Index of /rozprawy2/10817

AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie . Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Katedra Ochrony Terenów Górniczych Geoinformatyki i Geodezji Górniczej. R o z p r a w a d o k t o r s k a . DYNAMICZNE GENEROWANIE WIELOSKALOWYCH MAP GÓRNICZYCH W ŚRODOWISKU AUTOCAD. mgr inż. Dariusz Biegun. Promotor pracy. dr hab. inż. Zygmunt Niedojadło prof. n. AGH. Kraków rok 2014. Podziękowanie . • Pragnę złożyć serdeczne podziękowania Panu Promotorowi dr hab. inż. Zygmuntowi Niedojadło prof. n. AGH za kilkuletnie kierowanie moim rozwojem naukowym, w szczególności zaś za pomoc i cenne wskazówki przy realizacji tej rozprawy, . • dr inż. Arturowi Krawczykowi za bezinteresowny wkład oraz pomoc w trakcie pisania niniejszej rozprawy, . • Żonie i przyjaciołom za wsparcie i cierpliwość. . Spis treści . Wstęp .................................................................................................................................... 2 1. Wprowadzanie do górniczych map cyfrowych ........................................................... 3 2. Podstawowe obiekty mapy cyfrowej: Obiekty tekstowe, Atrybuty Obiektów .......... 4. 2.1 Obiekty tekstowe ............................................................................................. 4 2.2 Obiekty niegraficzne ....................................................................................... 6 2.3 Atrybuty i bloki ................................................................................................. 7. 3. Doświadczenia z wdrażania górniczych map cyfrowych na KWK Piast ................. 9 4. Podział treści mapy, wektoryzacja, archiwizacja mapy ........................................... 14 5. Przegląd technik modelowania danych atrybutowych ............................................ 18. 5.1 Słownik nazwanych obiektów (Named Objects Dictionary) ...................... 20 6. Ergonomia rozwiązań informatycznych .................................................................... 25. 6.1 Użyteczność .................................................................................................. 25 6.2 Definicja użyteczności .................................................................................. 26 6.4 Zasady użyteczności (wg S. Kruga) ............................................................ 27 6.5 Fakty o korzystaniu aplikacji czyli ergonomia............................................. 27 6.6 Użyteczność w kontekście aplikacji ............................................................. 29 6.7 Niezawodność ............................................................................................... 29 6.8 Aspekt minimalizacji nakładów pracy w relacji do maksymalizacji. produktywności oprogramowania ................................................................ 30 7. Modelowanie środowisk wieloskalowych w komputerowych aplikacjach. mapowych ................................................................................................................... 31 8. Autorski model map wieloskalowych ........................................................................ 34 9. Opis Map-Draw ........................................................................................................... 36. 9.1 VisualLISP ..................................................................................................... 37 9.2 Okna dialogowe DCL .................................................................................... 39 9.3 Struktura stosowanych obiektów ................................................................. 42 9.4 Obiekty „Xrecord” .......................................................................................... 45 9.5 Podprogramy zewnętrzne ............................................................................ 46 9.6 Interfejs........................................................................................................... 49 9.7 Pomoc kontekstowa ...................................................................................... 51 9.8 Inteligentny Instalator .................................................................................... 52 9.9 Bilans pakietu ................................................................................................ 53. 10. Elementy mapy ........................................................................................................... 54 10.1 Budowa mapy na bazie odnośników ........................................................... 59 10.2 Mechanizmy zarządzania warstwami i elementami przypisanymi do. warstw ............................................................................................................ 65 10.3 Bloki dynamiczne .......................................................................................... 69 10.4 Oprogramowanie sterujące przeskalowywaniem nakładek ...................... 77 10.5 Przykładowe wykorzystanie dodatkowych danych zawartych w obiektach. ........................................................................................................................ 80 10.6 Podsumowanie pojęcia budowy mapy wieloskalowej ............................... 83. 11. Wykorzystanie środowiska cyfrowej mapy górniczej do prowadzenia pomiarów konwergencji (stropu) ................................................................................................. 84. 12. Badanie ergonomii interfejsu i funkcjonalności wybranych aplikacji ...................... 87 12.1 Podstawy teoretyczne ................................................................................... 87 12.2 Postać prawa Fittsa ...................................................................................... 88 12.3 Badanie wybranych aplikacji w celu określenia ergonomii interfejsu ....... 91 12.4 Definiowanie zadań ....................................................................................... 94. 1. 12.5 Opis przeprowadzonych badań interfejsów ................................................ 95 12.6 Badanie symboli mapy powierzchniowej .................................................... 96 12.7 Opracowanie wyników badań grupy symboli powierzchniowych. ............ 99 12.7.1 Pakiet „Map-Draw”...................................................................................... 99 12.7.2 Pakiet Geolisp ........................................................................................... 102 12.8 Porównanie uzyskanych wyników pakietów ............................................. 104 12.9 Badanie symboli mapy górniczej ............................................................... 105 12.10 Środowisko badań mapy górniczej ............................................................ 112 12.11 Otwór wiertniczy .......................................................................................... 113 12.11.1 Pakiet „Map-Draw” ................................................................................ 115 12.11.2 Pakiet „Geolisp” .................................................................................... 116 12.11.3 Pakiet „Mapa 2000” .............................................................................. 117 12.11.4 Sumaryczne zestawienia pakietów dla symbolu otworu ukośnego . 118 12.11.5 Porównanie ergonomii pakietów ......................................................... 119 12.12 Grubość złoża z przerostami...................................................................... 120 12.13 Symbol tama wodna z dwuskrzydłowymi drzwiami stalowymi otwarta.. 122 12.13.1 Porównanie wydajności i ergonomii .................................................... 122 12.13.2 Sumaryczne zestawienia wyników dla pakietów ............................... 123. 13. Porównanie technologii testowanych pakietów ..................................................... 125 13.1 Wydajność ................................................................................................... 125 13.2 Ergonomia .................................................................................................... 126. 14. Bilans uzyskanych wyników ..................................................................................... 128 15. Wnioski wynikające z badań ergonomii .................................................................. 134 16. Podsumowanie.......................................................................................................... 137 Spis ilustracji: ................................................................................................................... 140 Spis tabel: ......................................................................................................................... 142 LITERATURA: .................................................................................................................. 143. Załącznik 1 ........................................................................................................................... 1 Formularze testowanych symboli górniczych ............................................................ 