Wykaz skrótów . . . 13 WstÚp. . . 17 Rozdziaï I. Zrównowaĝony model egzekwowania prawa ochrony konkurencji:
zaïoĝenia, wartoĂci, problemy badawcze . . . 23 1.1. RozstrzygniÚcia terminologiczne . . . 23 1.2. Elementy modelu egzekwowania prawa ochrony konkurencji . . . 27 1.3. Dychotomia systemu prawa jako kontekst dla rozróĝnienia modelu
publicznego ibprywatnego egzekwowania prawa ochrony konkurencji. . . 30 1.4. Wspóïistnienie publicznego ibprywatnego trybu egzekwowania prawa
ochrony konkurencji jako problem badawczy . . . 35 1.4.1. Zasady ksztaïtowania relacji miÚdzy trybami: subsydiarnoĂÊ,
komplementarnoĂÊ, dekomplementarnoĂÊ . . . 35 1.4.2. Obszary wzajemnego oddziaïywania publicznego ibprywatnego
trybu egzekwowania prawa ochrony konkurencji: inicjacja,
przebieg, zakoñczenie postÚpowania. . . 39 1.4.3. Wymiar aksjologiczny kompleksowego modelu egzekwowania
prawa ochrony konkurencji: efektywnoĂÊ, spójnoĂÊ, równoĂÊ . . . . 40 1.5. W poszukiwaniu nie tylko zintegrowanego, ale takĝe zrównowaĝonego
modelu egzekwowania reguï konkurencji. . . 47 Rozdziaï II. Publicznoprawny tryb egzekwowania zakazów praktyk
ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 51 2.1. Uwagi wstÚpne . . . 51 2.2. Administracyjnoprawny tryb egzekwowania prawa ochrony
konkurencji . . . 52 2.2.1. Wprowadzenie . . . 52 2.2.2. Otoczenie prawne administracyjnego trybu egzekwowania
zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 54 2.2.2.1. Regulacje Unii Europejskiej. . . 54 2.2.2.2. Regulacje polskie . . . 59 2.2.3. Charakterystyka administracyjnoprawnego trybu egzekwowania
prawa ochrony konkurencji . . . 61 2.2.4. Wymiar instytucjonalny administracyjnego egzekwowania prawa
ochronybkonkurencji . . . 66
2.3. Prawnokarny tryb egzekwowania zakazów praktyk ograniczajÈcych
konkurencjÚ. . . 69
2.3.1. Przesïanki kryminalizacji prawa ochrony konkurencji . . . 69
2.3.2. Problem odpowiedzialnoĂci karnej podmiotów abstrakcyjnych (zbiorowych) . . . 73
2.3.3. Definicja przestÚpstwa monopolizacji rynku (przestÚpstwa kartelowego) . . . 75
2.3.4. Prawnokarne aspekty administracyjnego trybu egzekwowania prawa ochrony konkurencji . . . 79
2.3.5. Stan zaawansowania kryminalizacji prawa ochrony konkurencji . 83 2.3.6. Aktualne moĝliwoĂci kwestionowania praktyk antykonkurencyjnych wbĂwietle polskiego prawa karnego wbPolsce. . . 88
2.3.6.1. PrzestÚpstwo zmowy przetargowej . . . 88
2.3.6.2. PrzestÚpstwo naduĝycia zaufania . . . 91
2.3.6.3. OdpowiedzialnoĂÊ karna podmiotów zbiorowych . . . 96
2.3.7. Wspóïistnienie prawnokarnego trybu egzekwowania zakazów antykonkurencyjnych praktyk zbinnymi trybami . . . 99
2.3.7.1. Tryb prawnokarny abtryb administracyjnoprawny . . . 99
2.3.7.2. Tryb prawnokarny abtryb prywatnoprawny . . . 102
2.4. Uwagi koñcowe . . . 103
Rozdziaï III. Prywatnoprawny tryb egzekwowania zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 105
3.1. Uwagi wstÚpne . . . 105
3.2. Prywatne egzekwowanie wspólnych reguï konkurencji UniibEuropejskiej . . . 107
3.2.1. ½ródïa uprawnieñ jednostek do dochodzenia roszczeñ zbtytuïu naruszenia art. 101 ib102 Traktatu obfunkcjonowaniu Unii Europejskiej . . . 107
3.2.2. Ramy proceduralne dla dochodzenia roszczeñ wynikajÈcych zbnaruszenia wspólnych reguï konkurencji Unii Europejskiej . . . 112
3.2.3. Prywatne egzekwowanie prawa ochrony konkurencji wbunijnych inicjatywach legislacyjnych iborzecznictwie. . . 116
