7 2 4 1
AUG
0} f '
-'j -
v ; i
*•
te?
/ 1
i. v' •
' .- ' . , n , v A
. - ,
/-' tJ / u \
..
• i. s,- •- -y\ : m i m
ARi .
P O R O Z D Z I E L A N E , i o b j a ś n i o n e
N I E D Z I E L N E , i Ś W I Ą T E C Z N E
EWANGELII
S Ł U Ż Ą C E
KA TEC HI STO M
D O U Ż Y W A N I A
W C E S A R S K O - K R Ó L E W S K I C H
W L W o W [ E ,
" W asza
i ł ł e R a a r s y b ^ k w p a Ł w e i y . uh*>,r,es. 1 7 2 5 .
o
P R Z E D M O W A .
W
yznaczone do przeczytania podczas uroczyftego nabożeńftwa części E - wangelii, i L iftó w , tyle zaw ieraj w fobie nai#k*vże godne ſ ą , aby ię każdy z Chtze- ścian-dobrze zw ażył, i %należy«ie^rozd-m iał; -wtiich, znayduie f i ę * i e 2) treść tego, co wierzyć marny', a nadto le-
k .ſzcze takowe Prawidła, podług który ch- b y s m y , kierowali obyczaie naſze,
_ jafcąT^ p o ż y t e c z n ą i e f t , a . w 3 ) nrabydz i powize-
f ę n ł o d z i e ż y w t e y l e c z , że a n i la- a n i u c z e n i e m ſ i ć n a p a - - j p g ^ p F i l D n e g o z a m i a r u n ie o f tą g tfr a y ; p r z e
t o z * t a k o w e g o p o w o d u , g d y S z k o ł y n a - __
rodowe poprawić zaczęto, pom ylon o
„ fo. ' także
także o środkach, (*) ktoremiby nayprzy- zw oiciey do tego celu trafie m ożna, a te ſą naftęputące: aby nauczyciel
1) Ewangelią f albo Lift wſzyftkim ucz
niom ( gdyby w ſzy ſcy , albo przynay- nmiey więicſza jch cześć Ewangeliki ie- dnakowey mieii ed y cy i) zwolna czytać nakazał; ieźeiiby zaś uczniowie nie mie
li Kfiążek, w tedy fam Nauczyciel z - wolrtg, i wyraźnie czvtac' będ-zie Ewan
g elią , albo ią zdatnemu U c z n io w i poda do przeczytania; co gdy ftę kilka razy ftanie, wymieni Nauczy cTei
2) Ewangehftę, lub Kfiażkę. z którey prze
czytana cźęćć w ytęta, powie im Ro
zdział, i w ierlz, od k u teg o zaczyna ftp, i gdzie ftę kończy,
3 ) W ſzyftk o t o , iako i co naftppuie, na- piſze podług literalnego ſpoſobu na T a
blicy, rozkaże po razy kilka powtarzać', i m y przód m ów ić poiedynczo niektórym,
potym wſzyftkim. ' .
A 2 : 4 )
(* ) P a t r z Przepij} metodyczne o ſp o fobie w y k ł a dania E w a n g e l i i , kartg 69. i na% pui,tice.'
4 ) Podobnież uczyni Nauczyciel z treścią, albo z owemi punktami, ktoreby w E- wangelii, albo w L ifcie wigkſzey uw agi godriemi były. T akow e zaś części, na które Ewangelia, albo Lift porozdziela
ny teft dla lepfzego objaśnienia ułoży w p o d zia ły , na podobieńfijao tabel w tey- że KJiażce podanych, i za każdą razą za- cytuie wierſz, w którym fię te znaczniey*
ſze znaydui? punkta, nawet i fam wierſz odczyta.
5) Skoro treść w zw yź rzeczony ſpoſob przełoży, w tedy im znaczniey ſze owe mieyſca obiaśni, które takowego obja
ś n i e n i a potrzebować bpdą^ chcieć albo
w i e m wſzyftko obiaśniać, wieleby na to trzeba czaſu: młodzieży zas tego {pa
m i ę t a ć byłoby zatrudno. M i e y ſ c a takowe oznaczy liter^, albo też innym podług upodobania znakiem, iuź to dla przypo
minania uczniom, że zamyśla w tym mieyſcu dać im iakowes objaśnienie, iuż to dla teg o , ażebv takowe oznaczone obiasnienia, w ykładaiącie podczas tr-.ya- iącey nauki, łatwiey wynalazł.
6)
dą, 6 ) Naoftatek okaże im zawarte w Ewan- E- gelii, albo też wypływające z niey nauki agi wiary, i obyczaiow, przy których ozna- , na czy mieyſce, albo wierfz, z ktorego ſą -U- wyięte, a mieyſca takowe przeczyta z E- 1 w wangelii; co uczyni i z owem i cząftka- tey- m i, na które Ewangelią pod zielił,
za-
ey* Roftropny Nauczyciel będzie niezawo- irſz dnie fam z fiebie w iedział, iak fobie w ta-
kowey okoliczności ma poſląpić. A le że niektórym byłoby zatrudno, i nie każdy ſoh potrze ne do takowego objaśnienia będzie
»we miał kfiążki; przeto za rzecz potrzebną oia- oſądziiiśmy , tym czaſem E w an gelie, po- bo- dług zwyż rzeczonego ſpoſobu ułożone po- a to dae do droku, zaczym Liity naftąpią. D o -
pa- brze uczyni N auczyciel, gdy obizerniey- nve ſzey przy wykładaniu użyje Ew ąngeliki;
Iług trzeba bowiem było częſlokroć takowe po- przywodzić mieyſca , które nie ſą wyzna- [ym czone od Kościoła do publicznego prze- iu2 czytan a, a zatym nie w naſzey mnieylzey, o aie w obſzernieyſzey znayduią fięEwange-
vva- lice,
Jeżeliby kto od łożył dwie godziny na
^ tydzień ,> mógłby niezawodnie przez cały
A 3 rok
rok w iedney takowey odłożoney godzinie Ewangelie Niedzielne, a w drugiey Lifty przeczytać: po iedney zas odkładając g o dzinie , przeczytałby tylko w iednym roku Ewangelie, a w drugim Lifty. Świąteczne Ewangelie dla tego tu przyłączyliśmy, a- b y ie podczas Świąt uroczyftych młodzie
ży Szkolney czytano, i objaśniono.
N a końcu tey kfiążki oprócz formula
rza , na którym pokazuje ft?, iak Zbiór tre
ści każdey Ewangelii literalnym ſpofobem w Szkołach napifać można, przyłącza fig oraz tabelki, w ktorey wſzyftkie w tey kfiąźce wyrażone nauki wiary, i obycza- iow podają ſię * aby z pierwſzego zaraz w7eyzrzenia poznano, iak obfite w lobie zawiera nauki Ewangelia, i iako w tych od kościoła podczas uroczyftego nabożeńftwa do przeczytania 'wyznaczonych czękciach nayiftotnieyſze dowierzenia P raw dy, i naygłownieyſze do ułożenia obyczaiówna- ſzycb znayduią fig prawidła. Przez co i afterzom, i Kaznodzieiom iakąkolwiek przyiługę uczynić ſpodziewamy fię.