1 Symbole powierzchniowe .......................................................................................... 97. Załącznik 2 ........................................................................................................................... 1 Statystyki pakietu „Map-Draw”..................................................................................... 1 Dynamiczna struktura wywoływania funkcji i procedur ............................................. 2. Załącznik 3 ........................................................................................................................... 1 Fragment pokładu 205/1 skala 1:2 000 Map-Draw ................................................... 1. Załącznik 4 ........................................................................................................................... 1 Fragment pokładu 205/1 skala 1:5 000 Map-Draw ................................................... 1. Załącznik 5 ........................................................................................................................... 1 Fragment pokłdu 205/1 skala 1:2 000 Geolisp ............................................................1. 2. Wstęp . Aktualnie stosowane metody tworzenia map numerycznych w górnictwie. ukierunkowane są na reprodukcję kartograficzną w postaci wydruku analogowego.. Sytuacja ta uwarunkowana jest tak historycznie jak i prawnie. W przypadku instrukcji. geodezyjnych przepisy jasno formułują cel tworzenia map numerycznych. powierzchni terenu. W instrukcji K1 zapisane jest: „docelową postacią map. numerycznych jest system informacji przestrzennej Polski”. Zapis ten jasno definiuje. wymagania jednolitej systematyki tworzenia map w całej Polsce oraz wprowadza. zestaw zinformatyzowanych definicji obiektów przestrzennych, które na mapach. mają się znajdować. W konsekwencji wydruk jest jedynie jedną z form wykorzystania. mapy cyfrowej a nie jej docelową postacią. . W praktyce górniczej natomiast do chwili obecnej podstawowym zadaniem. mapy numerycznej jest prawidłowe wydrukowanie obrazu mapy w formie papierowej.. Tymczasem obecnie stosowane systemy już dawno przekroczyły barierę możliwości. tworzenia wydruków kartograficznych i umożliwiają znacznie lepsze i efektywniejsze. zarządzanie treścią map cyfrowych. Szczególnie istotne są różnorodne możliwości. modelowania informacji w systemach komputerowego wspomagania projektowania.. Na tej podstawie można sformułować tezę:. „Zastosowanie nowych technologii w tworzeniu map (obiektów dynamicznych i reaktorów) pozwala na odejście od redundancyjnego zestawu wielu warstw poszczególnych skal mapy górniczej oraz budowę spójnego wielkoskalowego, ergonomicznego środowiska mapy górniczej opartego na wewnętrznej autotransformacji obiektów geometrycznych.”. . 3. 1. Wprowadzanie do górniczych map cyfrowych . Jako środowisko graficzne spełniające wymogi tworzenia górniczych map. numerycznych najczęściej jest wybierane oprogramowanie typu CAD . (ang. Computer Aided Design czyli projektowanie wspomagane komputerowo). Jest. to oprogramowanie przeznaczone do tworzenia precyzyjnych projektów, diagramów. czy schematów i szeroko stosowane przez inżynierów, architektów i projektantów.. Poprzez pojęcie cyfrowej mapy górniczej należy rozumieć wszystkie składniki. definiujące przestrzeń, w której pracujemy wraz z obiektami, które są odwzorowane. w przestrzeni graficznej mapy. Mapę możemy podzielić na dwa podstawowe. składniki (grupy) konfiguracja oraz obiekty przestrzenne mapy. . Pierwsza grupa elementów są to elementy konfiguracji przestrzeni. Dzięki nim. można wyznaczyć sposoby zachowania i dziedziczenia cech poszczególnych. obiektów. Elementy te definiują własności naszej przestrzeni mapowej, wzajemne. korelacje cech poszczególnych elementów oraz definiują warunki brzegowe. występujące w tej przestrzeni. Do tej grupy można zaliczyć zmienne środowiskowe,. nazwy warstw, mechanizmy określające przenoszenie własności w tej przestrzeni. oraz wszystkie niezbędne definicje określające wzajemne powiązania . i oddziaływania. Jako przykład oddziaływania przestrzeni na obiekty może posłużyć. mechanizm tworzenia nowego elementu graficznego. Podczas powstawania. elementu liniowego (polilinia, linia itp.) automatycznie przypisywane mu są takie. cechy jak kolor, rodzaj linii, grubość styl, a w niektórych przypadkach wysokość. . W zależności od konstrukcji tego elementu może on ale nie musi dziedziczyć. poszczególne cechy w trakcie przypisywania go do poszczególnych grup. Sposób. zachowania jest determinowany przez własności przestrzeni oraz genezę powstania. elementów.. Do drugiej grupy zalicza się obiekty posiadające reprezentację graficzną,. pozwalającą na przedstawienie zawartej w tej przestrzeni informacji, która będzie. wykorzystana do prowadzenia analiz, wizualizacji oraz przygotowania wydruku kopii. trwałej mapy.. Właściwa konfiguracja przestrzeni oraz nadanie cech poszczególnym elementom. graficznym, z dodatkowym powiązaniem z bazą danych, pozwoli stworzyć. 4. konstrukcję, która w efekcie końcowym da produkt spełniający warunki niezbędne do. uzyskania mapy podstawowej oraz umożliwi wykonywanie analiz oraz produktów. pochodnych (np. profile). Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że niektóre parametry. będą ulegać zmianie w trakcie rozwoju projektu. Spowodowane jest to zmianami . w aplikacji. Czasami jest zachowywana zgodność w dół ale często zdarza się, że. producent wymusza zastosowanie nowych parametrów konfiguracyjnych. Z drugiej. strony pracownicy nabywają coraz większego doświadczenia podczas tworzenia. przestrzeni, w której pracujemy. Należy zwrócić szczególną uwagę na sposób. tworzenia poszczególnych elementów, gdyż niewłaściwe definiowanie może. doprowadzić do dużych utrudnień w redagowaniu treści mapy lub wręcz uniemożliwić. jej edycję. Jako przykład może posłużyć metoda osadzania obiektów z innych. aplikacji, jeżeli na komputerze na którym dana mapa jest poddawana edycji brak. aplikacji, z której został pobrany obiekt osadzony. Istnieje bardzo duże. prawdopodobieństwo, że w trakcie edycji tego elementu mapy nastąpią przekłamania. lub nie będzie ona możliwa do wykonania. . 2. Podstawowe obiekty mapy cyfrowej: Obiekty tekstowe, Atrybuty Obiektów. 2.1 Obiekty tekstowe. Elementy mapy można najprościej zaklasyfikować do dwóch grup – elementy,. które zostaną wyświetlone i elementy, które zostaną wydrukowane. Należy rozróżnić. te dwa przypadki, gdyż są to zbiory zawierające różną ilość elementów. Istotne jest,. że reprezentacja graficzna obiektów rysunkowych na ekranie komputera nie musi. być i nie jest identyczna z tą na wydruku. . Jako szczególną grupę obiektów powinno się wyróżnić obiekty tekstowe. Należy. się w tym miejscu zastanowić czy traktować jako obiekty tekstowe elementy będące. tekstem w czystej formie, czy może rozszerzyć tę definicję o obiekty, które posiadają. reprezentację graficzną tekstu. Szczególną uwagę zwracamy na to, że teksty. występują jako odrębne elementy, natomiast opisy elementów graficznych są już. traktowane jako elementy znaków graficznych występujące na mapie niezależnie od. genezy ich powstania. Zatem jako tekstu nie będziemy postrzegać atrybutów ani. 5. innych elementów powstałych w wyniku pobrania informacji z innych źródeł mających. połączenia z zewnętrznymi lub wewnętrznymi zbiorami danych przypisanymi do. obiektów graficznych. Problem tekstów na mapie jest znany i polega nie tylko na. generalizacji, ale również na zmianie położenia tekstów w zależności od skali mapy,. szczególnie na wydruku. Jest to związane z przesłanianiem innych istotnych. elementów wchodzących w skład treści mapy oraz ze zmienną ilością zajmowanej. przestrzeni przez poszczególne elementy graficzne występujące na mapie dla. różnych skal mapy. Obecnie stosowane rozwiązania tego problemu można. zaklasyfikować do trzech głównych grup: . • Grupa pierwsza obejmuje reprezentację graficzną obiektów i symboli. przedstawioną jako elementy statyczne. Wszystkie symbole i obiekty. posiadają stałą reprezentację - są one niemodyfikowalne i dopasowane tylko. do wybranej skali mapy.. • Grupa druga obejmuje reprezentację graficzną obiektów i symboli. przedstawioną przez elementy dynamiczne. Symbole i obiekty mają dwojaką. postać. Część z nich zachowuje się jak elementy z grupy pierwszej i są. statyczne natomiast część posiada zapisane parametry, które zależą od. zmieniającej się skali wydruku. W zależności od przyjętej skali wydruku. dobierane są właściwe parametry obiektów.. • Grupa trzecia obejmuje obiekty i symbole charakteryzujące się zmiennym. położeniem zależnie od kąta, pod jakim obserwujemy mapę.. Każda z tych metod ma pewne zalety i wady.. Pierwsza pozwala na drukowanie mapy tylko w konkretnej skali, ale za to jest. bardzo dobrze uczytelniona na wydruku. Wadą jest konieczność prowadzenia kilku. map tego samego obszaru dla różnych skal mapy. Tego typu architektura była. często stosowanym rozwiązaniem stosowanym dla map górniczych.. Druga metoda jest pewnym kompromisem pomiędzy dwoma pozostałymi, gdyż. wymaga zwiększonego nakładu pracy podczas generowania samej mapy. Jest to. podyktowane tym, że operator musi określić położenie elementów tekstowych w kilku. skalach podczas generowania informacji tekstowej. Niestety nie zawsze jest to. możliwe podczas tworzenia mapy. Ma to związek z tym, że dopiero po wprowadzeniu. 