Budowa geologiczna antykliny Justynowa koło Łodzi

Sylwester MAREK

Budowa geologiczna antykliny Justynowa koło Łodzi

WSTĘP

Struktura Justynowa została nakreślona w ogólnych zarysach w wy- niku ^badań grawimetrycznych przez St. Pawłowskiego (1953).

W celu wyjaśnienia źródeł efektów grawimetrycznych S. Pawłowski zaprojektował 6 otworów wiertniczych, które Zakład Złóż Węgli wykonał

w latach 1951. ... 1952 ·r.

Zakład Geologii Niżu l. G. rozpoczął na obszarze struktury Justyno- wa prace naukowo-badawcze zl?oczątki-em 1956 r. . .

Wykonano 18 otworów o ogólnym ^metrażu 2759,0 m kartujących pod:-

ł()że mezozoiczne: Wiercenia zostały zlokalizowane w nawiązaniu do wier';'

ceń Zakładu Złói Węgli, opracowanych przez E. Ciuka.

W. wyniku ^badań. poznano ogólnie budowę geologiczną struktury JU:-:- stynowa i opracowano szkic·stratygraficzno-facjalny utworów doggeru

udostępnionych za. pomocą wierceń, a mianowicie: wezulu, batonu i ke- }oweju.

Stopień poznania malmu jest bardzo ^słaby, uzyskano bowiem jedynie fragmenty profilu oksfordu, rau.raku, astartu i kimerydu.

Na tym miejscu autor chciałby wyrazić wdzięczność doc. dr .J. Znosce za oznaczen.ie.· większości fauny oraz za okazaną mi. pomoc także przy ogólnych rozważaniach nad stratygraf~ą doggeru. Serdeczne podziękowa­

nie ^składa autor ^również doc. E. Ciukowi ·za udostępnienie materiałów

i wyników. swoich badań· na. strukturze Justynowa.

Do opracowania wykorzystano ponadto profile głębokich wierceń W ~dzi i najbliższej okolicy opracowanych przez J. Samsonowicza (1948) oraz profile dawnych ^wierceń studziennych (Archiwum ^Wierceń 1. G.).

OBRAZ GEOFIZYCZNY

StrUktura Justynowa leży w p6łnocno-zachodniej części antykliny ino-

włodzko .... gielniowskiej w sąsiedztwie wielkiej jednostki tektoniczn~j - niecki łódzkiej. Występuje ona na wyraźnym zamkniętym minimum gra- wimetrycznym w otoczeniu zarysowujących się wyżów grawimetrycznych () osi od Kurowie· na Łaznów po zachodniej stronie Justynowa i od Prze-

cławia na Wągry koło Rogowa po wschodniej stronie (S. Pawłowski, 1953a):

Oś Przecław-Wągry w przedłużeniu łączy się z osią siodła inowłodzkiego.

._--_._--~-_._--.. -. - ---_.,.,-

'12 Sylwester Marek

Wyż grawimetryczny Kurowice-Łaznów zarysowuje ^się prawdopo-.

dobnie wskutek dużej różnicy ciężarów właściwych między wapieniami g6rnojurajskimi a utworami dolnokredowymi. Struktura grawimetryczna pod Justynowem, w otoczeniu obu wspomnianych obszarów wyżowych, . obejmuje obszar wyciągniętej elipsy o kierunku dłuższej osi NW-8E, a więc zgodnie z ogólnym kierunkiem podłużnej osi fałdów mezozoicznych.

i kierunkiem wychodni dolnej kredy na brzegu niecki łódzkiej. , Zaznaczona schematycznie przez Sto Pawłowskiego (1953a) dłuższa oś.

tej struktUry w zasięgu linii równego natężenia - 15 mgI. dochodzi do 13 km, krótsza zaś ma około 5 km. Maksymalne natężenie sięga tu 5 mgI,.

:natomiast maksymalne gradienty poziome dochodzą do 70 E. Podobny

~braz an()malii siły ciężkości uzyskała D. Malinowska (1957) na podstawie- interpretacji materiałów wagi skręceń "Sejsmosu".

Przyczyny obserwowanych ujemnych anomalii S. ^{Pawłowski (1953a)}

upatrywał przede wszystkim w ewentualnym istnieniu zakrytej struk- tury diapirowej, jak również w ewentualnym nagromadzeniu lekkich utworów trzeciorzędowych, a przede wszystkim· m:oceńskich węgli bru- natnych.

Prace wiertnicze na . obszarze Justynowa ^wykazały istnienie ^wypię­

trzenia starszego podłoża o charakterze wydłużonej antykliny ze zerodo- wanymi partiami osiowymi. .

Oś antykliny jest w stosunku do osi nakreślonej og6lnie w wyniku

badań grawimetrycznych przesunięta o ^około 3 km w kierunku NE. Naj-

większy obserwowany niedobór mas ^(około; - 18 mgl) przypada na wychod- nie oksfordu i rauraku zachodniego skrzydła antykliny, a nie na kontra- stowo lżejsze utwory doggeru stanowiące jądro struktury. 2ródłem takich efektów grawimetrycznych ^są naj prawdopodobniej cechsztyńskie m3sy solne, kt6re nie przebiły się poprzez ^nadległe formacje, spowodowały jed- nak znaczne ich wypiętrzenie ku górze. Jak bowiem ^wykazały badania

"ubytków mas" nie należy tu wiązać z lekkimi masami utworów trzecio~

rzędowych. .

OBRAZ GEOLOGICZNY I SZKIC TEKTONIKI

Jak już wspomniano struktura Justynowa ma charakter antykliny rdeco przechylonej z p6łnocnego-wschodu na południowy-zachód. Najstar-

\SZyJni utworami wydźwigniętymi ku powierzchni pod trzecio- czy czwar-

torzędowej są utwory wezulu środkowego. Na skrzydłach antykliny wy_o . stępuje malm (fig. l, 2, 3). Wyniki wierceń zezwalają na dostatecznie do-·

kładne wykreślenie wychodni utworów jury ^białej jedynie na' ^skrzyd~

łach - zachodnim· i . wschodnim. P6łnocne i południowe zamknięcie anty-o kliny jest naj zupełniej hipotetyczne.

Uznając za powierzchnię struktury wychodnie utworów jury brunat- nej, w świetle dzisiejszych wyników, długość osi antykliny justynowskiej wynosi około 10 km, jej szerokość zaś około 5 km. Maksimum elewacji struktury przypada na południową połowę antykliny, a mianowicie na obszar Gałkówka (fig. 1).