C Z Ę S C I.
N I E D Z I E L N E
r A N 6 E L I E
W R A Z Z T E M I
Które podczas Uroczyftycb nieruchomych
Ś W I Ą T
czyte m e by w ciią.
Ew angelia na N iedzielę p ie rw fż |
Adwentową u Łukalza S, w Rozdz, X X I.
od a y Ąo 33* m i e r ſz a ,
Tres'ć: JezAis przepow%da drugie Iwoie przviście na ten świat.
I. Jezus wymienia te znaki , które iego przyiście poprzedzą.
I» Z n a k i na Słońcu, K lięży cu , i G w i a z d a c h . 2* IJcjsnienie n a r o d o w d la n iez n o śn e g o fzu*
m u m o rſk ir g o , i naw aiiiośei. v t i y . 3. Boiazń L u d z i w o c z e k iw a n iu t y c h r z e c z y , _ g d y lię w zruizą m ocy m eb ieſkie. v . 26*
II. lezus przepowiada.
1. Przyiście Syna C zło w ieczeg o , ( a) w o-
15 wielk3 moc4 j i wſpanialością.
2. Z e N i e b o , i z iem ia p r z e m in ą , (^) i ecz i ło w a iego nie przem iną, ( c ) v . 33.
III. Jezus kończy Iwoie przepowiadanie i upomnieniem.
1. U p o m in a b o g o b o y n y c h , a b v podnolili g ł o w y ſ w o i e , g d y to dziać bedzie; po- nie w aż p r z y b l i ż a fię o d k u p i e n i e ich. ( d ) 2. J a k m y z p u k a ią c y c h fię d r z e w w nofie-
m y , że bliOtoieft L a t o , t a k z w y ż e y w y r a ż o n y c h z n a k ó w maią fobie wnofić bo- g o b o y n i , źe bjiſko ieft K r ó łe f tw o Boże. (e)
O B I A S N I E N I A.
Jezus Chryſtus Syn Boiki nazywa fie z pakory Sy.
a; nem Człowieczym .
I ) Ś w i a t , i w ſz y ſtk ie iego iſtnosci, z k*orych fig ikłada , niebgd4 trw ały b e z końca w ty m ſatnym fta n ie , w k te ry m fię teraz znayduią.
e) S łow o Boikie będzie z a w ſ z e miało" ſ w o i ą c h w a ły , i będą go opowiadać',- w ſzy ſik o , co C hryſtus P a n p rz e p o w ie d z iał, ſpelni fig.
i ) Z u p e ł n e z b a w ie n ie przybliża f i ę ; b o dotąd Ś w ię
ci P a iiſc y ty lk o na D u ſ z y u ſz c z ę iliw ic n e m i zo- fiali; w ó w zaś dzień i ciała ich zm artw y ch w fla-
i d e N ie b a doſianą fię.
e) Króleflwem B ożym n a z y w a fig w E w a n g e lii cza- ſem K ościoł, czaſem P r a w d y Chrześciańfkie w r a z z środkami z b a w i a i a c e m i t u zaś K róleflw em Bo
ż y m n a z y w a fię w i e c z n a ſzczgśliw ość. ;
N A U K A W I A R Y .
J e zu s Chryfius przyidzis znow u, przy końcu Świata v - 27. H jzy ſc y Ludzie przed nim ftaną. v . 36. a to przeto , ażeby od niego ſądzeni byli. U M a t e u ſ z a S . w R o z d z ia le X X V . w w ie r ſz u 31.
n a u k a o b y c z a i o w .
Chryfius u p o m in a , aby u w a ż a ć nietylko n a p rz e p o w ie d z ia n e z n a k i , aie b ard ziey na to, ż e b y k a ż d y p r z e d T r o n e m Sędziego mógł fię oſtać. a Łukaſza S. w R ozdz. X X I . w wierſzu 34. aż do J7.
M iejcie fi; na pieczy, aby kiedy niebyły obciążone je r - ta wajze obżarjtwem, i opiljtwem, i fłaraniem tego żyw ota, ażeby na was z trza/Iiem on dzień nieprzypadł; alUwicm- n tako Jidto przypadnie na wſzyfikicb, 'którzy fiedzą po wſ&yjtkiey ziemi: _ A przeto czujcie modląc Jly na każdy czas, abyście byli godni ujść tego wſzyflkiego, cc przyiić ma , i jłanąt przed Synem człowieczym,
A 5 Ewan-
E w a n g e l i a m N i e d z i e l e d r u g a A d
wentową U Ma te u Iza S, w iis)zdz, X I , ^
od 2, a ż do ro. m ierſza,
lr e s t: Jan każe p y t a ć fig Jezuſa , c z y iib y on b y ł *:j M c ly aizein : Jezus odpowiada p rz y lła n y m z p o
t w i e r d z e n i e m , o d w o ly w a fig do ſ w o i c h c u d ó w <0 i w y c h w a la Jana.
I. Jan k a ż e pytać fię Chryftuſs, czyliby •>
b y ł Mefyafzem?
i . J a n flyfzał w w i ę z i e n i u , O ) 0 dziełach C h r y t i u l o w y c h , v , 2.
a. T o p r z y w i o d ł o g o , że w y f f a ł ſ w o ic h U c z n ió w , i k a z a ł lię z a p y ta ć , c z y J i b y on b y ł t y m , k t ó r y m ia ł p r z y iść, (/;) a lb o czy- h b y inſzego o c z e k i w a ć m iano. v . 3.
II. Jezus twierdzi, u k ft Meſyafżem, i
do ſw o ich cudów odw ołuie fię. (c) f )
1. K a ż e Po fla ń c o m J a n a , o p o w ie d z ie ć m u , g - co ſłyſzeli, i w id zieli. v. 4 ,
2. Ślepi w i d z ą , ch ro m i c h o d z ą &c. v . 3. N a z y w a B łogo ffaw io nem i t y c h , ( g ) k t ó
r z y lię z nieg o niegorſzą. ( e j v. 6*
III. Jezus wy.ftawia Jana:
1. Ż e nie ieft c z ło w ie k ie m n ieflate cz n y m . 2. ż e nie iefl c z ło w ie k ie m p ielz cz o n y m .
3. A le ie f t .w i ę c e y niż P ro ro k , ( f ) U 4 O k t ó r y m n a p i ſ a n o : ( g ) O t o , ia p o ſ y - tr
ł a m A n io ła m eg o (h') p r z e d obliczem t w o i m , k t ó r y z g o tu ie d rog ę t w ą p rz e d tob ą,
O B J A Ś N I E N I A .
