1
SPIS Z A W A R T O Ś C I T E C Z K I
$ 1 / .7. i ^.<2/. C , i . ^ . O .b . Q . . 3
j?^v
i . . . . ....
I./l. R e la c ja ^ §
I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora ——
I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora > 4
II. Materiały uzupełniające relację f/y o A - 5
III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora ---
III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.
III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945
III./5. Inne
IV. Korespondencja
V. Nazwiskowe karty informacyjne 40 .
VI. Fotografie <vf^A
• • '
■ ■
' , ‘ -
---
2
3
LESZCZYŃSKI TOI.IASZ p s.Leszcz {
I
Ogniomistrz I D y o n u Po mi a row <fla R u d a k u - Spoza. • >.<
M i e s z k a ł na Ru da ku ul. S t r z a ł o w a 12.
T.
C z a s i e 'ojny p r a c o w a ł jako ślusarz w kosza r a c h na Rudaku.
V 1940 r. do k o n s p i r a c j i w c i ą g n ą ł go chorąży R e c h z 31 PALę. « który przybył do Torunia z GG.
/i .
Do jego domu p r z y j e ż d ż a ł ko l e j a r z Tadeusz V;itkowski ps. Z b i k v i Z d zisław J e z i o ra ń ski ps.Zych, Jan N o w a k p rzy rożąc u l o t k i
v; j ę z . n i e m i e c k i m w r a m a c h a kcj i " U ”.
Sam przewoził z l i p n o w s k i e g o ga zetki Orzeł B iały i B i u l e t y n I n f o r m a c y j n y .
•S maja 1 943 r. został a r e s z t owa n y przez Gestapo w r a z z St . S z u - dzińskim, W oj ty ńs ki m, Krajews k im, P u r m a n o w s k i m i Kalińs kim . Gestapo założyło " k o c i o ł ”. Około północy p r z y s z e d ł W i t k o w s k i /Żbik#, został aresztowany.
L eszcz został zesłany do obozu w I.Iathausen. O s w o b o d z e n i przez armię amerykańską. W r ó c i ł ze strefy a m e r y kań skiej i pr aco wa ł jako księgowy.
P P Ą K
J e z i o r a ń s k i TITowak Z., C h r z a n o w s k i B., Jagi e l s k a I.,
K r a j e w s k i J. ;
~C. } $ Uq , i- j/-/ Irena J a g i e l s k a - N o w a k o w a
4
5
ly niżej podpisani towarzysze praoy konspiracyjnej Ob.Kazi
mier za Jagielskiego / pseud. / „ Ł o i " urodzonego dnia 3 marca 1896 r.w Łubowicach pow.Gniezno#atwierdzamy0że wymieniony
wspólnie z nami od roku 1940 do miesiąca października 1943 r . / t j.do chwili przymusowego zabrania go do wojska niemiec/|iego/
pracował organizacji podziemnej o nazwie:„Polski Związek Pow— » stańczy '» i związek ten wszedł w skład Armii Kra jowe j 4która bra ła czynny udział w walce z okupantem hitlerowskim.
Powyższe dane stwierdzamy własnoręczi
Toruń,dnia 17 grudnia 1963r,
Autentyozność własnoręcznego podpisu Ob. Le szczyftskiego T .* ^ w ie r dzamtó-y
r w *'t! </bGO‘3 t ę ^ y
4g)e h. u r t o w i, • ^ w /
/ * - u l. S z c z y t n a 17* łe Ł
• • • • Tomasz/
Strzałowa 5r,12.
.Marchlewskiegja 35 i
Autentyczność własnoręcznego podpisu Ob .Krajewskiego^J^zefa stwierdzam •
Jfewe p, ^dsiątjjorsiyyc
p e w n e g o
"
u j2 - 1 2 1 ^
6
LESZCZYŃSKI Tomasz, p s. " Krystian ” PZP-AK A PT s . Antoniego i M a rii Timmel Pomorze sp is 3
§' 08.12.1902 Oświęcim to ruń nr 191
+ 26.03.1974 Toruń /ZBOWiD/
SU5SSHKF ZB0W1D - L e g i t . n r 394/By , ew id. n r 6l46/2br ślu sa rz,m a g a z y n ie r ; a s t .a d r e s T oru ń ,S trzałow a 12
U r . 8.12.1902 w O św ięcim iu ,szk .p od st.u k oń czy ł w Krakowie,tam nauka zaw. ś lu s a r z a ,p r a c a w zawodzie.Po o d b .słu ż b y w o js k , w n Pułku A r t y l . w K ielcach ,w 1923 p o z o sta ł jak o p o d o fic . zawodowy. Od/? /
dc® 1939 mgniomistrz w I'D y w iz jo n ie Pomiarów A r t y l e r i i w T orun iu.
We w rześn iu 1939 u d z ia ł w obronie W-wy. T r a f i ł do n ie w o li,z w o l
niony powr. do T o ru n ia. Pracow ał jako ś lu s a r z w fir m ie n ie m ie c k ie j.