6. pełnej informacji do zasobu możemy określić gdzie dany napis ma się znajdować.. Operator jest zmuszony zatem do wielokrotnego kontrolowania tej samej treści. mapy, co skutkuje wzrostem nakładu pracy oraz prawdopodobieństwem popełnienia. błędu.. Trzecia metoda może być stosowana do wizualizacji zasobów w modelu. przestrzennym, niestety nie pozwala ona na generowanie czytelnych wydruków map.. Położenie etykiet obiektów jest określane w taki sposób aby były one zawsze . w płaszczyźnie ekranu niezależnie od kierunku z jakiego oglądamy model.. Rozwiązanie to pozwala na uzyskanie czytelnego modelu przestrzennego.. 2.2 Obiekty niegraficzne. Jest to grupa elementów pozornie nieistotnych dla wyglądu mapy, jednak dopiero. zastosowanie tych elementów pozwala na pokazanie przewagi mapy w postaci. cyfrowej nad mapą tradycyjną, kreśloną ręcznie na nośniku aluminiowym,. papierowym bądź innym. . Oczywiście jest tutaj wymagana cala gama dodatkowych narzędzi pozwalających. zarówno na definicje potrzebnych funkcji / procedur jak i sposobu ich wykorzystania.. Są to obiekty, nie będące wyświetlane ani drukowane, jednakże mające ogromne. znaczenie dla podniesienia funkcjonalności powstałego produktu.. Do niegraficznych elementów systemu możemy zaliczyć:. • Warstwy. . • Typy linii. . • Style wymiarowania. . • Zbiór parametrów wyboru.. • Xrekord. . • Inne (np. zapisane parametry, konfiguracja obiektu, rysunku). . 7. 2.3 Atrybuty i bloki. Atrybut jest tekstem informacyjnym skojarzonym z blokiem. Jeżeli wstawiany. blok zawiera zmienne atrybuty, to AutoCAD żąda podania danych, które pamiętane. są wraz z blokiem. Przykładowe dane to: numer elementu, właściciel, komentarz,. nazwa elementu lub inna cecha. Bloki umożliwiają łączenie i operowanie obiektami. jako składnikami układów złożonych. Na podstawie informacji zawartych . w atrybutach można tworzyć zestawienia. . Wykorzystując odnośniki zewnętrzne AutoCAD-a można dołączać inne rysunki. do aktualnego rysunku. Podczas otwierania aktualnego rysunku wszystkie zmiany. wprowadzone w dołączanych rysunkach zostaną wprowadzone do wczytywanego. rysunku. . Zwykły blok powstaje przez zgrupowanie wybranych elementów do obiektu. złożonego, wymagane jest przypisanie odpowiednich cech do poszczególnych. składowych wraz z określeniem bazy czyli punktu wstawiania bloku. Blok posiada. unikalną nazwę, wstawiając go do rysunku można określić wybrane parametry. wstawianego elementu. Przykładowo wymagane jest określenie skali, obrotu oraz. punktu wstawienia wnoszonego elementu. Definicję bloku można zmienić. modyfikując jego strukturę a następnie zapisując zmodyfikowany element pod starą. nazwą. Wykorzystanie bloków ułatwia tworzenie rysunku, na przykład poprzez:. • Tworzenia standardowej biblioteki często wykorzystywanych symboli, bloków . i standardowych elementów. Zamiast za każdym razem przerysowywać te. same elementy rysunku, można wstawiać bloki, które zawierają te elementy.. • Efektywne zmiany rysunków poprzez wstawianie, przemieszczanie . i kopiowanie bloków a nie pojedynczych obiektów geometrycznych.. • Oszczędności miejsca na dysku, ponieważ wszystkie odwołania do tego. samego bloku są zapamiętywane w bazie danych jako jedna definicja bloku.. • Podczas wstawiania bloku do rysunku tworzone jest odwołanie do bloku lub. wstawienie bloku. Za każdym razem podczas wstawiania bloku, określany jest. współczynnik skali i kąt obrotu wstawianego bloku. Skala wstawianego bloku. może być określana za pomocą dowolnych wartości i względem dowolnych. układów współrzędnych (X, Y, Z).. 8. • Bloki stwarzają możliwość zorganizowania prac rysunkowych w sposób. systematyczny, co umożliwia wprowadzanie zmian i sortowanie obiektów oraz. informacji z nimi skojarzonych, znajdujących się w rysunku.. Warto wskazać, że w wersji K-1 z 1997 obiekty mają już atrybuty wspomagające. prowadzenie mapy numerycznej Systemu Informacji o Terenie informacjami:. • Kod obiektu. . • Kody literowe i kody liczbowe.. • Identyfikator obiektu.. • Lista współrzędnych punktów lokalizujących obiekt w terenie.. • Przewidziane instrukcją inne atrybuty obiektu.. • Źródło danych o położeniu obiektu.. • Datę utworzenia obiektu.. • Datę ostatniej modyfikacji obiektu. . • Nr KERG opracowania, z którego pochodzą dane o obiekcie.. Jako wybrane przykłady rozwiązań stosowanych w górnictwie, służących do. tworzenia map wyrobisk górniczych mogą posłużyć1:. • System „MapMine” autor Adrian Brol - KWK „Śląsk”.. • KWB „Konin”, Artur Szamałek autor wielu aplikacji wspomagających pracę. działu mierniczego. . • „KMWG Komputerowa Mapa Wyrobisk Górniczych oraz Bazy Danych. Pomiarów Deformacji Terenu” autor Paweł Kosydor - O/ZG „Rudna”, aplikacja. na bazie której opracowano aplikację generującą tabele i wykresy wskaźników. w postaci HTML.. • KWK „Murcki” autor Zbigniew Wąsik opracował własny system prowadzenia. mapy wyrobisk górniczych . • Oprogramowanie do tworzenia map wyrobisk górniczych „MWG97”. używanego w O/ZG „Polkowice - Sieroszowice”. Oprogramowanie jest. sukcesywnie konwertowane na kolejne nowe wersje platformy „MicroStation”. oraz dostosowywane do zmieniających się warunków zarządzania. 1 „Wybrane problemy wdrażania i prowadzenia zasobu map górniczych” Artur Krawczyk, Janusz Jura. . 9. infrastrukturą informatyczną koncernu KGHM PM S.A. System „MWG97”. zostanie wdrożony we wszystkich kopalniach KGHM Polska Miedź S.A.. • System „Mapa 2000” autorstwa mgr inż. Witolda Wąsacza oraz mgr inż.. Zygmunta Kaczmarzyka pracująca na KWK „Krupiński” w Suszcu od roku 1998. • System „GEOLISP” autor Marian Poniewiera. Wdrażany obecnie w Kompanii. Węglowej S.A. Ocena funkcjonowania tego wdrożenia będzie możliwa dopiero. po uruchomieniu i przetestowaniu systemu.. • System „Map-Draw” autor Dariusz Biegun obecnie w pełni funkcjonalny system. pracujący na KWK „Piast”. . Poszczególne systemy i wdrożenia charakteryzują się dużym zróżnicowaniem pod. względem ich funkcjonalności, niektóre zostały zamknięte inne jak na przykład. „MWG97” czy „GEOLISP” są promowane i wdrażane na innych kopalniach. . 3. Doświadczenia z wdrażania górniczych map cyfrowych na KWK Piast . Aby przedstawić rozwój rozwiązań stosowanych na mapach górniczych . w postaci numerycznej jako przykład przedstawiono wdrożenie map górniczych . w KWK „Piast”. Pierwsze zorganizowane działania mające na celu powstanie mapy. cyfrowej datuje się na koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Ponieważ. nie znano innej metody tworzenia podkładów mapowych posłużono się metodą. analogiczną jak metoda tradycyjna czyli skanowanie kalek i ich późniejsza. wektoryzacja. W KWK „Piast” wektoryzację realizowała firma zewnętrzna –. „MIKROZNAK” z Katowic.. Jako środowisko graficzne spełniające wymogi tworzenia map numerycznych. wybrano oprogramowanie dla inżynierów, architektów i projektantów typu CAD. . W czasie projektowania tego systemu rozważano komputery bazujące na. architekturze PARISC Hewlett - Packarda oraz RISC'owe firmy MIPS. Przyrost. wydajności procesorów RISC wynosił wówczas ok. 50% na rok, co dobrze rokowało. na rozwój komputerów bazujących na tych komponentach. Pojawiła się również. technologia MMX firmy INTEL, która spowodowała dalszy rozwój oprogramowania. 10. Tab. 3.1 Systematyka warstw. multimedialnego. Wprowadziła ona nowy zestaw rozkazów przyspieszający. przetwarzanie grafiki, video czy dźwięków. Na podstawie przeprowadzonych analiz . i w oparciu o prognozy rozwoju sprzętu jako platformę sprzętową wybrano komputery. bazujące na jednostce centralnej firmy INTEL. To z kolei pociągnęło za sobą dalsze. konsekwencje takie jak wymóg działania w środowisku bazującym na rodzinie. systemów operacyjnych opartych na „MS-DOS” i „Windows 3.0”. W tamtym czasie. ograniczyło to ilość programów typu CAD do dwóch: AutoCAD i MicroStation, które. mogły dać pożądane rezultaty. . Po przeprowadzeniu testów z wybranymi aplikacjami stwierdzono, że najlepszym. rozwiązaniem jest połączenie sytemu operacyjnego MS-DOS i platformy CAD typu. AutoCAD R12. W wyniku przeprowadzonych działań. uzyskano formę wektorową, która jednak okazała się. niedoskonała. Obiekty graficzne powstające na tej mapie. we wczesnym stadium rozwojowym nie posiadały. jeszcze jednorodnych cech obiektów oraz wyglądu.. Ponadto nazewnictwo zaproponowane do wdrożenia dla. poszczególnych elementów przestrzeni mapowej przez. firmę „MIKROZNAK” było trudne i niekomunikatywne. tabela 3.1. . Najprawdopodobniej wynikało to z ówczesnej polityki. utajniania informacji. Pełna specyfikacja zawierała 339. warstw wraz z opisami. W związku z zadeklarowaną. ilością warstw oraz sposobem notacji jaki przyjął. „MIKROZNAK” możliwość popełnienia błędów w trakcie. uzupełniania zasobów mapowych była niepokojąco. wysoka. Ponadto w znaczący sposób obniżało to. funkcjonalność powstającego modelu danych –. wymagane było szkolenie wyspecjalizowanej grupy. pracowników przeznaczonych wyłącznie do prowadzenia. zasobów mapowych w postaci numerycznej oraz. ograniczało jej wykorzystanie. Aby zmienić zaistniałą. sytuację stworzyłem nowe bardziej intuicyjne. nazewnictwo oraz dokonałem translacji warstw przy współpracy z ówczesnymi. 