ałcen ia isto tn y c h p rzep isó w p ra w a lu b oczyw istej niesłuszności orze czenia, to je d n a k w obec b r a k u w y ra źn e j dyspozycji w p rzep isach u sta w y n ie m oże b y ć m ow y o zasto so w an iu a rt. 93 ust. 1 do orzeczeń, k tó re u p raw om ocniły się p rze d w ejściem w życie u sta w y z d n ia 19 listo p ad a 19-56 r., zm ieniającej u sta w ę z d n ia 27 czerw ca 1950 r. o u s tro ju a d w o k a tu ry . W ty m sta n ie rzeczy, n ie w cho dząc w m e ry to ry c z n ą ocenę p o d an ia ob. Y, n ależ y dojść do w niosku, że wniesio-ne
p rze zeń p o d an ie n ie m oże być uw zględnione ta k z b ra k u w łaściw ości, ja k i z b r a k u p o d sta w y p ra w n e j do w n iesien ia rew izji.
4. ZA K R ES ZW IERZCH N IEG O NADZORU NAD D ZIA ŁA LN O ŚCIĄ AD W O K ATU RY (ART. 6 USTA W Y O U S T R O JU ADWOKATURY) (U chw ała W yd ziału W ykonaw czego N aczelnej R a d y A dw okackiej z dn ia 7 czerw ca
1957 r.)
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ad y A dw okackiej, po rozpoznaniu pism a R ady A dw okackiej w D z dn ia 9 m a ja 19-57 r. w sp ra w ie adw . W,
p o s t a n o w i ł :
p rze d staw ić aikta sp ra w y O byw atelow i M in istro w i S praw iedliw ości z w nioskiem o u ch y len ie d ec y zji M in istra S praw iedliw ości z d n ia 21 m a rc a 1957 r.
U z a s a d n i e n i e
Ob. W zo stał u c h w a łą R ady A dw okackiej w D z d n ia 8 .grudnia 1955 -r. sk re ś lo n y z lis ty adw o k ató w . U chw ała t a zo stała w d n iu 8 g ru d n ia 1'956 r. zatw ierdzona w to k u in sta n c ji i ty m sam ym sta ła się praw om ocna.
D n ia 26 lis to p a d a 1956 r. ob. W złożył do M in istra S praw ied liw o ści -podanie z p ro śb ą o a n u lo w a n ie sk reślen ia go z listy.
M in iste rstw o S p raw iedliw ości, zgodnie z o p in ią WyęLziału W ykonaw czego N a czelnej R ady A dw okackiej z d n ia 1 lu teg o 1957 r., przekazało to p odanie w d n iu 5 m a rc a 1957 r. R adzie A dw okackiej w D do m erytorycznego ro zp a trz en ia — p rzy p o tra k to w a n iu tego p o d a n ia ja k o now ego w n io sk u o w pis n a listę adw okatów .
Z anim je d n a k R a d a A dw o k ack a w D zdołała p rzy stą p ić do rozpoznania tego p o d an ia w sensie w sk az an y m p rze z M in isterstw o S praw iedliw ości, w y d a n a została d ecyzja M in istra S p raw ied liw o ści z d n ia 21 m a rc a 1957 -r. u ch y lają ca praw om ocną u ch w a łę o sk re śle n iu ob. W z lis ty adw okatów .
W ydanie te j decyzji n astąp iło z n aru sz en ie m p rzep isó w u sta w y o u stro ju ad w o k a tu ry .
O rg a n iz acja a d w o k a tu ry ■ o piera się n a sam orządzie zaw odu d ziała ją cy m p rze z o rg an a ad w o k a tu ry . W edług art. 6 u sta w y o u. a. M in ister S praw iedliw ości uch y la u ch w a ły o rg a n ó w a d w o k a tu ry je d y n ie w ów czas, gdy u ch w ała je s t sprzeczna z p ra w em lu b in te re se m publicznym .
