Pierwsze cywilizacje
Sprawdzian a
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
Zaznacz na mapie podane miejsca odpowiednià literà.
A. Nil
B. Mezopotamia C. Tygrys D. Palestyna
1
Po∏àcz poj´cia z ich wyjaÊnieniami. Jedno z nich jest tutaj niepotrzebne.
Sarkofag • • to wiara w wielu bogów.
Kodeks • • to wiara w jednego boga.
Monoteizm • • to ozdobna trumna.
Piramida • • to zbiór praw.
• to grobowiec faraona.
Przedstaw najwa˝niejsze cechy religii staro˝ytnych Egipcjan.
. . . .
. . . .
. . . .
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
Egipt le˝y nad:
Tygrysem. Nilem.
Eufratem. D ˚ó∏tà Rzekà.
B
C A
4
3
2
Podpisz rysunki przedstawiajàce staro˝ytne budowle. Nast´pnie po∏àcz je z nazwami ludów, które je zbudowa∏y.
5
Przeczytaj zdania dotyczàce najstarszych cywilizacji.
Nast´pnie zamaluj kratk´ przy zdaniach prawdziwych.
Kana∏y nawadniajàce doprowadza∏y wod´
z morza do pól oddalonych od niego.
Jednym z najwi´kszych osiàgni´ç pierwszych cywilizacji by∏o stworzenie pisma.
Ludy, które stworzy∏y najstarsze cywilizacje, pos∏ugiwa∏y si´ pismem alfabetycznym.
Pierwsze cywilizacje staro˝ytne rozwin´∏y si´
nad wielkimi rzekami.
Najstarszà cywilizacj´ stworzyli Sumerowie.
Rozwià˝ krzy˝ówk´. Jej has∏em jest nazwa zabalsamowanego cia∏a zmar∏ego. Odpowiedz, w jakim staro˝ytnym kraju najcz´Êciej post´powano w taki sposób z cia∏ami po Êmierci.
7
E D C B A
6
Odpowiedê:
. . . .1.
2.
3.
4.
5.
Egipcjanie Sumerowie Izraelici
1. Najwa˝niejszy wynalazek Sumerów.
2. Wie˝a z ceg∏y budowana przez ludy Mezopotamii.
3. Wiara w jednego boga.
4. Religia Izraelitów.
5. Wed∏ug mitologii egipskiej by∏a ˝onà Ozyrysa.
. . . .
Pierwsze cywilizacje
Sprawdzian b
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
Zaznacz na mapie podane miejsca odpowiednià literà.
A. Palestyna
B. Morze Âródziemne C. Eufrat
D. Egipt
1
Po∏àcz poj´cia z ich wyjaÊnieniami. Jedno z nich jest tutaj niepotrzebne.
Politeizm • • to znaki pisma staro˝ytnych Egipcjan.
Mumia • • to pi´ç pierwszych ksiàg Starego Testamentu.
Tora • • to zabalsamowane zw∏oki.
Hieroglify • • to wiara w wielu bogów.
• to wiara w jednego boga.
Przedstaw najwa˝niejsze cechy religii ˝ydowskiej.
. . . .
. . . .
. . . .
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
Najwybitniejszy w∏adca ˝ydowski, który zbudowa∏ w Jerozolimie Êwiàtyni´, to:
4 3 2
Dawid.
Abraham.
Salomon.
Moj˝esz.
D C B
A
1. Mieszkali w Mezopotamii. Ich najwi´kszym wynalazkiem by∏o pismo.
2. Zabalsamowane zw∏oki.
3. W∏adca staro˝ytnego Egiptu.
4. Pi´ç pierwszych ksiàg Starego Testamentu.
5. Byli ludem kupców i ˝eglarzy. Stworzyli pismo alfabetyczne.
6. Znaki pisma obrazkowego.
Podpisz rysunki przedstawiajàce kap∏anów staro˝ytnych religii.
Nast´pnie po∏àcz je z nazwami ludów, do których nale˝eli.
5
Przeczytaj zdania dotyczàce osiàgni´ç ludów staro˝ytnej Mezopotamii.
Nast´pnie zamaluj kratk´ przy zdaniach prawdziwych.
Dzi´ki umiej´tnoÊci wyrabiania cegie∏
mogli wznosiç wysokie piramidy.
Naczynia gliniane, dzi´ki u˝ywaniu ko∏a garncarskiego, mia∏y regularne kszta∏ty.
Wprowadzili szeÊçdziesi´tny system liczenia,
u˝ywany obecnie w obliczaniu kàtów i mierzeniu czasu.
Na podstawie obserwacji astronomicznych opracowali kalendarz.