W T u t r z e b a o p o w i e d z i e ć , z a c o Jan b y ł w wie- ^ z ig m u : c z y ta y R o z d z i a ł 6, u M a rk a S, @d 1 7 . aż ni, e o 29. wierſza.
}>) K t ó r y ma p r z y j ś ć , t o ieft te n , o k tó r y m P r o r o c y p r z e p o w i e d z i e l i , M e ſ y a ſ z , i kto reg o Ż y d z i . oczekiw ali.
Ź e M e ſ y a ſ z , źe Chryſlus cuda te c z y n ić będzie, p rzep o w ied ział J z aiaſz w R o z d z . 35. i 16.
d ) Ci bgdą z b a w i o n e m i , k t ó r z y w Chryſtuſa w i e rzą.
O Z j d z i mieli 6 M e ſy a ſz u fałſzy w e z d a n i a , r o z u mieli , źe miał b y d ź potężnym M o n a r c h ą , k tó r y b y i c h z poddań ft w a R zym ikiego u w o ln ił, i ic h P a ń f t w o , i n aród iła w n y m u c z y n i ł ; a ż e tego nie mogli fig ſp o d zicw ac p o Chryftufie, k tó ry b y ł ubo
gim , i )cie p ro w a d z ił b a rd z o n ę d z n e , nauki oſtre d a w a ł, a napftatek na K rz y ż u u m arł; p r z e to zgor- ſz yli % z niego , i w e ń nie Wierzyli- Z t ą d C hry- ftus o w y c h z o w ie blogollaw ioneini, k t ó r z y fię z niego me t a k , iak Ż y d z i, g o r ſ z y l i , ais go za M e-
ſy aſza m ieli. *•
f ) u P r o r o k a Malachiaſiza III. 2,
gf) Jan w k c e y niż P r o r o k , bo w idział Chryſtuſa cic- J \ T^nen 1 OCzy m a - i in n y m go palcem ukazyw ał.
),) T o i ł o w o : A nioł, z n a c z y w H ebrayſkim , i G r e c kim iy zyku P o i ł a , i ta k o w y m ieft J a n ; bo b y ł od Boga p o i ł a n y , a b y ogłofił Chryftuſa.
N A U K A W I A R Y * ,
„ r *
Jezus ieft Meſyaſzem - Chryfluſem, - Namazancem, który przyobiecany był p-eryſzym naſzym R odzicom , Pa.
tryarehom, i o którym Prorocy przepowiedzieli.
n a u k a o b y c z a i ó w .
Niemamy ſię gorſzyć z Jesuſa , powinniśmy go uznać za obiecanego M eſya ſza , i Odkupiciela, świata a zatym wierzyć , czego nauczał, ſpodzicwac Jic, co obiecały i czy
nić , co przykazał.
Ę w ſ i i i -
E w a r i g e - l i a n a N i e d z i e l ę t r z e c i ą
Adwentową u Jana S, w Rozdziale I,
od 19. a ż do 29* m ie r fz a .
Treść: W y z n a n i e J a n a , czyin nie ie ft, a czym ie ft:
tu d z ie ż m ow a iego o Chryftufie.
I. Jan wyznaie, czym nie ieft.
1. Ż y d z i z J e ru z a le m -kazali z a p y t a d fie J a n a , c z y m b y b y t ? ( a ) v . io .
2 , O n w y z n a ł , że n ie ieft ani 'c h r y f t u ſ e m , a n i M e l y a ſ z e m , ani E i ia i z e m , ani P r o - kiem. (Jſ) v . 21.
II. Jaw wyżm ie, czym ieft.
1. P oftańcy ż ą d a ią , a b y im p o w i e d z i a ł , k to - b y b y ł. v . 22.
2, O n r z e k ł : Jam głos w o ła ją c e g o n a Pu- ſ z c z y : Pro ſtu y c ie d ro g ę P a n i k ą , i a k o p o w i e d z ia ł J z a i a ſz P ro ro k ( c ) v . 23.
III. Mowa o Chryftufie.
1. P o f ł m k y , k t ó r z y z F a r y z e u ſ z o w ( d) b y l i , p y t a l i lię J a n a : Czem uż t e d y c h rzciſz, ieśliźcś t y nie ieft C b ry ſlu s , ani Eliaſz , ani P r o r o k ? v . 24.
2. O d p o w i e d z i a ł im J a n : J a c c h r z c z ę w o d ą ; a le te n (e) w p o ś ro d k u w a s f ta n ą ł, k t ó r e g o w y n iezn acie, T e n c i i e f t , k t ó r y z a inną p r z y jd z ie , k t ó r y p rze d e m n ą b y ł, kto - r e g o m ia n i e g o d z i e n , ż e b y m r o z w ią z a ł r z e m y k u t r z e w i k a Jeg o . v . 2 6. 27.
3. 1 o trę d ziało w B etanii z a J o rd a n e m , k ę d y J a n c h rzcił. 28.
OBIJ-
O B J A Ś N I E N I A .
a ) Jana ſpoſob ż y c i a , k a z a n a n ia , i p o w a g a ftaly fig p rz y c z y n ą ., że w ie le ludzi ro z u m ie li, iakoby on podobno b y ł M e ſ y a ſ z e m , i z t e y to p r z y c z y n y d o niego poftano.
i ) J a n kazał o P o k u c i e , i u p o m i n a ł , b y fiy n a w r ó cili; zatym p r z y przyiściu C h r y llu ſa Z b a w i c i e l a czynił t o , co E l i a ſ z podl‘ug P ro ro ć tw a M a la c h ia - ſza I V . 5. p r z y przyiśeiu Chrylluſa Pana iako Sę
dziego ż y w y c h , i umarłych c z y n ie b ędzie. N a d to o d z i e n i e , i ſp o ſo b ż y cia J a n a p o d o b n y b y ł do 0- w e g o , k to re g o E liaſz ż y ia c na t e y ziem i używał;
A ż e Ż y d z i w ie d z ie li, iż Eliaſz n i e u m a r ł , ale zn o w u miał p o w r o c i e , p r z e t o J a n a ſadzili b y ć Elia- ſzem.
O R o z u m iy M e ſ y a ſ z a .
d ) J a ieſtem t e n , o którym J z a ia ſz 40 3, p r z e p o w ie d z ia ł: P r z y g o t o w y lyam L u d z i p r z e z k a z a n ia , i chrzeſl na p rz y iś c ie M e ſy a ſz a .
<0 Ż y d z i dzielili ſię na t r z y ſ e k t y , ale dopiero w ł a śn ie przed przyiściem Jezuſa C h r y ſ t U / a , tak o k o ło c z f ſ o w M a c h a b e y c z y k o w ; na F a r y z e u ſz ó w , S a d u c e u ſz ó w , i E lT ey czy k ó w . S e k ta F a r y z e u ſ z ó w n a y lła w u ie y ſz ą b y ła . F a r y z e u ſ z o w i e p rz e - ſtrzegali P r a w a , i T r a d y c y e O y c o w ſ w o i c h ia k n a y ś c i s l e y , le c z m ię d z y t e bardzo w iele z d a ń z a b o b o n n y c h m ieſzali.