Na o·bszarze tym w przekroju poprzecznym w obrębie antykliny zary_·

.!lowują się dwie' kulminacje, przy czym w jądrze kulminacji zachodniej

występują najprawdopodobniej utwory ilaste wezulu środkowego pozio-

Budowa geologiczna an:tykliny Justynowa

mU Parkinsonia parkinsoni, natomiast jądro kulminacji wschodniej. sta-

nowią utwory piaszczysŁo-dolomityczne poziomu Parkinsonia schloenba- chi. Należy również podkreślić, że nie znamy centrum ani zachodniej, ani wschodniej kulminacji antykliny (fig. 1, 2).

Fi~. 1. Mapa geologiczna antykliny JuSty,nowa Geological map of the JtlBtyn6w anticline

Bln - emszer, Tn - turon, Cn - cenoman:, Ab._. - alb środkowY l górny, Ba-At-Abt- Barem, apt l alb dolny, H - hoteryw, Wa - ~, Pb - purbek, Bn - bonon, Km - klmeryd, A - astart, Oz-R - oxford l raurak, B;e - keloweJ, Bt,_. -, baton

środkowY .l górny, Wa-Btj - wezul górny l baton dolny, Ps - wezul środkowY, po- zlom Parkłnsonia 8chZoenbacM, Pp - wezul środkowY, pOziom Parkinsonw parkinsonł,

llnle prz~e - Unle przekrojów, o - otwory wlertnlcze

Bln ~ EmBcher, Tn - Turonlan, Cn - Cenomanlan, "-b._. - Wddle and Upper Alblan.

Ba-At-Abj -.!.Barremlan, Aptlan and Lower Alblan, H - Hautenv1an, Wa - Valan';

glnlan, . Pb - Purbecklan, Bn - Bononlan, Km - Jtimmer1dglan, A - ABtartlan.

Oll-R - Oxfordlan and. Rauraclan. Ke - Callovlan. Bt._. - Wddle and Upper Ba- thonlan, WS-Bt1 - Upper Vesoullan and Lower Bathonlan, W1PB - M1ddle Vesoullan.

Parkinsonia 8chZoenbachi ;!lone, Wi!PP - Wddle Vesoullan, Parkinsonw parkinsonł ;!lone, dashed Unes - llnes ot sectlons. o - bore holes

W kierunkup6łnocno-zachodnim i naj prawdopodobniej W kierunku

· południowo-wschodnim podwójnę sfałdowanie wygasa i antyklina przy- biera charakter jednorodny. Zachodnie skrzydło antykliny zapada w kie- runku południowo-zachodnim dość strcmo. ^Już w odległQści około 7 km od. kontaktu jury ^środkowej z ^górną, utwory malmu zanurzają się pod osady kredowe niecki łódzkiej (fig. 3). Sredni więc upad skrzydła zachod- niego wynosi około go, przy czym na wychodniach kształtuje się w gra- lJicach 15°. Upady skrzydła wschodniego na wychodniach również kształ­

tują się w granicach od. 12° do 15°, jednakże w kierunku upadu szybko

· łagodnieją i już w odległości około 0,5 km od wychodni jury brunatnej

wyrażają się wielkościami od 2° do 3°. Skrzydło to ma bowiem charakter

· płaskiej synkliny.

,"

Sylwester Marek

W odległości 14,5 km w kierunku północno-wschodnim od kontaktu jury środkowej z górną utwory doggeru wynurzają się z powrotem spod

powi~rzchni nadkładu ,trzecio- i czwartorzędowego, tworząc antyklinalną­ strukturę Jeżowa. Należy przy tym zaznaczyć, że między strukturą Ju- fitynowa a strukturą Jeżowa nie napotkano nigdzie utworów młodszych

od astartu, a nawet na południowy-wschód od Koluszek w Słotwinach, .

według Si. Doktorowicz-Hrebnickiego (1933), pod cienką wars~wą romo-

~ . ~

rJIt) 6afIrdwelm TJ.8 T;; 17

V2I2,2

TJ3 -

VI27,O

ITI ITI

~

CD

^IOx-RI

01

⁸¹

2.31 8-B

^t

f\ m

^{~ ~m}

OJ

~' ~2

EH

+tP~4 ijFf!:w ~6 ~ ~81~·

....

~ ~fO Fig. Z.Przekrój . geologiczny "Kraszew-,.Przanówka"

Geological s'ection "KraJS2:ew-Prz:anówka"

Q - czwartorzęd, T - trzeclorzęd, Km - klmeryd, A - astart, Ox-R - oxford i raurBk, Ke - kelowej, 'Bt2- S - baton ^środkowy, l górny, Wa-Bt1 - wezul górny l baton dolny, W2Ps: - wezul środkowy,_ poziom Par1cłnsonła 8chloenbachł, WePsb-Pp - wezul ^środ­

kowy, poziomy Parktnsonta.8UbarłetiB l P. par1cłnsonł, W1 .,.- wezul dolnY, Bj - baj as,

L-11as . .

1 - wapleIile, 2 ~. wapienie plaszczyste, 3 - 'waplerue marg11ste( 'm:iu-gle, 4 - dolo- mity, 5 - dolomity .piaszczYste, 6 - plaskowce, 7 - łupki Uaste l iłowce, 8 - mu-

łowce, 9 - otoczaki, Zlepieńce, 10 - krzemienle

Q - QUaternary, T - Tertlary, Km - Klmmerldg1an, A _ Astartla.n, 'Ox-R,"';;' Ox- fordlą.n aild Rauraclan, ' Kil --:' Callovian,' 'Bte-a - ' Mlddle and Upper Bathonlan, Ws-Bt1 - Upper Vesoullan andLower Bathoruan, WePs. - Wddle VeB'ou11an,' Par1cłn­

. Bonia 8chloenbachł zone, W2P.sb.-P.p. - Wddle Vesoullan. Parkłnsonła BubartetiB and P. par1cłnaonł zones,-Wt - Lower Vesoullan, Bajos - Bajoclan, L - Lias .

1 - 11me8'tones, 2 - arenaceoUB 11mestones, 3r - marly l1mestones and marla, 4 - dolo- mites, 5 - arenaceoUB dolomites, 6 - sandstones, 7 - arglllaceoUB shales and clay- I . ; stones,. 8 - sUt atones, 9 - pebbles,. con.glomerates, 10 - fUnts : . -.

,azu krzemienno-wapiennego i wapieni oksfordzkich stwierdzono piasz-.

~ysto-ilaste utwory doggeru. Tak ^więc zarysowuje ^się tu· drobna forma,

antyklinalna." . . . .'