3.2.3.1. Akty prawne odnoszÈce siÚ do sÈdowego dochodzenia roszczeñ zbtytuïu naruszenia art. 101 ib102 TFUE . . . 116
3.2.3.2. Orzecznictwo sÈdów Unii Europejskiej dotyczÈce prywatnego egzekwowania art.b101 ib102 TFUE. . . 122
3.2.4. Podsumowanie . . . 126
3.3. Prywatne egzekwowanie prawa ochrony konkurencji wbPolsce. . . 128
3.3.1. MoĝliwoĂci wykorzystania obowiÈzujÈcych regulacji jako podstawy roszczeñ zbtytuïu naruszenia art. 6 ib9 uokik . . . 128
3.3.1.1. Wprowadzenie . . . 128
3.3.1.2. Kodeks cywilny . . . 131
3.3.1.3. Ustawa obzwalczaniu nieuczciwej konkurencji. . . 132
3.3.1.4. Ustawa obprzeciwdziaïaniu nieuczciwym praktykom rynkowym?. . . 135
3.3.1.5. Uwagi koñcowe. . . 138
3.3.2. Proceduralne ibinstytucjonalne aspekty prywatnego egzekwowania prawa ochrony konkurencji – zarys zagadnienia. . 139
3.3.2.1. PostÚpowanie przed sÈdem powszechnym (zwykïe postÚpowanie sÈdowe). . . 139
3.3.2.2. PostÚpowanie przed sÈdem polubownym (postÚpowanie arbitraĝowe) . . . 142
3.3.2.3. SÈdy zaangaĝowane wbprywatne egzekwowanie prawa ochrony konkurencji . . . 144
3.4. Uwagi koñcowe . . . 146
Rozdziaï IV. Interes publiczny ibprywatny wbegzekwowaniu zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 149
4.1. Uwagi wstÚpne . . . 149
4.2. Interes publiczny realizowany przez prawo ochrony konkurencji. . . 151
4.3. Interes publiczny abinteres prywatny wbpublicznym trybie egzekwowania zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 156
4.4. Interes prywatny wbegzekwowaniu zakazów antykonkurencyjnych praktyk . . . 162
4.4.1. Zarzut naruszenia prawa ochrony konkurencji jako „tarcza” ib„miecz” . . . 162
4.4.2. Locus standi wbsÈdowym dochodzeniu roszczeñ zbtytuïu naruszenia zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 164
4.4.2.1. Uwagi wstÚpne . . . 164
4.4.2.2. Kontrahenci (nabywcy ibdostawcy) . . . 171
4.4.2.3. Konkurenci . . . 180
4.4.2.4. Konkurenci ibkontrahenci bÚdÈcy stronami zakazanych porozumieñ ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 182
4.4.2.5. Konsumenci. . . 185
4.4.2.6. Inne podmioty. . . 189
4.4.3. Pozwy zbiowe jako szczególna forma realizacji interesu prywatnego . . . 193
4.4.3.1. Istota pozwów zbiorowych wbkontekĂcie prywatnego egzekwowania prawa konkurencji . . . 193
4.4.3.2. Pozwy zbiorowe wbinicjatywach legislacyjnych Unii Europejskiej . . . 195
4.4.3.3. MoĝliwoĂÊ zbiorowego dochodzenia roszczeñ zbtytuïu naruszenia zakazów antykonkurencyjnych praktyk wbPolsce . . . 197
4.5. Uwagi koñcowe . . . 211
Rozdziaï V. DostÚpnoĂÊ dowodów dla celów prywatnego egzekwowania
zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 213 5.1. Uwagi wstÚpne . . . 213 5.2. Waĝenie interesów: „za” ib„przeciw” udostÚpnianiu dowodów
pozyskanych wbinnym trybie egzekwowania zakazów praktyk
ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 216 5.3. Wzajemne wykorzystanie dowodów zgromadzonych wbpostÚpowaniu
przed organem ochrony konkurencji oraz wbpostÚpowaniu sÈdowym. . 218 5.3.1. UdostÚpnianie dowodów zgromadzonych wbpostÚpowaniu
antymonopolowym . . . 218 5.3.2. Potencjalny status dowodów zgromadzonych wbpostÚpowaniu
antymonopolowym wbpostÚpowaniu przed sÈdem powszechnym 224 5.3.3. UdostÚpnianie dowodów zgromadzonych wbpostÚpowaniu
sÈdowym nabrzecz postÚpowania antymonopolowego . . . 227 5.3.4. Zakres przedmiotowy zastosowania mechanizmu ujawniania
dowodów . . . 228 5.3.4.1. Uwagi wstÚpne . . . 228 5.3.4.2. WyïÈczenie ujawniania dla dowodów stanowiÈcych