N A U K A W I A R Y .
Jezus Cbryjłus ieft Ergiem oraz, i Człowiekiem. Jam ko człowiek przyſzedł dopiero po, Janie na Św iat, ale ia
ko Bog iuż przed Jatfem , przed wjzelkim Jiworzeniem, owfzem od wieków byt. v . 2 7 , ,
N A U K A O B Y C Z A 1 0 W .
ATtemarryl dozwalać
,
aby nam nieżafłn&onycb dawano honorów, i ly tu lo w,
ale należy ſi ę nam hydż pnkornemi,
ſa -mych ſiebtc poznać,
—
okadzić,
i 0 lobie lamych mówić bez wymjhenia Jip,U
Adwentową u Łukalza S. w R ozd z. III.
rv w i e r fż u i. - 6.
T r e li: W ia d o m o ść z okolicznościam i o zeflaniu S Jana.
1. W yrriiem aiąfię R z ą d c y Ś w ieccy, i Z w i e r z c hn o ść D u c h o w n a , (a ) k t ó r z y na o w c z a s ż y l i . v . r. 2. g d y
2. J a n o d B O G A o t r z y m a ł r o z k a z , a b y k a z a ł o chrzcie P o k u t y , (/,) a b y d o iła p ić o d p u ſz c z e n ia g r z e c h ó w . v . 3.
3. J a k o J z a i a ſz p r z e p o w ie d z ia ł . (c) v . y 6.
4. W ſz e lk ie c ia ło o gląd a Z b a w i c i e l a ( c z y li z b a w ie n ie B o ż e ' ) (J).
O B J A Ś N I E N I A
a) P o śmierci H e r o d a . który M ł o d z i a n k ó w , p o tra cić k a z a ł , a k tó r e g o wielkim z o w ią , zoftato K r ó - le llw o iego podzielone na c z t e r y c z ęści; k tó r y c h R z ą d c y n a z y w a l i fię c z w o r o - K r ó lo w ie . C z ę ſlo k r o ć n a z y w a li fię pod o b n y m imieniem i o w i R z ą d c y , k t ó r z y nad m ałą częścią kraiu p a n o w a li. A nnas był zło żo n y z w ielk ie g o K a p ł a ń ſ t w a , po którym na o w c z a s naitąpił Kaifaſz.
i ) P r z e z chrzeſt J a n a otrzym yw ali ochrzczeni o dpu- ſzczenia g r z e c h ó w tyłko w n a d z ie i: p r z e z chrzeft zaś Chryſluſa w ſamym lkutku. S. Aug. I . 5. da R aptis.
c ) u Jzaiaſza. 40. 3 .
d) W ſ ż y ſ c y ludzie u y z rz ą Zbaw iciela B o r a , ale do
p ie ro w t e d y , g d y ſądzić p rzyidzie. S. G rz e g o rz w' Homilii 20.
M ie y ſc e . to może fię i tak r o z u m ie ć , że w ſ z y f t - k je N a r o d y ziemłkie, ( to iefl, w e z a fie ) zba
w ię- 1
rtą
I .
i s.
r z - z as k a p i e . 6.
,yli
:ra- r o j o n e . )wi wa-
pu- :efl
de
3o-
jrz
f t -
ba-
#^*§5^) ię
w ienje, które p r z y n io ił Z b a w ic ie l, na ś w i a t p r z y - ſ z e d ł ſ z y , uznai§ , tego ś w i a t k a m i , i uczeſtmkarni b ę d ą .
n a u k a w i a r y .
Przez Pokutę dofiępuiemy odpuſzczenh grzechów ſwoich, V. 3.
Cbryftus prryſzedł nawracał: g r z e ſz n iH w , którzy
*Mb w ie rzy ł, i złegó Jłrzeds flę matą.
N A U K A O B Y C Z Ą I Ó W .
1.) D o lin y to ie jł: pokorni, napełnieni zoflałi od Chry- fiiiſa Ł ajką Bożą.
•2.) G p r y i Pagórki,, to ię fitp y ſz n i nttdebkiemi, i pokorne~
mi żojtali p rze z naukę Cbryjtuſa.
3-) K r z y w e { mieyſca ) to iejł : w ielka niefprawiedliwolć ma kydź poprawiona, nodgrodzona, i pnkpfc- na.
4 v Uſtre drogiy to iejl: gnieudiw i. i uporczywi mata Rs f i u łagodnemu S. Grzegorz w H o m ilii 20." nad Ewa a- geliami.
/
Ew angelia na p ie rw ſ.e y M fcy B o żego Narodzenia u ŁukalzaS. w R oz. II.
n> m i e r ſz u I , - 14.
Trełć : Opis N a ro d z e n ia J e z u ſa Chryftuſa.
II. Co fig przed Marudzeniem Chryftuſa ftało.
1. C e ſa rz A u g u ft w y d a l r o z k a z , a b y c a le P a ń f tw o iego ( a) ſpiſane b y ło .
2. K a ż d y p o ſ z e d ł do ſ w e g o m i a f t a ,( J ) i p o d a ! do ſp iſu im ie ſw o ie.
3. J o z e f z p o k o l e n i a D a w i d a p o ſz e d l ( c ) d o J u d z k i e y ziem i do B etleem , ( d ) a b y b y l p op iſan z M a r y ą , k t ó r a b y ! a Brzem ienną.
v .
4 . J o z e f , i M a r y a n iez n a le z li ź a d n e y Go- ſp o d y .
I I . Co lię przy Narodzeniu Chryftuſa dało.
1. M a ry a p o w i ł a ſ w e g o p i e r w o r o d n e g o (e) Syna v . 7.
2. U w in ę ła go w p i e l u ſ z k i , i p o ł o ż y ł a g o w e żłobie ( f ) v . 7.
3. A n ioł u k a z a ł lię P a ſ l e r z o m , k t ó r z y m ie li n o c n e d r a ż e nad trz o d ą ſw o ią , i u lę k li lię iaſności B oźt-y (g)
4. A n io ł p o c ie iz y ł i c h , i r z e k i : O p o w i a d a m w a m w i e lk i e w e ſ e l e ; bo dziś w m ie śc ie D a w i d o w y m n a ro d z ił lię Z b a w i c ie l . (/3) 5. U k a z a ł o fię w ie le z a l l ę p o w N ie b ie lłc c h
c h w a l ą c y c h B oga, i m ó w ią c y c h : Ćbiva a nct w y ſ o k o k i B o g u , a na z i e m i pokoy lu d z io m dobrey woli. (z)
O B U-
Bo
l i .
tuſa
c a le p o - ) d o
b y l nną.
Go-
ało.
