ILUSTROWANY
Wyrfanf® Prenumerata <nie$. zł B. 90wysyłka pod opaską zł 95
Ceno egzemplarza zł
Pobieranie wyższej opłaty jest nadużyciem
IER POLSKI
Rok III Centrala telefoniczna IKP w Bydgoszczy 33-41 1 33-43 Telefon między miast.36-00. Sekretariat redakcji 10-01
Sekretariat przyjmuje codziennie od godz. 10 do12 Czwartek, dnia 6 marca 1947 r. Wydawca: SPÓŁDZIELNIA WYDAWN ,Z B Y W"
Konta: PKO „Zryw" Nr VI-135; PKO IKP NrVI-140
Konto bież.: Bank Zw. Spółek Zar. w Bydgoszczy Nr 63 Prezydent i ntąd USA
EAM przeciw ingerencji USA
. Aresztowania członków EAMw Atenachzakon. ... rnr^inin W SPIDWIC bTECJI takty i pon oc party
zantom
ATENY (Obsł. wł.) Kierownictwo EAM wysłało do rządu Stanów Zjed
noczonych protest przeciwko miesza
niu się St. Zejdn. w wewnętrzne sprawy Grecji.
ATENY (Obsł. wł.) Grecka poli
cja bezpieczeństwa aresztowała 200 członków partii lewicowych, w tym sześciu członków ateńskiego komi
tetu EAM. Aresztowani oskarżeni są o tworzenie organizacji, która niosła pomoc materialną i dostarcza
ła broni partyzantom greckim.
NOWY JORK (Obsł. wł.) Amery
kański sekretarz stanu Marshall o- mawiał w Izbie Reprezentantów po
moc finansową dla Grecji.
ATENY (Obsł. wł.) Ostatnie wia
domości z Grecji mówią o dalszym natężeniu walk, oraz o klęsce zada
nej oddziałom powstańczym przez nacierające wojska rządowe.
Ze strony brytyjskiej oświadczo
no, że bez względu na obiegające po
głoski o pozostaniu wojsk brytyj
skich w Grecji, wojska zostaną stop
niowo wycofane.
Przyjęcie Truman a w Meksyku
W okól stołu od lewej: minister rolnictwa Clinton P. Anderson, minister pracy Lewis B. Schwelleńbach, minister przemysłu W. Averil Harri
man, minister spraw wenętrznych Julius 4, Krug, minister poczt Robert P. Patterson, sekretarz stanu George C.' Marshall, prezydent USA Harry S. Truman, minister skarbu John W. Snyder, minister spra
wiedliwości gen. Tom C. Clark t minister marynarki James Forrestal (USJS)
WASZYNGTON (Obsł. wł.) Z Meksyku donoszą, że Trumanowi zgotowała ludność Meksyku sponta
niczną owację. Prezydent Mexico-Ci
ty Alemann wydał na cześć gościa wielki bankiet, na którym prez. Tru
man wygłosił przemówienie poświę-
Dyplomaci»drodze
Waszyngton (obsi. wł.) Mm. । Ponury nastrój prawicowejdo Moskwy
prasv |jpraw zagr Marshaiiopuścił stany Zjedn. udając się drogą powietrzną anglo-saskiej przed konferencjąTł?
do Moskwy. Na pokładzie samolotu, | “owMaąghwa opinia londyńskiego ^„Times wiozącego min. Marshalla znajduje
się cały szereg innych delegatów amerykańskich na konferencję mo
skiewską. Reszta delegacji odlecieć ma w ciągu dnia dzisiejszego.
LONDYN (Obsł. wł.) Dziennik angielski „Times** omawiając podróż min. Bevin*, stwierdza że udaje on się do Moskwy w najtrudniejszej misji, jaką kiedykolwiek z racji swe
go stanowiska miał do spełnienia.
Nie należy jednak zbyt Wiele ocze
kiwać po rozmowach moskiewskich.
Konferencja ta może jedynie zapo
czątkować proces rozwiązania za
gadnienia niemieckiego. Chodzi nie tyle o ustalenie, jak Niemcy mają być rządzone, ale jak mają żyć. Nie-
Ilu korespondentów odwiedzi Moskwę ?
byłoby katastrofą, której następ
stwa odczułyby wszystkie kraje.
MOSKWA. Prasa moskiewska, o- mawiając zbliżającą się konferencję, stwierdzą, że ostrożność z jaką poli
tycy amerykańscy i brytyjscy ocze
kują wyników obrad jest nie na miejscu. Trudności nie usprawiedli
wiają ponurego nastroju, jaki nie- karzy.
które organy reakcyjnej prasy za
granicznej starają się szerzyć przed
wcześnie.
Na konferencję moskiewską prze
widziany jest przyjazd koresponden
tów amerykańskich., angielskich i francuskich. Z każdego z tych państw przyjedzie po 20 dzienni-
Program obrad w Moskwie
MOSKWA (PAP). W kołach dy
plomatycznych przypuszczają, że program konferencji moskiewskiej będzie się składał z następujących powodzenie konferencji w Moskwie punktów: 1. traktat pokojowy z
Sojusz anglo- francuski podpisany
PARYŻ (Obsł, wł.) Podpisanie sojuszu francusko-brytyjskiego w Dunkierce miało charakter nje-
Bevin
Bevin i Bidault, którzy przybyli do Dunkierki w godzinach południo
wych.
Min. Bevin wsiadając na okręt w drodze do Calais i Dunkierki oświadczył:
„Odjeżdżam z dobrą nadzieją, że na drodze do utrwalenia pokoju po
czynimy znaczne postępy. Jestem dumny z sojuszu angielsko-francu- skiego. Fakt, że podpisany om zosta-
Niemcami; 2. traktat pokojowy z Austrią i ewentualne podpisanie go w trakcie konferencji; 3. rewizja traktatu bry^yjsko-radzieckiego; 4.
sprawa Dardaneli; 5, sprawa Grecji;
6. sprawa Palestyny.