tajemnicÚ przedsiÚbiorstwa . . . 229 5.3.4.3. WyïÈczenie ujawniania dla dowodów zwiÈzanych
zbprogramem darowania ibïagodzenia kar (leniency) . . . . 236 5.3.4.4. Problem ochrony poufnoĂci informacji zgromadzonych
wbpostÚpowaniu ugodowym . . . 244 5.4. MoĝliwoĂÊ dostÚpu do informacji ibdowodów gromadzonych przez
organy ochrony konkurencji na podstawie regulacji obdostÚpie do
informacji publicznej . . . 247 5.4.1. Stosowanie unijnego rozporzÈdzenia obprzejrzystoĂci
wbcelu uzyskania dostÚpu do dokumentów zgromadzonych
wbpostÚpowaniu antymonopolowym . . . 247 5.4.1.1. Zasady realizacji prawa dostÚpu do dokumentów
Komisji wbĂwietle orzecznictwa . . . 247 5.4.1.2. Przesïanki odmowy dostÚpu do dokumentów Komisji
wbĂwietle orzecznictwa. . . 250 5.4.1.3. Uwagi koñcowe. . . 254 5.4.2. Stosowanie ustawy obdostÚpie do informacji publicznej
wbcelu uzyskania dostÚpu do informacji zgromadzonych
wbpostÚpowaniu przed Prezesem UOKiK . . . 255 5.4.2.1. Uwagi wstÚpne . . . 255 5.4.2.2. Zakres przedmiotowy ustawy obdostÚpie do informacji
publicznej abakta postÚpowania antymonopolowego . . . . 256 5.4.2.3. Zakres podmiotowy ustawy obdostÚpie do informacji
publicznej abpodmioty legitymowane do wystÈpienia zbroszczeniami zbtytuïu naruszenia zakazów praktyk
ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 262
5.4.2.4. Ustawowe przesïanki ograniczenia dostÚpu do informacji publicznej abograniczenia dostÚpu do informacji zgromadzonych wbpostÚpowaniu
antymonopolowym . . . 264
5.4.2.5. Tryb udostÚpniania informacji publicznej przez Prezesa UOKiK. . . 265
5.4.2.6. Uwagi koñcowe. . . 267
5.5. Ujawnianie dowodów miÚdzy stronami . . . 269
5.6. MoĝliwoĂÊ ujawniania dowodów wbpolskim postÚpowaniu cywilnym. . . 273
5.6.1. ZarzÈdzanie ujawnienia dowodu przez sÈd . . . 273
5.6.2. Dopuszczanie dowodów zburzÚdu . . . 277
5.7. Prawo do informacji wbpolskim prawie wïasnoĂci przemysïowej ibprawie autorskim – wzorzec dla prywatnego egzekwowania zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ? . . . 282
5.8. Uwagi koñcowe . . . 286
Rozdziaï VI. Wzajemne oddziaïywanie rozstrzygniÚÊ publicznego ibprywatnego trybu egzekwowania zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ. . . 289
6.1. Uwagi wstÚpne . . . 289
6.2. DostÚpnoĂÊ drogi sÈdowej abrozstrzygniÚcia wbtrybie publicznym . . . 291
6.3. IstniejÈce decyzje organów ochrony konkurencji abrozstrzygniÚcia sÈdowe . . . 294
6.3.1. Reguïa Masterfoods wbprawie Unii Europejskiej . . . 294
6.3.2. ZwiÈzanie decyzjÈ administracyjnÈ wbpostÚpowaniu sÈdowym wbPolsce. . . 298
6.3.2.1. Uwagi wstÚpne . . . 298
6.3.2.2. ZwiÈzanie sÈdu cywilnego decyzjÈ Prezesa UOKiK . . . 303
6.4. Brak decyzji administracyjnej wbsprawie praktyki ograniczajÈcej konkurencjÚ abprzebieg postÚpowania sÈdowego . . . 310
6.5. Inne moĝliwoĂci oddziaïywania organów ochrony konkurencji na rozstrzygniÚcia sÈdowe . . . 313
6.6. ZwiÈzanie organów ochrony konkurencji wyrokiem sÈdu cywilnego . . . 317
6.7. Uwagi koñcowe . . . 319
Rozdziaï VII. Sankcje ibĂrodki ochrony prawnej w postÚpowaniu przed organami ochrony konkurencji ibprzed sÈdami cywilnymi . . . 323
7.1. Sankcje wbpublicznoprawnym trybie egzekwowania zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ – uwagi wstÚpne . . . 323
7.2. Sankcje administracyjne . . . 327
7.2.1. Nakaz zaniechania praktyki ograniczajÈcej konkurencjÚ. ¥rodki zaradcze. . . 327
7.2.2. Kary pieniÚĝne . . . 335