Oś antykliny nie przebiega poziemo, lecz wykazuje znaczne wychyle..

nia. Od obszaru Gałkówka, gdzie najprawdopodobniej przypada maksi- mum elewacji, oś zanurza się w kierunku północno-zachodnim pod kątem około 6°, w kierunku zaś południowo-wlSchodnim .pod kątem 10°. . Jest to więc typowa stru·ktura brachyantyklinalna. Interesujący z punk-

tu

widzenia mechaniki tworzenia się struktury jest fakt, że w obrębie:­

antykliny Justynowa w utworach wezulu stwierdza się wyraźne ślady

Budowa geologieżna antykliny Justynowa 75.

pOOwodnychroZIńyćoraz wkładkl zlepieńców typu intraformacyjnych':- Zjawiskaero'zyjno-sedymentacyjne wyrażone są naj mocniej w wezulu

śrOdkowym-w poziomie Parkinsonia schloenbachi. W wetul u górnym na-'.

stępuje wyraźne uspokojenie i zamieranie procesu rozmywania. Na uwa .. ·

gę zasługuje również istnienie wyraźnej redukcji osadów wezulu justy- nowskiego w porównaniu z odpowiednimi utworami wezulu jeżowskiego

przy bardzo podobnym rozwoju facjalnym. Podczas gdy w Justynowie wezul środkowy i górny liczy około 130 m, w Jeżowie miąższość tej serii osadów kształtuje się w granicach Od 310 do 330 m.

> sw

NE

Widz." IIlIuŻft.l

, ZIM

•••

..

.:'.<

...

[IJITllE]

[~] ~, ~UJ ,~~,[![]

[EJ'

[~J

m i

^lwi ,~ lel^N I

ket,1 . '

·.jIp. ... 1 ~lKJ Ul]

OJ

~t=ZC-:ri-:'I3~tmV~6~7_1:.-,.;,E1Bto

Ii'ig.3.Przeka:ój geologiczny "Wi~zew-W:iączyń~

. . Geological section "Widzew-Wiączyń" '. ^{\ .} Q - czwartorzęd, ot - trzec1orzęd, Tn - turon, Cn - cenoman, Ab,,_. - alb śrOd';

kowy 1 górny, Ba-At-Ab1·.,-- barem, apt 1 albo dolny, H - hoteryw, Wa. - walaMyn, Pb - purbek, Bn - bonon, Km - k1meryd, A - astart, Ox-R - oxford 1 raurak, Ke - .' kelowej, Bt. I .~ Baton środkowy' 1 górny, Wą-Bt1 ^~ wezlJl górny l baton dolny;

.' W2P.s. ~ wezul I!rodkowy, poz1om .Parktnsonw scnloenbachł, W1P.sb.-PP. - wezul środ •

. kowy, poz1om 'Parkłnsonta aubarietis 1 Parktnsonta parktnson, W1 - wezul dolny,:

Bj - Balas, L - l1as . . , .

Oznaczen1a l1tolog1czne Jak na figurze 2.

Q - Quaternary, T - Tertiary,· Tn -Turon1an, Cn - Cenomanlan, A1;lt-a - Mld.dle and Upper Alb1an, Ba-A1;-Ab1 - Barrem1an Aptlan and Lower Alblan, H - Hauteri- . v1aljl, Wa -Valang1n1an, .Pb - Purbeck1an, Bn -...,. Bonon1an, Km - BJ,mmer1dg1an.

A -"- Alitart1an, Ox-R - Oxfordlan . and . Rauraclan, Ke' - . Callovlan; Btin .;.... M1ddle and Upper Bathon1an, W.-Btt - Upper Yesoul1an and Lower Bathon1an, W2Ps .- ,M1ddle

Ve~ciul1an, Parkt"'so"lta schloenbacht zone W~.sb.-P.P. - M1ddle Vesoullan, Parkłnsonł«' aubarietts and Parkłnsonta parkinsonł zones, . W1 - Lower Vesoul1an, BJ. - BaJoc1an,

.L - Lias - . . ' . .

Litliolog1cal explanatlons see fig. 2

Obserwowane fakty są prawdopodobnie następstwem żywych, pozy_o tywnych,.ale lokalnych ru,chów pionowych wywołanych diapirowyrii dźwi­

ganiem się mas solnych. W doggerze Justyi10wa pionowy ruch mas sol-:

nych naj intensywniej odbyWał się wpóziomie Park~nsonia schloenbachi., Na podstawie anality i porównania miąższości osadów wezulu i batonu

w

^różny-ch wierceniach na Kujawach J., Znosko (1957a, c) wykazał; ze dzwigani"e się mas solnych na obszarach wysadowych m~ało w tym okresie charakter powszechny. Najmocniej jednak wyrażone jest tam w wezulu

górnym. .. .

.. ' Znamienne jest również zjaWisko' epigenetycznej dolomityzacji osa- d6wrauraku. ar1!Owu i keloweju oraz ^związane z

nrm

przejawy minera-

'16. Sylwester Marek

lizacjL Proces ten szczególnie wyraźnie zaznacza się w najbliższym. są­

siedztwie wysadów, które w okresie intensywnego przebijania się' mas'

mogą uwolnić duże ilości solanek magneżowych i roztworów minerali-

zUjących. .

ZARYS STRATYGRAFII

DOGGER

W obrębie struktury Justynowa naj starszymi osadami udostępnionymi

wierceniami są utwory wezulu dolnego.

Wezul dolny

Osady wezulu dolnego (fig. 4) na obszarze struktury Justynowa nie'

zostały w całości przebite. W otworze Gałkówek III została przewiercona okolo 40 metro.wa partia tych. osadów. Ponadto utwory wezulu dolnego

nadkłuto w wierceniu TJ 8 GałkÓwek':"Las. Brak fauny przewodniej w tych osadach nie pozwala na stratygraficzne rozgraniczenie ^l poszczególnych

~*m~'

.

. W przebitej serii są to łupki ilasto-piaskowcowe, szare i ciemnoszare,

mikowe, z nielicznymi konkrecjami syderytu ilastego i soczewkowatymi, falistymi przewarstwieniami dolomitycznymi. W połowie przewierconej partii' wezulu dolnego występuje wyraźna warstwa mułowców piasz- czystych, ciemnoszarych, fukoidowych. Ku górze przechodzą one w pias- kowce drobnoziarniste, szare z muskowitem, drobnymi smugami dolomi- tycznymi i warstewkami ilastymi. Miąższość tej warstwy wynosi około

6,5 m. Z fauny znaleziono. jedynie.Pseudomonotis sp.

Do zaliczenia omawianych osadów do wezulu dolnego zdaje się upo-

ważniać fakt, że leżą one w spągu utworów zawierających parkinsonie przewodnie dla wezulu środkowego i pojawiające się po raz pierwszy już

w jego naj niższych częściach. . . Wezul środkowy

Wezul środkowy (fig. 4), którego miąższość wynosi tutaj od 105 do l15 m, reprezentują og6lnie dwa typy osadów. W dolnej około 55+65 me- t:rowej partii panuje niepodzielnie wykształcenie ilaste, natomiast w gór- nej - piaskowcowo-do.lomityczne. Wyniki poszczególnych wIerceń po-

zwalają na zrekonstruowanie pełnego profilu utworów wezulu środ­

kowego.