Konferencja odbywać się będzie w malinowej sali kolumnowej w gma.
chu przemysłu lotniczego przy szosie Leningradakiej. Sala ta została w tym cełu wyposażona w najnowo
cześniejsze urządzenia i instalacje.
Goście zagraniczni zamieszkają w hotelu „Moskwa".
zwykle uroczysty. Złożenie podpisów nastąpiło o godzinie 3-ięj po po
łudniu, przy czym w imieniu Francji traktat podpisali min. Bidault i am
basador francuski w Londynie, a ze stromy brytyjskiej — min. Bevin i ambasador angielsk;
Duff Cooper. Ratusz miejski został bogato udekorowany iluminowany, oraz zaopatrzony w głośniki. W trakcie ceremonii głos zabrali min.
w Paryżu —
cone dobrym stosunkom sąsiedzkim między Stanami Zjedn. a Meksy
kiem. Stosunek nasz — mówił Tru
man — do innych amerykańskich republik oparty jest na zasadach przyjaźni, wzajemnego zrozumienia i polityki dobrego sąsiedztwa. Stany Zjedn. zawsze gotowe są bronić in
teresów małych państw. Polityka ta jest niczym innym, jak stosowa
niem demokracji w stosunkach mię
dzynarodowych.
Prezydent Truman zabawi w Mek
syku przez 3 dni, podczas których wygłosi wielkie przemówienie o po
lityce zagranicznej Stanów Zjedno
czonych.
(Obsł. wŁ) Przywódca partii jedności SED w strefie okupacyjnej — wystąpił przeciw prze- i żądaniom Schumache-
Niemiec w obronie &
polskich granic Ę na Odrze i Nysie ■
BERLIN niemieckiej radzięckiej Ackermann, mówieniom
Ta, zaznaczając, iż są one przepojo
ne duchem hitleryzmu. Odnosi się to w szczególności do granic na Odrze i Nysie, które są nienaruszalne, zgodnie z postanowieniami konferen
cji poczdamskiej.
Zaciqg ochotniczy w USA
WASZYNGTON (Obsł. wł.) Pra
sa amerykańska zamieściła oświad
czenie prez. Trumana iż nie zamie
rza on przedłużać mocy ustawy o obowiązku powszechnej służby woj
skowej. Dążeniem prezydenta jest, aby amerykańskie siły zbrojne opar
te były na zgłoszeniach ochotni
czych.
Piękno Ałma-Aty
no Pifkny, nowoczesny gmach. państwowego teatru opery i balotu w stolicy Kazachskiej Republiki RadoiaMj
Bidault
nie w drodze na konferencję
■kiewuką, jsst dobrą wróżbą i do
daj* mi otoehy**.
85 miliardów na inwestycje
Znajdujemy się w przededniu zwołania sesji budżetowej Sejmu Ustawodawczego, na której rozpa
trzone zostaną dwie ustawy z od
cinka gospodarczego: budżet pań
stwowy oraz Państwowy Plan In
westycyjny na rok 1947.
Przed kilku dniami donosiliśmy już. ża zamknięcie budżetowa na rok 1946 wykazało nadwyżkę przy
chodów nad rozchodami w wyso
kości ponad 3 miliardy zł. Nad
wyżka ta została osiągnięta mimo, iż preliminarz budżetowy przewL dywał deficyt w tej samej mniej więcej wysokości. Równocześnie Rada Ministrów zatwierdziła pro
jekt budżetu na rok bieżący. Pro
jekt ten przewiduje znaczny wzrost wydatków 1 dochodów w porówna
niu do roku ubiegłego. Zgodnie z projektem okras budżetowy 1947 zakończy się również nadwyżką dochodów w kwocie około 11 mi
liardów zL
Ponieważ w tej chwili brak jest jeszcze szczegółowych danych, do
tyczących projektu budżetu, tru
dno jest zająć wobec niego stano
wisko krytyczne. Przypuszczać jed
nak należy, że mimo wzrostu ogól
nej sumy rozchodów, uwzględnione zostały postulaty wysuwane nie tylko przez społeczeństwo, ale i akcentowane silnie w ostatnim czasie przez najwyższe czynniki rządowe, postulaty domagające się prowadzenia oszczędności w wy
datkach, zlikwidowania przerostów administracyjnych, ograniczenia wydatków na cele nieprodukcyjna, walki z rozrzutnością.
Przypuszczać również należy, te dochody, wyższe od ubiegłorocz
nych, oparte zostały na realnych podstawach, realnych źródłach do
chodowych, a nie są jedynie „dopa- sowane'* do wydatków, co przecież w dalszej konsekwencji musiałoby się odbić katastrofalnie na całości gospodarki polskiej. Pamiętać bo
wiem zawsze musimy o tezach Na
rodowego Planu Gospodarczego, które m. in. mówią, że zasadni
czym założeniem polityki naszego państwa będzie, aby maksymalny wysiłek aparatu skarbowo - banko
wego przy mobilizacji niezbędnych środków finansowych łączył się a przestrzeganiem zasady utrzymy
wania stałej siły nabywczej pie
niądza. Wykonanie planu musi być oparte na wyeliminowaniu nie
bezpieczeństwa inflacji
Obok projektu budżetu Rada Mi
nistrów uchwaliła projekt ustawy o Państwowym Planie Inwestycyj
nym na rok 1947. Ustawa o Na
rodowym Planie Gospodarczym — Jak wiemy — mówi, że w ciągu ca
łego okresu planu, Inwestycje po
winny wynosić około 29 proc war
tości dochodu narodowego.
Zgodnie z uchwalonym projek
tem ogólna wartość inwestycyj na okres od 1 stycznia 1947 do 31 gru
dnie 1947 r. została ustalona na 85.384,121.000 zł Na pokrycie tych wydatków służyć mają w pierw
szym rzędzie środki finansowe Skarbu Państwa, a mianowicie nadwyżki budżetu państwowego, włączając w to wpływy z Daniny Narodowej. Dalszym źródłem będą środki uzyskano w ramach stosun
ków gospodarczych z zagranicą.
