Zarządzanie szlakami turystycznymi
na przykładzie
Szlaku Zabytków Techniki
i Szlaku Kulinarnego „Śląskie Smaki”
Agnieszka Sikorska
Dyrektor Biura Śląskiej Organizacji Turystycznej
Szlak, czyli co?
Szlak jako z łożony produkt turystyczny:
• Wymaga integracji organizacyjnej
• Przypisany do konkretnej przestrzeni geograficznej
Szlaki turystyczne – dlaczego warto?
• Jest jednym z głównych typów destynacji w turystyce kulturowej i jeden z częściej spotykanych rodzajów jej ofert
• Szlak może być tworzony według dowolnego klucza, zatem możliwość dotarcia do grup docelowych jest znakomita
• Przyciąga turystów o konkretnych zainteresowaniach,
np. amatorów wina, fanów nowinek technicznych, czy architektury
• Turysta pozostaje w danym miejscu dłużej, zwiedzając kolejne obiekty na szlaku.
Składowe szlaku
• Nazwa
• Uzasadniona tematyzacja
• Identyfikacja wizualna, w tym logo
• Wyróżnienie kluczowych miejsc i obiektów
• Ścisłe określenie przebiegu szlaku i fizyczne oznaczenie
• Faktyczna dostępność obiektów szlaku
• Trwałość oferty
• Zapewnione finansowanie
• KOORDYNACJA -> Zarządca
Szlak Kopernikowski
• To najważniejszy szlak turystyczny Warmii i Mazur, gdzie gotycka architektura, warowne zamki i kościoły są na wyciągnięcie ręki.
• Szlak turystyczny związany jest z poszczególnymi etapami życia Mikołaja Kopernika. Najdłuższy odcinek trasy leży na terenie województwa warmińsko-mazurskiego i wynosi 237 km. Na szlaku odnaleźć można atrakcyjne turystycznie miejscowości, pełne zabytków nawiązujących również do działalności Kopernika nie związanej z astronomią, np.
medycznej, czy religijnej.
http://www.polska.pl/turystyka/turystyka-miejska/szlak-kopernikowski/
(data dostępu: 20.04.2016r.)
Szlak Zabytków Techniki
• Wyróżniający region, jedyny tego typu /tamatu szlak w Polsce
• Kwintesencja przemysłowych tradycji całego województwa śląskiego - 36 obiektów w 24
miejscowościach regionu, związanych z górnictwem
(węgla i srebra), hutnictwem, energetyką, kolejnictwem, łącznością, włókiennictwem, produkcją wody oraz
przemysłem spożywczym
• Właścicielami poszczególnych obiektów są samorządy lokalne, osoby prywatne, przedsiębiorstwa prywatne i państwowe
www.zabytkitechniki.pl
Szlak Zabytków Techniki
Utworzenie
• Pomysłodawca: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego
• Twórcy: Wydział Promocji Urzędu Marszałkowskiego i Śląska Organizacja Turystyczna
• Zarządca (dziś) - Referat promocji dziedzictwa industrialnego, Wydział Kultury, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
• Promocja: Śląska Organizacja Turystyczna i UMWŚL
• Wszystkie obiekty należące do Szlaku Zabytków Techniki podpisały umowy z Województwem Śląskim i Śląską Organizacją Turystyczną, które precyzyjnie określają ramy organizacyjne Szlaku oraz zasady funkcjonowania tworzących go obiektów.
• Współpraca polega na wypełnianiu przez Strony wzajemnych zobowiązań w zakresie promocji i zarządzania dziedzictwem
poprzemysłowym wynikającym z przynależności Obiektu do SZT WŚL.
• Udział w Szlaku jest bezpłatny.
• Konieczność zaliczenia audytu
Dokumenty strategiczne
• 2005 - Uchwała Zarządu Województwa Śląskiego nr 1153/268/II/2005 formalnie rozpoczynająca realizację
przedsięwzięcia i zatwierdzająca listę 29 obiektów tworzących Szlak Zabytków Techniki
• 19 października 2006 - uroczysta prezentacja przedsięwzięcia
„Szlak Zabytków Techniki” - początek funkcjonowania produktu
• 2008 - Strategia marketingowa i wytyczne strategiczne
promocji Szlaku Zabytków Techniki (m.in. Indywidualne plany rozwoju).