11. służbami informatycznymi KWK „Piast”. Na zlecenie działu TMG zostało wykonane. oprogramowanie pozwalające na półautomatyczną translację warstw pomiędzy. dwoma dowolnymi notacjami. Przyjęte nazewnictwo funkcjonuje do dnia dzisiejszego. bez żadnych modyfikacji. Tabela 3.2 jest fragmentem definiującym przypisanie. elementów do poszczególnych warstw zastosowanych po zmianie nazewnictwa. stosowanego obecnie na KWK „Piast”.. Tab. 3.2 Warstwy KWK „Piast”. Lp. nazwa warstwy przypisanie do elementu. 1 0 wolna warstwa. 2 GR_EXPL Granica obszaru eksploatacyjnego. 3 GR_EXPL_C Cień granicy obszaru eksploatacyjnego. 4 GR_EXPL_TXT_2 Opis granicy eksploatacyjnej. 5 GR_FO Granica filara ochronnego. 6 GR_FO_C Cień filara ochronnego. 7 GR_FO_TXT_2 Opis granicy filara ochronnego. 8 GR_FOP Granica filara oporowego. 9 GR_FOP_C Cień granicy filara oporowego. 10 GR_FOP_TXT_2 Opis granicy filara oporowego. 11 GR_OG Granica obszaru górniczego. 12 GR_OG_C Cień granicy obszaru górniczego. 13 GR_OG_TXT_2 Opis granicy obszaru górniczego. 14 ODB_KWART Linie odbiorów kwartalnych ścian. 15 ODB_KWART_TXT Opisy odbiorów kwartalnych ścian. 16 ODB_ROK Linie zakończenia ścian. 17 OT_POW Otwór geologiczny wiercony z powierzchni. 12. 18 OT_POW_TXT_2 Opis otworu z powierzchni. 19 OT_W Otwór geologiczny wiercony z dołu. 20 OT_W_PR Kierunek otworu wierconego z dołu. 21 OT_W_TXT_2 Opis otworu wierconego z dołu. 22 POK_WE_WY_2 Przejście chodnika przez warstwy geologicz.. 23 PP1_2 Punkt poligonowy I rzędu. 24 PP2_2 Punkt poligonowy II rzędu. 25 PP3_2 Punkt poligonowy III rzędu. 26 PP_DATY_2 Odbiory kwartalne wyrobisk. 27 PRZEKROJ_GEOLOG Przekrój geolog. przez otwory powierzch.. 28 PRZEK_GEOLOG_TXT Opis przekroju geologicznego. 29 PWKSCH_2 Opisy kot niwelacyjnych wyrobisk. 30 SZ_POW Znak geodezyjny szybu. 31 SZ_POW_TXT_2 Opis szybu. 32 TAMY Tamy w wyrobiskach. 33 US_PRWD Uskoki prawdopodobne. 34 US_PRWD_TXT_2 Opis uskoków prawdopodobnych. 35 US_STW Uskoki stwierdzone. 36 US_STW_TXT_2 Opis uskoków stwierdzonych. 37 W_EXPL_POK_TXT_2 Opis i numeracja ścian. 38 W_POM Wyrobiska pomocnicze. 39 W_POM_TXT_2 Opis wyrobisk pomocniczych. 40 W_PRG Wyrobiska PRG. 13. 41 W_PRG_TXT Opis wyrobisk PRG. Możliwości techniczne komputerów stosowanych do tworzenia i uzupełniania map. w latach 90-tych ubiegłego wieku były niewielkie (komputery klasy i386, i486, P133),. oprogramowanie AutoCAD R12 nie posiadało możliwości pozwalających na. uzyskanie mapy numerycznej spełniającej wymagania stawiane dla mapy. podstawowej w postaci cyfrowej. Jednakże dzięki tym pracom zostały wytyczone. główne założenia, które są wykorzystywane do dnia dzisiejszego.. Poniżej zostaną wymienione niektóre z nich:. - Sposób nazewnictwa warstw pliku projektowego.. - Sposób rozmieszczenia poszczególnych elementów na warstwach. (odpowiednia kolejność wczytywania elementów z bazy rysunkowej. powodowała, że elementy „starsze” nie przesłaniały „młodszych”). . - Przyporządkowanie właściwych elementów do warstw.. - Tworzenie elementów w sposób pozwalający na dziedziczenie cech. nadrzędnych w obrębie tej samej skali.. - Przypisanie jednoznacznej kolorystyki występującej obiektom graficznym. na mapie cyfrowej.. - Stworzenie odpowiednich styli wydruku dla poszczególnych typów map.. - Definicja zawartości poszczególnych plików składowych wchodzących . w skład głównego pliku złożeniowego dla poszczególnych map.. - Inne bardziej szczegółowe ustalenia.. . 14. 4. Podział treści mapy, wektoryzacja, archiwizacja mapy . W trakcie prac związanych z powstaniem cyfrowej mapy dołowej początkowo. stosowano założenie, że mapa ta podobnie jak mapa analogowa posiada podział. sekcyjny. W trakcie prac prowadzonych z tymi mapami okazało się, że mapy. powstałe w wyniku wektoryzacji podkładów mapowych nie są zbyt dobrze. uzgodnione na stykach sekcji. Ponadto przy nałożeniu wyrobisk uzyskanych drogą. cyfrową (obecnie program Map-Draw) na podkłady powstałe drogą wektorową. powstały różnice sięgające w skrajnych przypadkach do 4m. Błędy, które znaleziono. miały różną genezę - od niewłaściwie naniesionej siatki przez błędy związane . z naniesieniem wyrobisk na podkład aluminiowy, skanowanie i kalibrację aż do. wektoryzacji podkładów nierzadko jednej sekcji przez kilka różnych osób. Po. stwierdzeniu tego faktu postanowiono, iż mapy wektorowe na KWK „Piast” będą. miały tylko jedną genezę – bezpośrednio z pomiaru dołowego. Jedynie rejony, które. już nigdy nie będą poddane eksploatacji mogą zostać w postaci zwektoryzowanej.. Jednak wiążącą informacją jest postać numeryczna, zatem wszystkie elementy. wektoryzowane zostaną odniesione do danych wprowadzonych z pomiaru. W trakcie. dalszej eksploatacji tych map stwierdzono, że podział sekcyjny jest zaszłością,. dlatego kolejnym etapem przeobrażeń mapy cyfrowej była rezygnacja z tej postaci. na rzecz map pokładowych. Obecnie KWK „Piast” posiada jedynie mapy pokładowe,. co nie wyklucza możliwości wydruków w postaci podziału sekcyjnego gdyby. zaistniała taka potrzeba. To rozwiązanie pozwoliło na znaczne uproszczenie pracy, . z kilkudziesięciu fragmentów pokrywających obszar KWK „Piast” powstał jeden. spójny zasób mapowy. W efekcie zostało rozwiązane kilka bardzo istotnych. problemów takich jak łączenie styków sekcji szybkie wybieranie obszarów do. prowadzonych zadań i zmniejszenie nadmiarowych informacji występujących . w dotychczasowej strukturze przestrzeni mapowej. W wyniku tych działań dostęp do. zasobów został znacznie ograniczony, co wpłynęło na poziom bezpieczeństwa. wykorzystywanych zasobów mapowych. Obecnie tyko niewielka grupa osób ma. pełny dostęp do zasobów generowanych w dziale mierniczo-geologicznym. Niestety. w wyniku podjętych działań pojawiły się też pewne problemy. Obecna postać nie. pozwalała na efektywną pracę ze względu na brak możliwości równoczesnej edycji. zasobu mapowego przez kilka osób. Zatem kolejnym etapem na drodze do obecnej. 15. postaci okazało się przejście na pracę z plikami referencyjnymi. W efekcie. podniesiono komfort pracy w przestrzeni mapowej, wydzielono odrębne przestrzenie. tematyczne co w efekcie pozwoliło rozwiązać takie kwestie jak:. • Równoczesna praca na różnych nakładkach tematycznych przez kilku. operatorów.. • Proces archiwizacji uległ znacznemu uproszczeniu.. Prowadzenie map w kilku skalach stało się łatwiejsze, ponieważ podział mapy na. grupy tematyczne (nakładki) został tak przyjęty, aby można go było z powodzeniem. wykorzystać przy mapach wieloskalowych. To z kolei zmniejszyło ilość wymaganych. nakładek i obniżyło nakład pracy wymagany do uzupełnienia map w używanych. skalach. Obecnie KWK „Piast” stosuje głównie mapy w skalach 1:2 000 i 1:5 000 do. publikowania zasobów mapowych, sporadycznie wykorzystuje się inne skale.. Kolejnym problemem okazało się opracowanie technologii uzupełniania przestrzeni. mapowych w sposób jednoznaczny, nie powodującej generowania dodatkowych. błędów w trakcie procesu uzupełniania lub tworzenia zasobu mapowego.. Podstawowym elementem każdej mapy są punkty osnowy, na której bazie. dopiero budujemy nasz model. W związku z tym postanowiono, że wszystkie. obliczenia mające na celu określenie współrzędnych punktów osnowy zostaną. przeprowadzone przez programy zewnętrzne posiadające odpowiednie certyfikaty.. Na tej podstawie program „Map-Draw” będzie dopiero generował kolejne elementy. naszego modelu. Drugim złożeniem było tworzenie mapy tylko w postaci 2D. Nie. oznacza to, iż z takiej mapy nie można uzyskać pełnej informacji 3D. Wszystkie. istotne elementy posiadają dodatkowo zapisaną informację, dzięki której można . z naszej mapy uzyskać wymaganą funkcjonalność, a w razie potrzeby można. również wygenerować bezpośrednio z naszego modelu 2D model 3D. W praktyce. nie jest to jednak stosowane. W celu umożliwienia archiwizacji danych wsadowych. wszystkie dane, które zostały wykorzystane do tworzenia modelu zostaną zapisane. do pliku tekstowego. Na jego podstawie można wygenerować poszczególne. elementy mapy. Sposób zapisu powinien być czytelny, oprogramowanie powinno. eliminować potencjalne błędy, ewentualnie w skrajnych przypadkach informować. operatora o braku możliwości wprowadzania tak przygotowanych danych na mapę . z jednoczesnym wskazaniem prawdopodobnego miejsca powstania błędu. Przyjęto. 16. zasadę „Im mniej skomplikowane będzie wprowadzanie danych tym mniej błędów. powstanie”. Zgodnie z tym założeniem ograniczono do niezbędnego minimum. operacje wymagane do przeprowadzenia przez operatora. Podejście to pozwoliło . w sposób znaczący zmniejszyć ilość błędów generowanych na mapie w trakcie. procesu tworzenia lub modyfikacji przestrzeni mapowej. W obecnym stanie można. powiedzieć, że wszystkie elementy mapy, które zostały wygenerowane za pomocą. oprogramowania „Map-Draw” posiadają cechy zgodne z przyjętymi założeniami. . W trakcie przeprowadzonej kontroli stwierdzono trzy obiekty umiejscowione. niezgodnie ze swoim przeznaczeniem w kontrolowanej mapie pokładowej, a były one. wygenerowane ręcznie.. Poniżej znajduje się fragment pliku wsadowego do kreślenia wyrobiska:. 