(O
g o nieli
ll iię
dam ście
:h)
t . c h
oa'a
i la -
U
f e s * ) t f
O b i a -ś n i e n i a,
“) P o d d an i R zym lkiego PaHſiwa ; p o d k to re g o pgs.
now aniem w ię k ſz a część ś w ia ta na ó w czas zo- iławała, mieli l»ydż ſp d fan i, a b y k a ż d y p o d a te k do w y p ła c e n ia miał fo b ie w y z n a c z o n y .
i ) u d a ł fig na o w e m leyfce , z kad b y ł rodem.
O Z N a z s f e t u Galilei.
*0 B etlećm .zw ał Ile miafłem D a w i d o w y m ; poniew aż gniazdem iego pokolenia , i inieyſcern było , g d z ie lego P o to m k o w ie ; a P r z o d k o w ie J zefa m iefzkali.
* ) Z t y c h iłó w n ie można fobie w n i e ś ć , a b y M a r y a ie ſz c ż e ied aeg o miała Syna. W y r a z ren d o w o d z i t y l k o , że p r z e d ty m żadnego in n e g o n ie
^ miała. 6
/ Podług z w y c z a ili k r a i ó w w ſch o d n y ch .
S ) U yrzeli w i e l k i e , i n ie ż w y c ż a y n e ś w i a t ł o , co i i r z e c z lakowpś c u d o w n ą mieli, p r z e lę k li fi? n i e - t y l k o tego n i e z w y c z a j n e g o ś w i a t ł a , ale te ż i iłów A n ie b k ic h .
i ) P rz y o b ie c a n y , i ta k tęikliwie o czek iw an y M e ſ y a ſ z , K t ° r z y 2 upragnieniem ocżekiw aia pryiścia Me*
ſyaſza, i gotow em i ſa p rz y is ć go do ſerca ſw óiego;
N A U K A W I A R Y .
Bóg -wie o luſzyjlkich przyszłych heczdcb obidwm ie vi», którzy tyków przepowiednią. Umie wſzyflkó ^ co Jtę azteie, nakierować do uſkutecznienid zamiarów jwbich.
Te prawdy dowodni trele tey Ewangelii. Prorok Miche- l i Y ' Y ’ 3i na id k a ſe t lat wprzód ‘przepowiedział, że lic m e jy a ft w Betleem w id zi. M atka iegd, która miefi&kata w N a za ret, w ctąży-będąca, pewnieby,niebyła poſzłd do Betleemt gdyby m niebyt przynaglił rozkaż ndmieftnlka Ceſarjkiega
do udania ftę tamże wfiamym czaſie / W i g a , połogu.
N A U K A O B Y Ć Z A1 0 W.
thrzeycianie powmnt fis ukazać tak powolnemi w pełnieniu u Tin uciążliwych, rozkdzóh ſwoiey Zwierzchności, ia M a ryd b yia ; mtiią folie przypominać, że nic bez dopu-
Zczenia b fhego nieftaiłjłę, i że Bóg timie wſzyftko ndkie-
°wać do ujhatecznienia zamiarówſfioicb.
E w angelia na w tó r a M ſżę B o że
go Narodzenia, u Łukaſza S. w Roz. II.
zp w i e r ſz u i f . - 20.
{Treść : Paflerże idą do Betleem, i oglądalą, Co fig tam fiało.
i . P a ſle r z e idą do B e tle e m , n a le z li M a ry ą , i J o z e f a , i n i e m o w l ą t k o , ( « ) k t ó r e le ż a ło
w e ż ło b ie , v* i ę . 16.
% U y r z e li , i u z n a li p r z e t o t o z a praw dę*
c o A n io ł p o w i e d z i a ł , i o p o w ie d z ie li in
n y m , co o d z ie c ią tk u o n y m u i ł y i z d i , cze
m u li? w ſ z y ſ c y d z i w o w a l i .
3. L e c z M a r y a w ſz y ſlk ie te iło w a , i r z e c z y , k t ó r e fię f t a ł y , z a c h o w a ł a , ie Itoſuiąc w ſe rc u ſw o im . ( b ).
4. P o w r a c a ią c P a ſle r z e w y i ł a w ia l i, i c h w a lili B o g a .
0 B U S N I E N 1 A.
a ) J E Z U S Chryfius,
Y) M a r y a rozw ażała z w ielkim u k o n te n to w a n ie m , iako fig w lz y ſtk o z p rz e p o w iad an iem P r o r o k ó w z g a d z a ło , i wjzyflko ſpełniło lig , cokolw iek i e y A n io ł Paniki był p rz e p o w ie d z ia ł.
N A U -
niera,
3kóvtf-
w l e y
Ewan-
Narodzenia, u Jana S. w Rozdziale I.
te w ie r ſz ii i* — lĄi T r e ś ć : S y n Bolid Hal fię Człowiekiem*
I. Syn Boży , Stow o (a),
i . b y ło na p o c z ą tk u ( b) . a . U BO G A . ( r ) ,
3. b y ł o Bogiem, (d) v , 1. 2,
4. W ſz y f tk o fię p rze z n ie f t a ł o , a bez niego' nic fię nieftało (e) v . 4. W nim b y ł ż y w o t ( / ) . v . 4.
JL Jan byt podany od B o g a , aby świad
czył o Cbryftuńe: v 6 - 8 ’ że on
1, b y ł ś w i a tł o ś c i ą , k t ó r a o św ie c a w ſzelkie- g o C z ł o w i e k a (g ), v . 9.
2. B y ł ś w ia tło ś c ią , k t ó r e y ś w i a t , i o w f z e m ſw o i (/j) n ie p rz y ię li. v . 10. 11.
III. T y m , którzy go przyięli, i weń uwie
rzyli, dał moc, aby fię dali Synami Bo- ięnń. v. 13.
i . K t ó r z y n ie ,z e k r w i , ani z w o li c i a ł a , ( i ) ani z w o li m ę ż a , ſ k j ale
2* z Boga fię t y l k o n a ro d z ili. CO *3*
IV , Syn Boży dał fię ciałem (?«).
1. M ie ſz k a ł m ię d z y nam i. (« ) a. W id z ie liś m y c h w a ł ę iego. ( 0 )
3* T a c h w a ł a b y ł a c h w a łą ie d n o r o d z o n e g o S y n a o d O y c a p e ł n e y łaſk i, i p r a w d y . (]>).
O B ſ J S N I E N I A
( d ) S tarzy F ilo z o f o w ie , P la t o n i c y , 1 S to ic y z o w ią cza Tern Boga Iłowem. Chryftus z o w i e fię ta k że lłow eni O yca N ie b ie lk ie g o ; p o n ie w a ż o n
» r x e ż niego do foas m ó w i ł , i eb iaw il nam wołg.
ſwo- tn
ſw oig ku zb aw ie n iu aa ſz e m u , m Liście do Helray- c syk ów w Rozdziale I. i.
b) P o n iew aż Iłow o by ło na p o c z ą tk u , wigc muf: b y d ź Wieczne.