W kw ietniu 1941 w s t ą p ił do PZF /AK/kto z a p rz . ? / Zajmował s i ę ro zd zielan iem zarządzeń z K G AK d la Okręgów Poznań i Pomorze.Wspól
n ie z Żoną - H eleną Leszczyńską k o lp o rto w a ł prasę podziemną i u lo t k i d la mieszkańców Gdańska .A r e s z t . 7.05.1943 w Toruniu,osadzony w w ię z . Gestapo na W a ła ch ,n a st. w w ię z . w Bydgoszczy i Poznaniu.Od 24.10.43 w obozie w Mńuthausen/nr oboz. 38693/.Wyzwolony w. maju 1945.
P o w ró c ił do Torunia w 1946 r .,p r a c o w a ł w WPHS " Społem " w Toru
niu jak o magaz, w hurtow ni.Zm arł w Toruniu 26.03.1974.
Zob. te ż karty : Leszczyńska Hfclena K rajew ski J ó z e f Kozianowski Adam
NDAP-5b
7
8
V
Leszczyński Tomasz ps. „Krystian”, „Leszcz” (1902-1974), magazynier Akcji „N”
KG AK w Toruniu.
Urodzony 8 XII 1902 r. w Oświęcimiu; syn Antoniego i Marii z d. Timmel. Ukoń- 1 czył szkołę powszechną w Krakowie, tam podjął naukę w zawodzie ślusarskim, po czym pracował jako ślusarz. Po odbyciu w 1923 r. służby wojskowej w 2 Pułku Art.
Lekkiej w Kielcach pozostał w wojsku jako podoficer zawodowy. Przeniesiony do To
runia, służąc tu w 31 PAL ożenił się w 1928 r. z Heleną córką kolejarza Jana Kodrzyc- kiego i Anny z d. Waliszewskiej.
W 1939 r. był ogniomistrzem w SPOZA (Szkole Podoficerskiej - Ośrodku Zawo
dowym Art.) I Dywizjonu pomiarów 31 PAL na Rudaku (dzielnica Torunia). W kampa
nii wrześniowej uczestniczył w obronie Warszawy. Zwolniony z niewoli powrócił do Torunia. Tu pracował jako ślusarz w firmie niemieckiej. Leszczyńscy mieszkali nadal we własnym domku na Stawkach „ul. Strzałowa 12 razem z rodzicami Tomasza i matką żony. Leszczyński przyjął DVL. W'T940 r. przyjechał z Generalnego Gubernatorstwa znajomy chorąży 31 Pal o nazwisku Rech i włączył (według relacji Heleny Leszczyń
skiej z 1981 r.) Tomasza do konspiracji. Był czynny w środowisku podoficerskim. Jego przydział organizacyjny to prawdopodobnie Wydział Propagandy Sztabu KO ZWZ- AK Pomorze. Jego bezpośrednim przełożonym był Adam Kozianowski ps. „Ogień II”.
Współpracował z ogn. Kazimierzem Orientelem ps. „Grot”, „Mikołaj”, kierownikiem linii przerzutowej materiałów BIP KG AK o krypt. „Wisła”, a także z Janem Filipskim ps. „Kuba” i Józefem Krajewskim ps. „Kos”. U Leszczyńskich mieścił się punkt roz
działu „Biuletynu Informacyjnego” i gazetki „Orzeł Biały”. Według własnego oświad
czenia złożonego w ZboWiD: „W kwietniu 1941 r. wstąpił do PZP/AK; zajmował się rozdzielaniem zarządzeń z KG AK dla Okręgów Poznań i Pomorze”. (Kryptonim PZP używany od IV 1942 r. do V 1944 r.; Leszczyński, jak większość pomorskich żołnierzy AK, nie znał dokładnie nazwy swojej podziemnej organizacji). Do Leszczyńskich przy
jeżdżali w końcu 1942 r. lub początku 1943 r. w mundurach kolejarzy Ostbahnu (Kolej Wscłiódnia) Jan Nowak-Jeziorański ps. „Janek”, insp. BIP KG AK nawój, zachodnie i jego zastępca Stanisław Witkowski ps. „Żbik”, pochodzący ze Skępego k. Lipna. Lesz
czyński był także w kontakcie z Czesławem Lulińskim ps. „Stańczyk”, kier. punktu BIP w Skępem o krypt. „Pralnia”. Dnia 6 V 1943 r. zgłosił się do Leszczyńskiego Witkow
ski i zapowiedział swoje powtórne wieczorne przyjście po oddaniu do Orientela paki przywiezionych materiałów „N”. Wieczorem gestapo powiadomione o jego przybyciu zaaresztowało go, a razem z nim Leszczyńskiego i jego teścia Kodrzyckiego. Lesz-
czyńskiego po śledztwie przeprowadzonym w Toruniu, Bydgoszczy i Poznaniu prze
wieziono 24 X 1943 r. do obozu Mauthausen i nadano nr obozowy 38693. Uwolniony w maju 1945 r. powrócił do Torunia w 1946 r. Pracował jako magazynier hurtowni
„Społem” w Toruniu. Zmarł 26 III 1974 r. w Toruniu i tam pochowany.
AP Toruń, Akta ZBoW iD spis 3 nr 191, AP AK, T.: Filipski J„ Jagielska I., K rajew ski J„
Leszczyńska H., Leszczyński T., Witkowski T.; K o m o r o w s k i K , Leksykon...; N o w a k —J e z i o r a ń s k i J., K urier z Warszawy, Londyn 1978, passim (tu błędna data aresztow ania W itkowskiego 1 V zamiast 7 V 1943 r.)
Elżbieta Zawacka
95
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
/
I *