112 N A C Z EL N A R A D A A D W O K A C K A N r 3 D ecyzja z d n ia 21 m a rc a 1957 r. n ie w sk a z u je n a ż a d n ą sprzeczność u chw ały z p ra w e m lu b in te rese m publicznym . M o ty w acja decyzji za m y k a się w je d n y m z d an iu : „W zw iązku z p ism em ob. W z d n ia 26.11.1957 r. p o now nie przean alizo w ałem ca ło k sz tałt sp ra w y i doszedłem do p rze k o n an ia , że należy uchylić decyzje w ym ie nio n e n a w stę p ie i sp raw ę jego w y k ro czen ia p rzek azać do dyscyp lin arn eg o p o stę p o w an ia”.
T ak ie stanow isko rozszerza zw ierzchni n ad z ó r M in istra S praw iedliw ości — w sto s u n k u do uch w ał o rg an ó w ad w o k a tu ry — poza g ra n ic e zakreślone w y ra źn y m przep isem a rt. 6 u sta w y o u. a. i je s t zaprzeczeniem isto ty sam orządu adw o k ac kiego, sk o ro z przy słu g u jąceg o M inistrow i S praw iedliw ości zw ierzchniego n ad z o ru
n a d działalnością a d w o k a tu ry w ypro w ad za się p ra w o sw obodnej zm iaiiy i u ch y la n ia w szelkich u ch w a ł sam orządow ych organów ad w o k a tu ry .
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ady A dw okackiej uw aża za sw ój obow iązek p rz e d sta w ić O byw atelow i M inistrow i S praw iedliw ości te n sta n rzeczy z w nio sk iem o u ch y len ie decyzji z dn ia 21 m a rc a 1957 r., ja k o n ieleg aln ej ze sta n o w isk a u sta w y o u s tro ju ad w o k a tu ry .
5. ZAKAZ W YKONYW ANIA PRZEZ ADW OKATA PR A C Y ZAW ODOW EJ ZE
W ZGLĘDU N A ZA JM O W A N E STA N O W ISK O PR A C O W N IK A PAŃSTW OW EGO (ART. 3 USTAW Y Z 19 L ISTO PA D A 1956 R. O ZM IA N IE USTAW Y O U STR O JU
ADW OKATURY)
(U chw ała W ydziału W ykonaw czego N aczelnej R ady A dw okackiej z dn ia 7 czerw ca 1957 r.)
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ad y A dw okackiej, p o rozpoznaniu s p r a w y z o d w ołania adw . T od u ch w a ły R ady A dw okackiej w D z d n ia 16 lu teg o 1956 r. w sp raw ie o g raniczenia w w yk o n y w an iu zaw odu adw okata,
p o s t a n o w i ł :
z a sk a rż a n ą u ch w a łę R ady A dw okackiej w D uchylić i sp raw ę przekazać te jże R a dzie do ponow nego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
R a d a A dw okacka w D u ch w ałą z d n ia 16 lu te g o 1966 r. orzekła, że aidw. T. p o zo stając n a liście adw okatów , p odlega zakazow i w y k o n y w an ia p rac y zaw odow ej ad w o k ata, poniew aż w d n iu 31 g ru d n ia 1955 r. b y ł i n a d a l je s t z a tru d n io n y w M i n iste rstw ie F in an só w ja k o ra d c a p raw n y w I I I g ru p ie uposażenia, a zatem za jm u je stanow isko, k tó reg o n ie w olno łączyć z zaw odem ad w o k a ta.
O d tej u ch w a ły odw ołał się adw . T w yw odząc, że jego p ra c a w M in isterstw ie F in an só w o g ranicza się w y łąc zn ie do z a stę p stw p rze d S ąd em N ajw yższym ł do ouinio w an ia k o n k re tn y c h s p ra w lub ak tó w legislacyjnych o raz że ta k ie czynności rad c y p ra w n e g o w olno łączyć z zaw odem adw okata.