Pos∏ugiwali si´ pismem alfabetycznym i klinowym.
Rozwià˝ krzy˝ówk´. Jej has∏em jest nazwa jednej z dwóch rzek,
nad którymi le˝y Mezopotamia. Odpowiedz, jak brzmi nazwa drugiej rzeki.
7
E D C B A
6
Egipcjanie Sumerowie Izraelici
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Has∏o:
. . . .Druga rzeka, nad którà le˝y Mezopotamia, to
. . . ..
. . . .
Âwiat staro˝ytnych Greków
Sprawdzian a
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
OkreÊl, na jaki wiek przypada∏y podane daty.
Nast´pnie nanieÊ odpowiadajàce im cyfry na oÊ czasu.
1896 rok –
. . . .79 rok p.n.e. –
. . . .506 rok p.n.e. –
. . . .3.
2.
1.
1
Po∏àcz poj´cia z ich wyjaÊnieniami.
Demokracja • • to Êmiertelny pó∏bóg, bohater mitów;
by∏ nim na przyk∏ad Herakles.
Tyran • • to dos∏ownie „w∏adza ludu”, system rzàdów, obowiàzujàcy w staro˝ytnych Atenach i obecnie.
Pytia • • to cz∏owiek pochodzàcy z arystokracji, który si∏à przejmowa∏ w∏adz´ i rzàdzi∏ sam.
Heros • • by∏a kap∏ankà wyroczni w Delfach.
Wpisz do tabeli przyczyny i skutki kolonizacji greckiej.
3 2
Przyczyny
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Kolonizacja grecka
Skutki
Po∏àcz liniami imiona bogów greckich z:
a) ich atrybutami,
Zeus • • go∏àb
Hermes • • winogrona
Afrodyta • • piorun
Ares • • skrzydlate sanda∏y, kaduceusz
Dionizos • • zbroja
4
b) dziedzinami, którymi si´ opiekowali.
Posejdon • • Êwiat zmar∏ych
Hades • • ma∏˝eƒstwo
Atena • • rodzina i dom
Hestia • • morze
Hera • • dzia∏alnoÊç uczonych, mówców i polityków, sprawiedliwa wojna
Uzupe∏nij tekst poj´ciami z ramki.
5
Teatr staro˝ytnej Grecji Teatr wspó∏czesny
kobiety, Atena, polis, handlowe, akropolem, agorà
a) przedstawienia odbywajà si´ na Êwie˝ym powietrzu, b) gra wielu aktorów, tak˝e kobiety i dzieci, c) tam narodzi∏y si´: tragedia i komedia, d) aktorzy noszà maski, e) grajà tylko m´˝czyêni, f) sztuki sà grane przewa˝nie w budynkach, g) przedstawienia odbywa∏y si´ ku czci boga Dionizosa, h) wyst´puje chór, który komentuje wydarzenia, i) przedstawienia odbywajà si´ codziennie, j) przedstawienia odbywajà si´ przez 4 dni Grecja jest górzystym krajem. Jej mieszkaƒcy, oddzieleni od siebie
trudnymi do przebycia ∏aƒcuchami górskimi, nie stworzyli jednego paƒstwa.
W Helladzie powsta∏y natomiast miasta-paƒstwa. Nazwano je
. . . .. Ka˝de z nich czci∏o boga, który mia∏ si´ szczególnie nim opiekowaç,
na przyk∏ad opiekunkà Aten by∏a
. . . .. Miasta te by∏y budowane w podobny sposób: na wzgórzu zwanym
. . .budowano Êwiàtynie i stawiano posàgi bóstw. W centrum znajdowa∏ si´ plac, nazywany
. . . .. Tam odbywa∏y si´ spotkania towarzyskie, polityczne i
. . . ..
W wi´kszoÊci paƒstw w staro˝ytnej Grecji
. . . .nie mia∏y ˝adnych praw obywatelskich.
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
Cz∏owiek, który si∏à przejmowa∏ w∏adz´ i chcia∏ rzàdziç sam, to:
trybun ludowy. tyran. heros. Perykles.
Uzupe∏nij tabel´ dotyczàcà teatru staro˝ytnej Grecji i teatru wspó∏czesnego.
Wpisz w odpowiednie rubryki tabeli poj´cia znajdujàce si´ w ramce.
7
D C
B A
6
Âwiat staro˝ytnych Greków
Sprawdzian b
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
OkreÊl, na jaki wiek przypada∏y podane daty.
Nast´pnie nanieÊ odpowiadajàce im cyfry na oÊ czasu.
499 rok p.n.e. –
. . . .338 rok p.n.e. –
. . . .1896 rok –
. . . .3.
2.
1.