W e z u l ś r o d k o w y - Po.ziom' Parkinsonia subarietis (+ subga-"

Tantiana tetTagona). Najniższe osady wezulu środkowego. wykształcone są

\tt postaci. mułowców ilasto-piaszczystych i ilastych, a n~wet w postaci

łupków ilasto-piaszczystych, ciemnoozarycą, z muskowitem. Ku g6rze widoczny jest konsekwentny spadek gruboziarnistych składnik6w detry- tycznych, toteż w górnej części z reguły przeważnie występują łupki ila- stopiaszczyste.

W osadach tych występują dWie' niestałe warstwy syderytów ilastych.

Jedna z warstw występuje oko.lo. dwa m nad spągiem utworów. Miąższość

Budowa· geologi!!zna antykliny Justynowa 17

jej wynosi mniej więcej 0,20 m. Druga warstwa, Q średniej miąższości

0,12 m, leży około. 3 m nad spągiem osadów. Fauna jest dosyć częsta. D0- tychczas z osadów tych uzyskano: Astarte pulZa R Q e m., Dacromya. . acuta M e r., Modiola sp., Posidonomya lilpina Grą. s., Parkinsonia sp., Ammonites f. indet. (? Parkinsonia sp.), Belemnites sp.

Fauna amonitowa zdecydowanie wskazuje na wezulski wiek osadów.

Ponieważ leżące wyżej .łupki ilaste mają zespół parkinsoniowo-garantia- no.wy, co wskazuje na poziom Parkinsonia suba.rieth (+Subgarantiana.

tetragona) , omawiane osady zawierające już parkiIlSlOnie należą do naj-

niższej części tego poziomu. Miąższość mułowców poziomu Parkinsonia.

~ubarietis wynosi od 5,5 do. 6,5 m.

Cm5wione mułowce leżą w spągu około 504-60 metrowego. kcmpleksu

iłowcowego środkowego wezulu. Kompleks ten o.bejmuje wyższą część

poziomu Parkinsonia subarietis i poziomParkinsonia parkinsoni. Granica

m:ędzy tymi poziomami nie jest związana z jakąś określoną granicą lito-

logiczną i leży w obrębie na ogół -jednolicie wykształconej serii łupków

ilastych.

Do wyższej części poziomu Parkinsonia subari.etisautor zalicza o.koło

25,5 metrową partię kompleksu iłowcowego środkowego wezulu. Są to

łupki ilaste ciemnoszare i brunatnoczarne z mUskowitem miejscami nieco

mułowcowe, z licznymi drobnymi konkrecjami syderytycznymi. Od góry

serię tę zamyka dość stała warstwa syderytu z licznymi Astarte pulla R Q e m., Gastropoda f. indet. i śladami skałotoczy.

'Z serii tej -o.znaczono.: Aśtarte,. puUa R ^Q

e

m. (liczne), Nucula menkei

. :Ił Q e m., Posidonomya alpina G r a s., PZacunopsis sp., RhynchoneUa sp., Terebratula sp., Parkinsonia subarietis . Wet z., Parkinsonia sp. ex gr., _Parkinsonia subarietis, Subgarantiana sp., Amnnonites f. indet.

Wspólne występowanie parkinsonii i subgarantian wskazuje na po- ziom Parkinsonia subarietis (+ Subgarantiana tetragona) (S. Z. Różycki

1953 i 1955; J. Znosko 1957b) Subgarantiana sp. żnaleziona została około

2 m poniżej stropowego syderytu, toteż naj wyższa część tej serii, być :może, należy już do wyższego poziomu stratygraficznego. Niemniej jednak przeprowadzenie granicy w stropie syderytu ze śladami skałotoczy świad­

·czącymi o spłyceniu, jest bardziej wskazane, albowiem warstwa "skało­

ioczowa", o ile będzie powszechnie rozwinięta, może stanowić wygodny

-reper stratygraficzny. .

W e z u l ś r Q d k Q W, Y ~ Poziom Parkinsonia parkinsoni. Do poziomu .Parkinsonia parkinsoni autor zalicza 30 do 35 metrowy kompleks o.sadów ilastych leżących nad udokumentowanymi faunistycznie utworami po-

:ziomu Parkinsonia subarietis, a w spągu grubego kompleksu o.sadów piasz-

.czysto-dolomitycznych odniesionych do poziomu Parkinsonia schloenbachi.

:Dolną granicę przyjęto na dość stałej warstwie syderytu zamykającej

,od góry serię osadów zfatiną parkinsoniowo-garantianową.

Jak już jednak wspomniano, jedyny o.kaz fo.rmy Subgarantiana sp., znaleziony zo.stał około 2 m poniżej warstwy syderytu. Ponad formą Sub- garantiana sp., w całej nadległej serii ilastej dotychczas amonitów nie zna-

"leziono. Do przyjęcia warstwy sydęrytowej jako granicznej do pewnego.

-stopnia skłania fakt nieznacznych 'zmian litologicznych między spągowy­

:mi a nadległymi osadamUlastymi. Podczas 'gdy w łupkach leżących poniżej

.syderytu trafiają się drobne wkłady· muło.wcowe, lub też wkłady prze-

: ~

Piętro

....

::>

N

W

~

>-

~

O

><

O

O

.."

>- z

g

. Pozlo~-' 'i~

(\vyr6:1n,)

:g

1 D

~

..

D o

.S i!

...

D

" '1

'S i! ,~

,D Q,

'.

D ^a

,E

1 ...

Nie yr'~tniono

"

l

~.

g

'O ...

,\

g -li

..

.:;0 o~

g

...

'O E

O !:

~

E

2

g E

Sylweste:r; Marek .

.., El on I

~

u;

I S 1:>

...;

'"

Opi .. YłOF'ltw'

lupki Ilaat. z' ładnq P"iIcin,on;o cł. compresłO Par/dn.an;a d. FarrtlfJinea Porkinsonig' c:f. neuflens;,

Parkinson;o cł. (ex gr f.rrug;nea.-cOmpreua)

m

Zlepieńce Ila.to--d~lomiłycznoooSyderytyczne z' przewarlłwienlomil piaskowców l dolomit6w ., " I łupków z fauną: ~Iemm'es sp.

Rhynchonello ·sp.

PiaSkowce drobno..zlaml.t. z ławicom;·

piaskowców dclomlfyanych, 'ub dolomitów . Fau~ Amman;'es finel.'

Rhyncho ... /Io ci. Alce/ini

Łup~1 ~Ia.tp..piau~łe % wkładkom;

plCllkowc6w, do'omlł6w l z.lepień.Ców· '.