• 2009 – Trójstronna Deklaracja w sprawie działań na rzecz rozwoju Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.
(Województwo Śląskie i Śląska Organizacja Turystyczna oraz obiekty należące do Szlaku Zabytków Techniki)
• 2015 - Diagnoza marki Szlaku Zabytków Techniki i jego święta – INDUSTRIADY
Procedura przyjęcia na Szlak
• Produkt „otwarty”
1. Złożenie przez obiekt aplikacji.
2. Przeprowadzenie audytu terenowego.
3. Referat KL-RPI przedstawia Zarządowi Województwa opinię w sprawie przyjęcia na Szlak, a w przypadku pozytywnej rekomendacji propozycję uchwały o wpisaniu obiektu do Szlaku.
4. Zarząd Województwa Śląskiego podejmuje w formie uchwały ostateczną decyzję o wpisaniu lub nie wpisaniu obiektu do SZT.
5. Podpisanie umowy o współpracy w zakresie promocji i zarządzania dziedzictwem poprzemysłowym pomiędzy Zarządcą SZT a właścicielem, prawnym zarządcą bądź podmiotem posiadającym tytuł prawny do korzystania z obiektu. Pierwszą umowę zawiera się na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata.
Praca na szlaku na co dzień
(organizacyjna - Wydział Kultury UMWŚl)
1. Organizacja INDUSTRIADY – Święta Szlaku Zabytków Techniki
2. Szkolenia kompetencyjne i warsztaty dla przedstawicieli obiektów – np. z tworzenia subproduktów na Szlaku, autoewaluacji, storytellingu
3. Lobbowanie na rzecz obiektów poprzemyslowych u władz lokalnych, regionalnych i krajowych
4. Spotkania wewnętrzne i wspólne ustalanie działań (min. 2 w roku)
5. Study toury wewnętrzne (po obiektach SZT) i zewnętrzne (np. do Zagłębia Ruhry) 6. Administrowanie stroną SZT oraz INDUSTRIADY
7. Administrowanie profilami na Facebooku, YouTube, Twitterze 8. Promocja SZT i INUDSTRIADY podczas konferencji tematycznych 9. Współpraca z mediami
10. Audyty w obiektach SZT raz na dwa lata 11. Organizacja seminariów eksperckich,
Praca na szlaku na co dzień
(promocyjna - ŚOT )
1. Wydawnictwa 2. Targi turystyczne
3. Podróże dziennikarskie i blogerskie 4. Promocja w mediach
5. Utrzymanie bazy danych strony
6. Konkursy
Jak widać Szlak (analogowo)….
Jak widać Szlak (wirtualnie) …
• www.zabytkitechniki.pl
• Facebook (Szlak Zabytków Techniki)
• Twitter (Zabytki Techniki)
• Youtube
Szlak Kulinarny „Śląskie Smaki”
• Mocno osadzony w tradycji kulinarnej regionu
• Pozytywnie kojarzony z regionem (przeciwwaga dla stereotypu).
• Restauracje i lokale gastronomiczne województwa śląskiego serwujące dania kuchni regionalnej przygotowane według tradycyjnych receptur
• Dla turystów, mieszkańców województwa śląskiego, regionu oraz ŚOT
• Szlak Kulinarny „Śląskie Smaki” tworzy 28 restauracji i lokali gastronomicznych
www.slaskiesmaki.pl
Utworzenie Szlaku
• Pomysłodawca - Śląska Organizacja Turystyczna
• Twórca i Zarządca – Śląska Organizacja Turystyczna
• Członkowie – restauracje i inne lokale gastronomiczne
• Współpraca na podstawie umowy cywilnoprawnej
• Udział w Szlaku jest płatny
• Przystąpienie do Szlaku wiąże się z certyfikacją, której normy są ściśle określone
Dokumenty strategiczne
• 2010 - Opracowano „Strategię rozwoju” oraz „Strategię komercjalizacji i wdrożenia produktu turystycznego Śląskie Smaki”
• 2010 - Opracowano „Zbiór przepisów potraw regionalnych
województwa śląskiego”, który stanowi bazę „Certyfikacji lokali gastronomicznych województwa śląskiego”
• 23 października 2012 - inaugurująca działalność Szlaku Kulinarnego "Śląskie Smaki"
Procedura przyjęcia na Szlak
• Produkt „otwarty”