1
Po∏àcz poj´cia z ich wyjaÊnieniami.
Politeizm • • by∏y to paƒstewka greckie, sk∏adajàce si´
z miasta i okolicznych wsi.
Agora • • to wiara w wielu bogów.
Hellenowie • • tak Grecy nazywali siebie w staro˝ytnoÊci.
Polis • • to plac w centrum miasta greckiego.
Opisz zaj´cia mieszkaƒców staro˝ytnej Grecji.
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Po∏àcz liniami imiona bogów greckich z:
a) ich atrybutami,
Posejdon • • Cerber
Atena • • lira
Apollon • • sowa
Hefajstos • • trójzàb
Hades • • narz´dzia kowalskie
4
3
2
b) dziedzinami, którymi si´ opiekowali.
Zeus • • mi∏oÊç i zakochani
Hermes • • wino, odradzajàca si´ przyroda i teatr Afrodyta • • w∏adza nad ludêmi i bogami
Ares • • dzia∏alnoÊç kupców i z∏odziei, pos∏aniec bogów Dionizos • • wojna niesprawiedliwa
Uzupe∏nij tekst poj´ciami z ramki.
5
demokracja, arystokracjà, urz´dnicy, tyranem, Perykles, zgromadzenie ludowe
W miastach-paƒstwach greckich w∏adz´ cz´sto sprawowa∏a grupa ludzi
bogatych i pochodzàcych z najstarszych rodów, nazywana
. . . .. Kiedy w∏adz´ si∏à przejmowa∏ jeden cz∏owiek, nazywano go
. . . .. Wykszta∏ci∏ si´ tak˝e inny sposób rzàdzenia – „rzàdy ludu”, czyli
. . . .. W Atenach najwa˝niejszym organem by∏o
. . . . . . ., w którym mogli uczestniczyç wszyscy obywatele Aten majàcy powy˝ej 20 lat.
Decyzje zapada∏y wi´kszoÊcià g∏osów. Wprowadzali je w ˝ycie wybierani lub losowani
. . . .. Najwybitniejszym przywódcà demokratycznych Aten by∏
. . . ..
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
G∏ówny plac w centrum staro˝ytnego greckiego miasta to:
akropol. polis. agora. Olimp.
Uzupe∏nij tabel´ dotyczàcà staro˝ytnych i nowo˝ytnych igrzysk olimpijskich.
Wpisz w odpowiednie rubryki tabeli poj´cia znajdujàce si´ w ramce.
7
D C
B A
6
Igrzyska staro˝ytnej Grecji Nowo˝ytne igrzyska olimpijskie a) odbywajà si´ co 4 lata, b) nagrodami sà medale,
c) ma miejsce bardzo wiele konkurencji sportowych, d) biorà udzia∏ tylko m´˝czyêni z Grecji, e) nagrodà jest wieniec laurowy dla jednego zwyci´zcy, f) na czas igrzysk zawiera si´ pokój,
g) biorà udzia∏ kobiety i m´˝czyêni z ca∏ego Êwiata,
h) odbywajà si´ za ka˝dym razem w innym mieÊcie, i) odbywajà si´ zawsze w Olimpii
W staro˝ytnym Rzymie
Sprawdzian a
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
Dopisz do podanych dat wiek i wydarzenie.
Nast´pnie nanieÊ odpowiadajàce im cyfry na oÊ czasu.
753 rok p.n.e. –
. . . .313 rok –
. . . .44 rok p.n.e. –
. . . .3.
2.
1.
1
PodkreÊl poj´cia, które zwiàzane sà ze staro˝ytnym Rzymem.
republika, agora, cesarstwo, tyran, Juliusz Cezar, polis, Koloseum, imperium, Akropol, sàd skorupkowy, Panteon, Perykles Podpisz na mapie kontynenty, na których le˝a∏o Imperium Rzymskie
w po∏owie II wieku n.e.
3 2
Po∏àcz linià postaç z wydarzeniem lub osiàgni´ciem.
Juliusz Cezar • • by∏ twórcà kodeksu prawnego, który zosta∏ spisany w VI wieku n.e.
Justynian I Wielki • • by∏ przybranym synem Juliusza Cezara.
Przyjà∏ tytu∏ princepsa i przydomek „August”.
Oktawian • • by∏ wielkim wodzem rzymskim.
Wprowadzi∏ nowy kalendarz.
4
Po∏àcz poj´cia z ich wyjaÊnieniami.
Cesarstwo • • to staro˝ytne ∏aênie. Tam Rzymianie sp´dzali czas wolny.
Patrycjusze • • to forma rzàdów, gdzie w∏adza spoczywa w r´kach jednego cz∏owieka.