O S ł o w o było u P c g a , w igc Syn B o z y w c a le ro
żna O ſoba od fi oga Oyea*.
d) Syn Boży jeſf przeto Bogiem, e Z a ty m muf: b y d ź W ſz e e h rao c n y m .
f ) O n i ę ſ t owyrp, k t ó r y nam pozyſkał życie w i e c z n e , S ) Obiawif nam P t a w d y , , z k tó r y c h w ielu rozum nafz nig d y poiąc n i e m o g ł , inne zaś nie b e z w ie l- k ie y trudności, światła objawienia niemaiąc, nie- b y łb y odkrył.
K '-w ia to w i za zmyślnościami idący l u d z i e , i N a - m d iego , to ieft i żydzi zawigraią o c z y ſw o ie p rz e d ty m ś w ia tłe m , nieęhęąc w i e r z y ć ,
fc) Dzieci podług natury.
L) z Boga b y d ź u r o d z o n y m , z n a c z y : b y d ź o dro
dzonym p rz e z c h r z e ſ t , p rz e z e ń ftaią % lu d zie nienaturalneini w p r a w d z i e , ale p r z y w ł a ſ z c z o n e - sni Synam i Boildemi.
n i Syn Boſki przyjął na fig c ia ło , i k r e w , to i e f t : ludzkie ciało , i b u ſz g .
n- Z v ! na ziemi m ię d z y innemi ludźmi.
• ) C h w alą n a y w ig k ſz a Jezuſa Chrylluſa na t y m z a w i li i.źe cuda czynił, i p rzyſzle rz e c z y przepow iedział!
fi) P rz e z cuda, które po w ig k ſzey czgści zmierza
ły ku zbawieniu l u d z k i e m u , kk a zał fię S ynem Bołkiin pełnym ł a ſk i, a ſpełnione P r o r o ć t w a uka
z a ły go bydź pełnym IJr a w d y . N A U K A W I A R Y .
Je zus Cbryftuf ieft prawdziwym Bogiem, temu daie fię Lnie Boga; v. /. pvzypijuiq jię Bofkie włajności {wieczność*
r. 2, ) Bo/kie dzieło ( Wſzecbimcnoić; v- 3. ) ieft oſo~
j? od Boga Uvca wcale rożną v, 2. iednorodzonytn Synem Gyca Niebie/kiego v: 14. Przez cuda, i ProroUwa dał pas in ai, że Bogiem ieft. Ibid. ,
N A U K A O B Y C Z A I O W . . T 'zeba, abyśmy J e zu /a , i iego nauką p rzyięli, wen wic-
a zatym iego przykazania ftrzegli. Chcąc [lać fią Sy- f* Bojk m , trzeba, żebyśmy jiy z Boga urodzili , c z y li W ręczen i b j l i r
Ew angelia na, N iedzielę po Bożym
Narodzeniu, u Łukaiza S.‘ w R oz. J I .
n> ip ie r jz u 34. - 40.
T r e s c : G d y dzieciątko J e z u s p r z y n ie ś li do K o ś c io ł a , prorokow ali S ym eon r A n n a , i oboie d o w o d z i l i , że J e z u s ieft M e ſy a ſz e m .
I. Proroćtwo Symeona.
1. Sym eon ( a) b ło g o fta w ił M a r y i , i rze k ? d o n i e y ; O t o ' te n p o ł o ż o n y ieft na upad,
\ b j i n a p o w ita n ie ( c j w ie lu w j z r a e l u , i n a z n a k , k t ó r e m u I p rz e c iw ia c lię bedą. Id)
v . 34, '
2. S y m e o n p r z e p o w ie d z ia ł także M a ry i: Du- fz ę t w ą w ł ą t n ą p rz e n ik n ie m ie c z , ( e ) a- b y myśli z w i e lu ſere b y ł y o b ia w io n e . ( f ) v . 3 ſ .
I I Proroćlwo1 A n n y .
i- A n n a , ośmdzieliąt cztery l a t m aiąca wdo
w a j u z n a ła także dzieciątko J e z u s za Z b a
wiciela. i wychwalała Boga. v. 36. 37.
2 . I m ó w iła o nim p rz e d w J ż y f t k i e m i, któ-
XZY o c z e k i w a l i o d k u p ie n ia J z ra e lſk ie g o .
III. Co Mary a po ofiarowaniu Syna ſwo- iego uczyniła,
J* Mar-ya w ró c iła fi? z Jo z efe m z n o w u do G alilei do N a z a r e t u miafta ſw eg o.
2* D ziecie r o i ł o , i u m a c n ia ło fi? p e łn e m ą
d ro ści : i Ł a ſ k a B o ża b y ł a w nim. ( g ) v . 40.
o b j a ś n i e n i a .
a j S y m e o n był t o c z ło w ie k p o b o ż n y w Jerozolim ie,' k t ó r y oczek iw ał przyiścia M e ſ y a ſ z a ; nap ełn io n y b y ł D uchem S w i g t y m , maigc od nieg o p r z y r z e c z e n i e , iako p ó t y n i e u m r z e , p ó k i nieoglada Z b a
w iciela. u Łuka/za S. w R o z . I I . u. 33.
t )
i ) Chryfius flaie fię t y m , k t ó r z y w e ń n i e w i e r z ą , z g u b a , } potępieniem .
O Chryſtus ſtaie fię t y m , k t ó r z y w e ń w i e r z y , i iego przykazania c h o w a ią , z m artw y ch w stan iem , i w ie c z n y m życiem.
i ) C b ry ſtu ſo w i w ie lu , oſobliw ie uczeni P iſm a, i P a - r y z e u ſz o w ie oprzeć fię, n a u c e ieg o ſ p r z e c z y e , a cuda iego z ą Iztuki diabelikie głoſiC' b ę d ą , w ie le nań złego w y m y ś l a , a naoſtatek n a h a n i e b n ą śmierć k r z y ż o w ą ikaża. Iakoż w rz e c z y ſa m e y , p o d łu g św iadećtw a E w a n g e lilłó w , wielu ( p r z e c i
w n y c h było Chryfłuſow i, k t ó r z y naukę, i życie iego ganili, i i a k o zło c z y ń c ę ścigali, i ąabili.
*) B o l e ś c i , k tó re M a r y a z mąk S y n a ſw e g o , a o - ſo b i i w i e z u k rzy ż o w a n ia iego u c z u i e , p r z y r ó w n y w a Symeon do przenikaiacego miecza.
ſ ) M y ś l i p rzep o w ia d a n ia P r o r o k ó w , które aż do ć w e g o czaſu niezrozum iane b y ł y , maia b y d ż p r z e z mękę C h r y ſ t u ſ a , g d y miecz litości Duſzę M a r y i p r z e b o d l , obiawione , i od w i e l u za p r a w d z i w e u znane.
g ) W z r o f t , o którym E w a n g e M a m ó w i , na ty m ſzczególnie z a w i f t , że fię Bolka m ąd ro ść, k tó ra w nim od ſamego iuż uro d zen ia doOcónała była,_ z c zaſem co r ą z w ie c ę y oczom ludzkim obiawift- ł a fię.
