Onderzoek
naar
de toestand
van
de
kade van de
Oostei nderpoel pol der
A
72.013
CENTRUM VOOR ONDERZOEK W A T E R K E R I N G E N
Onderzoek
naar
de toestand van de kade van de
Oosteinderpoel polder
.
A
72.013
CENTRUM VOOR ONDERZOEK WATERKERINGEN
Onderzoek naar de toestand
van
de kade
van
de
Oostei ndergoel pol der
A
72.013
C E N T R U M VOOR O N D E R Z O E K
Onderzoek
naar
de toestand
van
de kade
van
de
00s
t e
i
nderpoe
1
pol
der
I
N HOU
DSOPGAVE
1.
Inleid
i ng
2,
2.1.
De
Polder
2.1.1.
Ligging
2.1.2. Oppervlakte en
peilen
2.1.3, Economische
belangen
2.1.4.
Gevolgen
van
een
doorbraak
2.2,
DeBoezem
2.2.1. Peilen
2.2.2. Scheidingsmiddelen
2.2.3. Boezempeilverlaging
bij
doorbraak
2.3.
De Kaden
2.3.1. Afmetingen
2.3.2.
Bek1
edi
ngen
2.3.3. Vreemde elementen
3.
Grondmechani
sch
onderzoek
3.1.
Al
gemeen
3.2.
Vooronderzoek
3.3.
Stabi
1
i tei tsonderzoek
4.
Concl usi es
4.1.
Kwaliteit
van
de
kade
4.2.
Stabiliteit
van
de kade
5.
Samenvatting
Beschrijving
van
het
object
in
onderdelen
BLADZ
IJ
DE
1
22
2
2 22
33
3
4
4
4
4
5 6 6 67
8
8
910
BIJ LAGEN L
IJST
B i j l a g e n
nr.
1
2
3
4
5
6
7
8.
ûmschri
j v i n g
Tekening
nr,
Algemene
s i t u a t i e
A3. 72.30
Dw.pr.
1
en 2
A5. 72.34
Dw.pr.
3
en
4
A5. 72.35
Dw.Pr.
5
A5.
72.36
Foto
1
t / m
3Al.,
'93.38
Foto
4
t / m
6
A 173.39
L.G.M.-rapport
I
L.
G.M.-rapport
I I
- 1 -
1.
I n 1
eiding
I n
het kader van
het
systematisch kadeonderzoek
is een onderzoek ingesteld naar de veiligheid
van
de
boezemkade van de Oosteinderpoel pol der.
Het
onderzoek
was
vooral gericht
op de kwaliteit en s t a b i l i t e i t
v a n de kade.
bebouwing en glascul
tures
van
Aalsmeer
en
Oosteinde
(Gemeente
Aal
smeer).
Er
i s een verkenning uitgevoerd,
w a a r b i j
onder
meer dwarsprofielen z i j n gemeten, de bestaande hydro-
logische, geologische en bodemkundige gegevens z i j n
geanalyseerd en gegevens
omtrent
onderhoud
en
gedrag van
de kade werden verzameld.
daarover i s verricht
door
het Laboratorium voor
Grondmechanica
(L.G.M
).
De rapporten
CO-21141
-
I
en
CO-23141
-
9
-
I1
z i j n a l s bijlagen toegevoegd.
die door de Technische Dienst
van
het Hoogheemraadschap
van Rijnland beschi kbaar
z i j n
gesteld.
De kade beschermt de in deze diepe polder liggende
Het
grondmechan
sch
onderzoek en de rapportering
- 2 -
2.
2.1.
De Polder
Beschrijving van het object in onderdelen
2.1.1.
Ligging
De ten noordoosten van Aal smeer
1
i
ggende polder
wordt aan twee zijden, het noordwesten en zuidwesten,
begrensd door boezemwater, respectieve1 ijk de Ring-
sl
oot Oosteinderpoel
pol der en het boezemwater
1
angs
de Stommeerkade (Mol envl iet).
Het overige gedeelte van de zuidwest-kant van
de polder wordt door een binnenkade van de Horna- en
Stommeerpolder geschei den.
Aan de zuidoostelijke zijde van de polder ligt
de Legmeerdijk. Deze kade grenst niet aan boezemwater
maar vormt wel de scheiding tussen het boezemgebied
van Rijnland en Amstell and
2.1.2.
Oppervlakte en peilen
De polder heeft een waterstaatkundige opper-
vlakte van
560
ha. Het zomerpeil is N.A.P.
-
5,08
m.
De maaiveldhoogte varieert van N.A.P.
-
4,lO
m
in
het zuidwesten tot N.A.P.
-
4,60
m
in
het noordoosten.
2.1.3.
Economische belangen
De economische belangen van de polder worden
hoofdza kel ijk vertegenwoordi
gd door de vel e gl as-
cultures van Aal smeer.
2.1.4.
Gevolgen van een doorbraak
Begin december
1960
is de kade van de Molenvliet
overgelopen ten gevol ge van een hoge boezemstand.
Dit gebeurde nabij de Aalsmeerderbrug. Het overlopende
water heeft een zich boven in het binnentalud bevindende
zandlaag met water verzadigd. Door het grote gewicht
van de met water verzadigde zandlaag
i sde onderlig-
gende veenlaag
in
een labiele toestand geraakt, zodat
-
3-
zich enkele kleine afschuivingen hebben voorgedaan.
stroming
van
het boezemwater, zeer diep onder1 open,
waarbij de tuinderijen en de bebouwing
van
Aalsmeer
schade zullen ondervinden. Indien e r n i e t snel
maat-
regelen worden genomen, zullen
ookde
Horn-
en Stommeer-
pol der en de Noorder Legmeerpol der (Amstel 1 and) i
nun-
deren, daar de binnenkade
van
de Hornmeerpolder en de
Legmeerpolder n i e t hoog genoeg z i j n
om
het water
boven een peil van ongeveer N.A.P.
-
2,25
m
t e keren.
Gezien
de aanwezigheid van kassen, bebouwing en
de grote belangen
in
de Hornmeerpolder,
i s
b i j inun-
dati e aanmerkel i j ke schade t e verwachten.