Wojna domowa • • byli grupà najbogatszych Rzymian.
Mieli du˝y wp∏yw na rzàdzenie paƒstwem.
Termy • • to walki wewnàtrz kraju pomi´dzy jego mieszkaƒcami.
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
W obradach zgromadzenia ludowego brali udzia∏:
senatorowie.
konsulowie.
plebejusze.
patrycjusze.
Odpowiedz na podane pytania.
1. Jak nazywa∏a si´ rada, która zatwierdza∏a nowe prawa i sk∏ada∏a si´
z by∏ych urz´dników?
. . . .
2. Jaki tytu∏ nosili najwa˝niejsi urz´dnicy, wybierani spoÊród patrycjuszy?
. . . .
Podpisz ilustracje, na których przedstawiono budowle rzymskie.
Nast´pnie wyjaÊnij, do czego s∏u˝y∏y pokazane konstrukcje.
8 7
D C B A
6 5
. . . .
. . . .
. . . .
. . . . . . . .
. . . .
. . . .
. . . .
W staro˝ytnym Rzymie
Sprawdzian b
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
Dopisz do podanych dat wiek i wydarzenie.
Nast´pnie nanieÊ odpowiadajàce im cyfry na oÊ czasu.
395 rok –
. . . .146 rok p.n.e. –
. . . .45 rok p.n.e. –
. . . .3.
2.
1.
1
U∏ó˝ wydarzenia zwiàzane z upadkiem cesarstwa rzymskiego w kolejnoÊci od najwczeÊniejszego do najpóêniejszego.
2
1.
. . . .2.
. . . .3.
. . . .4.
. . . .5.
. . . .Zaznacz na mapie odpowiednià literà podane miejscowoÊci.
A. Rzym, B. Kartagina, C. Ateny, D. Bizancjum.
3
a) podzia∏ cesarstwa na dwie cz´Êci – wschodnià i zachodnià, b) barbarzyƒski w∏adca Odoaker mianuje si´ królem Italii, c) problemy z utrzymaniem du˝ego paƒstwa
i cz´ste walki o w∏adz´, d) przeniesienie stolicy cesarstwa do Konstantynopola,
e) wielka w´drówka ludów oraz najazdy Hunów pod wodzà Attyli
Po∏àcz linià postaç z wydarzeniem lub osiàgni´ciem.
Odoaker • • by∏ uczniem Jezusa. Zginà∏ w Rzymie.
Aposto∏ Piotr • • to cesarz rzymski. Zabroni∏ w 392 roku praktykowania
w cesarstwie rzymskim obrz´dów innych religii ni˝ chrzeÊcijaƒska.
Teodozjusz Wielki • • by∏ w∏adcà Gotów. W 476 r. og∏osi∏ si´ królem Italii.
Po∏àcz poj´cia z ich wyjaÊnieniami.
Imperium • • byli biednymi mieszkaƒcami Rzymu.
Triumf • • to forma rzàdów, polegajàca na wybieraniu w∏adz na okreÊlony czas.
Republika • • to pot´˝ne paƒstwo podporzàdkowujàce sobie inne kraje.
Plebejusze • • by∏ uroczystoÊcià, którà urzàdzano ku czci zwyci´skiego wodza.
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
Cesarz, który og∏osi∏, ˝e w jego paƒstwie chrzeÊcijanie nie b´dà przeÊladowani za swojà wiar´, to:
6 5 4
Teodozjusz Wielki.
Konstantyn Wielki.
Juliusz Cezar.
Justynian I Wielki.
D C B
A
Odpowiedz na podane pytania.
1. Kto sprawowa∏ przez pó∏ roku ca∏kowità w∏adz´ w razie wojny?
. . . .
2. Jakie zgromadzenie wybiera∏o urz´dników i zatwierdza∏o nowe prawa?
. . . .
Podpisz ilustracje, na których przedstawiono budowle rzymskie.
Nast´pnie wyjaÊnij, do czego s∏u˝y∏y pokazane konstrukcje.
8 7
. . . .
. . . .
. . . .
. . . . . . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Poczàtek
Êredniowiecza
Sprawdzian a
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
PodkreÊl poj´cia, które sà zwiàzane z islamem.
Biblia, Allach, patriarcha, Koran, pop, muzu∏manie, papie˝, Mahomet, cerkiew, kalif
Po∏àcz poj´cia z wyjaÊnieniami. Jedno z poj´ç jest tutaj niepotrzebne.
majordom • • jeden z nast´pców proroka Mahometa pop • • najwy˝szy urz´dnik na dworze Merowingów beduin • • duchowny w koÊciele prawos∏awnym
wiking • • wojownik skandynawski kalif •
Przeczytaj zdania dotyczàce cesarstwa bizantyƒskiego.