7.3. Antymonopolowe sankcje karne . . . 340
7.3.1. Uwagi wstÚpne . . . 340
7.3.2. Rodzaje antymonopolowych sankcji karnych. . . 342
7.3.2.1. Kary wïaĂciwe dla przestÚpstw antymonopolowych. . . 342
7.3.2.2. ¥rodki karne wïaĂciwe dla przestÚpstw antymonopolowych. . . 346
7.3.2.2.1. „Dyskwalifikacja zawodowa” . . . 346
7.3.2.2.2. ObowiÈzek naprawienia szkody przez sprawcÚ. . 348
7.4. Wzajemne oddziaïywanie sankcji antymonopolowych nakïadanych wbtrybie administracyjnoprawnego ibkarnoprawnego egzekwowania reguï ochrony konkurencji . . . 351
7.5. Sankcje wbprywatnoprawnym trybie egzekwowania zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ – uwagi wstÚpne . . . 354
7.6. NiewaĝnoĂÊ czynnoĂci prawnych naruszajÈcych zakazy praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 357
7.6.1. Przedmiot niewaĝnoĂci . . . 357
7.6.2. Charakter niewaĝnoĂci . . . 360
7.6.3. Zakres niewaĝnoĂci . . . 366
7.6.4. Roszczenia obustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego . . . 367
7.7. Roszczenie odszkodowawcze zbtytuïu naruszenia zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 370
7.7.1. Uwagi wstÚpne . . . 370
7.7.2. OdpowiedzialnoĂci kontraktowa uczestników porozumienia. . . 371
7.7.3. OdpowiedzialnoĂÊ deliktowa zbtytuïu naruszenia zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ . . . 372
7.7.3.1. Wina jako przesïanka odpowiedzialnoĂci zbtytuïu czynów niedozwolonych wbkontekĂcie naruszeñ zakazów antykonkurencyjnych praktyk . . . 372
7.7.3.2. ZwiÈzek przyczynowy jako przesïanka odpowiedzialnoĂci zbtytuïu czynów niedozwolonych w kontekĂcie naruszeñ zakazów antykonkurencyjnych praktyk . . . 375
7.7.3.3. Szkoda antymonopolowa. . . 376
7.7.3.3.1. PojÚcie szkody antymonopolowej . . . 376
7.7.3.3.2. Zakres szkody antymonopolowej. . . 379
7.7.3.3.3. Uwagi ogólne obsposobach naprawienia szkody . . . 382
7.7.3.3.4. Ustalanie wysokoĂci szkody antymonopolowej . . 384
7.7.3.3.5. OkolicznoĂci modyfikujÈce wysokoĂÊ odszkodowania . . . 390
7.7.3.3.6. Rodzaje odszkodowañ. . . 394
7.8. Inne roszczenia cywilnoprawne . . . 402
7.8.1. Uwagi wstÚpne . . . 402
7.8.2. Roszczenie obzaniechanie . . . 404
7.8.3. Roszczenie obprzywrócenie stanu poprzedniego. Roszczenie obusuniÚcie skutków naruszenia. . . 407
7.8.4. Roszczenie zbtytuïu bezpodstawnego wzbogacenia. . . 410
7.8.5. Roszczenie publikacyjne . . . 415
7.8.6. Roszczenie obzasÈdzenie odpowiedniej kwoty na cel spoïeczny zwiÈzany zebwspieraniem kultury polskiej lub ochronÈ dziedzictwa narodowego . . . 418
7.9. Wzajemna „zaliczalnoĂÊ” sankcji naïoĝonych wbramach publicznego ibprywatnego trybu egzekwowania zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ. . . 419
7.10. Uwagi koñcowe . . . 428
Rozdziaï VIII. W kierunku zrównowaĝonego publiczno-prywatnego modelu egzekwowania zakazów praktyk ograniczajÈcych konkurencjÚ wbPolsce . . . . 431
8.1. Aktualny model egzekwowania zakazów antykonkurencyjnych praktyk wbPolsce. . . 431
8.2. Potrzeba regulacji prywatnego egzekwowania zakazów antykonkurencyjnych praktyk? . . . 432
8.3. Najwaĝniejsze rozwiÈzania legislacyjne zmierzajÈce do budowy zrównowaĝonego modelu egzekwowania zakazów antykonkurencyjnych praktyk (postulaty de lege ferenda) . . . 434
8.4. Uwagi koñcowe . . . 443
½ródïa . . . 445
Literatura . . . 445
Akty prawne i dokumenty towarzyszÈce (w tym akty niewiÈĝace ibprojekty aktów prawnych) . . . 470
Orzecznictwo. . . 475