Ilaato-dolomiłycz:no-muazlowycłt (ostrygowych)

lupki ilaste z wkładkomi piat.kowców I konkrecJami :ł..lazi,tyml ' . ' , PJQlkowi~ z wkla.dkami dolomitu

lupki .1101.0_. konlcreclomi '.~.niS'i

"lupkHlosłe z Munq ~niłowq:

Parkinsonia aubarJefis Parkinsonia lp. ex. gr. """.riełis Subgarantiana .p. . Amman;' •• f. ind.,. :

Mułowce piaszczyslo-llcu'e % Parlcinso"nJa lp.

. -',

Mułowce pioazczy.'o-ilasłe % pr%~rstwienio­

mi piasxcz.,.łymi .

. Fig. 4. Profil wezulu środkowego I (dolnego) Profile, ,o( :M:~ddle aną <Lower) yesoullan

. ' 4

, "

.. ,i

"

Budowa geológiczria antyklirty Justynowa

Miqższość

w m·

79

Pifllro Poziom Serie Profil

li1610g. Opis warstw

w

~

o

z

O

....

<

CO

...I

:::>

N W

··0'

-g ~

^?

~~rri!faa r-?J~ ' ?l=ll~!~~w~a~p~i~e~n . =Z9J;p~o./~a~m~a~n:y~m~i=rb=S=I=ra=m=i

=b=e=,=e=m=n=i'=Ó=W::

1

. "'-IXepp/eri~ V'f~'5fWy 2,5 Wapień glau.konilowy.

cnllovi",;<, "au kani . ~,

~. ~

^Gl

g

^E

..J ] ~ ~ ~ ^{, . : 10 E} Irf:,r-ll-,-l

O a..!:!. 1:; == - ..

O e;:

65

^l ~ 3- '

e-

~o

"

.I~ .

'

;:>o >- OZ ~D<!

OC> 0-0

12ii

~ 'tI

::E

"'c:' ,o

~ Oo c

• !!! :g

Z ' ..

.E _Ol

... .

..

u

..

Ol l)

'C,

l)

~ o

u'

~

,~

:.

E

• rr o II ..

.~o

E E

E CO M •

E r t I '" .~';""'"

Wapień piaszczysty,d·olomity.czny, krzemienisl,y z przewarstwieniami dolom ilu

'Piaskowce drobno-ziarniste, 'sżar,e'

Mu/owce ilasto-piaszczyslez faunq amonitową

Oppe/ia costata '

Oppelia fusca Oxycerites aspidoides

~.'

..J

O O

In . ; "IIIł - • ,--" ,....:."

1 - - - 1 ~ I I It:=~t-'----:---'---:--:---'i

E E

CO

E

10

- -

Łupki ilaste z syderylal)li' z founq amonitowq Perisphinctes sp.

Łupki

Oppelia fusca Oppe'ia costata Oxycerites aspidoides Ostrea knorr;

Ostrea ocuminata

zlepieniec ilasto·dolomityczno-syderytyczny

Callovian

80 Sylwester Marek

kładańc6w ilasto-piaszczystych, to dolna część nadległego kompleksu ila- stego wykształeona jest jako zdecydowane łupki ilaste. Zjawisko to cha- rakteryzuje się stałą powszechnością na dużych obszarach.

l

Górna granica również jest prowizoryczna i oparta jedynie na kryte- ! riach litologicznych. Przyjęto ją w spągu kompleksu piaszczysto-dolomi- ~ : tycznego leżącego w sytuacji odpowiadająeejnastęi:memu poziomowi stra- ^I tygraficznemu. Ze względu na pewne zróżnicowania litologiczne kompleu osadów poziomu Parkinsonia parkinsoni autor dzieli na trzy serie:

Seria dolna wyrażona jest jako łupki ilaste, "jedwabiste", ciemnoszare i brunatnoczarne z licznymi drobnymi konkreejami marglisto-syderytycz- . i

nymi i dolo.mitycznymi. W wyższej partii tej serii pojawiają się drobne nieregularne smugi piaszczyste, których ^ilość stopniowo wzrasta ku górze. : Swiadczy. to, że po maksimum zanurzenia zbiornika, które przypadło na . ;

dolną część omawianej serii, następuje albo powolne spłycenie zbiornika, albo też zaburzenie wyrównanych już poprzednio podstaw erozyjnych (seria łupków ilastych). Seria dolna jest dość stała' i miąższość jej kształ­

tuje się w granicach od 22 do 24 m. Faunę znaleziono jedynie w spągowej

3 metrowej partii tej serii. Są to liczne formy Posidonomya alpina G ras.

i nieliczne Astarte puna R o e m.

Seria ^środkowa ma litologicznie odmienny charakter niż leżące w jej

spągu i stropie serie tego poziomu. Są to piaskowce drobnoziarniste, jasno-- szare z przewarstwieniami ilastymi i z wkładkami dolomitu. Miąższość

tej serii Jest zmienna i na ogół kształtuje się w granicaeh od 2,5 do 5 m.

W otworze Gałkówek III leżącym najbliżej osi struktury miąższości serii wynosi 0,8 m. W tym wypadku jest piaskowiec dolomityczny. Seriaśrod­

kowa prawdopodobnie ilustruje moment największego spłycenia w obrę.,..

bie poziomu Parkinsonia parkinsoni.

Seria górna odpowiada ponownemu zapanowaniu facji ilastej. Nie jest ona jednak tak jednolita; jak seria dolna, lecz wykształcona jest jako na-

przemianległe łupki i piaskowce z soczewkowatymi przerostami dolomi- tycznymi, z nielicznymi drobnymi konkrecjami ilasto-żelazistymi. Z osa- dów tych oznaczono jedynie: Astarte cf. pulla Ro e m., Nuculasp., Pseu:"

domonotis echinata S o w., i Posidonomya alpina G ras. Miąższość serii górnej jest dość stała i wynosi ^około 5 do 6 m. Granicę górną ustalono tam, gdzie pojawiają się zlepy ilasto-dolomitycznecharakterystyczne dla

następnego z kolei kompleksu osadów piaszczyst<Hiolomitowych.

We z u l ś r o d k o w y ..,....,.Poziom Parkinsonia schloenbachi. Nad ila- stymi utworami wezulu środkowego leży około 50+55 m kompleks osa.;.

dów piaszczysto-dolomitycznych z podrzędnymi wkładkami mułowców

lub też łupków ilasto-piaszczystych. Kompleks ten znajduje się w spągu

udokumentowanych faunistycznie osadów ilastych wezulu górnego, a więc . w sytuacji odpowiadającej poziomowi Parkinsonia schloenbachi wyróż- . nionemu przez S. Z. Różyckiego (1953 i 1955) i J. Znoskę (1957b) na obsza~

rze częstochowskim, na obrzeżeniach GórSwiętokrzyskich i na obszarze

łęczyckim. Dolna granica została wyróżniona jedynie. na podstawie kry ....

teriów litologicznych .. W całym kompleksie osadów nie żnaleziono fauny przewodniej, toteż wyróżnienie pozicmu Parkinsonia schloenbachi ma cha':"

rakter prowizoryczny. N a poziom ten przypada maksimum :spłycenia zbio~

nika w wezulu środkowym.