Nast´pnie zamaluj kratki przy zdaniach prawdziwych.
Bizancjum stanowi∏o zachodnià cz´Êç dawnego Imperium Rzymskiego.
Stolicà Bizancjum zosta∏ Konstantynopol ze wzgl´du na korzystne po∏o˝enie nad Morzem Ba∏tyckim.
W czasach cesarza Justyniana terytorium Bizancjum obejmowa∏o najmniejszy obszar w historii.
Ostateczny upadek Bizancjum nastàpi∏ w roku 1453, po zdobyciu Konstantynopola przez Turków.
Cesarze bizantyƒscy sprawowali w∏adz´ despotycznà.
Podaj co najmniej trzy przyk∏ady Êwiadczàce o tym,
˝e Karol Wielki by∏ wybitnym w∏adcà.
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
4
E D C B A
3
2
1
Dopisz do podanych zdaƒ odpowiednie imi´ postaci historycznej.
. . .
by∏ prorokiem z Mekki,
który stworzy∏ religi´ nazwanà póêniej islamem.
. . .
zjednoczy∏ wszystkie paƒstwa Franków.
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
Nazwa dynastii Karolingów pochodzi od:
Karola Wielkiego.
Karola M∏ota.
Chlodwiga.
Pepina Krótkiego, syna Karola M∏ota.
Dopisz do podanych dat wiek i wydarzenie. Nast´pnie nanieÊ odpowiadajàce im cyfry na oÊ czasu.
395 rok –
. . . .622 rok –
. . . .843 rok –
. . . .3.
2.
1.
7
D C B A
6 5
Rozwià˝ krzy˝ówk´. Jej has∏em jest nazwa religijnego obrazu.
WyjaÊnij, na czym by∏ on malowany. Nast´pnie odpowiedz, w jakich Êwiàtyniach mo˝na spotkaç tego typu dzie∏a sztuki.
1. Sprawowali w∏adz´ po Êmierci Mahometa.
2. Âredniowieczny skandynawski poeta i Êpiewak.
3. Zjednoczy∏ wszystkie paƒstwa Franków.
4. Miasto nazwane na czeÊç Konstantyna Wielkiego.
5. Âredniowieczna skandynawska opowieÊç o czynach mitycznych i historycznych bohaterów.
8
Odpowiedê:
. . . . . . . .2.
3.
4.
5.
1.
Poczàtek
Êredniowiecza
Sprawdzian b
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
PodkreÊl poj´cia, które sà zwiàzane z prawos∏awiem.
ksiàdz, Bizancjum, Koran, ikona, ∏acina, papie˝, patriarcha, pop, Mahomet, cerkiew
Po∏àcz poj´cia z ich wyjaÊnieniami. Jedno z nich jest tutaj niepotrzebne.
patriarcha • • ornament roÊlinny lub geometryczny charakterystyczny dla sztuki islamskiej arabeska • • staroskandynawska opowieÊç o bohaterach
saga • • zwierzchnik koÊcio∏a prawos∏awnego
majordom • • najwy˝szy urz´dnik na dworze Merowingów
• nast´pca Mahometa, sprawowa∏ w∏adz´
nad wspólnotà muzu∏manów
Przeczytaj zdania dotyczàce historii Arabów.
Nast´pnie zamaluj kratki przy zdaniach prawdziwych.
Data ucieczki Mahometa z Mekki do Medyny stanowi poczàtek ery muzu∏maƒskiej.
Muzu∏manie wierzà w jednego boga – Allacha, którego prorokiem by∏ Mahomet.
Arabowie pochodzà z Pó∏wyspu Apeniƒskiego.
Koran to nazwa Êwiàtyni muzu∏maƒskiej.
Jednym z filarów islamu jest pielgrzymka do Medyny.
Wymieƒ trzy przyczyny, dla których wikingowie wyruszali w dalekie wyprawy.
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
4
E D C B A
3
2
1
Dopisz do podanych zdaƒ odpowiednie imi´ postaci historycznej.
. . .
by∏ królem, który dzi´ki swoim podbojom
stworzy∏ w Êredniowiecznej Europie wielkie paƒstwo.
By∏ tak˝e wybitnym w∏adcà, wprowadzi∏ wiele reform.
. . .
rzàdzi∏ Bizancjum. Za jego panowania paƒstwo
odzyska∏o utracone terytoria, rozwin´∏o si´ tak˝e wiele miast.
Zbudowa∏ koÊció∏ MàdroÊci Bo˝ej (Hagia Sophia).
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
Wikingowie wyruszali na swoje wyprawy w:
V–VII wieku n.e.