3804. 17022.483 -36892.333 343.6784. 5.20 0.52 l. 708. 16988.166 -36864.237 343.3011. 0.0 0.73 l. 0.0 3.90 p. 709. 16951.740 -36834.772 343.5038. 0.0 0.72 l. 0.0 3.84 p. 710. 16914.603 -36804.536 344.8240. 0.0 0.66 l. 0.0 3.90 p. 711. 16877.993 -36773.446 388.1468. Współrzędne. Azymut boku. Nr punktu. 17. 0.0 0.60 l. 0.0 3.79 p. 716. 16871.411 -36738.523 368.0096. 0.0 4.10 l. 0.0 0.47 p. 717. 16859.095 -36716.117 389.4099. Przykładowy plik wsadowy dla kot i profilu wyrobiska ma podobny układ:. 867. 22921.342 -35409.977 185.0326. 0.0 -239.38 spch. 14.0 -237.71 spch. 868. 22928.757 -35440.935 183.4026. 11.0 -236.59 spch. 30.0 -235.97 spch. 39.8 -235.35 spch. 52.5 -234.08 spch. 56.2 -233.65 spch. 66.8 -232.25 spch. 79.5 -231.26 spch. 96.0 -230.59 spch. Zaprezentowane pliki są plikami tekstowymi, aplikacja identyfikuje typy danych. wsadowych według rozszerzenia, dla wyrobisk są to pliki „*.wyr” natomiast dla kot,. profili są to pliki „*.kty”. Struktura plików wsadowych jest dostosowana do potrzeb,. wynikających ze specyfikacji prowadzenia pomiarów dołowych metodą domiarów. Domiary. Opis umieszczany na mapie. 18. prostokątnych. Jako główne założenie przyjęto, że podstawową metodą stosowaną. podczas procesu pomiarowego będzie właśnie metoda domiarów prostokątnych. . W przypadku zastosowania innej metody konieczne jest przeliczenie uzyskanych. wyników pomiaru zgodnie z przyjętymi założeniami. Dane wprowadzane na mapę. zostaną metodą sekwencyjną to znaczy każdy mierniczy, który przeprowadzi pomiar. jest zobowiązany do wykonania fragmentu pomierzonego wyrobiska w osobnym. pliku DWG. Po sprawdzeniu poprawności uzyskanego obrazu jest on umieszczany . w wyznaczonej lokalizacji sieciowej, skąd jest pobierany przez operatora. Następnie. jest on dodawany do tymczasowej bazy rysunkowej AutoCAD-a. Przed. wprowadzeniem uzupełnionych wyrobisk na ogólnodostępny serwer dane są. ponownie weryfikowane przez każdego prowadzącego. Zgodność mapy ze stanem. faktycznym potwierdza każdy prowadzący swoim podpisem. Taka sama procedura. obowiązuje dla każdej grupy elementów występujących na mapie.. 5. Przegląd technik modelowania danych atrybutowych . Aplikacje typu CAD uważane są za narzędzie do „tworzenia rysunków”. Jednak. w rzeczywistości mogą one również być programem zarządzającym „ukrytą” bazą. danych. Każdy element rysunkowy zapisany jest jako obiekt w rysunkowej bazie. danych, zawierający wszystkie informacje dotyczące danego elementu. Podobnie jak. większość baz, rysunkowa baza danych zawiera obiekty składające się z liczb . i napisów. Dodatkowo opisuje ona obiekty geometryczne, zawiera łańcuchy, atrybuty,. tablice odniesień i ustawienia zmiennych środowiskowych rysunku. AutoCAD. zapisuje i sortuje informacje, dodaje i usuwa, sporządza listy i raporty jak każda baza. danych. Kontrola nad bazą danych rysunku niesie ze sobą bardzo duże korzyści. . Z tak zbudowanej przestrzeni mapowej można pozyskiwać i przetwarzać dane. zawarte zarówno w bazie rysunkowej jak i w zewnętrznych bazach połączonych . z elementami rysunku. Stworzenie niezbędnych mechanizmów pozwalających. swobodnie operować na takiej strukturze pozwoli na rezygnację lub w znaczącym. stopniu ograniczy potrzebę wykorzystania zewnętrznych źródeł baz danych.. . 19. Niektóre korzyści jakie można uzyskać stosując to rozwiązanie:. • Szybkość pozyskiwania informacji.. • Dynamiczne zmiany w bazie rysunku – istnieje korelacja pomiędzy. elementami graficznymi i bazą rysunkową co pozwala na modyfikowanie. zasobu mapowego w dwojaki sposób, modyfikowanie samej bazy rysunku. lub elementów graficznych.. • Brak dodatkowego oprogramowania wymaganego podczas komunikacji . z bazą danych.. • Wszystkie informacje zawarte są w jednym pliku.. • Powstały produkt posiada wszystkie niezbędne cechy wymagane do. stworzenia dynamicznej mapy numerycznej.. • Kompatybilność z przyszłymi wersjami oprogramowania AutoCAD.. • Brak dodatkowych kosztów związanych z dodatkowymi bazami danych.. Początkowo mapa w postaci numerycznej często była postrzegana jako zbiór. graficznych elementów w pliku, które po wczytaniu do odpowiedniego programu. (edytora bądź przeglądarki) można wydrukować i dzięki temu uzyskać mapę.. Obecnie jednak można stwierdzić, że jest to podejście całkowicie nieadekwatne, . a wywodzi się ono z istniejących stereotypów, gdzie mapa była traktowana jedynie . w kategorii podkładu, na którym nanoszono symbole graficzne ręcznie bądź. komputerowo. Nowe technologie wymuszają zmianę podejścia do zagadnienia. mapy. Obecnie nie ma praktycznie ograniczeń co do ilości informacji dodatkowych. powiązanych z obiektami występującymi w przestrzeni mapowej. Dzięki temu. możemy przykładowo połączyć element graficzny z rekordem bazy danych . i wykorzystać tak powstałe połączenie dla uzyskania obiektów posiadających. dodatkowe cechy. Dzięki temu połączeniu zyskujemy nowe możliwości. przetwarzania informacji związanych zarówno z poszczególnymi grupami obiektów. jak i całym numerycznym modelem bazodanowym. Brak spójności tworzonego. modelu może jednak doprowadzić do obniżenia funkcjonalności powstałego produktu. i dużymi problemami kompatybilności z innymi istniejącymi rozwiązaniami, dlatego. należy zadbać aby struktura którą właśnie definiujemy była klarowna i otwarta.. 20. Niewskazane jest pozostawanie przy starych stereotypach, które sprawdzają się . w różnym stopniu podczas eksploatacji danego produktu. Nie można również. doprowadzić do tego, aby powstały tą drogą produkt stracił swoją funkcjonalność.. Jednym z nowoczesnych rozwiązań pracy z treściami niegraficznymi jest Słownik. Nazwanych Obiektów.. 5.1 Słownik nazwanych obiektów (Named Objects Dictionary). Po raz pierwszy Słownik nazwanych obiektów pojawił się w AutoCAD R13 wraz . z pojawieniem się elementów typu MLINE (multilinia lub wielolinia) i GROUP (grupy -. nazwane zbiory wskazań). Słownik jest obiektem mogącym zawierać dowolne. obiekty AutoCAD-a lub xrekord. Słowniki są przechowywane w bazie rysunkowej. jako elementy słownika nazwanych obiektów, jako rozszerzenie słownika tablicy. rekordów lub jako tablica rekordu elementu graficznego. Słownik nazwanych. obiektów jest główną tablicą dla wszystkich słowników powiązanych z bazą danych.. Poza tablicą symboli nowe słowniki mogą być tworzone i dodawane do słownika. nazwanych obiektów rysunkowych. Obiekty słownikowe nie mogą zawierać. informacji dotyczących konstrukcji samych obiektów rysunku. Schematyczną. Rys. 5.1 Budowa bazy rysunkowej. 21. strukturę graficznej bazy rysunkowej przedstawia rysunek 5.1. . W kolejnych wersjach AutoCAD-a, można zauważyć rosnące znaczenie słowników . (i związanych z nimi innych obiektów niegraficznych), w konsekwencji skutkującymi. nowymi właściwościami programu. Obiekty te mogą być definiowane przez. AutoCAD-a, bądź też przez programy mające dostęp do ARX API. API . (ang. Application Programming Interface) — interfejs programowania aplikacji,. interfejs programu użytkownika – specyfikacja procedur, funkcji lub interfejsów. umożliwiających komunikację z biblioteką, systemem operacyjnym lub innym. systemem zewnętrznym w stosunku do aplikacji korzystającej z API. Dobry interfejs. API tworzony jest nie tylko z myślą o ułatwieniu procesu tworzenia oprogramowania. programistom poprzez odpowiednią dokumentację oraz ukrycie szczegółów. implementacyjnych, ale także z myślą o użytkowniku, dzięki zagwarantowaniu. podobnego interfejsu wszystkim aplikacjom opartym o dany API. Jako przykłady API. można podać międzynarodowy standard POSIX, a także opracowany przez. Microsoft interfejs Win32 API.. ARX pochodzi z angielskiego AutoCAD Runtime Extension. Technologia zwana "ObjectARX" (rozwijana przez AutoDesk) występuje we wszystkich programach. opartych na platformie AutoCAD-a (Architectural Desktop, Mechanical Desktop, sam. AutoCAD i wiele innych), co umożliwia wykorzystanie jej funkcjonalności . w nakładkach takich jak FDBES. W aplikacjach ARX'owych można definiować. własne polecenia i obiekty graficzne i dodawać je do standardowych poleceń . i obiektów AutoCAD-a, ściśle integrując je z interfejsem. Owe obiekty graficzne mają. swoje właściwości i mogą być modyfikowane zarówno przy użyciu poleceń. zdefiniowanych przez aplikację ARX jak i standardowych poleceń AutoCAD-a (np.:. "kopiuj", "lustro", "przenieś", "szyk", "rozciągnij" itp.). Większość funkcji samego. AutoCAD-a oparta jest właśnie na technologii "ObjectARX".. Zaistniała zatem możliwość zaprojektowania własnych obiektów typu. słownikowego (DICTIONARY) i wykorzystania ich właściwości do celów związanych. z obecną formą mapy numerycznej. Słownik nazwanych obiektów jest głównym. właścicielem wszystkich niegraficznych obiektów, wchodzących w skład rysunku, za. wyjątkiem obiektów i klas powiązanych ze strukturą DXF. Podobnie jak i w innych. słownikach, rekord słownika nazwanych obiektów składa się wyłącznie . z powiązanych ze sobą par nazw elementów oraz odnośników w postaci stałych. http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielski http://pl.wikipedia.org/wiki/Podprogram http://pl.wikipedia.org/wiki/Podprogram http://pl.wikipedia.org/wiki/Interfejs_klasy http://pl.wikipedia.org/wiki/Biblioteka_programistyczna http://pl.wikipedia.org/wiki/System_operacyjny http://pl.wikipedia.org/wiki/Oprogramowanie http://pl.wikipedia.org/wiki/Implementacja_%28informatyka%29 http://pl.wikipedia.org/wiki/Aplikacja_%28informatyka%29 http://pl.wikipedia.org/wiki/POSIX http://pl.wikipedia.org/wiki/Microsoft http://pl.wikipedia.org/wiki/Win32. 