Odrębną grupę źródeł finanso
wych na pokrycie planu stanowić mają kredyty bankowe średnioter
minowe. Jako podkład tych kredy
tów Plan Inwestycyjny wymlwłą
■aetąpująoe: tunduea amortyxacp>
■W Str. 2 ILUSTROWANY KURIER POLSKI Nr 63 MM By i Inwestycyjny przedsiębiorstw
państwowych, fundusz Inwestycyj- ao-obrotowy przemysłu Ziem Od
zyskanych, fundusze lokacyjne in-
■tytacyj oszczędnościowych i ubez
pieczeniowych, sprzedaż mienia poniemieckiego nieruchomego, śro
dki uzyskane w ramach stosunków gospodarczych z zagranicą, wpły
wy « operaoyj kredytowych oraz lokaty bankowe i Ckarbu Państwa.
Zaprojektowane przez Rząd in
westycje, które znajdą niewątpli
wie pełną aprobatę Sejmu, skiero
wane zostaną zgodnie z założenia- dii-elił wywiadu .nowojorskiemu ko
rni Narodowego Planu Gospodar- respondentowi bratysławskiego dzien- ozogo na te odcinki, gdzie dadzą n,;Ka „Novć Slovo", w którym poru ono najszybszy efekt produkcyjny. s2yj niektóre zagadnienia polityki
Zadaniem głównym bowiem Na
sadowego Planu Gospodarczego jest
Pomiędzy kapitalizmem USA
roli Czechosłowacji
ł a radzieckim komunizmem
Henry Wallace
° 1
w polityce światowej oraz okontrolii ustroju
Niemiec
Były amerykański wiceprezydent i minister handlu Henry Wallace u-
światowej. Korespondent pisma bratysławskiego zadał politykowi a- odbudowa człowieka, podniesienie merykaftskiemu m. ta. pytanie: Cze- poziomu stopy życiowej mas pra- chośłowacja stała się pierwszą ofia- rających powyżej poziomu przed
wojennego. Państwowy Plan Inwe
stycyjny będzie pierwszym real
nym pociągnięciem, pierwszym re
alnym krokiem w kierunku spel-
rą hitlerowskiej agresji i była ostat
nim krajem wyzwolonym. Zależy jej zatem słusznie na tym, aby sprawca obu wojen światowych był unie
szkodliwiony. Czy pan jest zdania, niania tego zadania. Stworzy on ™ dotychczasowa polityka sojuszni- równocześnle trwale fundamenty w Niemczech jest wystarezają- pod zasadniczą przebudowę struk- 1 - -
tary gospodarczej 'naszego Pań- należyte podstawy dla trwałego po- stwa, które z kraju typowo rolni H”’ **
czego przekształci się na kraj prze- żąłby cnn za konieczne w Kierunku myślowo-rolny.
cą gwarancją, że położone zastaną koju? Jeśli nie, to jakie kroki m- osiągnięcia skuteczniejszej kontroli .Niemiec?
w miś ta. jilsijiikitl OKI
Na pytanie to H. Wallace odpo-lchodzi o Stany Zjednoczone — wiedział: Istnieją tendencje Stanów* fmtci.- ma ahw.w tako n Zjednoczonych A. P, współ pracowa
ma w państwach wschodnioeuropej
skich z żywiołami najsreakcyjniej- szymi. To odnosi się również do Nie
miec. O ile zatem nasza polityka kroczyć będzie nadal w tym kierun
ku, to pewnego dnia nie pozostanie nie innego, jak tylko umiędzynaro
dowić Zagłębie Ruhry a z reszty Niemiec utworzyć luźną federację.
Jeżeli natomiast nasza polityka u- legnie zmianie, to zmienią się zara żem ogólne warunki dla lepszego i skuteczniejszego wykorzystania nie-1 mieckiego gospodarstwa dla dobra ludności krajowej jako też dla reszty Europy. Jeżeli jednak polity
ka ta nie ulegnie zmianie, to zacho
dzić będzie niebezpieczeństwo, że przemysł niemiecki nie będzie użyty w należyty sposób".
Swoją rozmowę zakończył H.
Wallace następującymi słowy: „Wiem w gruncie rzeczy, co w Czechosłowa cji czynicie. Jestem zdania, że lud czechosłowacki ma — nawet jeśli
ną funkcję: ma służyć jako pomost pomiędzy amerykańskim kapitaliz
mem a radzieckim zmodyfikowanym komunizmem. Czesi i Słowacy nabyli doświadczeń z demokracją pomiędzy dwiema wojnami światowymi. Zara
zem są Słowianami i rozumieją lud rosyjski. Starają się obecnie o to, aby demokracja polityczna rozszerzona została i na pole gospo
darcze. To może prowadzić do nowej syntezy ludzkich wartości, z której cieszyć się będzie cały świat. Znacie tezę Hegla • tezach, antytezach i syntezach. O ile Stany Zjednoczone A. P. są w tym sensie tezą, to Zwią
zek Radziecki jest antytezą, zaś przy swych usiłowaniach Czechosłowacja może być syntezą w interesie podnie
sienia poziomu życiowego i. rozwi
nięcia swobody osobistej w duchu szlachetnych zasad prezydenta Ma
karyka. Nie będzie to tylko dla dobra jego własnego ludu, ale zara
zem uczyni przysługę całej ludz
kości.
Katastrofa
statku greckiego
LONDYN (PAP). Agencja Rew
ie ra donosi z Aten, iż grecki• sta
tek motorowy najechał na minę i zatonął w odległości 3 kilome
trów od Arathos. Załoga i 14 pa
sażerów prawdopodobnie poniosło śmierć.
„Dakota" wycofany ze służby lotniczej
LONDYN (obsł. wij. Po długta trwałych próbach, wydano samo
lotom typu „Wiking" zezwolenia na podjęcie służby lotniczej w miejsce wycofanych samolotów ty pu „Dakota*1. „Wiking" jest samo
lotem nowoczesnego typu. Samo
loty te latały na próbę dzień i noc dookoła wybrzeży Anglii przy naj
większym natężeniu mrozów. Ob
lodzenie płyty ogonowej samolot*
wykazało 7*/« cm grubości warstwy lodu.
