ło historyczną drogę ro zw o ju od
ch w ili pow stania aż do w sp ó łczes
ności".
W z a k o ń c z e n iu
D eklaracji
w z y w a
się, a b y
„każdy z nas czuł się zo
bow iązany do działania dla za p e w
nienia pokoju na św iecie p rze z za
cieśnianie w sp ó łp ra cy narodow ej i
popieranie zaham ow ania zbrojeń".
U c z e s t n i c y k o l o k w i u m m ie li m o ż
n o ś ć z a p o z n a n ia s ię z o d b u d o w ą z a
b y t k ó w D r e z n a , m ia s t a z n is z c z o n e
g o t r a g ic z n y m n a lo t e m w 1945 r.,
o r a z z w ie d z ili z a b y t k i M iś n i i M a -
r it z b u r g a .
W ojciech K alinow ski
KURS KONSERWACJI ARCHITEKTURY ICCROM 1982
M ię d z y n a r o d o w e C e n t r u m K o n s e r
w a c j i Z a b y t k ó w ( IC C R O M ) m ie ś c i
s ię w R z y m ie n a Z a t y b r z u , w d a w
n y m p r z y t u łk u d la b ie d n y c h i o p u
s z c z o n y c h d z ie c i, w p a p ie s k im H o
s p ic ju m ś w . M ic h a ła *.
I C C R O M j e s t a u to n o m ic z n ą o r g a
n i z a c ją , u t w o r z o n ą w 1959 r. p r z e z
U N E S C O d la w s z e c h s t r o n n e j w s p ó ł
p r a c y w d z ie d z in ie k o n s e r w a c j i z a
b y t k ó w w s z e lk i c h r o d z a j ó w i s k a l.
J e d n y m z w a ż n i e j s z y c h p r z e j a w ó w
d z ia ła ln o ś c i C e n t r u m je s t k s z t a ł
c e n ie , a r a c z e j d o k s z t a łc a n ie k a d r
s p e c ja lis t ó w — ■ d o z a s a d n ic z y c h
k r y t e r i ó w p r z y j ę c i a n a k u r s n a l e
ż y c o n a jm n ie j k i l k u l e t n i s t a ż p r a
c y w te j d z ie d z in ie .
S k r o m n e s t y p e n d iu m f u n d u je r z ą d
w ło s k i, I C C R O M d o d a je d o n ie g o
c z ę ś ć z w ła s n y c h z a s o b ó w , a te p o
w s t a j ą ze s k ł a d e k k r a j ó w c z ło n k o
w s k ic h . W 1980 r. n a liś c ie f i g u
r o w a ło 66 p a ń s t w , je d n a k t y l k o 1 1
k r a j ó w p ła c iło w ó w c z a s p o n a d 20
ty s . d o la r ó w r o c z n ie , w ś r ó d n ic h i
P o ls k a , w t o w a r z y s t w i e A u s t r a li i ,
K a n a d y , F r a n c j i , R F N , W ło c h , J a
p o n ii, H o la n d ii, H is z p a n ii,
W.
B r y
t a n ii i U S A . O d 1959 r. p r z y j e ż
d ż a li t u n a s w o is t e „ s t u d ia p o d y
p lo m o w e ” u c z e s t n ic y z 89 k r a j ó w .
W I C C R O M c o r o k u o d b y w a j ą się
c z t e r y k u r s y : k o n s e r w a c j i a r c h i t e k
tu r y , k o n s e r w a c j i m a lo w id e ł ś c ie n
n y c h , n a u k o w y c h p o d s t a w k o n s e r
w a c j i o r a z k o n s e r w a c j i p a p ie r u .
P i e r w s z v z n ic h , w k t ó r y m d a n e m i
b y ło b r a ć u d z ia ł w 1982 r., z g r o
m a d z ił 26 u c z e s t n i k ó w — a r c h i t e k
t ó w z 22 k r a j ó w A m e r y k i P ó łn o c
n e j i P o łu d n i o w e j , A z j i , A u s t r a l i i
i E u r o p y . Z a p r o s z e n i w y k ł a d o w c y ,
o p r ó c z p r z e d s t a w i c i e l i I C C R O M
o r a z i n s t y t u c j i w ło s k ic h , p r z y b y w a
li z W . B r y t a n i i , B e lg ii, A u s t r ii,
R F N , N R D , I n d ii, S z w e c j i , F i n l a n
d ii, D a n ii, J u g o s ła w ii, C z e c h o s ło w a
c ji, F r a n c j i .
