WIADOMOŚCI PARAZYTOLOGICZNE T. VII, NR 2, 1961
FILARIOSJS LOA - OPIS PRZYPADKU
RYSZARD ł~ENIGSEN I KRYSTYNA OLSZEWSKAII Klinika Chorób Wewnętrznych A. M., Łódź
Zarażenie
nicieniem Loa - loa rozpowszechnione jest w równikowych okolicach Afryki Zachodniej.
Chorobę przenosząowady
ssącekrew,
zwłaszcza
Chrysops dimidiatus i Chrysops siiaceus.
Wędrówcerobaka przez
skórę i tkankę podskórnąchorego towarzyszy
obrzęk-
stąddawne
określenia: ,,obrzękprzelotny" [1, ·3],
,,obrzękkalaharski" (od
Wybrzeża
Kalabar nad
Zatoką Gwinejską).Niekiedy z tkanki podskór- nej lub spod spojówki
gałkowejchorego udaje
się wydobyć dojrzałegonicienia. Mikrofilarie wykrywa
sięwe krwi u
około150/o chorych [4, 5].
,,Rozwój tego robaka jest najwidoczniej powolny pisze Brumpt - skoro w wioskach, w których niemal wszyscy
dorośli są zarażeni,dzieci, na-
rażone przecież
w równym stopniu, nie
mająjeszcze larw we krwi" [1].
W przypadkach wczesnych, a
takżew naszym przypadku, rozpoznanie opiera
sięna charakterystycznym zespole objawów klinicznych.
60-letnia Jadwiga F. zgłosiła się do kliniki 28 grudnia 1957 r. z powodu bo- lesnego obrzęku lewej kończyny górnej (historia choroby Nr 3497/1957).
Od 14 kwietnia do 14 października przebywała w ówczesnej Francuskiej Afryce Równikowej w okolicy Bangassou. Czuła się dobrze, polowała. Stykała się z miej- scowymi mieszkańcami. ktorzy chorowali na „robaka ocznego" (Loa - Loa). W razie pojawienia się nicienia w oku przykładano lód, po czym pasoźyt cofał się spod spojówki. W końcu sierpnia chorą dwukrotnie ukąsiły owady. Ukąszony paluch prawy był bolesny w ciągu doby, zaczerwienienie w miejscu ukąszenia pod prawą iopatką utrzymywało się przez dwa tygodnie. Do Polski chora wróciła samolotem 20 października. W kraju na początku listopada przebyła chorobę gorączkową,
jakoby zapalenie płuc. Była leczona penicyliną. W grudniu wystąpił bolesny ograniczony obrzęk i zasinienie skóry w okolicy lewego nadgarstka. Zmiana ta
znikła po kilku dniach. pojawił się natomiast podobny bolesny obrzęk na lewym przedramieniu. W końeu grudnia wystąpiły dokuczliwe bóle mięśnia kapturowego i karku, nasilające się przy ucisku i porusza:1.iu głową. Jednocześnie wystąpił obrzęk całej lewej kończyny górnej, lewego sutka i dołka nadobojczykowego. Ogól- ne poczucie chorej było dość dobre. Badaniem krwi wykryto eozynofilię (400/o),
chorą skierowano do kliniki.
Od 25 lat miała podwyższone ciśnienie tętnicze (do 210/110 mm), poza tym nie chorowała.
Badanie przedmiotowe: ogólny stan chorej był dobry. Ciepłota ciała 37,3°.
Cała lewa kończyna górna była obrzękła, skóra na niej napięta, sinawa. Ramię
lewe mierzyło w obwodzie 42 cm, prawe - 34 cm. Miejsca obrzękłe były twar-
Winrłon1ości P:uazytologiczne, z. 2 3
140
R. FENIGSEN, K. OLSZEWSKAdawe, jedynie na grzbiecie ręki obrzęk wznosił się w postaci miękkiej poduszki.
Poruszanie kończyną, a zwłaszcza ucisk powodowały silny ból. Powyżej połowy
ramienia obrzęk i zasinienie wyraźnie odgraniczały się od zdrowej skóry barku.
Nad lewym obojczykiem obrzęk tkanki podskórneJ powodował wyraźne wypu-- Klenie. skóra nad nim nie była zrriieniona. Lewy sutek był obrzękły, twardawy, o lekko zasinionej skórze. Na sutku, w okolicy lewego obojczyka i dołu pachowego
widniała sieć rozszerzonych żył powierzchniowych. W lewym dole pachowym wyczuwalne były dwa węzły chłonne wielkości śliwki, twardawe, nieco bolesne.
Węzły barkowe po stronie lewej były nie większe niż ziarno grochu, podszczę
kowe - po obu stronach - rozmiarów fasoli.
Poza tym stwierdzono tylko wzmocnienie II tonu na tętnicy głównej, ciśnienie tętnicze 180/100, mm. Innych nieprawidłowości nie znaleziono. Wątroba ani śle
dziona nie były wyczuwalne.