Budowa geologiczna antykliny Justynowa

Gł6wną rolę odgrywają tu piaskowce kruche lub zlewne z ławicami do1cmitycznymi. W spągowej, a w mniejszym stopniu i w stropowej częśCi

kompleksu, obserwuje się spadek zawartości bardziej gruboziarnistych

składnik6w detrytycznych, natomiast pojawiają się większe wkłady osa- d6w ilastych i mułowc6w mierżwistych z charakterystycznymi wkładkami

:zlepów · (konglomerat6w) ilasto-dolomitycznych i syderytycznych. Są to drobne; często słabo obtoczone okruchy dolomityczne i marglisto-sydery- tyczne ze śladami skałotoczy, spojone iłem piaszczystym, niekiedy i brek~

'Cją muszlową. Zarówno domieszki piasku, jak i cechy sedymentacyjne

;(otoczaki,skałotocze, mierzwistość) wyrażają spłycenie zbiornika, a nawet

istnienie podwodnej erozji.

W kcmpleksie osadów Parkinsonia schloenbachi zaznaczają się trzy

:zróżnicowane litologicznie serie osad6w.

. Seria· dolna wykształcona jest w postaci łupk6w ilasto-piaszczystych 1 mułowców mierzwistych z wkładkami piaskowców i dolomitów oraz .zlepów ilasto-dolomitycznych z ^fauną. Zlepy te ^{występują·} szczególnie w dolnej i środkowej części tej serii. Z fauny oznaczono:

Ctenostreon sp., NuculacaHiope d' O rb., Pseudomonotis sp., Lyo- .gryphaea matisconensis L i s s a j o u s,. Ostrea davaiaceńsis 'L i s s a- j o u s, Ostrea ci. explanata G o l d., OBtrea sp., Oxytoma mii.nsteri Bronn.

Miąższość serii dolnej kształtuje się w granicach od 12 do 17 m;

W serii środkowej niepodzielnie panują piaskowce drobnoziarniste i średnioziarniste, niekiedy z drobnymi przemazami ilastymi, kruche lub. 'Zlewne z ^ławicami piaskowców dolomitycznych lub ^wręcz dolomitów.

:z

fauny oznaczono: Ammonites f. indet., Rhynchonella ci. arcelini L i S8a-' j o u s. Seria ta facjalnie jest bardzo zmienna. ^{Miąższość} omawianych osa:-

dów wynosi średnio 25 m. .

Seria górna ^wyraża pewne pogłębienie się zbiornika. Piasltowceprze-

-chodzą miejscami w mułowce mierzwiste, a: nawet w łupki ilasto-piasz- czyste z kilkucentymetrowym.i warstewkami syderytu i przewarstwie- niami dolomitu. Pojawiają się zn6w zlepy ilasto-dolomityczne. Na ogół

oOsady poo;iom,u Parkinsonia schloenbachi kończą się kilkunasfocentyme-

trową wkładką zlepu ilast<Hiolomityczno-syderytycznego lub warstwą

dolomitu: W zlepach występuje uboga, źle zachowana fauna:. . Oznaczono: Gresslya sp., Rhynchonella sp., Belemnites sp.

Miązszość serii g6rnej jest zmienna i kształtuje się wgranicacbod .5 do 13·m.

Wezul górny i. dolny baton

Po okresie sedymentacji piaszczystej w poziomie Parkinsoniaschloen- • bachi . stwierdza Się w jurze Justynowa nowy cykl sedymentacyjny wy~

rażony kompleksem marglistych łupk6w ilastych imułowcowych. Bogata fauna· małżowo-amonitowa wskazuje na g6rnowezulski idolnobatoński

. wiek· tych osadów.

Rozbicie całego kompleksu na poo;iomy napotyka poważne· trudności

ze

\l\,izględu na źle zachowaną faunę amonitową. Niemniej jednak W obrę'­

ł;lie omawianych osadów da:je się 0g61niewyr6żnić piętro wei~lu górnego

tb,a~onu dólnego·. (fig. 5)~ Niedostatecznie udokumentowanapaleoritolo-

XWartaln1k. Geologiczny - 6

Sylwester Marek

gicznie je~t stropowa -14+16-metrowa seria omawianych oSadów. Wartość:

stratygraficzna występujących w niej form Oppelia fusca, Oppelia costata iOxycerites aspidoides nie jest na tyle nie wątpliwa i tak dobrze poznana.

aby sarna obecność tych amonitów decydowała przyszczegóławych p~

działach Q przeprawadzeniu granicy między dolnym a środkawym ba~

tanem. .

Kryteria litologiczn·e przemawiają za tym, aby serię tę zaliczyć jeszcze . do batonu dolnego. W stropie jej zaczyna się intensywna sedymentacja piaszczysta wyrażona zmienną kilku metrową warstwą muławców piasz- czystych bezwapiennych szybka przechodzących' w piaskawC€ .. Podobne stosunki panują' w jurze łęczyckiej, gdzie - sedymentacja ilasta wezulu górnego i batonu dolnego szybko ustępuje miejsca osadam piaszczystym i mułowcowym wyższych pięter batanu. Miąższość całego amawianego kampleksu kształtuje się w granicach 50 m. .

W e z u l gór n y .. Utwary wezulu górnego wyraźnie odcinają się od

podściełających je strapowych warstw wezulu środkowego ta jest poziomu Parkinsonia schloenbachi. Oprócz wyraźnej granicy litologicznej istnieje

również datawanie paleontalogiczne. Bezpośrednio w strapie zlepów ila- sto-dolomitycznych zamykających od góry se·rię piaszczystą wezulu gór:"

riego znaleziono amonity Parkinsonia cf. ferruginea O p p. i Parkinsonia

cf. compressa Q u. . .

Górna granica wezulu górnego nie jest związana z jakąś określoną granicą litolagiczną i leży w obrębie dość jednolicie wykształconej serii , łupków ilastych. Zespoły faunistyczne również nie dają jednoznacznej ad~

powiedzi. Prowizoryczną granicę między wezulem górnym i batan€m dol:- nym przeprowadza autor tam, gdzie pojawiają się liczne perisfinkty i appelie, a nie spotyka się parkinson ii. Dotychczasowe materiały nie dają

jednak zdecydQwanej pewnaści czy osiągnięta już została górna granica . występowania parkinsanii, co stanowi istatną' cechę charakterystyczną

strapu wezulu. W tym ujęciu miąższość wezulu górnego kształtuje się

w granicach od 13 do 15 m. .