D odatkow o adw . T złożył pism o M in iste rstw a F in an só w z d n ia 26 lu teg o 1967 r., •według któ reg o jego um ow a o p ra c ę z M in isterstw e m została z dn iem 1 m a rc a
1957 r. zm ieniana przez u sta le n ie obow iązkow ego dziennego w y m ia ru godzin p rac y n a 3Va godz. za w y n ag ro d zen iem ry cz ałto w y m w kw ocie 1150 zł m iesięcznie.
W ydział W ykonaw czy zw ażył, co n a stę p u je :
O cena zasadności zaskarżonej u ch w a ły zależy od rozstrzy g n ięcia zagadnienia, czy z a tru d n ie n ie adw . T w M in iste rstw ie F in an só w n ależ y uznać za zajm o w an ie sta n o w isk a p rac o w n ik a państw ow ego, czy też za p ełn ie n ie czynności rad c y p r a w nego. W p ierw szym w yipadku zachodzi niepołączalność sta n o w isk a p rac o w n ik a p a ń stw ow ego z zaw odem a d w o k a ta (art. 56 ust. 1 p k t 1 u sta w y o u. a.), p rzy czym, g d y chodzi o a d w o k a ta ju ż w pisanego n a listę, o bow iązuje zakaz w y k o n y w an ia p ra c y zaw odow ej a d w o k a ta z m ocy art. 3 u sta w y z d n ia 19 listo p ad a 1956 r. o zm ian ie u sta w y o u . a., n a to m ia st w d ru g im w y p a d k u zachodzi dopuszczalność łączenia z zaw odem ad w o k a ta czynności rad c y p ra w n e g o w e w ładzach p a ń s tw o w ych (art. 56 ust. 3), je d n ak ż e z ogran iczen iem p rze w id zia n y m w art. 57 u st. 2. U staw a o u. a. n ie w sk az u je d ecydujących k ry te rió w d la odróżnienia sta n o w isk p rac o w n ik a p aństw ow ego o d z a tru d n ie n ia p o legającego n a p ełn ien iu czynności rad c y p raw n eg o w e w ładzach państw ow ych. W obec tego n ależy u sta lić te k ry te ria w d ro d ze w y k ła d n i u sta w o d aw stw a dotyczącego p rac o w n ik ó w państw ow ych.
W edług u sta w y z dn ia 17 lutego 1922 r. o p ań stw o w ej służbie cyw ilnej (Dz. U. z 1949 r. N r 11, poz. 72) p rac o w n ik iem [państw ow ym jesit osoba, k tó re j sto su n ek służbow y zaw iązu je się przez m ia n o w an ie (art. 3). P ra c o w n ik pań stw o w y sk ła d a prze p isan e ślu b o w a n ie służbow e (art. 15) i p odlega odpow iedzialności służbow ej (art. 66 i n.).
R ów nież u sta w a z d n ia 4 lu teg o 1949 r. o uposażeniu p rac o w n ik ó w p a ń s tw o w ych (Dz. U. N r 7, poz. 39) uw aża za p ra c o w n ik ó w p ań stw o w y c h ty c h p ra c o w n i ków , k tó rz y p o d le g ają u sta w ie o p ań stw o w e j służbie cyw ilnej (art. 2 ust. 1 p k t 1). W edług art. 39 u sta w y uposażeniow ej pracow nicy z a tru d n ie n i w u rzę d ach n a p o d sta w ie um ów o p ra c ę nie są p raco w n ik am i p aństw ow ym i, a ty lk o ich w y n ag ro d ze n ie o k reślone w um ow ie o p ra c ę n ie m oże być w yższe o d uposażenia w ra z z do d a tk a m i, ja k ie p rze w id zia n e je s t w p rze p isac h uposażeniow ych w y d an y c h dla p r a cow ników państw ow ych.