VIII–XI wieku n.e.
IX–VIII wieku p.n.e.
X–IX wieku p.n.e.
Dopisz do podanych dat wiek i wydarzenie . Nast´pnie nanieÊ odpowiadajàce im cyfry na oÊ czasu.
1054 rok –
. . . .800 rok –
. . . .496 rok –
. . . .3.
2.
1.
7
D C B A
6 5
Rozwià˝ krzy˝ówk´. Jej has∏em jest nazwa Êwi´tej ksi´gi jednej z religii monoteistycznych. Odpowiedz, czyje nauki w niej spisano.
1. Kraina le˝àca na pó∏noc od Polski, z której wyruszali na swoje wyprawy wikingowie.
2. Najwybitniejszy w∏adca z rodu Karolingów. Nosi∏ przydomek „Wielki”.
3. Plemi´ germaƒskie zamieszkujàce pó∏nocnà Gali´.
4. Inaczej wyprawa krzy˝owa.
5. Wojownik skandynawski.
8
1.
2.
3.
4.
5.
Odpowiedê:
. . . . . . . .Polska
za pierwszych Piastów
Sprawdzian a
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
Zaznacz na mapie odpowiednià literà plemiona zamieszkujàce ziemie polskie w czasach Mieszka I.
A. Opolanie, B. WiÊlanie, C. Pomorzanie, D. Mazowszanie, E. Polanie
1
U∏ó˝ wydarzenia z czasów panowania Boles∏awa Chrobrego w kolejnoÊci od najwczeÊniejszego do najpóêniejszego. Dopisz daty do dwóch z nich – koronacji Boles∏awa Chrobrego i wyprawy misyjnej biskupa Wojciecha.
3
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
Podzia∏u Polski na dzielnice dokona∏:
2
koronacja Boles∏awa Chrobrego, kanonizacja Wojciecha, zjazd w Gnieênie, wyprawa misyjna biskupa Wojciecha do Prusów, walki z cesarzem Niemiec
1.
. . . .2.
. . . .3.
. . . .4.
. . . .5.
. . . .Boles∏aw Krzywousty.
Zbigniew.
W∏adys∏aw Herman.
Boles∏aw Chrobry.
D C B
A
1226, Pomorza Gdaƒskiego, Konrad, Prusów, Malborku Podaj pi´ç skutków rozbicia dzielnicowego na ziemiach polskich w XII–XIII wieku.
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Opisz przedstawicieli Êredniowiecznego spo∏eczeƒstwa.
Ch∏opi –
. . . . . . . .Rycerze –
. . . . . . . .Przeczytaj zdania dotyczàce testamentu Boles∏awa Krzywoustego.
Nast´pnie zamaluj kratk´ przy zdaniach prawdziwych.
Boles∏aw Krzywousty podzieli∏ paƒstwo mi´dzy synów, aby nie walczyli oni o w∏adz´.
Na czele paƒstwa mia∏ staç najm∏odszy z synów, nazywany seniorem.
Dzielnica senioralna mia∏a przechodziç zawsze we w∏adanie najstarszego syna.
Testament wszed∏ w ˝ycie w 1109 roku.
Po∏àcz linià poj´cie z odpowiednim wyjaÊnieniem.
Senior • • to porzàdek spo∏eczny w Êredniowieczu, polegajàcy
na zale˝noÊciach mi´dzy w∏aÊcicielami ziemi i ich poddanymi.
Cesarz • • to najstarsza osoba w rodzie.
Poganie • • by∏ najwa˝niejszym w∏adcà w Êredniowiecznej Europie.
Feudalizm • • to ludzie wierzàcy w duchy, si∏y przyrody, nie uznajàcy wiary chrzeÊcijaƒskiej, oddajàcy czeÊç posàgom.
Uzupe∏nij zdania poj´ciami z ramki.
8 7
D C B A
6 5 4
Zakon krzy˝acki sprowadzi∏ na ziemie polskie ksià˝´ mazowiecki
. . . .. Sta∏o si´ to w
. . .roku. Krzy˝acy podbili plemiona pogaƒskich
. . . .i utworzyli bardzo silne paƒstwo. Jego stolica mieÊci∏a si´ w
. . . ., gdzie zbudowano pot´˝ny zamek warowny. W roku 1308 Krzy˝acy
podst´pem zagarn´li nale˝àce do Polski ziemie
. . . . . . ..
Polska
za pierwszych Piastów
Sprawdzian b
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
Zaznacz na mapie odpowiednià literà podane miejscowoÊci.