22. wskaźników przynależności do skojarzonego obiektu. Dostęp do słownika. nazwanych obiektów otwiera nam standardowa funkcja namedobjdict, która zwraca. nazwę obiektu np.: {Nazwa elementu: 1847860} . natomiast wywołanie: . (entget (namedobjdict)) . może zwrócić listę podobną do tej:. ((-1 . {Nazwa elementu: 1847860}) (0 . "DICTIONARY") (330 . {Nazwa elementu: 0}). (5 . "C") (100 . "AcDbDictionary") (280 . 0) (281 . 1) (3 . "ACAD_GROUP") (350 .. {Nazwa elementu: 1847868}) (3 . "ACAD_LAYOUT") (350 . {Nazwa elementu:. 184ac38}) (3 . "ACAD_MLINESTYLE") (350 . {Nazwa elementu: 1847870}) (3 .. "ACAD_PLOTSETTINGS") (350 . {Nazwa elementu: 184ac40}) (3 .. "ACAD_PLOTSTYLENAME") (350 . {Nazwa elementu: 184ac28})) . Otrzymana lista jest „zwykłą” listą danych DXF, podobną do listy danych każdego. obiektu graficznego. Zwróćmy uwagę, że, nazwa (klucz) obiektów tworzonych przez. AutoCAD-a poprzedzana jest zawsze przedrostkiem ACAD_. Pozostałe aplikacje. Autodesk-u mają zarezerwowane prawo do użycia przedrostków zaczynających się. od AC. Aby uniknąć kolizji nazw tworząc własne słowniki i/lub dodając wpisy do. słownika należy zdefiniować własną unikalną nazwę. Interesować nas będą wartości. par kropkowych o kodach 3 (nazwa pozycji) i 350 (identyfikator obiektu pozycji).. Rysunek 5.2 ilustruje drzewiastą strukturę Named Objects Dictionary. . Poszczególne gałęzie są obiektami typu DICTIONARY. Wszystkie są utworzone. przez AutoCAD-a i zapisywane w bieżącym pliku DWG. Jak wcześniej wspomniano. (obiekty niegraficzne) słownik zawiera informacje tylko o występowaniu obiektów, . w których dopiero znajdują się właściwe dane. AutoCAD zachowuje elementy takie. jak style multilinii definicje grup, zakładki itd. jako obiekty w słownikach. Są to. różnego rodzaju obiekty przystosowane do przechowywania pewnych danych.. Rys. 5.2 Budowa słownika. 23. Obiektami takimi są np. GROUP (dla słownika ACAD_GROUP), LAYOUT (dla. słownika ACAD_LAYOUT), MLINESTYLE (dla ACAD_MLINESTYLE) itd. Obiekty te. złożone są z odpowiednich kodów grup DXF tak, aby odpowiednio przechowywać. informacje. Z naszego punktu widzenia najważniejszym obiektem będzie obiekt . o nazwie XRECORD. Obiekty XRECORD są używane do zapamiętywania . i zarządzania dowolnymi danymi. Są złożone z kodów grup DXF z grupami "zwykłych. obiektów" nie dotyczą jednak kodów grup danych dodatkowych. Obejmują zakres od. 1 do 369. Obiekt ten jest pomyślany jak dane dodatkowe, ale nie jest ograniczony co. do rozmiaru lub porządku. Utworzenie obiektu XRECORD nie wymaga również. rejestracji aplikacji (tak jak ma to miejsce przy danych dodatkowych). XRECORD. możemy dopisać do dowolnego słownika również bezpośrednio do słownika. nazwanych obiektów. Struktura DXF danych obiektu XRECORD jest (podobnie jak. wszystkich pozycji rysunkowej bazy danych) listą par kropkowych. Nazwą obiektu. (kod 0) jest łańcuch "XRECORD", a podklasą obiektu (kod 100 jest łańcuch. "AcDbXrecord"). Następnie występują dowolne kody grup DXF z zakresu od 1 do. 369 z wyjątkiem kodu 5 i 105. Warto zaznaczyć, że poszczególne kody mogą się. powtarzać. Proces utworzenia XRECORD sprowadza się do sformatowania listy DXF. i przekazania jej do funkcji entmakex. Podobnie jak dla obiektów DICTIONARY,. funkcja dictadd dodaje tak utworzony obiekt XRECORD do wskazanego słownika. . W wyniku tej operacji obiekt typu XRECORD został dodany do słownika nazwanych. obiektów, co potwierdza przeglądarka rysunkowej bazy danych AutoCAD-a. . Po przeanalizowaniu tej technologii pojawiła się zupełnie nowa możliwość zapisu. informacji w rysunkowej bazie danych rysunek 5.3. Metoda ta pozwala na. definiowanie w przestrzeni AutoCAD zupełnie nowych obiektów, o konfiguracji . i strukturze odpowiadającej wymaganiom jakie narzucają nam przyjęte założenia. wymagane do stworzenia dynamicznej struktury mapowej. . Rys. 5.3 Zmodyfikowany słownik. 24. Ważne jest, aby obiekty te zostały zdefiniowane w sposób akceptowalny dla. przestrzeni, w której się poruszamy. Dodatkowo należy stworzyć narzędzia. pozwalające na ingerencję w ich strukturę czyli odczyt zapis i modyfikację.. Zasadniczo nie ma potrzeby tworzyć wszystkich funkcji od podstaw, ponieważ sam. AutoCAD posiada większość niezbędnych narzędzi. Dzięki temu rozwiązaniu. jesteśmy w stanie stworzyć nową jakość map numerycznych. Jako przykład. wykorzystania tej technologii może posłużyć jeden z bardziej rozbudowanych. modułów programu „Map-Draw” - moduł profile. Oprócz wielu funkcji, które oferuje. należy zwrócić szczególną uwagę na pewne informacje niewidoczne dla operatora . a niezwykle istotne dla przetwarzania informacji zawartej w wygenerowanym. rysunku. Ponieważ zaistniała potrzeba przygotowania profili wyrobisk górniczych . w taki sposób, aby była możliwość wykorzystania ich do celów geologicznych pojawił. się problem, który okazał się bardziej skomplikowany niż początkowo. przypuszczano. Informacja nanoszona przez geologa jest niepełna i odnosi się. jedynie do lokalnego układu odniesienia nazwijmy go „U1”, natomiast profil wyrobiska. znajduje się w zupełnie innym, również lokalnym układzie odniesienia „U2”. Należało. znaleźć taką funkcję f(U1), która w wyniku dawałaby współrzędne obiektów . w układzie U2. W praktyce okazało się to ogromnym problem, ponieważ próby. pobierane z wyrobiska są wykonywane w odniesieniu do istniejącej tam sytuacji.. Rozwiązaniem problemu okazało się zawarcie całej informacji o profilu w bazie. danych. I tu z pomocą przyszła nam rysunkowa baza danych. Ponieważ dołączane. informacje w postaci XData (Extended Entity Data) są raczej skąpe ze względu na. ich pojemność, postanowiono zawrzeć w XData każdego elementu profilu tylko. wskaźnik do niegraficznego obiektu, który został wygenerowany podczas tworzenia. profilu. Dzięki temu aplikacja jest w stanie odczytać wszystkie niezbędne informacje,. potrzebne do wykonania transformacji układu „U1” -> „U2”. Otworzyła się całkiem. nowa droga do budowy samej mapy już jako dynamicznego modelu bazodanowego. bez żadnego zewnętrznego źródła danych. Aby tego dokonać posłużono się. mechanizmem wykorzystującym Słownik nazwanych obiektów (Named Objects. Dictionary) gdyż nie ma on praktycznie ograniczeń, co do ilości zawartych informacji. w naszej strukturze. Analogią jest polilinia o dowolnej ilości wierzchołków, gdzie. wierzchołek jest konkretną informacją dotyczącą każdego istotnego elementu profilu. . . 25. Przykładowa struktura może zawierać takie informacje jak np.: . • Oryginalne współrzędne punktu, z którego dany element został. wygenerowany.. • Położenie względem swojego rodzica.. • Parametry skali, w jakiej obecnie się znajduje.. • Inne. . Posiadając te informacje jesteśmy w stanie określić brakujące parametry. wymagane dla układu, do którego należy dokonać transformacji obiektów.. 6. Ergonomia rozwiązań informatycznych . Obecnie na rynku istnieje duża różnorodność oprogramowania, jednak. różnorodność nie jest czynnikiem determinującym pożądane cechy oprogramowania.. Jako główne czynniki wpływające na ocenę aplikacji można wymienić:. 6.1 Użyteczność . Polska terminologia. Zanim przejdziemy do próby definicji użyteczności w kontekście aplikacji (i szerzej. interfejsów użytkownika) musimy wyjaśnić pewne nieścisłości terminologiczne.. Użyteczność o jakiej tutaj mówimy jest próbą polskiego tłumaczenia terminu usability. i jest to tłumaczenie, które dla osób nie znających kontekstu może być nieco mylące,. gdyż polskie słowo użyteczność oznacza (wg. Słownika Języka Polskiego):. • Użyteczność. . 1. Cecha tego, co jest użyteczne.. 2. Korzystanie z czegoś.. (źródło: użyteczność w SJP). http://sjp.pwn.pl/lista.php?co=u%BFyteczno%B6%E6. 26. Natomiast angielskie słowo usability dosłownie powinno się tłumaczyć na. używalność:. • Używalność.. 1. Przydatność do tego, żeby być używanym.. 