To sam o stanow isko z a jm u je d e k re t z d n ia 14 m a ja 1946 r. o tym czasow ym u n o rm o w an iu sto su n k u służbow ego fu n k cjo n a riu szó w p ań stw o w y c h (Dz.U. N r 22, poz. 139). A rt. 9 tego d e k re tu tr a k tu je w p ra w d z ie p ra c o w n ik a k o n trak to w eg o p ia stu ją ce g o stanow isko u rz ę d n ik a n a ró w n i z m ia n o w an y m praco w n ik iem p a ń stw ow ym , ale ty lko pod w zględem obciążeń z ty tu łu p o d atk ó w i innych o p ła t publiczn o p raw n y ch oraz pod w zględem k o rz y sta n ia z w szelkich św iadczeń.
T en sta n p ra w n y w sk az u je n a to, że za p ra c o w n ik a państw ow ego, z k tó reg o stan o w isk iem n ie w olno w m y śl a rt, 56 ust. 1 p k t 1 u sta w y o u.a. łączyć zaw odu ad w o k ata, n ależy uw ażać ty lko m ianow anego p ra c o w n ik a państw ow ego p o d le g a jącego u sta w ie o p ań stw o w ej służbie cyw ilnej i że tylk o do takiego p rac o w n ik a stosow ał się n ie o bow iązujący ju ż przepis a rt. 123 u sta w y o u. a., zastąpiony ob ec n ie przez a rt. 3 u sta w y z d n ia 19 listo p ad a 1956 r. o zm ian ie u sta w y o u stro ju a d w o k a tu ry (Dz. U. N r 13, poz. 74).
S pośród k o n tra k to w y c h p rac o w n ik ó w z a tru d n io n y ch w e w ładzach (organach) państw ow ych n ależy ze stan o w isk a u sta w y o u. a. ro zróżniać d w ie kateg o rie: r a d ców p ra w n y c h i w szystkich pozostałych p rac o w n ik ó w k o n trak to w y c h .
114 N A C Z EL N A R A D A A D W O K A C K A Nr 3 A dw okat, k tó ry je s t k o n tra k to w y m ra d c ą p ra w n y m w e w ładzach (organach) państw ow ych, n ie podlega zakazow i w ykon y w an ia p rac y zaw odow ej adw okata. N ato m iast sto su je się do niego o g raniczenie przew idziane w art. 57 ust. 2 u sta w y o u. a., a p o leg ające n a tym , że w w y k o n y w an iu p rac y zaw odow ej a d w o k a ta nie w olno p odejm ow ać się u d ziela n ia pom ocy p ra w n e j osobie fizycznej lu b p rze d się b io rstw u n ie uspołecznionem u.
W szyscy pozostali k o n tra k to w i p rac o w n icy z a tru d n ie n i w e w ład zach (organach) pań stw o w y ch objęci są zak azem łączen ia ty c h sta n o w isk z zaw odem a d w o k a ta z m ocy a rt. 57 ust. 1 u sta w y o u. a. W edług tego p rze p isu adw okatow i n ie w olno ob jąć sta n o w isk a k olidującego z w yko n y w an iem zaw odu ad w o k ata. T ak im sta n o w iskiem je s t sta n o w isk o k o n tra k to w a n e g o p rac o w n ik a w o rg an a ch pań stw o w y ch n ie będące rad c o stw em p raw n y m , p oniew aż po pierw sze — a b so rb u je ad w o k a ta w ro zm iarac h u n iem ożliw iających m u n ależ y te o ddanie się p raw id ło w e m u w yko n y w a n iu zaw odu adw o k ata, a p o w tó re — stw a rz a dla a d w o k a ta sy tu a c ję k o li zyjną, bo u z a sa d n ia ją c ą m ożliw ość p o d ejrzeń o stronniczość w u rzę d o w a n iu i o m a - te ria ln e w y k o rzy sty w an ie sta n o w isk a urzędniczego d la celów w y k o n y w an ia zaw odu adw okata.