A. Gniezno, B. Kraków, C. Gdaƒsk, D. Szczecin, E. Wroc∏aw
1
U∏ó˝ wydarzenia z czasów panowania Boles∏awa Krzywoustego w kolejnoÊci od najwczeÊniejszego do najpóêniejszego. Dopisz daty do dwóch z nich – ustanowienia podzia∏u ziem polskich na dzielnice i podboju Pomorza Zachodniego.
3
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
Pierwszym królem Polski by∏:
2
Mieszko I.
Boles∏aw Chrobry.
Otton III.
Wojciech.
D C B
A
ustanowienie podzia∏u ziem polskich na dzielnice,
wyp´dzenie brata Zbigniewa z kraju, podbój Pomorza Zachodniego, walki z cesarzem Niemiec, podporzàdkowanie Pomorza Gdaƒskiego
1.
. . . .2.
. . . .3.
. . . .4.
. . . .5.
. . . .Przedstaw skutki przyj´cia chrztu przez Mieszka I dla paƒstwa polskiego.
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Opisz przedstawicieli Êredniowiecznego spo∏eczeƒstwa.
Mieszczanie –
. . . . . . . .Duchowni –
. . . . . . . .Przeczytaj zdania dotyczàce zjazdu gnieênieƒskiego.
Nast´pnie zamaluj kratk´ przy zdaniach prawdziwych.
Cesarz podporzàdkowa∏ KoÊció∏ w Polsce KoÊcio∏owi niemieckiemu.
Cesarz niemiecki Otton III chcia∏ pozyskaç Boles∏awa Chrobrego do realizacji swoich planów zjednoczenia Europy.
Otton III poprosi∏ Boles∏awa, aby ten nie dà˝y∏
do zostania królem Polski.
Zjazd w Gnieênie odby∏ si´ w 1000 roku.
Po∏àcz linià poj´cie z odpowiednim wyjaÊnieniem.
Kanonizacja • • to grupa spo∏eczna posiadajàca odr´bne prawa i obowiàzki.
Papie˝ • • to uznanie kogoÊ za Êwi´tego przez KoÊció∏ katolicki.
Stan • • by∏ siedzibà ksi´cia i jego dworu.
Gród • • jest zwierzchnikiem KoÊcio∏a katolickiego.
Uzupe∏nij zdania poj´ciami z ramki.
8 7
D C B A
6 5 4
Czyngis-chan, Azji, Lajkoniku, jazdy na koniach, 1241
Mongo∏owie przybyli do Europy z
. . . .. Znani byli z wyjàtkowej umiej´tnoÊci
. . . .
, dzi´ki której szybko si´ przemieszczali.
Ich najwybitniejszym wodzem by∏
. . . .. Mongo∏owie dotarli równie˝
do ziem polskich i w roku
. . .dosz∏o do bitwy pod Legnicà. Z tego okresu
pochodzi legenda o
. . . ., którego postaç do dziÊ jest jednym z symboli Krakowa.
Zjednoczona Polska
Sprawdzian a
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
PodkreÊl poj´cia, które dotyczà stylu gotyckiego.
sklepienia kolebkowe, niskie budowle, liczne zewn´trzne przypory, rozety, ma∏e okna, budowle g∏ównie z kamienia, sklepienia krzy˝owo-˝ebrowe,
grube mury, wysokie budowle, przestronne, jasne wn´trza Wpisz do tabeli przyczyny i skutki wydarzeƒ zwiàzanych z historià Polski w XIV wieku. Skorzystaj z wyra˝eƒ z ramki.
2 1
Dopisz daty do podanych wydarzeƒ. Nast´pnie nanieÊ odpowiadajàce im cyfry na oÊ czasu.
. . .
– koronacja Wac∏awa II
. . .
– poczàtek wojny trzynastoletniej
. . .
– za∏o˝enie Akademii Krakowskiej
. . .
– bitwa pod Grunwaldem
4.
3.
2.
1.
3
unia polsko-litewska, dà˝enie do zjednoczenia Polski,
wspólne zagro˝enie ze strony Krzy˝aków, os∏abienie paƒstwa i brak bezpieczeƒstwa
Przyczyny
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Polska w XIV wieku
Skutki
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
W 1320 roku na króla Polski koronowa∏ si´:
Wac∏aw II.
W∏adys∏aw ¸okietek.
Kazimierz Wielki.
Przemys∏ II.
D C B A
4
Do podanych dat dopisz wiek i wydarzenie. Nast´pnie oblicz, ile czasu up∏yn´∏o mi´dzy tymi latami.
1295 rok –
. . . .1466 rok –
. . . .Min´∏o
. . .lat.
Przeczytaj zdania dotyczàce unii Polski z Litwà.
Nast´pnie zamaluj kratk´ przy zdaniach prawdziwych.