Stwierdzono w l mm~ krwi obwodowej 2 880 OOO erytrocytów, 10 200 krwinek
białych, w tym 490/o obojętnochłonnych o jądrach wielopłatowych, 3611/o kwaso-
chłonnych, 12¾ limfocytów i 30/o monocy~ów. Zawartość hemoglobiny wynosiła
570/o, opadanie krwinek - 30/63 mm. Surowica krwi zawierała 7,66 g0/o białka,
w tym 4,9 g1'/o albumin i 2,76 g"/o globulin; ich rozdział elektroforetyczny by!
prawidłowy. Mocz o ciężarze właściwym 1013 zawierał ślady białka. Badania kału
nie wykryły pasożytów ani jaj. Odczyn skórny z antygenem włośniowym i odczyn
wiązania dopełniacza z antygenem bąblowcowym były ujemne. W krwi żylnej,
pobieranej o godzinie 9 rano, między 10 a 14 i w nocy, w grubej kropli nie bar- wionej oglądanej pod szkiełkiem nakrywkowym, w rozmazach barwionych spo- sobem May-Grunwalda i Giemsy, w krwi heparynizowanej i w odwirowanym osadzie krwi zhemolizowanej 20/o roztworem formaliny nie znaleziono mikro- filarii. Badanie radiologiczne klatki piersiowej wykazało zagęszczony rysunek obu
wnęk i równomierne poszerzenie tętnicy głównej.
W czasie pobytu chorej w klinice ciepłota ciała wznosiła się wieczorami do 37,5°, odsetek krwinek kwasochłonnych wahał się od 27 do 41. Obrzęk stopniowo
przesuwał się w kierunku oka, objął lewą połowę szyi, okolicę podszczękową, później okolicę kąta żuchwy i skroniową. W połowie stycznia wystąpił obrzęk
powiek lewego oka, bóle gałki ocznej, przekrwienie spojówki; na spojówce gał
kowej uwidoczniły się nastrzyknięte naczynia. Przygotowano narzędzia niezbędne
do wydobycia nicienia, jeśli pojawi się w oku. Obrzęk i przekrwienie oka po-
wracały dwukrotnie i utrzymywały się przez kilkanaście godzin. 21 stycznia za-
częto leczenie cytrynianem l-dwuetylo-karbamylo-4-metylo-piperazyny (,,Hetra- zan" Lederle) w dawce 450 mg na dobę doustnie. W ostatnich dniach stycznia
obrzęk twarzy i szyi ustąpił, obrzęk kończyny zaczął się zmniejszać, ustąpiły
bóle. W połowie lutego ustąpił zupełnie obrzęk sutka, zmniejszyły się węzły chłon
ne. Odsetek krwinek kwasochłonnych aż do połowy lutego wahał się od 14 do 25, 20 II wynosił 11, 25 II -- 7"/o i 27 II - 40/o. W tym samym czasie opadanie krwinek
zwolniło się do 7/15 mm, liczba erytrocytów wzrosła do 3 460 OOO w mm". Leczenie
„Hetrazanem" stosowano w ciągu miesiąca. W dniu wypisania do domu (1 marca 1958 r.) chora nie miała dolegliwości. Od trzech prawie lat obserwujemy ją w przy- chodni klinicznej. W ciągu roku utrzymywał się nieznaczny obrzęk kończyny,
a obecnie -- tylko nieco ciemniejsze zabarwienie skóry. Nigdy nie stwierdza się więcej niż 5"/,1 krwinek kwasochłonnych. W 1959 r. leczenie „Hetrazanem" po- wtórzono.
Obrzęk przesuwający się wzdłuż kończyny
górnej przez
szyję ioko-
licę kąta żuchwy
w kierunku oka oraz eozynofilia u osoby, która prze-
bywała
w zachodnich okolicach Afryki Równikowej ,
stanowią zespółna
ft"·- ., , ..
FILARIOSIS LOA
14-1
tyle charakterystyczny,
żena jego podstawie
rozpoznaliśmy zarażenienicieniem Loa - Loa. Obok na,icze;stszych w tej chorobie
we;drujących obrzękówzapalno-alergicznych w przypadku tym
obserwowaliśmyrów- mez
obrzęk długotrwały, wywołanyzapewne zapalnym
zwężeniem~wiatła naczyń chłonnych
i
żył.Otrzymano 9 I 1961 Adres autorów:
Łódź, Ster!inoa 1/J
LITERATURA
i. Br u mp t E.: Precis de parasitologie. - Wyd. 3. Paris 1922.
2. Ca 11 ot J.: Les filarioses. ,.Traite de Medecine", Paris 1948, t. 2, s. 887.
3. Faust E. C.: Loajoza. ,,Choroby Wewnętl'Zne", red. R. L. Cecil i R F. Loeb, t. 1, s. 580.
i. Stefanopoulo G., Schneider J.: Essais de traitement de la filariose a F. loa par la l-diethyl-carbamyl-4-mcthyipiperazine. - C. R. Soc. Biol., 142 : f.130, l\J48.
5. W a n son M.: Essai de traitemcnt curatif de la filariose a Loa loa et de la filariose aperiodique par les derives de la piperazine. - Ann. Soc. Belqe de Med. Trop., 29: 73. 1949.
LOA-LOA INVASION. CASE REPORT
R. FENI:;SEN, K. OLSZEWSKA
Painfui migrating oedcma and high eosinophilia appeared in a 60 years old f-'olish woman within six wceks since her return from Western Africa. Treatment with diethylcarbamylmethylpipcrazine proved cffcctive.