2. Możność korzystania z czegoś.. (źródło: używalność w SJP). Termin użyteczność zadomowił się jednak w terminologii jako polski odpowiednik. usability, więc raczej w najbliższym czasie się to nie zmieni.. W starszej literaturze w tym samym znaczeniu używany był termin. funkcjonalność, który zupełnie znaczeniowo mija się ze słowem usability w nowszych. artykułach i książkach wyparty został przez użyteczność, ale trzeba mieć. świadomość, że w pewnych kontekstach może on oznaczać to samo.. 6.2 Definicja użyteczności. Za Wikipedią:. Użyteczność (ang. usability, web-usability) - nauka zajmująca się ergonomią. interaktywnych urządzeń oraz aplikacji. W Polsce pojęcie użyteczności stosowane. jest zazwyczaj w odniesieniu do ergonomii aplikacji użytkowych.. Użyteczność w ich przypadku skupia się na:. • Intuicyjnej nawigacji.. • Ułatwieniu skanowania w poszukiwaniu informacji.. • Zapewnieniu zrozumiałej dla użytkownika komunikacji.. . http://sjp.pwn.pl/lista.php?co=u%BFywalno%B6%E6 http://pl.wikipedia.org/wiki/U%C5%BCyteczno%C5%9B%C4%87_%28web-usability%29. 27. 6.4 Zasady użyteczności (wg S. Kruga). Nie każ mi myśleć (Don't make me think). „Nie każ mi myśleć” to pierwsze i najważniejsze prawo użyteczności wg. S. Kruga . (i zarazem tytuł jego książki dotyczącej użyteczności). Użyteczność rozpatrywana na. różnych poziomach i w kontekście różnych elementów interfejsu użytkownika prawie. zawsze sprowadza się właśnie do tej zasady – „nie każ mi myśleć”. Użytkownik. aplikacji czy osoba szukająca jakiejś informacji nie chce zastanawiać się jak coś. działa, co się stanie jak dany przycisk zostanie kliknięty, co musi zrobić żeby znaleźć. poszukiwaną informację czy produkt. Dlatego elementy interfejsu powinny być na tyle. czytelne i intuicyjne, żeby użytkownik nie musiał myśleć jak to działa, tylko żeby to po. prostu wiedział. W kontekście aplikacji jest to o tyle ważne, że konkurencja jest. oddalona o nie więcej niż 2-3 kliknięcia. Jeśli użytkownik nie będzie się umiał znaleźć. w aplikacji lub będzie się czuł zagubiony w gąszczu nieuporządkowanych. kategorii/poleceń to może łatwo znaleźć inną aplikację, która być może będzie lepiej. zorganizowana. Zatem wysoka użyteczność aplikacji jest niezwykle ważna dla. dobrego samopoczucia użytkownika aplikacji.. 6.5 Fakty o korzystaniu aplikacji czyli ergonomia. Poniżej (nadal na podstawie książki Nie każ mi myśleć) przedstawiam kilka. faktów dotyczących tego, jak korzystamy z sieci i jakie to ma odniesienie do. użyteczności aplikacji.. Fakt 1: Nie czytamy - jedynie skanujemy tekst. Jeden z najbardziej znanych . i udokumentowanych (m.in. badaniami eye-trackingowymi) faktów. Przeglądając. dokument w większości przypadków nie czytamy całego tekstu, a jedynie. skanujemy ten tekst w poszukiwaniu słów czy fraz zwracających naszą uwagę. (np. odnośników, nagłówków, wyróżnionych fragmentów tekstu). Robimy tak . z wielu powodów między innymi dlatego, że zazwyczaj szukamy konkretnej. informacji i wiemy, że nie musimy wszystkiego czytać, albo nie mamy na to czasu. (lub po prostu nam się nie chce), a poza tym jesteśmy całkiem dobrzy . w skanowaniu bo w ten sposób "czytamy" choćby gazety (przebiegając wzrokiem. 28. po nagłówkach i wyłapując bardziej interesujące nas fragmenty). Fakt ten można. odnieść do użyteczności w następujący sposób: Treść powinna być ograniczona. do minimum oraz sformatowana i ustrukturalizowana tak, żeby skanowanie. ułatwiać.. Fakt 2: Nie dokonujemy najlepszych wyborów, zadowalamy się tym, co. dostajemy. Przykładowo poszukując jakiejś konkretnej informacji nie czytamy. całej jej zawartości, czy pełnej listy menu, żeby znaleźć odnośnik/polecenie, które. najlepiej doprowadzi nas do celu. Zgodnie w poprzednim faktem skanujemy. zawartość i klikamy w pierwszy link lub ikonę, który choć trochę wygląda dla nas. jakby miał doprowadzić do zamierzonego działania. Robimy tak dlatego, że. (podobnie jak powyżej) nie mamy czasu i jesteśmy leniwi, a poza tym wydaje się,. że cena popełnienia błędu jest znikoma. Nikt nas nie ukarze za kliknięcie. nieodpowiedniego polecenia. Zawsze możemy kliknąć Wstecz i spróbować. jeszcze raz. Zatem dbając o użyteczność interfejsu użytkownika musimy się. postarać, żeby ograniczyć możliwość błędów popełnianych przez użytkowników . i ułatwić im dokonanie jak najlepszych wyborów szybko i bezbłędnie.. Fakt 3: Nie zastanawiamy się jak to działa, po prostu jakoś sobie radzimy. Bardzo. często wykorzystujemy jakąś część funkcjonalności aplikacji zupełnie nie. zastanawiając się, jak ona działa, a nierzadko nie do końca zgodnie z jej. przeznaczeniem. Użytkownicy robią to nie dlatego, że chcą wykonać pewne. działania, ale dlatego, że tak jest im wygodniej bo np. ten sposób działania. funkcjonuje w innych rozwiązaniach nie koniecznie podobnych i ten sposób. zawsze dla nich działa. Robimy tak dlatego, że najczęściej nie jest dla nas ważne,. jak coś działa, dopóki umiemy sobie jakoś z tym poradzić i osiągnąć zamierzony cel. Co więcej, jeśli raz coś dla nas zadziała, to trzymamy się tego w przyszłości.. Jest to fakt o tyle istotny, że choć takie dawanie sobie rady przez użytkowników . w pewnych przypadkach daje im oczekiwane rezultaty, to później może. prowadzić do błędów (właśnie przez niezrozumienie funkcjonalności).. . 29. 6.6 Użyteczność w kontekście aplikacji. W przypadku aplikacji użyteczność skupia się przede wszystkim na:. • Prostocie i czytelności, nadaniu mu odpowiedniej struktury, sformatowaniu. w taki sposób żeby możliwie ułatwić skanowanie oraz znalezienie w nim. spójnej informacji, czytelnej nawigacji, która musi mówić użytkownikowi gdzie w danej chwili jest, dokąd może się udać i co tam znajdzie, jak. wrócić w miejsce, z którego przyszedł.. • Szeroko pojętej przejrzystości, intuicyjności i ergonomiczności elementów. interfejsu osiąganej przede wszystkim przez stosowanie przyjętych. konwencji (ustalonych wzorców), które dzięki powtarzalności pozwalają. użytkownikowi łatwo zrozumieć funkcjonalność.. 6.7 Niezawodność. Wybór niezawodnej, łatwej w zarządzaniu i konserwacji aplikacji pozwala obniżyć. bezpośrednie koszty reagowania na przestoje oraz koszty związane z utrzymaniem. wysokiej produktywności użytkowników. Niezawodność można określić jako coś. więcej niż tylko czas nieprzerwanego działania systemu/aplikacji rysunek 6.1.. Rys. 6.1 Pewność rozwiązania. 30. Niezawodne rozwiązanie to takie, które:. • Jest łatwe w konfiguracji i konserwacji.. • Zachowuje się w sposób przewidywalny, zwłaszcza że wymagania. ewoluują.. • Jest dostępne dla użytkowników.. 6.8 Aspekt minimalizacji nakładów pracy w relacji do maksymalizacji produktywności oprogramowania. Podstawowym problemem jest stworzenie takiego modelu, aby był on dla. operatora jasny i czytelny a jednocześnie spełniał swoje funkcje. . • Ilość dostępnych funkcji w głównym interfejsie jest ograniczona do. niezbędnego minimum (główny panel programu zawiera 11 podstawowych. ikon). . • Program nie powinien być instalowany w pamięci wraz z uruchomieniem. środowiska a dopiero na życzenie użytkownika – po naciśnięciu. odpowiedniego przycisku. . • Należy ograniczać ilość czynności do wykonywania przez użytkownika tak. aby nie wykonywał zbędnych operacji.. • Wszystkie operacje wymagające większej mocy obliczeniowej powinny. zostać wykonane w zewnętrznym środowisku aplikacyjnym. wyspecjalizowanym do tego typu zadań. . Bazując na opracowanych wytycznych w aplikacji „Map-Draw” określono . i zaimplementowano: 11 ikon głównego menu, jedna z ikon ładuje program na. życzenie użytkownika (aplikacja nie jest uruchamiana na starcie), każde kliknięcie. użytkownika jest przemyślanie a użycie komend z klawiatury stosowane jest rzadko.. Intensywne obliczenia realizowane są w modułach zewnętrznych (Delphi). Uzyskano. dzięki temu duży przyrost mocy obliczeniowej co w bezpośredni sposób przedkłada. się na skrócenie czasu wykonywanych obliczeń. Zastosowanie dynamicznych. struktur danych w procesie obliczeniowym pozwoliło pozbyć się ograniczeń. 31. związanych z ilością przetwarzanych danych i po raz kolejny zwiększyło tempo. procesu obliczeniowego. Obecnie wszystkie operacje odbywają się w pamięci. komputera, dzięki temu sam proces obliczeniowy jest niezauważalny dla. użytkownika, nawet na słabych maszynach przy przetwarzaniu dużych ilości danych.. Ponieważ dane do obliczeń znajdują się w pliku tekstowym nie ma potrzeby. wprowadzania całej informacji ponownie do systemu, jeżeli zajdzie potrzeba. wprowadzania zmian, wystarczy wprowadzić poprawkę i usunąć zbędną informację . z pliku docelowego, oczywiście pod warunkiem, że została ona wcześniej. wprowadzona. Aby zapobiec przypadkowemu powieleniu się istniejących elementów. program nie pozwala na ponowne wczytanie raz użytego pliku. Aby to zrobić należy. zmienić w sposób manualny atrybuty pliku wsadowego, co wyklucza działanie. przypadkowe. . 7. Modelowanie środowisk wieloskalowych w komputerowych aplikacjach mapowych. Powszechnie stosowanym źródłem wiedzy o przestrzeni geograficznej jest mapa.. Jest ona obrazem przedstawiającym na płaszczyźnie powierzchnię Ziemi lub jej. część w określonym zmniejszeniu, z zachowaniem zasad odwzorowania, przy użyciu. graficznych znaków umownych. Mapa według jednej z pierwszych definicji –. Lagronge`a (1770) to „ swoiste przedstawienie na płaszczyźnie dowolnego obszaru. Ziemi w zmniejszonych rozmiarach”. Obecnie stosowaną definicją jest definicja. według Salieva. Stwierdza on, że mapa to „zmniejszony, uogólniony, matematycznie. określony (umowny) obraz powierzchni ziemi lub jej części na płaszczyźnie,. przedstawiający stan i wzajemny związek różnych zjawisk przyrodniczych . i społecznych” . Powyższa definicja jest najbardziej trafna ze względu na jej. doprecyzowanie i uszczegółowienie. Podstawowymi cechami mapy, decydującymi . o jej szerokim zastosowaniu są:. • Zastosowanie znaków umownych do prezentacji treści mapy, czyli grafika.. • Dokonany dobór i uogólnienie elementów treści mapy, czyli generalizacja.. 