* Z o s t a ło on o u fu n d o w a n e w 1683
r., w la t a c h 1703— 1708 C a r lo
F o n t a n a r o z p o c z ą ł b u d o w ę , a d o
k o ń c z y ł j ą w 1834 r . L u i g i P o le t t i.
P r o g r a m k u r s u r e a l i z o w a n y je s t p o
p r z e z c y k l w y k ła d ó w , ć w ic z e n ia l a
b o r a t o r y jn e i in n e , w y j a z d y do
r ó ż n y c h m ie js c o w o ś c i i o b s e r w a c je
l o k a l n y c h p r o b le m ó w i r o z w ią z a ń
k o n s e r w a t o r s k ic h , w i z y t y i r o z m o
w y w p o k r e w n y c h in s t y t u c j a c h w
R z y m ie .
O r g a n iz o w a n y p r z e z I C C R O M w r a
m a c h p r o g r a m u w y j a z d p o d k o n ie c
k u r s u d o F e r r a r y , a s t a m t ą d d o
B o lo n ii, W e n e c ji i k i l k u in n y c h
m ie js c o w o ś c i, r o z m o w y z m ie js c o
w y m i w ła d z a m i k o n s e r w a t o r s k im i,
z w ie e d z a n ie o b ie k t ó w w t r a k c i e k o n
s e r w a c j i — w s z y s t k o t o s t a n o w iło
u z u p e łn ie n ie i i l u s t r a c j ę p r a k t y c z
n ą o s t a t n ie g o c y k l u w y k ł a d ó w i d y
s k u s ji o r e w a l o r y z a c j i m ia s t .
W y k ł a d y n a k u r s ie o b e jm o w a ły n a
s t ę p u ją c e p r o b le m y : t e o r ia i h i s t o
r ia k o n s e r w a c j i ; p r o c e s y n is z c z e n ia
i m e t o d y k o n s e r w a c j i k o n s t r u k c j i
k a m ie n n y c h , c e g la n y c h ,' d r e w n i a
n y c h i z ie m n y c h , w z m a c n ia n ie k o n
s t r u k c j i b u d y n k ó w z r ó ż n y c h
m a t e r ia łó w ; z a s t o s o w a n ie m a t e
r i a ł ó w i z a s a d y p r o je k t o w a n ia
w s t r e fa c h z a g r o ż o n y c h t r z ę
s ie n ia m i z ie m i; z a s t o s o w a n ia f o
t o g r a m e t r ii; o g ó ln e z a s a d y k o n
s e r w a c j i m a lo w id e ł ś c ie n n y c h ; k r y
t e r i a p r o je k t o w a n ia m u z e ó w , w a
r u n k i p r z e c h o w y w a n ia e k s p o n a t ó w ;
d z ia ła n ia k o n s e r w a t o r s k ie w o d n ie
s ie n iu d o h i s t o r y c z n y c h z e s p o łó w
m ie js k ic h . U r o z m a ic e n ie m i d o p e łn ie
n ie m w y k ł a d ó w b y ł y p r e z e n t a c j e
p r z y g o t o w a n e p r z e z p o s z c z e g ó ln y c h
u c z e s t n ik ó w , p r z e w a ż n ie i l u s t r o w a
n e p r z e z r o c z a m i (z r e s z t ą I C C R O M
d y s p o n u je w s z e lk ie g o r o d z a j u
s p r z ę t e m d o p r o j e k c j i , o d e p id ia s
k o p u p o a p a r a t u r ę f ilm o w ą ) . P o
z w o l i ł y o n e b liż e j p o z n a ć p r o b le
m a t y k ę k o n s e r w a t o r s k ą w i e l u k r a
jó w . K o l e j n e p r z y b liż e n ie n a s t ą p i
ło p o z a p r e z e n t o w a n iu p r z e z k a ż
d e g o z n a s w y n i k ó w b a d a ń i p o
s z u k iw a ń — c z y to z l i t e r a t u r y ,
c z y z w ła s n y c h o b s e r w a c ji d o k o n y
w a n y c h w t r a k c i e t r w a n i a k u r s u .