R a d a A dw okacka pow zięła w sp ra w ie adw . T zask arżo n ą uchw ałę, o p ie ra ją c się w yłącznie n a jego o św iadczeniu w ankiecie p erso n a ln ej: „ra d ca p ra w n y III gr. upos.”, bez rozw ażenia pow yższych okoliczności, isto tn y c h dla rozstrzygnięcia spraw y.
P rz y ponow nym ro zp a trz en iu sp raw y n ależy ustalić, czy adw . T je s t m iano w anym , czy też k o n tra k to w a n y m p rac o w n ik iem M in isterstw a Finansów , e w e n tu a l n ie — czy je s t ty lk o ra d c ą p raw n y m , tj. czy isto tn ie treść jego p ra c y w M ini s te rs tw ie polega n a p ełn ien iu ’ czynności ra d c y praw nego, a w ięc n a ud zielan iu pom ocy p ra w n e j w rozu m ien iu a rt. 45 u sta w y o u. a., czyli n a za stę p stw ie sądo w ym , n a u d ziela n iu opinii p raw n y ch i n a o p rac o w y w a n iu ak tó w p raw n y ch . Z a leżnie od w y n ik u ty c h u sta le ń należy zastosow ać do adw . T zakaz w ykon y w an ia p rac y zaw odow ej ad w o k a ta z m ocy art. 3 u sta w y z d n ia 19 listo p ad a 1956 r. lub z m ocy a rt. 57 ust. 1 u sta w y o u. a., bądź też ty lk o ograniczenie w w y k o n y w an iu zaw odu a d w o k a ta z m ocy a rt. 57 u s t 2 u sta w y o u. a.
R ozróżnienie to m a isto tn e znaczenie d la rozstrzy g n ięcia sp raw y , gdyż adw o k ato w i T — jeżeli, ja k tw ierd zi, p ełn i on w M in isterstw ie F in an só w z mocy um ow y o p ra c ę ty lk o czynności rad c y p raw n eg o — w olno w ykonyw ać p ra c ę z a w odow ą a d w o k a ta z w yłączeniem je d y n ie u d zielan ia pom ocy p ra w n e j osobom fizycznym i przedsiębiorsitw om n ie uspołecznionym .
6. W YKONYW ANIE P R Z E Z ADW OKATA P R A K T Y K I W P O B L IŻ U M IEJSC O W O ŚC I, W K T Ó R E J M AŁŻONEK A DW OKATA Z A JM U JE
STA N O W ISK O PRO K U R A TO RA
(U chw ała W ydziału W ykonaw czego N aczelnej R ady A dw okackiej z dnia 7 czerw ca 1957 r.)
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ady A dw okackiej, p o rozpoznaniu sp raw y ze sk rag i adw . U n a D ziekana R ad y A dw okackiej w E i po w ysłuchaniu w y ja ś n ie ń tegoż D ziekana,
p o s t a n o w i ł : sk a rg ę adw . U pozostaw ić bez uw zględnienia.
Z u z a s a d n i e n i a :
(...) W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ady A dw okackiej zważył, co n astęp u je: A d w o k at pow inien w zasadzie zw racać się w sipraw ach zaw odow ych do sw ojej w ładzy k o rp o ra cy jn e j. Je ż e li zw raca się do innych in stan c ji, np. do P ierw szego S e k re ta rz a K o m itetu C en traln eg o PZP R , to p ow inien p rze d staw ić ca ło k sz tałt oko liczności spraw y, a n ie ty lk o ich u ry w k i, i to często n ieistotne.. W sp raw ie adw . U n ie je s t istotne, czy n a egzam inie adw o k ack im D ziekan odezw ał się, że k tó ra ś z koleżan ek m u si p aść ofiarą, ja k też n ie je s t isto tn e ogólnikow e tw ierdzenie, że D ziek an za tru w a je j życie, n a to m ia st isto tn e jest, że adw . U je s t żoną szefa p ro k u r a tu r y pow iatow ej w L. A te n w łaśn ie p o d staw o w y w sp ra w ie f a k t adw . U z a ta iła i p rzed P ierw szy m S e k reta rz em KC P Z P R , i p rz e d N aczelną R ad ą A dw o k ac k ą. F a k t te n je st p o dstaw ow ym m om en tem d la rozw ażenia, czy p ostępow anie D zie k an a R ady A dw okackiej w E i całej R ady w sto s u n k u do adw . U je s t słuszne.