Na
een doorbraak zal de polder,
b i j
v r i j e toe-
2.2.
De Boezem
2.2.1.
Pei
1
en
omstandigheden met elkaar
en met
de
overige
Rijnlandse
boezemwateren in
open
verbinding. Het peil
van
de
boezem
wordt
i n
de zomer zoveel mogelijk gehouden
tus-
sen N.A.P.
-
0,55
m
en N.A.P.
-
0,60
m
en in de winter
tussen N.A.P.-0,60
en N.A.P.
-
0,65
m.
Door
meteorologische omstandigheden
kan het
peil oplopen.
Zo
i s in 1965 in de Ringsloot Oost-
ei nderpoel pol der nabij de Machi neweg een pei 1
van
N.A.P.-
0,25
m
voorgekomen, ten gevolge van opwaaiing
van water u i t de Westeinderplassen. Bij de door de
L. G.11.uitgevoerde stabi 1
i
t e i tcberekening
i s
d a a r -
om
ook met een peil
vam
N.A.P.
-
0,25
m
rekening ge-
houden.
(
z i e
3 . 3 . )
De genoemde boezemwateren staan onder normal e
2 . 2 . 2 .
Schei
d i
ngsmi ddel en
De
Ringsloot Oostei nderpoel pol
der
en de Mol en-
v l i e t z i j n
door een aantal schotbal kkeringen gemakke-
l i j k
van
het overige boezemwater
a f
t e sluiten.
-
4-
2.2.3. Boezempeilverlaging b i j doorbraak
Bij een doorbraak van de boezemkade zal het
boezempeil snel dalen
(+
-
0,40m ) .
De grote snel-
heid waarmee d i t geschiedt, i s het gevolg van de
grote diepte en oppervlakte
van
de polder.
2.3.
De kaden
2.3.1. Afmet ingen
de b i j de inwerkingtreding
van
d a t
reglement bepaal-
de afmetingen worden onderhouden, waarbij h i j in
ieder geval
aan
de volgende minimum eisen moet vol-
doen:
Volgens Rijnlands Reglement
moet
een kade
o p
een kruinbreedte
van
1,50m
een helling
van
het buitentalud 1:l
een helling
van
het
binnentalud
1:3
een kruinhoogte
van
N.A.P.
-
0,lO
m.
De gehele onderzochte kade voldoet
aan deze
minimum eisen.
2.3.2. Bekledingen
De
kade 1
angs
de Molenvl i e t i s bekleed met een
grasmat ( f o t o 2 ) . Deze verkeert in een goede s t a a t .
Het buitentaiud
i s
onbeschermd. Het v i n d t z i j n be-
scherming b i j normal e waterstand echter
door
een
3
m
breed vlietland ( f o t o
3 ) .
Oosteinderpoel pol der 1 i ggen verschi 11 ende soorten
verhardingen zoals:
p u i n ,
a s f a l t , grind, klinkers. Bovendien lopen
dwars
Op
de kruin
van
de kade langs de Ringsloot
- 5 -
over de kade a l l e r l e i soorten
op-
en a f r i t t e n
van
en
naar
de tuinderijen
achter
de kade. De kade i s
door
vele bruggetjes en dammetjes (met duikers) verbonden
met het
voor
de kade liggende boezemland,
waarop
be-
bouwing s t a a t (foto
4 ) .
Ter plaatse
van
dwarsprofiel vijf i s de kade
bekleed met een grasmat.Deze i s
op
vele plaatsen
beschadigd
door g r o o t
vee
(vooral
paarden (foto
5).
Het buitentalud i s onverdedigd. Evenals langs
de
Mo-
lenvliet l i g t
ook
hier een vlietland
van
-
+
3,OO
m.
breedte
van
de kade.
( f o t o
6)
2 . 3 . 3 .
Vreemde elementen
binnentalud in de lengterichting
van
de
kade
een
hoogspanningskabel.
I n de
kade
langs
de
Ringsloot
Oosteinderpoel pol der bevindt zich een
groot
aantal
dienstleidingen, die zowel in lengte- a l s in dwarsrich-
ting liggen.
hevelleidingen. O p
de
k r u i n
en i n het taluds t a a n
op
vele plaatsen bouwwerken, die b i j
de
kassen
achter
de kade behoren,
o f
b i j de
bebouwing
op het boezem-
1 and.
In
de kade
langs de Molenvliet l i g t hoog in ket
- 6
-
3.
Grondmechanisch onderzoek
3.1.
Algemeen
In het L.G.M.-rapport
CO-21141
-
I
i s
op
b l a d -
z i j d e
2
en
3een beschrijving gegeven
van
de geolo-
gische gesteldheid
van
het gebied,
waarin
de
Oost-
einderpoel pol
der
gel egen i s .
van
de v i j f onderzochte kenmerkende profielen. I n het
gedeelte
waar
zich eerder een afschuiving heeft voor-
gedaan ( z i e
2.1.4.
),
i s met opzet geen profiel onder-
zocht,
omdat
d i t n i e t representatief
voor
de
kade
geacht kan
worden.
Het L.G.M.
heeft echter over d i t
gedeelte in
1960
een rapport
aan
het
bestuur
van
de
Oosteinderpoelpolder uitgebracht, waarin
de
i n
2.1.4.
besproken oorzaak
van
de afschuiving
s t a a t
weergege-
ven. Tevens z i j n
i n
d i t rapport enkele aanbevelingen
gedaan
ter
verbetering van het kadegedeel t e .
De verkenning van de kade leidde
t o t
de
keuze
3.2.
Vooronderzoek
Het vooronderzoek i n de kade langs de Molen-
v l i e t bestond u i t het maken
v a n
een
a a n t a l
boringen
in de kruin en het talud
van
twee dwarsprofielen. I n
de kruin werd tevens een
sondering t o t
de vaste
zand-
laag gemaakt.
der werden
drie
profielen onderzocht: I n twee profie-
len werd een b o r i n g en sondering in de kruin uitgevoerd;
i n
één profiel boringen
i n d e
k r u i n
en het binnen-
talud
en
een sondering in de kruin.
van het vooronderzoek staan beschreven i n L .