32. • Możliwość określenia położenia geograficznego dzięki zastosowaniu. odwzorowania kartograficznego w konstrukcji mapy, opartej na regułach. matematycznych oraz skali mapy, czyli geometrii.. Warto zwrócić uwagę na znaczenie mapy. Jest ona najbardziej uniwersalną . i optymalną formą prezentacji zjawisk zachodzących w przestrzeni. Umożliwia. jednoczesny przegląd przestrzennego rozmieszczenia obiektów i zjawisk na. dowolnym fragmencie Ziemi. Mapy dają ogólny obraz przestrzeni, na której dane . o obiektach i zjawiskach są umieszczone we właściwych relacjach przestrzennych. odległości, powierzchni, wielkości itp., pozwalają na sugestywne ujęcie wiedzy . o rozmieszczeniu zjawisk geograficznych i ich analizy przestrzennej. . Podstawowymi elementami mapy są:. • Elementy matematyczne, w skład których wchodzą: skala mapy, siatka. południków i równoleżników w określonym odwzorowaniu oraz punkty. nawiązania (punkty których położenie zostało określone bardzo. precyzyjnie, dokładnie).. • Elementy geograficzne (geograficzna treść mapy).. • Napisy na samej mapie i poza powierzchnią mapy, do których zaliczamy:. nazwę (tytuł) mapy, rok wykonania, rodzaj odwzorowania, materiały. źródłowe itp.. Mapa dostarcza bogatej informacji nie tylko o rozmieszczeniu zjawisk . i przedmiotów, ale również przekazuje dane ilościowe i jakościowe. . Najnowsze mapy cyfrowe różnią się od swoich pierwowzorów w zasadniczy. sposób pod względem metody powstawania, zakresu treści i możliwości analizy. środowiska które odwzorowują. Są one wynikiem zastosowania GIS. GIS jest to. System Informacji Geograficznej, system komputerowego gromadzenia i stosowania. danych dotyczących Ziemi. Służy on do graficznego przedstawienia fragmentu. powierzchni Ziemi w postaci mapy elektronicznej. GIS pozwala na określenie. aktualnego stanu danego zjawiska. Można określić zależności między. przestrzennymi cechami środowiska a występowaniem danego zjawiska . Dzięki. niemu możemy zanalizować zmiany zjawisk zachodzących w czasie. Kolejnym. krokiem na drodze rozwoju technologii map cyfrowych jest stworzenie modelu. 33. wieloskalowego pozwalającego na generowanie map przystosowanych dla różnych. skal z jednego zasobu. Obecnie nie istnieje technologia pozwalająca na w pełni. automatyczne przeskalowanie zasobów do dowolnej skali z jednoczesnym. zachowaniem czytelności i zgodności z obowiązującymi normami. Analiza. możliwości bloków dynamicznych oraz technologii reaktorów pozwala zbliżyć się do. tych założeń. Dla pewnych obiektów daje się zauważyć znaczący wzrost poziomu. trudności w trakcie implementacji właściwej reprezentacji graficznej tych elementów. w środowisku graficznym. Jako przykład symbolu sprawiającego problem przy. implementacji symboli w postaci cyfrowej może posłużyć dla map dołowych symbol. tamy gdzie proste skalowanie powoduje w niektórych przypadkach generowanie. symboli znacznie różniących się gabarytami dla wyrobisk o różnej wielkości dla tej. samej skali. Natomiast dla mapy powierzchniowej takim symbolem może być symbol. określony w instrukcji K-1 jako LAT/515 zdefiniowany jako jeden obiekt w pakiecie. „Map-Draw K-1”. Można przyjąć, że dzięki zastosowaniu tych technologii będzie możliwe. dokonywanie zmian w sposób dynamiczny zarówno wyglądu jak i właściwości. obiektów reprezentowanych przez bloki dynamiczne zgodnie z przyjętymi zasadami. dla poszczególnych skal. Dodatkowo dzięki wykorzystaniu technologii opartej na. reaktorach otwierają się nowe możliwości kontrolowania zjawisk zachodzących . w modelu oraz poszczególnych elementów, włącznie z kontrolą poczynań. użytkownika Dla przestrzeni mapy utworzonej zgodnie z założeniami jakie przyjęto. dla modelu dynamicznego zmiana parametru skali powoduje zmiany w wyglądzie. (widoczności) poszczególnych elementów oraz zmianę położenia niektórych. elementów mapy. Wszystkie istotne informacje są pobierane z rysunkowej bazy czyli. niegraficznych obiektów typu słownikowego Dzięki temu otwiera się możliwość. skonstruowania modelu mapy pozwalającego na automatyczne generowanie map. przystosowanych dla wybranych skal.. 34. 8. Autorski model map wieloskalowych . Dąży się do stworzenia takich mechanizmów programowych, które nie tylko. upraszczają ale i kontrolują działania prowadzone podczas procesu. tworzenia/uzupełniania wieloskalowej przestrzeni mapowej. Dotychczas. niejednokrotnie trzeba było dokonywać mnóstwa operacji polegających na weryfikacji. poprawności rozmieszczenia poszczególnych elementów i ich cech. Aby temu. zapobiec wykorzystano technologię opartą na tzw. „Reaktorach”. . Reaktor jest obiektem, który dołączony do edytora rysunku lub do określonego. elementu z rysunku informuje aplikację lispową (przez AutoCAD-a) o wystąpieniu. określonego zdarzenia. Zdarzeniem może być np. przesunięcie określonej linii,. usunięcie dowolnego elementu, zapisanie rysunku, naciśnięcie klawisza myszy lub. inne dowolnie zdefiniowane zdarzenie. Można tak oprogramować zdarzenia, aby. możliwe stało się przeprowadzanie dodatkowych operacji i to właśnie jest jego istotą.. Za pomocą definiowanych funkcji odpowiadających (ang. callback function) jesteśmy. w stanie wywołać procedury lub funkcje, które w momencie zaistnienia danej akcji. powinny być wykonane. Przykładowo, jeżeli zdefiniujemy naszą przestrzeń roboczą. jako przestrzeń dla mapy w skali 1:500 to wszystkie symbole, które tam umieścimy. muszą cechować się odpowiednimi parametrami takimi jak: wielkość znaku,. położenie, widoczność itp. Dzięki zastosowaniu technologii opartej na „Reaktorach”. użytkownik nie musi się zastanawiać nad mniej istotnymi zagadnieniami jak dobranie. odpowiedniego symbolu do konkretnej skali mapy, umieszczenie go we właściwym. miejscu naszej przestrzeni takich jak np. warstwa czy przypisanie pewnych cech jak. na przykład rodzaj linii czy kolor odpowiedni dla danej przestrzeni. Za pomocą. reaktorów można uczynić aplikację odpowiedzialną za wybrane obiekty w bazie. rysunkowej. Jest wiele typów reaktorów AutoCAD-a. Każdy rodzaj związany jest . z jednym lub z kilkoma zdarzeniami mogącymi wystąpić w programie. Oto ich. kategorie: . • Reaktory Edytora zawiadamiają aplikację o każdym wykonywanym. (niekoniecznie pomyślnie) poleceniu AutoCAD-a.. 35. • Reaktory Połączenia informują aplikację o każdym załadowaniu lub. usunięciu aplikacji ObjectARX.. • Reaktory Bazy Danych odpowiadają elementom lub obiektom w bazie. danych rysunku.. • Reaktory Dokumentu zawiadamiają aplikację w trybie MDI (ang. Multiple. Document Interface) o zmianach aktualnego dokumentu rysunkowego,. takich jak otwarcie nowego pliku, włączenie innego okna dokumentu, lub . o zmianie statusu blokady dokumentu.. • Reaktory Obiektu informują aplikację o każdej zmianie, kopiowaniu lub. kasowaniu określonego obiektu.. • Reaktory Edytora jako jedyna kategoria ma kilka typów reaktorów, między. innymi reaktory XREF, które informują aplikację o wykonywaniu. jakiejkolwiek czynności dotyczącej odnośników, a także reaktory SysVar. informujące o zmianach w zmiennych systemowych. Pełną listę typów. reaktora możemy uzyskać przez wywołanie funkcji (vlr-types). . Każda funkcja odpowiadająca wymaga użycia argumentów formalnych.. Argumenty te można potem zastosować we wnętrzu funkcji. Na przykład dla. reaktorów obiektu funkcja odpowiadająca akceptuje trzy argumenty. Pierwszy. określa identyfikator obiektu, którego dotyczy zdarzenie, drugi oznacza nazwę. reaktora, który wywołał funkcję zwrotną, natomiast trzeci jest listą danych. opisujących funkcję odpowiadającą. Zasadniczo składnia wyrażenia z użyciem. reaktora wygląda następująco: (nazwa_reaktora data callbacks), gdzie. nazwa_reaktora jest odpowiednim reaktorem, data dowolnymi danymi AutoLISP-u,. natomiast callbacks listą zawierającą pary kropkowe (event-name .. callback_function), w których pierwszy element określa zdarzenie, drugi zaś funkcję. odpowiadającą. Dla reaktorów obiektu dochodzi dodatkowy argument w postaci listy. identyfikatorów elementów związanych z reaktorem. Jak widać, reaktory dają. olbrzymie możliwości. Niestety, ich użycie wymaga rozpatrzenia często wielu. czynników. Przykładowo podczas definiowania funkcji odpowiadających i reaktorów. reagujących na modyfikację elementu należy rozpatrzyć też utworzenie nowego. elementu lub użycie poleceń UNDO oraz REDO. Warto zwrócić uwagę na połączenie. reaktorów z rysunkiem. Istnieją dwa rodzaje reaktorów: tymczasowe (ang. transient),. 36. które giną po zamknięciu rysunku, oraz stałe (ang. persistent), które są zapisywane. w bazie rysunku i istnieją, kiedy rysunek na nowo jest otwierany. Wszystkie reaktory. są tymczasowe. Jeżeli chcemy, aby reaktor był stały, musimy użyć wyrażenia . (vlr-pers zmienna). Aby przywrócić reaktorowi tryb tymczasowy, nal