NOWY JORK (Obsł. wł.) Sekre
tarz generalny ONZ Trygve Lie prowadzi rokowania w sprawie u- tworzenia nadzwyczajnej komisji dla opraw Palestyny. Komisja ta mia
łaby przedstawić dokładne sprawo
zdanie Zgromadzeniu generalnemu ONZ na sesji wrześniowej.
WASZYNGTON (Obsł. wł.) Rada Społeczno-Gospodarcza ONZ uchwa
liła powołać do życia specjalną ko
misję gospodarczą dla planowania i koordynacji prac nad odbudową Eu
ropy. Rosja i Czechosłowacja wyco
fały uprzednio dożony przez siebie sprzeciw na utworzenie komisji.
Powiat, który czeka na osadników
DĘBNO (ZAP). Powiat chojeń- oki (Pomorze Zachodnie) jest po wiatom, który został bardzo po
ważnie zniszczony na skutek dzia
łań wojennych 1 dlatego osadnicy nie bardzo chętnie dążą na te te
reny. A powiat ten pi siada w tej chwili około 700 gospodarstw wol
nych, na których możnaby natych
miast zamieszkać przy stosunkowo niewielkich wkładach i remontach Również w miastach powiatu cho- jeńskiego znajduje się duża ilość wolnych mieszkań. Wg statystyki PUR-u chłonność miast tego po
wiatu wynosi obecnie 630 rodzin.
Jia widowni micdtynarodowei
Walka o rynek chiński
Wysiłki Wielkiej Brytanii wcelu podważenia monopolu USA i odzyskania utraconej pozycji w handlu w Chinach
W wyniku agresji japońskiej i wzmożonych wysiłków USA, wpły
wy brytyjskie w Chinach znacznie
■malały. Chociaż po klęsce Japonii udało się Wielkiej Brytanii odzy
skać nieco straconego terenu, to jednak na placu pozostały Stany Zjednoczone, które uważają Chiny
■a domenę kapitału amerykańskie
go. Kapitał amerykański, związa
ny z kołami Kuomintangu 1 popie
rający je wydatnie w walce prze
ciwko czynnikom demokratycz
nym, uzyskał Jut bardzo znaczne wpływy gospodarcze 1 polityczne w Chinach. Zdając sobie sprawę z tego stanu rzeczy, brytyjskie koła handlowe starały się wejść w po
rozumienie z kapitalistami ame
rykańskimi. Jednakże kapitaliści amerykańscy odrzucili te sugestie.
To stanowisko Stanów Zjednoczo
nych zmusiło Wielką Brytanię do
■rewidowania swej polityki w Chi
nach. W drugiej połowie 1946 r.
Wielka Brytania .wzmogła swą działalność na terenie Chin, kie
rując ją w znacznym stopniu prze
ciwko Stanom Zjednoczonym. Zre organizowawszy swe przedstawi
cielstwo dyplomatyczne w Chinach,
rzystuje także swą pozycję w związku z dostawami żywności do Chin z krajów południowo-azje- tyckich, w których kapitał brytyj
ski odgrywa dominującą rolę. Plan brytyjski w walce o rynek chiński przewiduje, że import i eksport bę
dzie kierowany przez Hongkong, który ma się stać bazą dla pene
tracji wpływów brytyjskich do Chin. W tym celu Brytyjczycy sta
rają się przyciągnąć do Hongkongu kapitał chiński, przy pomocy któ
rego chcą założyć szereg towa
rzystw handlowych na południu Chin. W celu przeciwdziałania pla
nom brytyjskim, Stany Zjednoczo
ne powołały do tycia towarzystwo przemysłowe chińsko - amerykań skie, działające w południowych Chinach. Doniosłym instrumentem wywierania wpływów w Chinach było by dla Wielkiej Brytanii za
warcie traktatu handlowego z Chi
nami. Rokowania w tym względzie rozpoczęły się jeszcze na wiosnę 1946 r. Jak wynika z doniesień prasy, rokowania te natrafiły na wielkie trudności, których źródła znów szukać należy w Stanach Zjednoczonych.
naszijxdi 'T>rC).
umiiimnniiiiin*«iifiHinHwisiii)iinitiinnifiiHniinuNsiimmnMSsmsmwHmvmnMnmMNvmmaunss
Celem regularnego otrzymywania pisma przez naszych Abonentów, prosimy zamówienia prenumeraty na miesiąc kwiecień br. uiszczać
w naszych Agenturach
w Urzędach I Ag. Pocztowych — Juk równM
w wszystkich klockach I punktach sprzedaży naszego pismo
I to w czasie cło 15 marca br.
Prenumerata miesięczna za pośrednictwem Agentur, Kiosków oraz Urzędów (Agencji) Pocztowych wynosi złotych 90,—
[Ivili ni raohiMit w hlisluii
Odpowiedź rządu ang. na zarzuty Agencji Żydowskiej
LONDYN (Obsł. wŁ) W Palesty
nie noc upłynęła spokojnie. Do drob
nego incydentu doszło jedynie w Haifie, gdzie rzucono granat ręczny na koszary. Wypadków w ludziach nie było. Brytyjski minister kolonii zaznaczył, iż Wielka Brytania przez swoje kroki chce zwrócić uwagę ONZ na pilność oprawy palestyń
skiej i konieczność przyspieszenia jej rozpatrzenia.
LONDYN (Obsł. wt.) Rząd bry
tyjski odpowiedział na zarzuty Agencji Żydowskiej o wstrzymaniu, wzgL zmniejszeniu kwoty migra
cyjnej do Palestyny. Rząd brytyj
ski zaznacza, że kwota imigracyjna, przewidziana w Białej Księdze z ro
ku 1931 została już wyczerpana, a pomimo to wpuszczono dodatkowo 21.000 żydów do Palestyny, oraz do
puszcza ich się nadal w ilaści 1500 miesięcznie.