G.M.
-rap-
port
CO-21141
-
I ( b i j l a g e 5 ) .
In de kade langs de Ringsloot Oosteinderpoelpol-
- 7 -
Uit het vooronderzoek bleek d a t de kade overal
dezelfde laagopbouw bezit. De
vorm
van
het
dwars-
profiel en de hoogte
van
de freatische l i j n ( z i e
bijlage 2
t / m
4 ) i s voor profiel 5
de
ongunstigste.
3 . 3 .
Stabi 1 i t e i
tsonderzoek
5
voor
een nader stabi 1 i t e i tsonderzoek uitgezocht.
Een beschrijving hiervan en de resultaten zijn
weer-
gegeven in
L.G.M.-rapport
CO-21141
-
9
-
I1
(bijlage
6 ) .
De s t a b i l i t e i t
v a n
het
profiel i s in d i t geval
zeer gevoelig voor
de hoogte van
het freatische vlak.
Bij
een normale boezemstand
en
de daarbij gemeten fre-
atische l i j n
i s
de s t a b i l i t e i t ruim voldoende. Bij
een hogere boezemstand en de daarbij veronderstelde
freatische l i j n l i g t de evenwichtsfactor beneden de
a l s vei 1 i g gestel de evenwi chtsfactor
van 1,3.
Hoewel er geen frequentie
van
de
hoge boezem-
stand bekend i s , i s het, gezien de ligging
van
het
boezemwater ten opzichte
van
de
Westeinderplassen,
goed voorstelbaar d a t
op
de boezem langs
de
Oost-
einderpoel polder gemakkelijk een hoger pei 1 dan
het
normal e boezempei 1
kan
voorkomen.
Gezien de zandige samenstelling
van
de
kruin
van
de kade
kan
de aanpassing
van
het
freatisch v l a k
aan
de hoge boezemstand in een v r i j korte t i j d geschie-
den. Hierdoor speelt de duur
van
de hoge boezemstand
een geringe rol.
- 8 -
4.
Conclusies
4.1.
Kwaliteit van de kade
4.
l.
l.
De aanwezigheid van groot vee op de kade, voor-
al op kadegedeelten waar het freatisch vlak net onder
het maaiveld ligt, veroorzaakt beschadigingen aan de
grasmat.
4.1.2.
Gezien de lintbebouwing van Aalsmeer op het
boezemland langs de kade en de tuindekijen direct achter
de kade, kon wellicht niet worden voorkomen, dat er
leidingen
in
de kade
zijn
gelegd. De kade kan echter
pas dan kwalitatief veilig genoemd worden als de lei-
dingen getoetst
zijn
en voldoen aan de betreffende
leidraden voor constructie en beheer van vloeistof-
en gasleidingen (uitgaven van de Technische
Advies-
commissie voor de Waterkeringen).
4.1.3.
Bebouwing op de kade en beerputten
in
de kade
zijn
in principe objecten die de veiligheid van de
waterkering aantasten.
Voor een verbetering van de kwaliteit van de kade is
verwijdering van de beerputten noodzakel
ijk.
De overige
bebouwing zal van geval
t o tgeval bekeken moeten worden
en zonodig zullen er voorzieningen getroffen dienen
te worden om gevaar voor de kade te voorkomen.
Het punt
4.1.1.
heeft vooral betrekking
op
de kade
langs de Molenvl iet en het oostel ijk gedeel te (pro-
fiel
5
en omgeving) van de kade langs de Ringsloot
Oosteinderpoel
pol der.
De punten
4.1.2.
en
4.1.3.
hebben betrekking
opde kade langs de Ringsloot Bosteinderpoel polder.
- 9 -
4.2.
4.2.1.
4.2.2.
4.2.3.
De
s t a b i l i t e i t
van
de kade
3.1,
3.2,
en
3.3.)kan
het volgende worden geconclu-
deerd:
Gezien de resultaten
van
het
stabi 1
i
t e i
tsonderzoek
door
het
L.G.M.
den van een hoge boezemstand en het gemakkelijk aan-
passen van het freatisch vlak
aan
die boezemstand
wordt
het kadegedeelte langs de Ringsloot Oosteinderpoel polder
i n
de omgeving
van
dwarsprofiel 5 (met s t i p p e l l i j n
aangegeven
op bijlage 1) onvoldoende stabi el geacht
b i j een boezemstand d i e hoger i s
d a n
het normale peil.
Het overige kadegedeel t e van
de
Ringsloot
Oosteinder-
poelpolder (omgeving
van
dwarsprofiel
3
en
4 ) heeft
i e t s zwaardere afmetingen dan het onder
4.2.1. ge-
noemde gedeel t e . Aangezien
er
voor d i t kadegedeel t e
een boezemland l i g t met bebouwing en
er
s l e c h t s
op
enkele plaatsen water tegen de kade s t a a t , zoals b i j -
voorbeeld
i n
dwarsprofiel
3
en 4 ,
k u n n e n
de
laatstge-
noemde gedeel ten a l s s t a b i el worden beschouwd.
Het kadegedeeite langs de Molenvliet
heeft
iets
zwaar-
dere ,afmetingen dan het onder 4.2.1. genoemde kade-
gedeel
te. De
samenstel 1
i
ng en 1 aagopbouw i s echter
nagenoeg dezelfde a l s b i j profiel
5.
Ook
deze kade heeft een v l i e t l a n d ,
zodat
ook h i e r ,
b i j
hoge boezemstand, een aanzienlijke verschuiving
van
d e " freatische l i j n optreedt, d i e een ongunstige in-
vloed heeft op de s t a b i l i t e i t .
Gezien
het
bovenstaande, moet
ook
d i t kadegedeelte a l s onvei-
l i g beschouwd
worden (met s t i p p e l l i j n aangegeven
opbijlage 1).
Uit
het
grondmechani
sch
onderzoek
(hoofdstuk
-
10-
5.