Słabo zachawana fauna amanitowa araz znajdywane łącznie gatunki Parkinsonia ci. ferruginea i Parkinsonia cf. compressa nie po~walają rów'"

nież na rozbicie wezulu górnego na przyjęte przez J. Znoskę (1957) pozio- my. Seria wyróżniona jako wezul górny - to ^łupki ilaste, margliste, ciemnoszare i czarnobrunatne z wkładkami i konkrecjami syderytycznymi z dość liczną, słabo zachowaną fauną małżowo-amonitową ..

W łupkach omawianej serii stwierdzono: Belemnopsis canaliculatus O p p., Parkinsonia ci. ferruginea O p p., Parkinsonia cf. compressa Q u., Parkinsania d. neuffensis O p p., Parkinsonia sp. ex gr. ferruginea - compressa, Oppelia cf. fusca Q u., Perisphinctes sp., Nucula sp., Ostrea sp., Posidonomya alpina G r a s., Pseudomonotis decussata M s t r., Pseu- domonotis sp., Rhynchonella cf.· varians S c h 1., Serpula tetragona S

o

w .

. Wartość stratygraficzną mają tu przede wszystkim głowonogi. Wystę~

pawanie Parkinsonia cI. ferruginea i Parkinsonia cf. compressa dosta-- tecznie dokumentują wiek tych osadów. Na uwagę zasługuje fakt, że

w obrębie struktury Justynawa w wezulu górnym nie stwierdzono WY:--

stępowania specyficznej dla obszaru łęczyckiego facji wapienno-,syderyto,- wych muszlawców będących tam łącznie z syderytami pokładaWYmi przed~

miotem eksploatacji jako rudy

.relaza.

^Jednakże wezul górny Justynowa

· .. - -.. ---r;:=---~---... ..,... -_ . ..,...--,.,..-,-. __ ....

Budowa geologiczna antykliny. Justynowa 83

również cechuje się istnieniem sedymentacji typu syderytowego. Wystę­

pują tu syderyty pokładowe zupełnie analogiczne do pokładu "f" leżą­

cego w stropie poziomu Parkinsonia ferruginea w wezulu łęczyckim

(J. Znosko, 1957b). .

B fi t o n d o l n y - poziom Perisphinctes tenuiplicatus. W batonie dol- nym w dalszym ^ciągu trwa sedymentacja ilasta, ^jednakże zaznacza ^się powolne i stopniowe spłycanie się zbiornika. Łupki ilaste zawierają coraz

więcej domieszek piaszczystych i pr~echodzą w mułowce. Jednakże za- sadnicza zmiana następuje w stropie omawianych osadów, kiedy r6·zpo":

czyna ^się bardzo intensywna sedymentacja piaszczysta; której wyraZEm ^są grube kompleksy piaskowcowe środkowego i górnego b.atonu. Miąższość

marglistych O'sadów ilastych i myłowcowych leżących w stropie górnego wezulu wynosi okołO' 31+33 m. Ze względu na zróżnicowanie litologiczne kompleksu batonu dolnego autor wydziela dwie serie osadów.

a) S e r i a i l a s ta. Podobnie jak w serii w€'zulu górnego panują tu w dalszym ciągu margliste łupki ilaste ciemnoszare z wkładkami i kon- krecjamisyderytycznymi z bardzo obfit.ą fauną małżowo-amonitową. Miej':' scami utwór ten tr.aci pokrój łupkowy i z ilastego przechodzi w mułowo:

cowy.

W ^spągu serii pojawiają się liczne nie zidentyfikowane perisfinkty,

występując w towarzystwie licznych oppelii (Oppelia fusca, O. costata, Oxycerites aspidoides) i bardzo bogatej fauny ostrygowej.

Pojawienie się tak licznych perisfinktów przy jednoczesnym braku fauny parki.nsO'niowej prZEmawia za tym, że występują tu już osady ba- tonu,a ściślej poziom Perisphinctes ' tenuiplieatus. Należy przy tym za-

znaczyć, że perisphinkty występują jedynie w spągowej 3-metrowej war- stwie omawianej serii ilastej.

Charakterystyczne j ęst również to, że właśnie w tej warstwie wystę­

puje bardzo liczna fauna ostrygowa. Na pierwszy plan wysuwają się

Ostrea knorii i o~ aeuminata, które na obszane łęczyckim ooiągają głów":'

rlyrozwój w' wezulu górnym.

Z serii ilastej odniesionej do poziomu Perisphinctes tenuiplieatus oznaczono następującą faunę:

Oppelia eostata R o e m., Oppelia ef. eostata R Q e m., Oppelia fusea Q u., Oppelia cf. fusea Q U., Oppelia sp., Oxyeerites aspidoides O p p., Oxyeerites d. aspidoides O pp., Perisphinetes sp., Ammonites sp., Be ... . lemnopsiS wiirtembergieus O p p." Belemnopsis beyriehi O p p., Belem':' nit es sp., Astarte mii-nsteri K. et D., Astarte cf. voltzi H oe m., Ast'arte sp., Camptoneetes lens S o w., Corbula agat ha d' O rb., CueuHaea sp., Daeromya aeuta M e r., Entolium demissum P h iiI., Entoliumsp., GerviUia sp., Goniomya angulifera S o w., Inoeeramus fuseus Q u., Mo- diola sp., Nueula menkei R o e m., Nucula eaUiope d' O rb., NueuIa variabilis S o w., NueuIa sp., Oxytoma miinsteri B r o n n., Oxytoma searburgensis Roll., Oxytoma sp., Pleuromya gaIdfussi S t o 11.,Posi-;.

donomya alpina G r a s., Pseudomonotis deeussata M s t r., Pseudomo- notis eehinata S o w., Rhynehonella cf. pIanifrons Q u., Serpula tetra- gona S o w., Serpula sp., Trigonia eostata So w., Unieardium sp., Thra- cia sp., Cerithium sp., Gastropoda f. indet. . '

Miąższość serii ilasŁej po,ziomu Perisphinctes tenuiplieatus waha s~~

w granicach od 17;8 do 19,5 m. .