Rezygnacja Stalina
ze stanowiska ministra sił zbrojnych ZSRR
MOSKWA (TABS). Rada Naj
wyższa ZSRR postanowiła przyjąć prośbę Stalina o zwolnienie go z obowiązków ministra sil zbrojnych ZSRR z powodu nawału pracy. Mi
nistrem sił zbrojnych ZSRR został generał Bułganinow.
Gen. Mikołaj Bułganinow znany jest Polakom z okresu ostatniej wojny.
Przebywał w Polsce od roku 1944 do czasu mianowania Lebiediewa am
basadorem radzieckim w Warszawie.
Wizyta ambasadora polskiego w Waszyngtonie
u min. Achesona
WASZYNGTON (Obsł. wt.) Am- basador polski w Stanach Zjedn.
Józef Winiewicz złoży* wizytę wica, ministrowi AeberanowŁ. Tematem rozmowy była oprawa granie Polski.
Na zakończenie konferencji amba
sador oświadczył, śo mimo wysuwa
nych przea pewne koła zastrzeżeń, Polska uważa granicę na Odrze 1 Nysie za ostateczną.
Profesor Rose
udał ńę do Poznania
WARSZAWA (PAP). Bawiący W Polsce brytyjski profesor slawisty
ki Rose, opuścił Warszawę, udając się do Poznania i na Ziemie Odzy
skane, gdzie zabawi 2 tygodnie.
Profesor wydał książkę o polskich ziemiach zachodnich, a obecnie pracuje nad książką o Polsce obeo- nej.
W ostatniej chwili donoszą: „U- biegłej nocy miały miejsce zamachy na mniejszą skalę. Na południe od Tel-Aviv na skutek podłożonej przez terrorystów miny, wyleciały w po
wietrze 2 samochody ciężarowe, przy czym kilku żołnierzy brytyjskich i Arabów odniosło rany.
Komitet Hebrajski Wyzwolenia Narodowego, który występuje jako rzecznik podziemnej organizacji ży
dowskiej „Irgum Zwei Leumi“ rio-g żył oświadczenie, iż zwróci się doj Rady Bezpieczeństwa z apelem=
wszczęcia odpowiednich kroków prze
ciwko aktom agresji wojsk brytyj
skich -zwróconych przeciw ludności|
żydowskiej.
Zajścia w Rzymie
RZYM (PAP). Około 20 osób, w tym kilku policjantów, odniosło ra
ny w starciu, które nastąpiło przed gmachem ministerstwa spraw we
wnętrznych w Rzymie. Policja o- żyła broni palnej dla rozproszenia tłumów, domagających się natych miastowej pomocy rządu dla cho
rych w szpitalu Ferlanini w Rzy
mie.
^iiiiinititiiiiiiiiiiiiinniniiniiiniiniiiiiiiinninnniiiMi
iWleika Brytania usiłowała pod
ważyć monopolistyczne stanowisko Stanów Zjednoczonych w kołach Kuomintangu. W końcu roku 1946 'do Chin przybyła brytyjska misja handlowa, w której reprezentowa
ny jest przemysł ciężki, lekki oraz firmy budowlane. Chińska agencja prasowa, powołując się na źródła miarodajne komunikuje, te Wiel
ka Brytanie czyni wielkie wysiłki w celu odzyskania w dziedzinie handlowej swej dawnej pozycji w Chinach. W celu odzyskania swych Wpływów .Wielka Brytania wyko-
Akcja ujawniania się
WARSZAWA (PAP). W ciągu czyn woj. pomorskie, pseud. „Ej WARSZAWA (PAP). W ciągu
ostatnich dwóch dni ujawnili się w komisji amnestyjnej przy Woje wódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego m. in. szef oddziału WiN na teren Biała Podlaska, ps
„Kajtek"; dowódca 2-giej kompani NSZ, pseud. „Torozyn". działający w okolicach Łukowa; dowódca kompanii NSZ na powiat Szczu
czyn woj. pomorskie, pseud. „Er ha"; dowódca kompanii NSZ, ps.
„Rysiek", wchodzącej w skład od
działu „Błyskawicy", działającego pod dowództwem „Ognia" na tere
nie Podhala; łącznik WiN na ob
szar krajowy, pseud. „Andrzej", za
stępca komendanta obwodu WiN w wojew. białostockim.
remier Unii Południowo-Afry- kańśkiej gen. Smuts oświadczył.
Unia gotowa jest spłacić dług za
lęgnięty wobec Stanów Zjedn. z ty- lend-leaaa
osyjskie władza okupacyjne w
—• . . » _ Turyngii podały wiadomość o
W poniedziałek sprawozdanlegujęciu czterech band, które niepo-
o zaminowaniu cieśniny koiły stałymi napadami okolice En-
KorfU nrł’Ł Członkami bandy byU hitlerow-
_cy i młodociani członkowie Hitler- LONDYN (Obsł. wł.) Podkomisja!jugend.
Rady B«pieczeństwa, wyłoniona w| w udnoAć Bułgarii - wedle oetat- celu obadania zarzutów angielskich^Z-/ nio przeprowadzonego spisu — wobec Albanii o zaminowanie cieśni-|wynosi 7.021.000. Ostatni spis z rokn ny Korfu a składająca się z delega-Ęi934 wykazywał cyfrę 6.078.000.
ta Polski, Australii i Kolumbii zaję-= __ _.a 0 . . . . , . = JY ma 9 marca br. odbeazie się w_ ta jest opracowaniem ąprawozdania|jj 0 lu wielka uroc stcAĆ w tej prawie, które zostame przed-Ę^ z nadanieffi akt6/ wlasnośei łożone Radzie Bezpieczeństwa w po-grolllik któ
niedMal<!1Ł fdaretwa poniemieckie.