Samen
v a t t
i nctEr
i s een onderzoek ingesteld naar
de
veiligheid
van de kade langs de Molenvliet en Ringsloot
Oost-
einderpoelpolder. Het
L.G.M.
heeft
i n
deze kaden v i j f
prof i e l en grondmechani sch onderzocht.
de Molenvliet en een gedeelte van de kade langs de
Ringsloot b i j hogere boezemstanden a l s onvei
1
i g
worden
beoordeel
d .
Het overi ge kadegedeel t e 1
angs
de Ringsloot
kan a l s stabiel worden gekenmerkt. De
breuk
van
één
van
de grote hoeveelheid aanwezige leidingen
kan deze
stabi 1 i t e i
t
echter zeer gering maken, zodat een contro-
l e
van
de leidingen gewenst i s . Ditzelfde geldt ook
voor
de
op en in
de
kade aanwezige bebouwing.
L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A STICHTING WATERBOUWKUNDIG LABORATORIUM
grnndmechanica
ddik
VOORONDERZOEK AAN D E BOEZEMIZADE RONDOM DE OOSTEINDERPOELPOLDER CO-2114.i-I imei
1972 . _ _ _ _ ~ - -_ _ _ ~__* Werkzaamheden ten behoeve van opdrachtgevers worden slechts uitgevoerd op voorwaarde dat de opdrachtgever afstand doet van ieder recht op aansprakeiijkstelling en zich verplicht tot vrijwaring voor iedere aansprakelijkheid jegens derden.
L A B O R A T O R I U M VOOR G R O N D M E C H A N I C A
- E l
- 1 -
I n h e t k a d e r van een s y s t e m a t i s c h onderzoek n a a r d e s t a n d z e k e r h e i d van de boezemkaden
is
i n o p d r a c h t van h e t Centrum voor OnderzoekWaterkeringen
(C.O.W.)
door h e t Laboratorium voor Grondmechanica(Z.G.M.) een vooronderzoek u i t g e v o e r d aan de boezemkade rondom de O o s t e i n d e r p o e l p o l d e r .
r a p p o r t verm e l d
-
De r e s u l t a t e n van h e t onderzoek worden i n d i t
Algemene gegevens b e t r e f f e n d e h e t u i t g e v o e r d e t e r r e i n w e r k : a a n t a i o n d e r z o c h t e k a d e p r o f i e l e n :
5
aantal.
middelzware s o n d e r i n g e n:
5
a a n t a l c o n t i n u b o r i n g e n 29m m
: I 1 p e r i o d e t e r r e i n w e r k :23-3/30- 3- 1972
I n o v e r l e g t u s s e n h e t L.G.M. en h e t C.O.W. z i j n5
d w a r s p r o f i e l e n i n à e k a d e door m i d d e l van een gesamenli j k e v i s u e l e verkenning u i t g e z o c h t voor een vooronderzoek ( z i e b i j l a g eP-I);
2 p r o f i e l e n ( n r s . 1 en 2) i n de . Stommeerkade aan de ZW-zijde van d e p o l d e r en3
p r o f i e l e n(nrs.
3
t / m
5)
i n de k a d e (NO-ZW-richting) l a n g s d e Oosteinderwegaan
de NW-zijde van d e p o l d e r .I n
h e t m i d o o s t e n en h e t o o s t e n wordt de p o l d e r n i e t door boezemwater b e g r e n s d , zodat h i e r geen onderzoek i s u i t g e v o e r d .De p r o f i e l e n
3 ,
4; en5
van de kade l a n g s de Oosteinderweg v e r t o n e n o n d e r l i n g g r o t e overeenkomst i n b r e e d t e en t a l u d h e l l i n g . B i j de p r o -f i e l e n
3
en 4
l i g t de e i g e n l i j k e boezem n i e t d i r e c t a c h t e r de k a d e , dochi s
e r een hooggelegen, g e d e e l t e l i j k bebouwde s t r o o k grond aanwe- z i g , t u s s e n boezem en kade.Tegen de kade l i g t a l l e e n een z e e r s m a l l e s l o o t , d i e o v e r i g e n s w e l i n d i r e c t e v e r b i n d i n g
s t a a t
met d e boezem. B i j een e v e n t u e l e doorbraak van d e kade i n d i t d e e l kan s l e c h t s een z e e r g e r i n g e wateraanvoer p l a a t s h e b b e n , d i e bovendien eenvoudigis
t e v e r h i n d e r e n .L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A
I
CO-21
I 4 1
-1I.
- 2 -
Mede i n aanmerking genomen de flauwe a c h t e r t a l u d s van deze p r o f i e l e n en de overeenkomstige afmetingen met p r o f i e l
5
i s
a l l e e n p r o f i e l5
op d e normale w i j z e o n d e r z o c h t . I n de p r o f i e l e n3
en4
i s a l l e e n i n de k r u i n van de kade een b o r i n g met s o n d e r i n g v e r r i c h t , t e n e i n d e t o c h e n i g i n z i c h t t e v e r k r i j g e n i n de grondopbouw van de kade i n l e n g t e r i c h t i n g .I n de p r o f i e l e n 1 , 2 en
5
z i j n p e r p r o f i e l3
b o r i n g e n u i t g e v o e r d , t e weten i n de k r u i n , halverwege h e t t a l u d enaan
de t e e n van de k a d e , alsmede een a o n d e r i n g i n de k r u i n .Van de boormonsters
u i t
de c o n t i n u - b o r i n g e n z i j n i n h e t l a b o r a t o r i u m volumegewichten p e r2
boring b e p a a l d , Tevens z i j n de g r o n d s o o r t e n be- s c h r e v e n en de b o o r r e s u l t a t e n g e f o t o g r a f e e r d . Aan de u i t g e l e g d e en i nd e l e n g t e doorgesneden grondmonsters z i j n met behulp van een hand- p e n e t r o m e t e r de vastheden V a i l de d i v e r s e grondlagen gemeten,
t
eneindede c o n s i s t e n t i e van deze l a g e n v a s t t e l e g g e n . De penetrometerwaarden
(p) z i j n g r a f i s c h weergegeven n a a s t d e b o o r p r o f i e l e n .