N A U K A W I A R Y ,
Bóg obiawia czaſem przy [złe rzeczy,
N A U K Ą O B Y C Z Ą l Ó W .
Jako M arya nayściśley d pełniała Przykazania Z a konu Żydów/kiego , tak .i my dopełniać powinniśmy przy
kazaniu Katolickiego Kościoła. M ło d z ie ż potiinna ufir łować ie nabieraniu wzrofiu w mądrości, i łaſce Bojtiey.
B 4 E w a n -
E w angelia na now y Rok, u Łuka*
Izą S. w Rozdziale II. ę. 21,
TſfSsći Jezus Z b a w iciel obrzezuje fię.
1. J e z u s b y ł o lm e g o d n ia o b r z e z a n y ( a ) , 2. P r z y o b rz e z a n iu d a n e mu b y ł o Imię J e -
ZUSJĄ)> które mu od Anioła wyznaczo
ne było, (Y).
O B I A S N I E N I A .
« ) O b rzezan ie p r z y k a z a ł B óg A b r a h a m o w i , które- d ó w b v h7 e r °iZm,i ,i? t y n ' ° d in n y c h N a r °- ,oo , by ło to znakiem p r z y m i e r z a , k tó r e B ó g
rAbraba,f m ’ przez c ° Przvr?-eki mu i v h v H ; f ! " ’ 7 ktorym w ſ z y ſtkie N arody mia- lJnia u b lo g o ſia w io n e» 2 iego urodzi ſi? p o ko-
i ) T o iłowo Jezus znaczy Z b a w i c i e l a , k t ó r y b y w nas rany g rz e c h u u J e c z v f , n a s z b a w i f , i od g r z e c h ó w , 1 w ie c z n e g o ukarania o d k u p ił.
O Anioł Gabryel rzekł do Maryi: N azw ie/z Imie Jego Jezus; bowiem oa zbawi lud ſw óy od grze
chów ich. u Mateuſza S. w R o z , I. S
N A U K A W I A R Y .
lem ‘{ * ZłlS ^ naſ Z-yJ , Z h <twicielem, n a ſzfii odkupicie
le m , on w nas ranę, która grzech u czyn ił, uleczył. '
NAU-
W
n a u k a o b y c z a i o w .
T rze b a ., abyśmy Prawom Bojkim tak bylipoRaſzne- m i W* Jezus był pojłuſzuym, dozwalaiąc ji? podług Pra
wa obrzezać. Daiąc na fo lie dopełniać to rozrządzenie Ba/kie , flLii fię nam zaraz vj dzieciujlwie przykładem,
go naśladować mamy.
Ęwaiu
Ewangelia na niedzielę po now ym
Roku* u Mateuiza S w Rozdziale II,
w w i e r ſ z n 19. - 2%.
T rek-: P o w r ó t ( j ) Jozefa, i M a r y i % Jezufem z E gi- ptu.
1. G d y H e r o d u m a r ł , (/y)
2. O c r z y m u ie J o z e f p r z e z A n io ła ro ſk a z , a b y E gipt opuścił, v . 20.
3. idzie do K r a iu J z ra e lik ie g o ( ? ) z je z u ſe m , i iego m atk ą .
4. A le n ie do P r o w i n c y i J u d e i , ( d ) g d z ie A r c h d a u s (?) p a n o w a ł . v , 22.
f . L e c z do N a z a r e t w G a l il e i, a b y fi? w y p e łn iło , c o p o w ie d z ia n o ieft p rze z P r o . r o k ó w , żę m a b y d ź N a z a r ę y c z y k ie m ( / ) z w a n y ,
O B J A Ś N I E N I A
t ) G d y M ę d r c y z w ſc h o d n y c h k r a ió w p okłon J e z u - ſo w i o d d a l i , otrzym ał J o z e f p r z e z A n i o ł a roz
k a z , a b y z J e z u G a i , i M a t k ą J e g o uciekł do E g i p tu ; ponieważ go H ero d ſzukał na zabicie- i ) H e r o d b y ł p ie rw ſz y m K róiem Żydowikirti , k tó
ry cudzoziemcem , a nie z pokolenia Ż y d o w ik ie - go b > ł ; o b a w i a ł fig, ż e b y go M e ſ y a ſ z nieze- p c h n ą ł z T r o n u , p rz e to p r z y k a z a ł, aby dzieci pe- w n e g o wieku p o z a b i i a ć , ſp o d ziew aiac fię, ż e w lic z b ie ich i M e ſ y a ſ z a z a b iie .
O P u łn o c n a c zęść J u d e i z w a ła lię kraiem Jzrael- jſki ni ; ponieważ p rz e d ty m tamże króleftw o Jzra- elfide było.
<0 P o łu d n io w a część J u d e i z w a ł a fig krainą Ju d z k ą ; p oniew aż tamże p o rozdzieleniu P a ń ſlw a króle- , ftiro j i d / k i e było,
' ? ' O w
«) _w Galilei p a n o w a ł czw o ro k ró l Herod Antipas t a k że S y n H ero d a D z ie c io b o y c y .
/ ) N a z a re y cz y k ie m z o w ią ſię p o c h o d z ą c y z N a z a retu , iako i t e n , k tó r y fię Bogu pcs'wigcif, do ś w iątobliw ego życia o b o w i ą z a J , i ufiłuie fiac 'fig dolkonalſzyjn nad in n y c h , o b y d w ie te r z e c z y ſto- . I % do C h r y f lu ſa ; rnieſzkał w N a z a r e c i e , a życie iego b y ło n a y d o l k o n a l ſ z e , i beż nagany.
n a u k a w i a r y .
i . Są Aniułow ie. U M a te u ſza S. I I .
v. /<?.
^ B óg przykazuie Aniołom ftr ze d z ludzi. Ib id .
n a u k a o b y c Z a i ó w .
W olno Aeft uchronił ſie niebeſpieczenlłwa
,
i beſpie- fze n ftn * dla f o b i e ſ z u k a ( .Ewan-
Pańlkiego. u Mąt S. w R oz IJ, i. - 1 2.
Treść: M ę d r c y ze w ſchodu (a ) ſ z u k a ią 'Chryfęuſa, a z n a l a z ł ſ z y go, oddali mu p o k ł o n , i ofiary.
I* M ędrcy ze włbhodu ſzukaią Chryjdufa*
1. G d y lię n a ro d z i! Jezu s w B etieh em ie j u d z k im : (b) oto! M ę d r c y ze w ſ c h o d u p r z y b y li do J e r o z o l i m y ( r) p y ta ią c lię , g d z ie b y fię n a ro d z i! n o w y K r ó l Ż y d o w i k i ; a l b o w i e m w idzieli g w ia z d ę iego. (d).