___ . ■ « t, | r T niwersytet Jagielloński podlał do al/Om laealnY wiadomości, że ofiarę terroru
z inicjatywy ' „Daily' MaiH^TT^gcMonkow uniwersytetu,, w tym 400 pa^_ ogół^’
LONDYN (obsł. wł.). Z inicjaty Eprofesorów, 13 asystentów i lektorów wy dziennika „Daily Mail" nastą-goraz innych.
piło wczoraj w Londynie uroczystej E> osiadłości I kapitały niemieckie otwarcie wystawy „Dom idealny"_§ w Argentynie, obliczane są na Wśród pierwszych zwiedzającychfj^ 125
była królowa-matka, Maria. WE ',
wystawie udział bierze 700 wystaw pszenicy w Belgii zostało ców. Specjalne działy poświęconcĘzniszczonych.
dekoracji wnętrza, oszczędnemu? zeska Partia Narodowo-Socjali- gospodarowaniu i budownictwu do I*-7 styczna odbywa walny zjazd w mów. Sześć wykończonych domów,|Pradze-
znajdujących się na wystawie, zo
stanie po ich zamknięciu przenie sionych jako domy użytków*
właściwe parcele budowlana.
:T) rezydent Truman przybył do stolicy Meksyku, Prezydent wy- igłps tam pr- »'ów6etu> radiowe na temat poi tv zagranicznej Stanów Zjednoczonych.
MiNr 63 ILUSTROWANY KURIER POLSKI ■ Str.SHBM No cmentarzyskach słowiańskich między Łabą i Odrą (5)
UiiiliiliMir-iiHilliMiil!
W XIH wieku wszystkie ziemie słowiańskie nad Łabą i Odrą roiły sięod niemieckich wiosek, a w XIII wie
ku powstawać tam zaczęły już mia-i > . .._____.. . _ — _x . sta. W dziele germanizacji miasta! wyiłłarli dopiero przed 300 lały, odegrały wielką rolę, zwłaszcza tej
które rządziły się prawem magdr*
burskim. I przy zakładaniu miast grali wielką rolę .lokatorzy*. W miejscu, przeznaczonym na budowę miasta, zazwyczaj na skrzyżowaniu ważnych dróg handlowych, .lokator' przede wszystkim odmierzał miejsce na czworokątny rynek, na tym rynku wyznaczał miejsce na ratusz, a po
zostały grunt po czterech stronach rynku przeznaczał dla przyszłych właścicieli domów, pozostawiając miejce na ulice, które wszystkie schodziły się w rynku. Po wydziele
niu gruntów i ich zabudowaniu za
częto około miasta wznosić mur Lo
kator zostawał wójtem (Vogt), łą
cząc w swej osobie czynności sądowe i administracyjne, oraz korzystając z szerokich przywilejów. Gdy mi
nęły tak zwane .wolne roki*, miasto zaczęło płacić właścicielowi gruntu, na którym wzniesiono miasto, po
datki, które wójt rozdzielał między właścicieli domów. Wskutek rozwoju gospodarstwa pieniężnego, mieszcza
nie bez wielkich trudności mogli pła
cić te podatki, zwłaszcza, że były one niezbyt wysokie. W miarę roz
woju dobrobytu materialnego, skom
plikowało się życie wewnętrzne mia
sta, które zaczęło się wyzwalać spod zwierzchnictwa wójta i spod opieki właściciela gruntu (zazwyczaj feu
dalnego pana). Sądownictwo i nadal sprawował wójt z tak zwanymi .Schóffenami' czyli ławnikami.
Czynności administracyjne przeszły w ręce rady miejskiej, a wreszcie miasto przyjęło również czynności wójta. Po uwolnieniu miasta od władzy wójta rozpoczynały się tam walki pomiędzy arystokracją kupie
cką (tak zwanym patrycjatem), a cechami rzemieślniczymi, przy czym te ostatnie dążyły do współdziałania w samorządzie miejskim. Proces po
dobny spotykamy i w innych krajach, do których dotarła kolonizacja nie
miecka. Do germanizacji ziem sło
wiańskich przyczyniło się w znacz
nym stopniu odnalezienie bogatych pokładów rudy, do eksploatowania których nie tylko niemieccy zdobyw
cy, lecz i węgierscy oraz słowiańscy (polscy 1 czescy) władcy i posiada
cze większej własności używali nie
mieckich górników z okolicy Harcu.
Zasługuje na uwagę los Słowian na dzisiejszym Pomorzu szczecińskim i w Meklemburgii. Dynastia, wywo
dząca się z władców słowiańskich Obotrytów w Meklemburgii, sprawo
wała władzę w tym kraju do rewo
lucji 1918 r., kiedy obalono Nien." , czech monarchów. Poddanymi tego
Zniemczona dynastia meklemburska wywodząca się ze Słowian obotryckich. — Niszczenie pamią
tek słowiańskich. — Słowianie po lewym brzegu ' ---— Wska-
Niemcy nazywają ten język wendyj- i stwa odniesionego nad Niemcami skim (wendisch). W stepach liine-1 zdołaliśmy co prawda odzyskać część burskich na lewym brzegu Łaby Słc*
wianie wymarli ostatecznie dopiero w XVIII wieku.
Dzieło Henryków Lwów, Geronów i Albrechtów Ńiedźwiedzoów prowa
dzili z nieniezmniejszonym okrucień
stwem wszyscy późniejsi władcy bran
denburscy pruscy i niemiccy. Bis
marck, Bulow i Hitler byli ostatni
mi germanizatorami szczepów zach- słowiańskich. Zdążyli wytępić wszyst
kie z wyjątkiem Łużyczan, którzy niestety nadal jęczą w niewoli nie- zania na przyszłość
życzan a zwłaszcza we wschodniej je- mieckiej. Skutecznie natomiast prze- go części, dziś jeszcze mówi języ- ciwstawili się zakusom germańskim kłem łużyckim około 100,000 ludzi. Polacy. Na skutek wielkiego zwycię- państwa już od wielu stuleci byli wy
łącznie Niemcy. Tę dwoistość mo
żna bardzo łatwo wytłumaczyć. Ród władców Oborytów przyjął religię chrześcijańską i nawpół się zniem
czył jeszcze przed utratą niepodle
głości tego kraju. Władcy Obotry*
tów byli zdrajcami swego narodu, sprowadzając do kraju niemieckich misjonarzy i kolonistów, a sami sta
jąc się wasalami Niemców. Taki sam los spotkał Pomorze szczecińskie, którego książęta aż do czasu wojny 30-letniej należeli do zniemczonego rodu słowiańskich książąt (podobnie jak zniemczeni Piastowie na Śląsku).