De d w a r s p r o f i e l e n en de maaiveldhoogten van de onderzoekpunten z i j n
s; opgemeten d o o r de m e e t d i e n s t van h e t C.O.W. De t i j d e n s h e t opmeten
van de d w a r s p r o f i e l e n waargenomen w a t e r s t a n d e n i n de boezem en de k w e l s l o o t z i j n i n de d w a r s p r o f i e l e n getekend. D e s o n d e e r r e s u l t a t e n z i j n grafisch op de b i j l a g e n S i
t / m
S5 weerge- geven. De d w a r s p r o f i e l e n met de i n g e t e k e n d e b o o r p r o f i e l e n z i j n a l s b i j l a g e n D I t / mD 3
b i j g e v o e g d . De b i j l a g e nF1
t / m F11 b e v a t t e n k l e u r e n - f ó t o ' s van de b o o r r e s u l t a t e n . R e s u l t a t e n ( z i e b i j l a g e n D It / m
D 3
en S I t / m S.5)Het g e o l o g i s c h e k a r a k t e r van de o n d e r z o c h t e p o l d e r wordt h o o f d z a k e l i j k gekenmerkt door holocene a f z e t t i n g e n , en wel van oude z e e k l e i e n t e r d i k t e van I m t o t ruim 2 m , d i e beneden overgaan i n meer o f minder k l e i i g e f i j n e zanden met s c h e l p e n . D e beschreven marine sedimenten,
LABORATORI U M VOOR GRON D M E C H A N ICA
- 3 -
d i e r u s t e n op p l e i s t o c e n e zanden, z i j n i n de p o l d e r z e l f p l a a t s e l i j k door dunne l a g e n veen
( 2
1 u d i k t e ) bedekt. De kaden d i e b i j de ont- vening van d i t gebied z i j n u i t g e s p a a r d , b e v a t t e n t o t g r o t e r e hoogte nog veen.U i t de r e s u l t a t e n van de u i t g e v o e r d e s o n d e r i n g e n b l i j k t , d a t vanaf h e t maaiveld t o t een d i e p t e van c a N . A . P .
-
11 m ( p l e i s t o c e e n ) b e i d e kade- g e d e e l t e n b e s t a a n u i t s l a p p e o f m a t i g v a s t e grondlagen, waarin o v e r h e t algemeen g e r i n g e conusweerstanden z i j n gemeten. U i t de r e s u l t a t e n van d e b o r i n g e n b l i j k t , d a t deze p r o f i e l e n i n de bovenlagen voorname-l i j k u i t veen o f k l e i i g veen b e s t a a n , d a t t o t een d i e p t e van c a
4,s
m
-
N.A.P. r e i k t . Onder d i t genoemd pakket bevinden z i c h l a g e n , d i e door k l e i i g e zanden of z a n d i g e lcleien,of k l e i e n met i e t s p l a n t e n - r e s t e n gevormdworden,
I n de k r u i n van de kaden en v e r d e r nog b i j de b o r i n g e n 1-2 en 2-2 i s k l e i i g zand of z a n d i g e k l e i aanwezig, a f k o m s t i g van l a t e r e ophogingen van de kade.
Voor
een nauwkeurig b e e l d van de b o o r r e s u l t a t e n wordt verwezen n a a r de b i j l a g e n o-
Samenvatting en c o n c l u s i e sI. De Stommeerkade ( p r o f i e l e n I en 2) h e e f t een
smalle
k r u i n , van c a 2 m. b r e e d t e , g e l e g e n op c a N.A.P. en voor w a t b e t r e f t de p r o f i e l e n1 en 2 t a m e l i j k flauwe t a l u d s a a n de p o l d e r z i j d e ( 1 :
6,s
t o t I :7 ) .
Het h o o g t e v e r s c h i l t u s s e n de k r u i n en de t e e n van de k a d e b e d r a a g t
c a
395 m.
2. De k a d e l a n g s de Oosteinderweg ( p r o f i e l e n
3
t / ’ m5)
h e e f t ook een smal- l e k r u i n , ruim 2 rn b r e e d , g e l e g e n op 0 , l m b o v e n , r e s p e k t i e v e l i j k bene- den N . A . P . De t a l u d s aan de p o l d e r z i j d e n z i j n z e e r flauw (1 :7
t o t 1 :7,5).
Het h o o g t e v e r s c h i l t u s s e n de k r u i n en de t e e n van de kadeL A B O R A T O R I U M V O O R GRON O M ECHAN ICA
CO-21
141
-I
- 4 -
3 .
Zowel
de Stommeerkade a l s d e kade l a n g s de Oosteinderweg v e r t o n e n een grondlagenopbouw, d i e v o o r n a m e l i j k o n d e r de k r u i n u i t één d i k veenpakket b e s t a a t ( d i k t e c a4
m > .
Onder d i t veen z i j n d e l a g e n samengesteld u i t f i j n eaild o f z a n d i g e k l e i , w a a r i n evenwel t o c h l a g e conusweerstanden z i j n genieten. I n de b o v e n s t e l a g e n , v o o r a l i n de k r u i n i s z a n d i g m a t e r i a a l a a n g e t r o f f e n , d a t b i j nog v e r d e r e d a l i n g van de k r u i n m o g e l i j ki n
d e toekomst a a n l e i d i n g k a n geven t o t kwel.Gezien h e t b o v e n s t a a n d e b e s t a a t de i n d r u k , d a t b e i d e kaden voldoende s t a b i l i t e i t b e z i t t e n . V e i l i g h e i d s h a l v e wordt v o o r g e s t e l d om één " r e - p r e s e n t a t i e f f l p r o f i e l , n a m e l i j k p r o f i e l
2
( d i t p r o f i e l v e r t o o n t g r o t e overeenkomst met d e 2 o v e r i g e p r o f i e l e n nos. 1t / m
4)
aan een n a d e r s t a b i l i t e i tso
nder z o ek t e on tw o rpen. O p g e s t e l d d o o r :P.
KrajicYek B i Alagen : O-
l e g e n d aPI
-
s i t u a t i e D It / m
D 3
-
d w a r s p r o f i e l e n S It / m
S5
-
s o n d e e r r e s u l t a t e n FIt / m F11
-
f o t o ' s b o o r r e s u l t a t e n F . J . van Duren.F.L. P .B. S.B. c . b .