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R ady A dw okackiej u w aż a p ostępow anie R ady i D ziek an a w E, zm ierzające do u zd ro w ien ia a tm o sfery p rze z rozdzielenie siedziby urzędow ej p r o k u ra to ra od siedziby a d w o k a ta będącego m ałżonkiem tego p ro k u ra to ra , za słuszne i m a ją c e n a w idoku dohro a d w o k a tu ry jaiko całości.
W ty m w zględzie s ta ra n ia org an ó w ad w o k a tu ry pow in n y być ja k n a jb ard zie j energiczne, in te n sy w n e i nieu stęp liw e. J e s t bow iem b a rd z o szkodliw e d la ad w o k a tu ry , żeby klien ci zgłaszali się do poszczególnych a d w o k a tó w n ie z pow odu ich w alo ró w zaw odow ych, ale z pow odu p o k re w ie ń stw a i sto su n k ó w z członkam i są d o w n ictw a lu b p ro k u ra tu ry . P od ty m w zględem sta n o w isk o R ady A dw okackiej i D ziek an a w E w obec adw . U n ie bud zi żad n y ch zastrzeżeń . O na sam a p ow inna zrozum ieć d e lik a tn ą sy tu ację, w ja k ie j się zn a jd u je , w y k o n u jąc zawód w m iejsco w ości oddalonej o 36 k m od siedziby urzędow ej m ęża będącego szefem p ro k u ra tu r y p ow iatow ej. O na sam a też p o w in n a u łatw ić R adzie ro zw iązan ie tej d elik atn ej sy tu a cji. T ym czasem adw . U w ogóle zaprzeczyła, ja k o b y w ład ze p ro k u ra to rsk ie zaleciły o b ran ie p rzez nią ty lk o jednego k ie ru n k u p r a k ty k i adw okackiej (cyw ilnej), je że li chce, by m ąż je j p e łn ił w pobliżu fu n k c je p ro k u ra to ra pow iatow ego. W y dział W ykonaw czy N aczelnej R ad y A dw okackiej sto i n a stan o w isk u , że adw . U o pow yższym zaleceniu w ładz p ro k u ra to rsk ic h w iedziała. P ro k u ra to r w ojew ódzki X nie ośw iadczyłby D ziekanow i R ady A dw okackiej, że ta k ie zalecenie zostało obu m ałżo n k o m U zakom unikow ane, gdyby n ie m iało on o m iejsca. Z ata je n ie tego fa k tu przez adw . U je s t rzeczą w ysoce niew łaściw ą, w szczególności w e w zajem nych sto su n k a c h m iędzy ad w o k atem a jego n aczeln ą w ład zą sam orządow ą.
W k w e stii zalecenia ze stro n y w ładz p ro k u ra to rsk ic h , aby adw . U zajm ow ała się w y łąc zn ie p r a k ty k ą cyw ilną, jeśli je j m ąż m a być w pobliżu p ro k u ra to re m pow iatow ym , R a d a A dw okacka i D ziekan z a ję li sta n o w isk o w łaściw e. Z alecenie bo w iem w ładz p ro k u ra to rsk ic h m oże być życiow o słuszne p o d w aru n k iem , że będzie ono lo ja ln ie w ykonyw ane, je d n ak ż e n ie m a ono o p arc ia w p raw ie , w szczególności w u sta w ie o u s tro ju ad w o k a tu ry , d latego też zalecenie to n ie rozw iązuje w spom n ia n e j w yżej d e lik a tn e j sy tu a cji adw . U. Słuszne te d y s ą p ersw a z je i su g estie ta k
116 N A C Z EL N A R A D A A D W O K A C K A N r 3
R ad y A dw okackiej, ja k i D ziekana w sto su n k u do adw . U, by przeniosła o n a dob row olnie sw ą siedzibę do m iejscow ości d a le j położonej od urzędow ej siedziby jej m ęża.