I oni za przykładem książąt obotryc
kich ulegali germanizacji. Takiego samego losu doznała wyspa Rugia z jej słynną świątynią w Arkonie i z jej mieszkańcami z plemienia Ranów.
W XIV wieku wyspę tę odziedziczyli książęta szczecińscy i od tej pory dzieli oną swe losy z historią pań
stwa niemieckiego, z wyłączeniem krótkiego panowania Szwedów.
Ostatni cios zadała niezależności Słowian bałtyckich wojna krzyżowa 1147 r., proklamowana przez Papie
ża. Brali w niej udział trzej już wy
mienieni inicjatorzy dzieła ujarz
miania Słowian: Adolf z Holsztynu, Henryk Lew 1 margrabia Albrecht Niedźwiedź. Od strony morza napa- dli na Słowian Duńczycy. Książęta pomorsko-szczecińscy wkrótce po tym zerwali stosunek lenny z Polska
i stali się poddanymi cesarza niemit* na ląd zupełnie sobie nieznany i pu
ckiego. jcząj szukać ludzi, którzy zgodziliby W kraju Serbów łużyckich czyli Łu-isi? z nim uda* / dal^ P<>d'óż- J
wówczas spotkał się biały człowiek
ziem słowiańskich ongiś utraconych.
Olrzymie obszary słowiańskie pomię
dzy Odrą i Łabą stracone zostały dla Słowiańszczyzny niestety nie bez wi
ny królów i książąt polskich, którzy przekreślając wielki testament poli
tyczny Bolesława Chrobrego, woleli hulać po bezkresnych stepach wacho- dniach, niż przeciwstawić się napo
rowi najeźdźców germańskich. Za błąd tętn zapłaciliśmy bardzo drogo.
Błędy polityczne mszczą się bowiem w historii srogo.
Obyśmy z błędów tych czerpali na
ukę, a przede wszystkim abyśmy ni*
gdy ich więcej nie powtarzali!
„Król skopowiny ” z Patagonii
Cap Horn — Przylądek II-tu tysięcy dziewic — Magelan i_„wielka stopa*
— Pionier z Texasu — W Nahuel Huapi odbywają się wielkie polowania
o
Obecnie już bardziej wytwornie i europejsku mieszka Jarrett A. Jones w domu, który nosi nazwę „chińskiej willi", zbudowanej całkowicie według
jego projektu.
Na najbardziej odległym i zapom
nianym krańcu Ameryki Południowej leży skrawek ziemi jeszcze do dnia dzisiejszego na ogól mało znany. Kra
jem tym jest Patagonia, stanowiąca wyżynę w Ameryce Południowej, na wschód od Andów, opadająca stromo : ku Atlantykowi. Klimat jej jest suchy i ziemia nieurodzajna, pokryta wielki' mi stepami. Patagonia dzieli się na część argentyńską z głównym por
tem Santa Cruz i część chilijską z' głównym portem Punta Arenas
Człowiekiem, który ochrzcił krajj ... z położony na południowym krańcu
Pofudn. Ameryki nazwą Patagonii, był Portugalczyk — Ferdynand Magelan.
W r. 1519 Magelan podczas podróży naokoło świata zakotwiczył statek na okres zimowy w porcie St- Julian, z powodu buntu załogi, która odmówiła dalszej jazdy w nieznane. Zaszantażo- wany w ten sposób podróżnik wyszedł
Krajobraz Patagonii
po
Pierwszym z tych pionierów byl Jarrett A- Jones, cowboy z Texasu, który tak samo wyobrażał sobie, że zostanie niebawem najbogatszym czło
wiekiem świata. Zawiódł slg jednak srodze, gdyż złota nie znalazł ani gra
ma. Nie stał się jednak pesymistą, ma zdezertował. Pozostał i doszedł do wniosku, że właśnie hodowla owiec w Patagonii stanie się Źródłem jego zarobku. Kupił za resztę więcej nit nikłej fortuny kilka owiec, najął paru Indian na pastuchów i umieścił swojo stado w dolinie, gdzie doskonałe past
wiska gwarantowały dostawę dobrej wełny i wspaniałego mięsa.
po raz pierwszy z tubylcem, przera
stającym ogromną siłą fizyczną Euro
pejczyka- Pod wrażeniem pierwszego spotkania i obserwacji, Magelan na
zwał tubylca patagończykiem, co oznacza w tłumaczeniu ..wielką stopę".
Po pewnym okresie czasu spędzo
nym wśród ludu należącego do szcze
pu Indian Ameryki Południowej, zaj
mującego się hodowlą owiec, opuści!
Magelan Patagonię, wyruszając wzdłuż brzegów Ameryki Południo
wej, odkrywając nowe terytoria, przy
lądek, który nazwał, dzięki bogatej wyobraźni, „przylądkiem 11-tu tysię
cy dziewic". Za wyjątkiem kilku prób skolonizowania tego skrawka ziemi przez Hiszpanów — zapomniano Pata
gonię na 300 lat.
Dopiero w r. 1834 Karol Darwin, błądząc 5 dni po morzu, dotarł do.., Patagonii i przylądek otrzyma? nową nazwę — „Horn"- Około r. 1870 przedsiębiorczy mieszkańcy Północnej Ameryki dowiedziawszy sśę, że na po
łudniu jest jeszcze kraj niezbadany, ruszyli na podbój Patagonii z nadzieją zdobycia złota.