C,
8.6
P T. V. C'pl'
ZIfreatische lijn
= pulsboring
steekboring
L:continuboring
29
mm
Dcontinuboring
66
ma
=
volume gewicht in t/m
3
2= hand penetrometerwaarde in kg/cm
Ptorvane-waarde in kg/cm
= cohesie in kg/cm2
= hoek van inwendige wrijving
2
E
beproefd monster
-
C = colproef
1
klei
2 Band fijn
3
zand
4 zand grof
5
veen
6
kleihoudend
7
slibhoudend
8
zandhoudend
9
humuehoudend
I
O
veenhoudend
1 1plantenresten
12rschelpen
13
grind
i 4 houtresten
I 5
keileem
16 leem17
puin
18
kaolats
X
laagjeis
& =
volume gewicht
H
= horizontale doorlatendheid
V
= verticale doorlatendheid
p=
a
Sas
samendrukkingsproef
$I SC
continuboring
29 mm
n
=
evenwichtefactor
1111i1
=
continuboring
66
mm
C '+
t e @
beschikbaar
O =
pulsboring
c .ttggf benodigd voor evenwicht
O =
steekboring
X
= oppervlakteboring
V
= diepsondering
v
= middelzware sondering
$
= waterspanningsmeter
#
=
peilbuis
teel-
s l i bm]
puin
m g r i n d
mmm
aarde
ml
kaolae
ml
humus
0
hout
I\(yVyVl
schelpen
O
L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A T E D E L F TI
I
I
BIJMGEOKA DEONDER
ZOEK O 0 ST El N DER POELPOLDER.
c
.
I
A,
I
CO.:.
2
1141
2 9 5LEGENDA
L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A T E D E L F T
KADEON DERZOEK OOST € I N DER
POEL POLDER.
BIJL:s
1
A4
CO,? 21141
2 9 5
3ûRING, SONDERING
EN
PL.
KLEEF.
I
L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A T E D E L F TK A
DEON DERZOEK
OOSTEI
N DER POELPOL DER.
\!&
A4
BORING,
SONDERING
EN
PL.
KLEEF.
BIJL:
s
2
L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A T E D E L F T
KA DEONDERZOEK OOST El NDER POE
L PO L
DE
R.
BIJL:s
3
A4
CO.:.
21141
2 9 5
BORING, SONDERING EN
PL.
KLEEF.
L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A T E D E L F T
I
K A
DEON DERZOE
K OOSTE IN DER POELPO L DER.
TM
BIJL:s4
A4
CO*:*
2
1141
2 9 5 5
BORING, SONDERING
EN
PL.
KLEEF.
n
u>
o.
b
L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A
I STICHTING WATERBOUWKUNDIG LABORATORIUM
-. .
STABILITEITSONDERZOEK A A N EEN
DWARSPROFIEL V A N DE BOEZEMKADE
RONDOM DE OOSTEINDERPOELPOLDER
*
*
*
CO-21141-9-11ARCHIEFEXEMPLAAR
16
o k t o b e r 1972* Werkzaamheden ten behoeve van opdrachtgevers worden slechts uitgevoerd op voorwaarde dat de opdrachtgever afstand doet van leder recht op aansprakelljkstelllng en zich verplicht tot vrljwaring voor iedere aansprakelijkheid jegens derden.
LABORATORIUM V O O R QRONDMECHANICA
‘
j -B
-1-
I n h e t k a d e r v a n e e n o n d e r z o e k naar d e s t a n d z e k e r h e i d van d e boezemkaden i s i n o p d r a c h t van h e t Centrum v o o r O n d e r z o e k W a t e r k e r i n g e n (C.O.W.)
d o o r h e t L a b o r a t o r i u m v o o r G r o n d m e c h a n i c a (L.G.M.) een s t a b i l i t e i t s o n d e r - zoek u i t g e v o e r d a a n e e n d w a r s p r o f i e l v a n d e boezemkade rondom d e O o s t - e i n d e r p o e l p o l d e r . D e r e s u l t a t e n v a n h e t o n d e r z o e k worden i n d i t r a p p o r t v e r m e l d .
I
*
*
*
I
Algemene g e g e v e n s b e t r e f f e n d e h e t o n d e r z o e k : a a n t a l o n d e r z o c h t e p r o f i e l e n :I
a a n t a l c o n t i n u b o r i n g e n66
mm :3
t o t a l e b o o r l e n g t e : c aI5
m - I a a n t a l c e l p r o e v e n :13
I
p e r i o d e t e r r e i n w e r k :i 6
e n19
j u n i1972
*
*
*
I I n l e i cl i n g D i t s t a b i l i t e l t s o n d e r z o e k i s e e n v e r v o l g op e e n e e r d e r u i t g e v o e r d v o o r - o n d e r z o e k ( z i e L,G.M. r a p p o r t CO-21141-1, d.d. mei 1972). Aan d e hand v a n d i t v o o r o n d e r z o e k , b e s t a a n d e u i t m i d d e l z w a r e s o n d e r i n g e n e n g r o n d b o r i n g e n i n e e n !+tal d w a r s p r o f i e l e n , werd i n o v e r l e g t u s s e n h e t L.G.M. e n h e t C.O.W. é é n d w a r s p r o f i e l u i t g e z o c h t v o o r e e n n a d e r s t a b i l i - t e i t s o n d e r z o e k , t e w e t e n p r o f i e l5
( z i e b i j l a g e P - I ) . D i t p r o f i e l v e r t o o n t kwa vorm u i t h e t v o o r o n d e r z o e k e n i s om d e i e r e d e n r e p r e s e n t a t i e f g e a c h t . --I...