Jednym ze skutków unii by∏o panowanie na tronie polskim nowej dynastii – Jagiellonów.
Unia polsko-litewska zosta∏a zawarta w Krewie w 1386 roku.
Szlachta litewska otrzyma∏a takie same prawa jak szlachta polska na mocy unii w Horodle w 1413 roku.
Jednym z jej postanowieƒ by∏ chrzest Polski.
Uzupe∏nij tekst poj´ciami z ramki.
7
D C B A
6 5
dochody, grosz, Krzy˝akami, RuÊ Halickà, zamków, murami
Kazimierz Wielki stara∏ si´ zapewniç Polsce bezpieczeƒstwo, aby mog∏a ona staç si´ silnym paƒstwem. Zawar∏ pokój z
. . . ..
Zwi´kszy∏
. . .paƒstwa poprzez uporzàdkowanie prawa dotyczàcego wydobycia soli. Aby wzmocniç obronnoÊç kraju, budowa∏ wiele
. . . .. Miasta otacza∏
. . . .. Przy∏àczy∏ na po∏udniowym wschodzie
. . . .. . . .
. Wprowadzi∏ jednolità monet´ –
. . . ..
Opisz histori´ utraty Pomorza Gdaƒskiego przez Polsk´ i prób odzyskania tych terenów.
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
8
Zjednoczona Polska
Sprawdzian b
. . . .
imi´ i nazwisko
. . . .
klasa
PodkreÊl poj´cia, które dotyczà stylu romaƒskiego.
sklepienia kolebkowe, liczne zewn´trzne przypory, rozety, ma∏e okna, budowle g∏ównie z kamienia, sklepienia krzy˝owo-˝ebrowe,
grube mury, niskie budowle, wysokie budowle Wpisz do tabeli przyczyny i skutki wydarzeƒ zwiàzanych z wojnà
Polski z zakonem krzy˝ackim. Skorzystaj z wyra˝eƒ z ramki.
2 1
pokonanie Krzy˝aków pod Grunwaldem, wojna trzynastoletnia, unia polsko-litewska, odzyskanie Pomorza Gdaƒskiego
Przyczyny
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Wojny Polski z zakonem krzy˝ackim
Skutki
Dopisz daty do podanych wydarzeƒ. Nast´pnie nanieÊ odpowiadajàce im cyfry na oÊ czasu.
. . .
– koronacja W∏adys∏awa ¸okietka
. . .
– utrata Pomorza Gdaƒskiego
. . .
– koniec wojny trzynastoletniej
. . .
– unia w Krewie
4.
3.
2.
1.
3
Zamaluj kratk´ przy poprawnym zakoƒczeniu zdania.
Kazimierz Wielki za∏o˝y∏ Akademi´ Krakowskà w:
1364 roku.
1320 roku.
1385 roku.
1410 roku.
D C B A
4
Do podanych dat dopisz wiek i wydarzenie. Nast´pnie oblicz, ile czasu up∏yn´∏o mi´dzy tymi latami.
1300 rok –
. . . .1454 rok –
. . . .Min´∏y
. . .lata.
Przeczytaj zdania dotyczàce unii Polski z Litwà.
Nast´pnie zamaluj kratk´ przy zdaniach prawdziwych.
Po Êmierci Kazimierza Wielkiego nast´pczynià na tronie polskim zosta∏a jego córka Jadwiga.
Litwini chcieli przyjàç chrzest od Polski, aby uchroniç si´
przed najazdami ze strony Krzy˝aków.
G∏ównà przyczynà unii Polski z Litwà by∏o wspólne zagro˝enie ze strony ˚mudzi.
Na m´˝a Jadwigi wybrano wielkiego ksi´cia litewskiego Jagie∏∏´.
Uzupe∏nij tekst poj´ciami z ramki.
7
D C B A
6 5
W∏adys∏aw ¸okietek, Przemys∏ II, Kazimierz Wielki, PrzemyÊlidów, Pomorze Gdaƒskie, Ma∏opolskà
Zjednoczenie paƒstwa zapoczàtkowa∏
. . . ., który koronowa∏ si´
w 1295 roku na króla Polski. Po nim Polskà rzàdzili w∏adcy
z dynastii czeskich
. . . .. Zjednoczenia Polski dokona∏ ksià˝´ kujawski
. . . . . . .
, który koronowa∏ si´ na króla.
Rzàdzi∏ on dwiema dzielnicami: Wielkopolskà i
. . . ..
Utraci∏ jednak
. . . . . . .. Zjednoczonà Polsk´ umocni∏
jego syn
. . . . . . ..
Napisz w kilku zdaniach, dlaczego króla Kazimierza nazwano „Wielkim”.
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