84 ^{Sylwester Marek}

, b) S e r i a m u ł o w c o w a. Nad omówioną. 'serią ilastą występują mułowce ilaste, margliste, które ku górze stają się coraz bardziej piasz- czyste i przechodzą w muło~epiaszczyste. Przez analogię zpodobień­

stwem litologicznym z obszarem łęczyckim serię tę autor zalicza w ca-

łości jeszcze do batonu dolnego. Występujący tu ^zespół faunistyczny nie przeczy takiemu ujęciu. Należy podkreślić, że w porównaniu z fauną

z serii ilastej nie ^zachodzą tu specjalne zmiany. Na uwagę zasługuje

brak perisfinktów i ostryg (Ostrea knorri i O. aeu11J,inata). Z serii tej oznaezono: Oppelia eostata R o e m., Oppelia ef. eostata R o e m., Oppelia jusea Q u., Oppelia cf. jusea Q u., Oppelia sp., Ammonites f. indet., Be';'

, lemnites sp., Astarte cf. voltzi H o e m., Astarte sp., Camptoneetes lens

, S <> w., Entolium' sp., Nueula menkei R o e m., Nucula sp., Peeten sp., Po-

sidonomya alpina G r a S., Pseudomonotts sp., Rhynchonella ef. allemanica

Ro 11. ' ,

" Cytowany zespół fauny głowonogów dokumentuje batoński wiek tych

osadów. Rozstrzygające znaczenie w kwestii zaliczenia serii mułowcowej

do poziomu Perisphinetes tenuiplieatus czy też Mor~isieeras morrisi miała­

by tu oczywiście przewodnia fauna amonitowa. Niestety dotychczas jej brak. Miąższość serii mułowcowej wynosi Średnio około 15 m. W osadach ilastych zaliczonych ogólnie do' batonu również występuje kilka wkła­

dek syderytowych.

Baton ^środkowy i górny

Charakterystyczną cechą dla osadów batonu środkowego i górnego jest znaczny udział materiału piaszczystego. W serii tej panują głównie pia- skowce drobnoziarniste z przemazami ilastymi i wkładkami mułowców

silnie zmierzwionych, piaszczysto-ilastych, z muskowitem. ' , Materiały, którymi do,tychczas autor dysponuje, ^są jeszcze ^zupełnie nie wystarczające dla skonstruowania ^pełnego profilu. Ponadto słabe zróż­

nicowanię litologiczne i brak fauny przewodniej nie ^pozwalają na roz.'.

bicie tej serii na poziomy. ^Toteż baton ^leżący w stropie kompleksu mar- glistych ^.łupków i ^mułowców wezulu górnego i batonu dolnego (po,ziom

Peri3ph!~tes tenuiplieatus) m~żna traktować jedynie globalnie jako jed^l

ną całosc. ' . " ".'

Faunę znaleziono jedynie w spągowej partii omawianego kompleksu:

aptychy, oksytomy, śl:mak. Ogólnie miąższość batonu środkowego i gór~

nego autor szacuje na około od 85 do 90 m. ' Kelowej

. Na obsZarze struktury Justynowa kelowej nawiercono w dwóch otwo-:

:fach (TJ 3; TJ 18). W dole - są to wapienie jasnoszare piaszczyste, krze- mieniste z drobnymi przewaI'lStwieniami wapienia i dblońrituszarego

i jasnozielonego. ' , , ' " ' , " .: , Przeż analogię do udokumentowanych przezJ. Znoskę (1957) podobnie

wykształconych utworów na obszarze łęczyckini autor zalicza je do, ~~

loweju dobiego poziomu MaerocephaZites typieus .. MiążSzość tych osadów Wynosi około '14

m:

W górze - są '. to wapienie nieco piaszczyste szaro-;.

:pęlone, glaukonitowe z inkrusta,cjami chalkopirytu i malachitu; znagro:"

madzefiiem bEUeinnitów vi', stropie, wyrażaj~cym istnieniep'r~erwysedy",

Blldowa geologiczńa antYkliny JustYnowa 85

mentacyjnej i erozji podwodnej na pograniczu keloweju i dywezu, a od- powiadającym "warstwie bulastej" zdefiniowanej przez . S. Z: Różyc­

kiego (1953). ..

Górne wapienie glaukonitowe, których m;ąższość wynosi około 2 m

odpowiadają stwierdzonym na obszarze łęczyckim przez J. Znoskę (1957b) warstwom glaukonitowym poziomu Kepplerites calloviensis kelowejti dol- nego. Strop omawianych wapieni zawierających liczne połamane rostra belemnitów mo.że .odpowiadać kelowejowi . górnemu. Miąższość keloweju

na

obszarze Justyxwwa autor .szacuje na około 16 m.

MALM

Skąpych danych o malmie dostarczają pojedyncze wierCEnia rozrzu- cone w bliskim sąsiedztwie wychodni jury środkowej oraz wiercenia w Mileszkach (J. Samsonowicz, 1948; Fig. 1, 2, 3). Ogólnie można stwier-

dzić, że na obszarze Justynowa utwory malmu wykształcone są prawie analogicznie, lub przynajnmiej bardzo podobnie, do jury "antykliny kło­

dawskiej" (J. Znosko, 1955 i S. Marek, 1957a), w profilu w Zagłobie

(K. Pawłowska, 1951) oraz jury krakowsko-częstochowskiej (S. Z. R6.;.

życki, 1953). Profil w Mileszkach rzuca światło również i na miąższość

malmu, która kształtuje się podobnie. jak w wierceniu Zagłoba i na obszarze Łęczycy (800 +900 m).

PERSPEKTYWY SUROWCOWE

Prace badawcze na obszarze Justynowa ^miały przede wszystkim na celu wyjaśnienie sprawy rudonośności doggeru oraz rozstrzygnięcie kwe- stii potrzeby i ewentualnej lokalizacji głębszego otworu badawczego w po- szukiwaniach złóżropno-gazowo-solnych .

.

~;.,

RUDY :2:ELAZA

W obrębie struktury Justynowa w wezulu górnym nie stwierdzono

występowania specyficznej dla obszaru łęczyckiego facji muszlowców wa- pienno-syderytowych, które są tam razem z syderytami pokładowymi

przedmiotem eksploatacji jako rudy żelaza.

Mimo ^że w obu wypadkach mamy do 'czynienia z drugorzędnymi anty':"

klinami, przy których powstaniu niewątpliwie poważną rolę odegrały cechsztyńskie masy solne, proces tektoniczno-sedymentacyjny na tych obsZarach przebiegał w we'zulu nieco odmiennie. W Łęczycy najintensyw- niejsze dźwiganie się mas solnych w doggerze przypada na wezul górny .poziomu Parkinsonia ferruginea. W wyniku tego procesu powstają łę­

czyckie muszlowce syderytowe.

W obrębie antykliny Justynowa najsilniejsze zjawiska sedymenta- cyjno-erozyjne stwierdza się vi górnej części wezulu śr<Xikowego w po- ziomie Parkinsonia schloenbachi.W okresie tym osady znalazły się kilka- krotnie powyżej podstawy falowania, co doprowadziło do powstania wkła­

dek zlepieńców ilasto-dolcmityczno-syderytycznych, niekiedy z brekcją muszlową. Po tym okresie ^nastąpiło uspokojenie i zanurzenie ^się obszaru

poniżej profilu równowagi. Rozpoczął się okres sedymentacji ilastej we- zulu górnego i batonu dolnego.