-
I- -
I en grondopbouw g r o t e o v e r e e n k o m s t niet d e o v e r i g e4
p r o f i e l e n*
*
*
Omvang o n d e r z o e k I n h e t d w a r s p r o f i e ’ l z i j n3
c o n t i n u g e s t o k e n b o r i n g e n met e e n d i a m e t e r van66
mm u i t g e v o e r d t e r v e r k r i j g i n g v a n o n g e r o e r d e m o n s t e r s . I n h e t l . . a b o r a t o r i u m z i . j n13
l a n g z a m e c e l p r o e v e n v e r r i c h t t e r b e p a l i n g v a n de v m i j v i n g s e i g c n s c h a p p e n v a n de d i v e r s e g r o n d l a g e n i n v o l l e d i g g e c o n s o l i - d e e r d e t o e s t a n d , I _ - - - ,L A B O R A T O R I U M VO OR G R O N D M E C H A N I C A
~
'2
-
Tevens z i j n van 21 m o n s t e r t j e s u i t de b o r i n g e n de volumegewichten b e p a a l d . Op b i j l a g e B-I z i j n de b o o r r e s u l t a t e n g e t e k e n d w a a r b i j ook de volumege- w i c h t e n e n de p l a a t s e n v a n de c e l p r o e f m o n s t e r s z i j n aangegeven. Om e e n i n d r u k van de laagopbouw t e v e r k r i j g e n , z i j n de b o o r r e s u l t a t e n nogmaals g e t e k e n d i n h e t d w a r s p r o f i e l van b i j l a g e
D-4.
De c e l p r o e f r e s u l t a t e n z i j n g r a f i s c h weergegeven op de b i j l a g e n C-I
t / m C - 5 .
Door h e t
C.O.W.
i s h e t verl.oop van de f r e a t i s c h e l i j n i n h e t d w a r s p r o f i e l b e p a a l d met b e h u l p v a n open p e i l b u i z e n welke g e d u r e n d e e n i g e weken z i j nwaar ge n om e n
.
Met de v e r k r e g e n grondgegevens z i j n stabiliteitsberekeningen u i t g e v o e r d , met gebruikmaking van c i r k e l v o r m i g e g l i j v l a k k e n . De d e f i n i t i e van de even- w i c h t s f a c t o r , welke a l s r e s u l t a a t van de b e r e k e n i n g e n wordt gevonden, s t a a t
vermeld op b i j l a g e O.
*
*
*
R e s u l t a t e n
Met b e h u l p van a l l e gegevens d i e z i j n v e r k r e g e n u i t zowel h e t v o o r o n d e r z o e k
als
h e t n a d e r onderzoek i s de grondlagenopbouw van h e t d w a r s p r o f i e l b e p a a l d .Aan e l k e l a a g z i j n de g r o n d e i g e n s c h a p p e n y , c ' e n $8' t o e g e k e n d welke i n e e n l a a g c o n s t a n t worden v e r o n d e r s t e l d . G e t r a c h t i s om met de b e s c h i k b a r e ge- geveins e e n rekenmodel t e v e r k r i j g e n d a t de w e r k e l i j k h e i d Z O goed m o g e l i j k
b e n a d e r t . Het z a l d u i d e l i j k z i j n d a t d o o r de o n v e r m i j d e l i j k e s p r e i d i n g i n de p r o e f r e s u l t a t e n , de h e t e r o g e n i t e i t v a n de g r o n d l a g e n e.d. e r n o o i t e e n v o l l e d i g b e e l d , van h e t d w a r s p r o f i e l z a l worden v e r k r e g e n en d a t e r s l e c h t s van e e n b e n a d e r i n g s p r a k e kan z i j n ,
---
De g r o n d l a g e n opbouw van h e t p r o f i e l i s a l s v o l g t : t e r p l a a t s e van de k r u i n i s e e n t o p l a a g van c a 0,7 m d i k t e v a n a a n g e b r a c h t m a t e r i a a l a a n g e t r o f f e n b e s t a a n d e u i t zand met w a t k l e i .
H i e r o n d e r i s e e n v e e n l a a g aanwezig welke o n d e r de k r u i n e e n d i k t e h e e f t van c a
3 , 5 m
e n i n de r i c h t i n g v a n de p o l d e r u i t w i g t . D i r e c t onder h e t v e e n bevindt; z i c h e e n dunne o v e r g a n g s l a a g van e n k e l e dm's d i k t e b e s t a a n d e u i t k l e i met p l a n t e n r e s t e n , g e v o l g d d o o r e e n c a 'i m d i k k e zandhoudende klei'1.m.g.-3-
De o n d e r z i j d e van d i t p a k k e t samenhangende g r o n d l a g e n i s g e l e g e n o p5 , 5
à 6
m
beneden N . A . P . ; o n d e r d i t n i v e a u i s i e t s s l i b h o u d e n d en/of k l e i - houdend z a n d a a n g e t r o f f e n d a t z i c h , v o l g e n s s o n d e r i n g5-1
u i t h e t v o o r - o n d e r z o e k , v o o r t z e t t o t c a 11m
beneden N . A . P .Voor
destabiliteitsberekeningen
i s h e t p r o f i e l i n5
l a g e n o n d e r v e r d e e l dwaaraan de g r o n d e i g e n s c h a p p e n z i j n toegekend welke d o o r m i d d e l i n g van d e p r o e f r e s u l t a t e n z i j n v e r k r e g e n . De t o e g e p a s t e l a a g v e r d e l i n g met de ge- b r u i k t e g r o n d e i g e n s c h a p p e n i s g e t e k e n d op b i j l a g e G - l .
B i j d e b e r e k e n i n g e n z i j n d r i e v e r s c h i l l e n d e f r e a t i s c h e l i j n e n t o e g e p a s t , t e w e t e n :
a , e e n f r e a t i s c h e l i j n (FL-1) welke d o o r h e t C.O.W. i n h e t t e r r e i n i s opgemeten, b e h o r e n d e b i j e e n boezemwaterstand van N . A . P .
-
0,55 m.
b. e e n f r e a t i s c h e l i j n (FL-2) met e e n aangenomen v e r l o o p , b e h o r e n d e b i j e e n b o e z e m p e i l van N . A . P .
-
0,36
m ,
z i j n d e e e n maximaal p e i l i n R i j n - l a n d .C . e e n f r e a t i s c h e l i j n (FL-3) met e e n aangenomen v e r l o o p , b e h o r e n d e b i j
e e n z e e r e x t r e m e boezemwaterstand van N.A.P.