W ydział W ykonaw czy N aczelnej R a d y A dw okackiej n ie sądzi, by ta form a p ersw az ji p rze ro d z iła się w w y w ie ra n ie jakiegokolw iek p rz y m u su czy n a c isk u bądź groźby, d aje n ato fn iast w zupełności w ia rę pisem n y m i u stn y m w y jaśn ien io m D ziekana R ady A dw okackiej w E, zgodnym ze zn an ą N aczelnej R adzie A dw okackiej sy tu a cją n a m iejscu, i z ty c h w zględów p o stan o w ił ja k w yżej.
C . Pismo do Ministra Sprawiedliwości w sprawie wpisu
na listę adwokatów
N aczelna R a d a A dw okacka w d n iu 21 m a ja 1967 r. w ysłała do M in istra S p ra w iedliw ości pism o n a s tę p u ją c e j treśc i:
W ykonując u ch w ałę N aczelnej R a d y A dw okackiej z d n ia 30 m a rc a H357 r., z w racam y się do O byw atela M in istra z w nioskiem o u reg u lo w an ie w try b ie za rz ą d zenia za g ad n ien ia do p ły w u now ych k a d r do a d w o k a tu ry w ro k u 1957.
D otychczasow a p r a k ty k a w pisów n a listę a d w o k a tó w — zarów no p rzez R ady A dw okackie, ja k i M in isterstw o S p raw ied liw o ści — spow odow ała p rz e lu d n ie n ie a d w o k a tu ry ze w szystkim i u je m n y m i k o n se k w e n cjam i tego zjaw isk a ta k w d zie dzinie stosunków m a teria ln y ch , ja k i etycznych.
Od dłuższego ju ż czasu N aczelna R a d a A dw okacka zw rac ała się do M in istra Spraw iedliw ości, b y zechciał skorzystać z przy słu g u jąceg o M u na p o d sta w ie a rt. 9 u sta w y o u s tro ju ad w o k a tu ry p ra w a oznaczenia liczby adw okatów d la poszczegól n y ch izb adw okackich, s ta ra n ia te je d n a k pozostały bez w yniku.
Obecnie, k ie d y sy tu a c ja ad w o k a tu ry sta ła się nieziwykle pow ażna, k iedy w edług p u b lik o w a n y ch m a teria łó w 76°/o ogółu a d w o k a tu ry n ie osiąga m in im u m egzystencji, k ie d y pow szechnie stw ie rd z a się „n ad w y żk ę” 1.000 a d w o k a tó w — konieczne je s t przedsięw zięcie k ro k ó w m ając y ch n a ce lu zah am o w an ie postępującego k ry zy su adw o k atu ry .
W spom niana n a w stę p ie u ch w a ła N aczelnej R ady A dw okackiej z d n ia 30 m a rc a 1957 r. p ro p o n u je u sta le n ie ogólnej liczby w pisów n a listę adw okatów w ro k u 1957 n a 3%> a k tu aln e g o s ta n u liczbow ego a d w o k a tó w w Polsce, tj. w liczbie bezw zględ nej n a 160 osób. L iczba ta o b e jm u je w szystkie w pisy, tj. zarów no ap lik an tó w , ja k i osoby zw olnione z m a g istra tu ry .
U stalo n a liczsba 160 w pisów z a k ła d a system atyczny w zro st ogólnej liczby ad w o katów , gdyż w ed łu g d an y c h sta ty sty c zn y c h rocznie u b y w a z szeregów a d w o k a tu ry około 100 osób (śm ierć i in n e przy czy n y sk reślen ia z listy adw okatów ). W tej sj