„Król skopowiny" zajęty lekturą.
Dzisiaj hodowla owiec Jest głów
nym produktem przemysłowym Pata’
gonii, a Jarrett A. Jones stał się „kró
lem skopowiny". Jego rancho Nahueł Huapi znajduje się w takiej odległości od Buenos Aires Jak mniej więcej Lon
dyn od Moskwy.
Prawie jedynym zajęciem bogatego (Dokończenie na str. 6-tej) Krystyn m axurkiewica
21
O • ' •
Garnek nad ezdką
—... Opowieść ---
— Tu boli! — Reżyser ściszył głos— ten ból dziew
czynko jest również wielki. Znam to. Ogrody kwitnące nade dniem. Oczy głębokie jak dno. Złota żywica w ser cu. Tu cię boli Marto...
Zgasł i zszarzał. Niemrawo szukał kapelusza. Od drzwi... zawrócił!...
— Czekam cię Marto — powiedział jeszcze — nie teraz! nie! Czekam cię po latach. Unieważniam słowa o twoim szczęściu osobistym! Wyrzekam się ich! Cze kam, aż obróci się w popiół twoja wielka miłość. Wró cisz do nas Marto! Jest już w tobie to ładne przekleń
stwo!...
Marta zostałasama. Wieczór wdzierałsię przez oszklo ne drzwi. Na szybach matowych i cienkich pełzały drobne chrząszczyki. Jakiś kościół nad Wisłą modlił się w mrdku jak słodki, nabrzmiały głos. Japonka z laki, wąska w talii i czerwona, uśmiechała się bśrdżwięcznie do resztek wielkiegolata...
ślub Suszyniów odbył się skromnie. Przy wyjściu z kościoła podszedł do nich Marek. Był — jak zwykle
— trochę pijany. Ukłonił się zamaszyście i niedbale.
— Patrz Marto — powiedział niespodziewanie — jakie mam wydeptane pantofle. Życzę wam szczęścia!...
Dopiero w aucie znalazła na poduszkach jego dar.
Był to smutny, czerwony bratek.-
— Ładniej, niż mogłam 12.to sobie wyobrazić! Jurku!
To królestwo małej dziewczynki Marty! Twojej żony!
Śmiali się!...
— Mówiłeś, że bez okien. A okna są. śliczne szyby!
Jakie czyste!
Jeszcze raz musiała oglądnąć ogród. Biegała wśród niskiego sadu jak ciekawe dziecko. —
— I ty to sam zrobiłeś?! I te klomby?!
Suszyń myślał o tym ile w tych ładnych rzeczach, szybach i kwiatach zmieściło się dni. Upartych, praco witych dni, zgrubiałych rąk i nocy czujnych jak psy.
To wszystko teraz, porą kwitnącej wiosny zmieniło się w żywą cudowność. Ścieżki leśne stały się znajome i miękkie. Bzy wprawdzie przekwitły, ale głupie, na
tchnione słowiki bawiły się wciąż nocami w prężnych mordowych liściach...
— Tu masz karabin? — spytała nagle, wskazując na ścianę — po co ci to?
— Bywało wpierw niespokojnie. Tu nad rzeką, la sami, włóczyły się jakieś bandy z pogranicza... Komen
dant więc mi karabin przydzielił... Ale teraz to już spokojnie.
— Nie bałeś się?! Sam? Nic mi niedobry* nie mó
wił !...
— Więcej w tym było urojeń i bujd. — Suszyń ga sił przykre wrażenie. — Czy potrafisz Marto wydoić krowę? Napijemy się ciepłego mleka.
Całowała go szybko i gorąco.
— Naprawdę? Masz? Tę krowę? Pokaż mi ją'zaraz!
Trochę się będę bać!
Porwał ją na ręce i niósł żwirowaną dróżką do ni skich zabudowań! Szalała w nim radość jak dzwonek.
Nagle zatrzymał się. Patrzał zdumiony, jak przetwa
rzały się w niej oczy. Wydało mu się, że są absolutnie przezroczyste i drgające jak woda.
Marszczyła cićniutkie brwi i gryzła usta.
— Czy wiesz?! — krzyknęła prawie — czy wiesz jak tęskniłam?!...
Nie odpowiadał. Trzymał ją wciąż i chłonął w sie bie..Wydawało mu się, że trzyma tu, na żwirowanej ścieżce, coś tak wielkiego, jak samo życie.
— Głupia miłość — szeptał — wielka jak świat!...
Ocuciły go ładne usta. Najładniejsze!...
Wieczorem siedzieli nad rzeczką. Łakome, strzępia ste świerki istniały nad taflą jak surowy sen. Dotykały nieledwie rzeki. Nad łąkami czuwał płaski księżyc, szklisty i okrągło wycięty. W wyrwach leśnych rosły wiosenne mgły. Ciepłe i namiętne.
— Disney — powiedziała cicho Marta — kolorowa groteska.
— Dnie są również ładne. Zobaczysz sama! Koni czyny pachną już mocno. Wcześnie zupełnie sypie się kłos. Ryby w tej rzece są zupełnie senne. Na polanach, przy pierwszych gwiazdach niecą się jakieś szalone kwiaty i zioła. O gdyby był tu Dzieksza!...
— Dzieksza?! — Marta przypominała coś sobie uporczywie — to nazwisko tego kolegi Ireny?...
— Tak — Suszyń spoważniał odrazu — tego, co z nią poległ. Opowiem ci coś Marto. Dotyczy to tej nocy pod barykadą. Była to ostatnia ich noc. Dowodzi łem małym odcinkiem. Nocą było względnie spokoj nie. Wiadomości były jednak złe. Sam osobiście pełzłem między murami. aby im je powtórzyć. Byliśmy przy
jaciółmi. Powiedzieli mi chłopcy, że Dzieksza i Irena są na podwórzu w spalonej kamienicy. Nie słyszeli jak przyszedłem. (Ciąg dalszy nastąpi)