-
0 , 2 5m.
Deze w a t e r s t a n d i s v o l g e n s opgave van h e t Hoogheemraadschap van ' R i j n l a n d i n1965
v o o r - gekomen i n de b e t r e f f e n d e boezem,Voor d e z e d r i e g e v a l l e n z i j n v e r s c h i l l e n d e minimum g l i j c i r k e l s gevonden; d e z e c i r k e l s z i j n op b i j l a g e G - 1 g e t e k e n d . (Onder de minimum g l i j c i r k e l wordt d i e c i r k e l v e r s t a a n welke van de v e l e b e r e k e n d e c i r k e l s de k l e i n s t e s t a b i l i t e i t s f a c t o r o p l e v e r t ) .
De b e r e k e n d e e v e n w i c h t s f a c t o r e n z i j n :
L A B O R A T O R I U M VOOR QRONDMECHANICA .*
E!
C o n c l u s i e s U i t de r e s u l t a t e n v a n de stabiliteitsberekeningen b l i j k t d a t h e t p r o f i e l---
z e e r g e v o e l i g i s v o o r e e n v e r h o g i n g v a n d e f r e a t i s c h e l i j n . De s t e r k e v e r m i n d e r i n g v a n de e v e n w i c h t s f a c t o r b i j e e n v e r h o g i n g v a n d e f r e a t i s c h e l i j n i s v o o r a l e e n g e v o l g v a n d e afname v a n h e t t e g e n w e r k e n d moment e n n i e t z o z e e r wegens e e n toename v a n h e t a a n d r i j v e n d e moment. Door h e t g e r i n g e v o l u m e g e w i c h t van h e t v e e n p a k k e t d a t n a u w e l i j k s e n i g e bovenbe- l a s t i n g h e e f t , z a l b i j e e n s t i j g i n g v a n de f r e a t i s c h e l i j n d e k o r r e l s p a n - n i n g t e r p l a a t s e v a n h e t g l i j v l a k e n daarmede d e s c h u i f w e e r s t a n d r e l a t i e f s t e r k afnemen. Het e v e n w i c h t b i j d e gemeten f r e a t i s c h e l i j n , de n o r m a l e t o e s t a n d . , i s r u i m v o l d o e n d e . B i j d e e x t r e m e w a t e r s t a n d e n i s d e b e r e k e n d e e v e n w i c h t s - f a c t o r g e r i n g . D i t b e t e k e n t d a t e r i n d i e g e v a l l e n e e n g r o t e r e d e f o r m a t i e v a n de k a d e o p t r e e d t , w a t b i j l a n g d u r i g a a n h o u d e n v a n d e z e t o e s t a n d t o t e v e n w i c h t s v e r l i e s of o v e r s t r o m i n g v a n d e k a d e k a n l e i d e n . De n o o d z a a k ’van een. v e r b e t e r i n g v a n de k a d e z a l d u s a f h a n g e n v a n d e f r e q u e n t i e e n d e d u u r v a n h e t vóorkomen v a n e e n hoog b o e z e m p e i l . I O p g e s t e l d d o o r :(---..-
.+
a iC-.ir.
R.J.
v a n Zweden F.J. v a n Duren.B i j d i t r a p p o r t b e h o r e n d e v o l g e n d e b i j l a g e n : O : l e g e n d a P- 1 : s i t u a t i e s c h a a l 1:25000
D-4
: d w a r s p r o f i e l s c h a a l 1 : l O O B-- 1 : b o o r p r o f i e l e n C-1t / m
C-5
: c e l p r o e f r e s u l t a t e n G- 1 : r e s u l t a t e n s t a b . i l i t e i t s b e r e k e n i n g e n F-12 t / m F-14 : f o t o ’ s b o o r r e s u l t a t e n .c
KADEON DERZOE K OOST El N DER POEL
POL DE
R.
A4
LEGENDA
F L. = freatische lijn P B.=
pulsboring S.B.=
steekboring c .b. = continuboring 29 mm C.B. t continuboring66
mm
peb = p e i l b u i s W S m =: waterspanningsmeter f3 I .J i- A G k.0'
C0*>21141 - 9 = volume gewicht int/m
3
&
2P
z hand penetrorneterwuarde in kg/crn 2 T. V, = torvune-waarde in kg/cm 2 C' E cohesie in kg/cmpl'
= hoek van inwendige wrijvingx
laagjes
ys t u k j e ~ i
1 klei 2 zand fijn3
zand4
zand grof5
veen6
kleihoudend7
slibhoudend8
zandhoudend9
humushoudend 1O
veenhoudend 11 plantenreGten 12 schelpen13
grind 1 4 houtresten 15 kei leem 16 leem 17 puin18
koolas
19
teelaarde
1
= beproefd monster-
C
=
c e l p r o e f = continuboring29
rnm=
continuboring66
rnm=
pulsboring = steekboring = oppervlakteboring = diepsondering = middelzware sondering=
waterspanningsme ter = peilbuis&
=
volume !:ewiciitii
=
horizontale doorlatendheidV
= verticale doorlatendheidSa= samendrukkingsproef
n
=
evenwichtsfactor
=
c '
+
tg6'
b e s c h i k b a a rx
D
W
m
O
z
O
m
aJ
ö
m
x
O
O
(/i+
rn
-
Z
W
m
;Ei DO
m
I- 73O
4-W
m
al;...
I
W
L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A T E D E L F T
K A
DEON DERZOEK OOST E IN DER POEL PO LDE
R .
BIJL:
c3
c,
"ELPROEV
E
N
A4
C 0 * 2 1 1 4 1 - 9L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A T E D E L F T
BIJL:
c4
(ADEONDERZOEK OOSTEI NDERPOELPOLDER.
I A 4 1
CO921 141 ' - 9 2 9 .cc
ELPRO EVE
N
L A B O R A T O R I U M V O O R G R O N D M E C H A N I C A T E D E L F T
K
ADEON
DERZOEK OOST EINDER POELPOLDE R .
h~
I
IBIJL:
c5
C O 0 2 1 141 - 9
u