P r z y w y k o n y w a n i u t y c h o p r a c o w a ń
n i e z w y k le p r z y d a t n a o k a z a ła się
b ib lio t e k a I C C R O M - u , a je s t o n a
b o g a t a i z n a k o m ic ie o b s łu g iw a n a .
P o ls k ie n a z w i s k a i t y t u ł y w k a t a
lo g a c h n ie są r z a d k o ś c ią , a le m o
ż liw o ś c i ic h s p o p u l a r y z o w a n ia b y
w a ł y o g r a n ic z o n e , g d y ż s k u t e c z n ie
tu p r z e c iw d z i a ła ła b a r ie r a j ę z y k o
w a . C z ę s t o b r a k b y ło tłu m a c z e ń
c z y o b c o ję z y c z n y c h w y d a ń , c o s z c z e
g ó ln ie j e s t w a ż n e w w y p a d k u o p r a
c o w a ń t e c h n ic z n y c h , te c h n o lo g ic z
n y c h c z y m e t o d o lo g ic z n y c h . I C C
R O M m a r ó w n ie ż w ła s n e w y d a w n i
c t w a i p u b l i k a c j ę , k t ó r e s p r z e d a
w a n e są n a m ie js c u p o p r z y s t ę p
n y c h c e n a c h lu b w y s y ła n e n a d o
g o d n y c h w a r u n k a c h . S z k o d a , że w
z b y t m a ły m s t o p n iu k o r z y s t a m y z
te g o , a p r z e c ie ż c z ę ś ć z n ic h n a
p e w n o m o g ła b y b y ć u ż y t e c z n a i u
n a s. G o d n y u w a g i n a s z y c h f a c h o
w c ó w je s t r ó w n ie ż s k o m p u t e r y z o
w a n y s y s t e m g r o m a d z e n ia d a n y c h
i k a t a lo g o w a n ia , s t o s o w a n y w b i
b lio te c e .
J a k się w y d a j e , I C C R O M n ie m a
a m b ic ji s t w o r z e n ia u n iw e r s a ln e j
„ s z k o ły k o n s e r w a c j i ” , a u c z e s t n ic y
k u r s ó w n ie s t a ją się r z e c z n ik a m i
I C C R O M w s w o ic h k r a j a c h , je d n a k
w p e łn i o d n ie ś ć to m o ż n a je d y n ie
d o f a c h o w c ó w z k r a j ó w e u r o p e js
k ic h , o u g r u n t o w a n e j t r a d y c j i i
w ła s n y c h d o ś w ia d c z e n ia c h w t e j
d z ie d z in ie . U c z e s t n ic y z in n y c h k r a
j ó w — z A z j i , A m e r y k i P o łu d n io
w e j c z y Ś r o d k o w e j , o d c z u w a li j e d
n a k c h ę ć n a r z u c e n ia im p r z e z I C C
R O M s t y lu i m e to d d z ia ła n ia .
N a z a k o ń c z e n ie k u r s u p a d ła ze
s t r o n y d y r e k t o r a I n s t y tu t u p r o p o
z y c ja , e n t u z ja s t y c z n ie p r z e z w s z y s t
k ic h p r z y j ę t a , u t w o r z e n ia „ K lu b u
I C C R O M ” . J e s t t o j u ż d o ść lic z n e
g r o n o u c z e s t n ik ó w , g d y ż d o 1982 r.
b r a ło u d z ia ł w r ó ż n y c h k u r s a c h ok.
1200 o só b , k a d r a z a ś w r a z z z a p r o
s z o n y m i w y k ła d o w c a m i p r z e k r a c z a
n a p e w n o 100 osób . D o b r z e b y ło b y
z w i ę k s z y ć p o ls k ą s e k c ję te g o k l u
bu .
Eleonora Bergman
301