1. Przesłanie przez lokal wstępnej deklaracji
2. Certyfikacja dań regionalnych przez Komisję Certyfikacyjną 3. Podpisanie umowy o współpracę.
4. Wręczenie certyfikatu
Praca na Szlaku na co dzień (organizacyjna)
• Wyznaczenie koordynatora u Zarządzającego
• Spotkania wewnętrzne i wspólne ustalanie działań (min. 1 w roku)
• Administrowanie stroną
• Administrowaniem profilem na Facebooku
• Aplikacja mobilna
• Współpraca z mediami
• Szkolenia kompetencyjne kelnerów
Praca na Szlaku na co dzień (promocyjna )
• Organizacja study tourów
• Organizacja stoiska na targach turystycznych
• Organizacja Festiwalu „Śląskie Smaki”
• Program „Rączka Gotuje na Szlaku Kulinarnym Śląskie Smaki”
• Wydawanie wydawnictw promocyjnych
• Konkurs „Poznaj Śląskie Smaki”
• Promocja Szlaku podczas konferencji tematycznych
Jak widać Szlak (analogowo) …
Jak widać Szlak (wirtualnie) …
• www.slaskiesmaki.pl
• Facebook (Śląskie Smaki)
• Aplikacja mobilna
(Android, iOS, Windows)
Szlak Zabytków Techniki
i Szlak Kulinarny „Śląskie Smaki”
– sieciowe produkty turystyczne
• Obiekty są rozproszone na terenie całego Województwa Śląskiego
• Wspólna koncepcja funkcjonowania oraz wyróżniająca się marka - jedne z głównych markowych produktów turystycznych
województwa śląskiego charakteryzują region na turystycznej mapie kraju
• Porozumienie wszystkich partnerów mające na celu uzyskanie
przewagi konkurencyjnej - kompleksowa oferta zwycięża pojedynczą usługę
• Podjęcie działań na rzecz poprawy jakości oferty poprzez współpracę ze wszystkimi obiektami
• Szlak Zabytków Techniki - współpraca wszystkich sektorów
gospodarki – właścicielami poszczególnych obiektów są samorządy
lokalne, osoby prywatne oraz przedsiębiorstwa prywatne i publiczne.
Zarządzanie szlakiem turystycznym
• Szlak musi mieć odrębną strukturę (koordynatora), zapewniającą kierowanie takim organizmem, traktowanym jak autonomiczna komplementarna całość
• Kolegialne zarządzanie szlakiem jest w praktyce niemożliwe -
równoważne zaangażowanie w ideę szlaku wszystkich podmiotów się nie zdarza
• Podmiot zarządzający powinien koordynować działania wszystkich wytwórców produktów cząstkowych, a przede wszystkim pogodzić interesy wszystkich jego członków
Zadania zarządcy
• Budowanie i zarządzanie tworzonym partnerstwem
• Wyznaczanie kierunków działań
• Zapewnianie komunikacji i przepływu informacji między poszczególnymi podmiotami sieci
• Inicjowanie i wzmacnianie działań zmierzających do zacieśniania kooperacji w sieci
• Aktywizacja jej członków, a także działania marketingowe zapewniające spójność (w tym graficzną) i jednolitość przekazów promocyjno-informacyjnych
Kto może zarządzać szlakiem?
• Samorządy lokalne
• Regionalne i lokalne organizacje turystyczne
• Organizacje i stowarzyszenia turystyczne (także specjalnie powoływane w celu tworzenia i zarządzania szlakiem)
• Komercyjne podmioty gospodarcze (firmy turystyczne)