2. H e ro d ,^ i w ſ z y l t k a J e ro z o lim a z a t r w o r z y -
!a fię n a d t y m p y t a n i e m , ( * ) ; d o w i a d y w a ł li? od D o k t o r ó w lu d u , g d z ie fię mi a!
C h ry fiu s narod-.ić. ( / ) .
3. D o k t o r o w i e l u d u o d p o w i e d z i e l i : (g) W B etlehem ie J u d z k i m , ia k n a p iſa n o p r z e z P r o r o k a . (h ).
4. D o w ie d z ia w ſz y fię M ę d rc y o m i e y ſ c u , po- ie c h a li t a m ż e , a g w i a z d a fianęla n a d t y m m ie y lc u , g d z ie b y ! o d z ie c ią tk o , fi. 9.
II, Mędrcy oddali pokfon Chryftuſowi, i dary.
1. W e ſ z l i w do m , n alezli d z ie c ią t k o z M a r y ą M a t k ą ieg o , i u p a d lſ z y p o k ło n ili lię iemu.
2. O t w o r z y l i ſ k a r b y ſ w e , i ofiarow ali m u z ! o t o , k a d z i d ł o , i mirrę.
3. A w z i ą w ſ z y o d p o w i e d ź w e śnie, a b y fię d o H e r o d a n ie w ra c a li, inſzą drogą w ró c i
li fię do k r a i n y ſ w o i e y .
O B I A S N I E N I A ,,
P odług bardzo d a w n e g o , le c z n ie p e w n e g o mnie
mania ci M ę d r c y mieli b y d ź Królami, k t ó r z y oraz yy/ążamem gwiazd częlto zabawiać fig mieli.
*)
n i ż 2 . tuſa,
ufa*
J u d - rb y - e b y ib o - :z y - idy- u u ł
W
zez
p o -
ym
i, i
ryą nu.
m u fię k i -
tiie- raz
5 9 b) OpfocZ B etlehem u Judzkiego i e ſz c z e było iuſze
m ieyſce tegoż im ie n ia w j z r a e l u , i dla tego c z y n i fig tu różnica, aby nam m ie y ſc e narodzenia Z b a w ic ie la w y ra ź n ie w y tk n ię te było .
P o n ie w a ż za w ie lk im p o d o b ie ń ftw e m z o b ia w ie - nia iakiegoś w i d z i e l i , że n o w o narodzone d z i e c ią tk o miało b y d ź K ró lem Źydowfkim , przeto ſpra- w ie d liw ie g o ſzukali w S to lic y P a ń ltw a .
d) P ro ro ć tw o b y ł o , że fig g w ia z d a z Jakóba u każe, t o ie ft: z pokolenia Jakóba bg d zie ten , k tó r y bg- dzie panow ał.
O H e r o d , i ie ^ o partya troſzcZyła fig, a b y mu no
w o - narodzony K r ó l P ańſtw a nieodebrał.
f ) Wiadomo^ bo w iem b y ł o , żo n a y ſz c z e g ó ln ie y ſz e okoliczności o _ M e ſ y a ſ z u p rz e z P ro ro k ó w p r z e - p va iedziane b y ły .
g ) (id y D ok to ro w ie ludu wiadomością M ę d r c ó w p r z u ſz e n i b y l i p r z e y z ry c fię w P r o r o k a c h : z a - iſte to t; m ſarayra p rz e z M ę d r c ó w ozn ay m io n e im było rzyiście M e ſy a ſz a .
i ) O w y m rorokiem, k t ó r y m ie yſce narodzenia M e ſyaſza p r z e p o w ie d z ia ł, b y ł Micheaſz , rz e c z e on :
1. a. I t y B e tleh em ie! ziemio J u d z k a , z ż a d n e y m iary nie ieſłes n a y p o d ł e y ſ z y m ig d z y K fiążęty J u d z k i e m i ; alb o w ie m z ciebie w y n id z ie W ó d z , k t ó r y będzie rządził L u d m ó y Jzraellki.
N A U K A W I A R Y ,
_ _ % xnſow i Clryjiu^bwi, który Bogiem będąc czła- mlekiem Jłał f i { , trzeba pokłony oddawać naygłębſzc.
N A U K A O B Y C Z A l Ó W
Trzeba , żebyśmy za oimiecenient Bofkim* i pow ok- n ie m ſz li, i żadnym niedali ſrę odwieść trudnościom , tak tak owi Mędrcy , których ani odległość drogi, ani nie- dowtarſłwo Mieſzkancow JrrozolimJkich wiew [trzy mało od oddania pokłonu Chryjłujowit
\
tkw ieniu Paiifkim u Łukaiza S. w R oz. I.
w m i e r ſz u 4 2 - 52.
T r e fi: J e z u s , M ary a, i J o z e f idą do Jero zo lim y , g u bią J e z u ſa , i nayduią go w K ościele.
I, M a r y a , i J o z e f idą do J e r o z o l i m y , (V).
1. W e d le z w y c z a iu dnia Ś w ię teg o , (b) 2. J e z u s , k t ó r y n a ó w czas w e d w u n a lłu le-
ciech b y ł , p o fze d ł z niemi.
H. M a r y a , i J o z e f p o w r a c a i ą p o /k o ń c z o n y c h Ś w ię ta c h , ( c )
1. U tracili J e z u ſ a , o k o ł o w i e c z o r a u f z e d łſz y d z ie ń dro g i.
2. S z u k a ią go m iędzy k r e w n e m i .
3. P o w r a c a j ą nazad do J e r o z o l im y , i n a y d u ią go po t r z e c h dniach w Kościele. CJ).
III. J E Z U S
1. S łu c h a D o k t o r ó w , i p y t a i c h :
2. Z d u m ie w a i ą fię w ſ z y ſ c y , k t ó r z y fluchaią p y t a n i a , i o d p o w i e d z i i e g o : (e )
3 . O d p o w ie d z i a ł n a żalenie i i ę , ( f ) v . 4 8 . ) k t ó r e M a tk a ie g o c z y n i ł a , że fię b y ł po- z o f i a ł , v . 4 9 , l e c z o n a n ie z r o z u m ia ła go*
Cg)
4. Po fz ed ł z M a r y l i J ozefem d o N a z a r e t u , i b y ł im p o d d a n y . (/>) v. f i .
f . Pom nażał fię w m ądrości-- wleciech - w
ła ſc e u B o g a, i u ludzi.
0 B I A S N 1 E N I A,
*) J e d e n ſzczególnie b y ł Kościoł w J e r o z o lim ie dla Żydowſkiego narodu.
k) Ż y d z i rodzaiu meſkiego p r a w e m byli o bow iązani trz y r a z y w rok b y w a ć w K o ś c ie le , to iefU na Ś w ię ta W ie lk o n o c n e , zielone ś w i ą t k i , i na U ro
czy-
