W³adys³aw M. Rzymski*

(1)

reaktywne przetworstwo mieszanin HNBR i XNBR

Dynamiczne sieciowanie mieszanin uwodornionego

i karboksylowanego kauczuku butadienowo-akrylonitrylowego

Kinga Bociong*

W³adys³aw M. Rzymski*

Zbadano w³aœciwoœci mieszanin uwodornionego i karboksylowanego kau- czuku butadienowo-akrylonitrylowego (HNBR, XNBR) wytwarzanych metod¹ reaktywnego przetwórstwa, tj. dyspergowania XNBR w œrodowisku HNBR pod- czas mieszania elastomerów, po³¹czonego z niekonwencjonalnym, selektywnym sieciowaniem dyspergowanego elastomeru za pomoc¹ MgO. Wytworzone tak¹ metod¹ mieszaniny sieciowano nastêpnie w sposób konwencjonalny (statyczny) za pomoc¹ nadtlenku kumylu (DCP). W³aœciwoœci kompozycji wytworzonych metod¹ reaktywnego przetwórstwa porównano z w³aœciwoœciami mieszanin sporz¹dzonych i sieciowanych w sposób konwencjonalny, statyczny.

Stwierdzono, ¿e wytworzone mieszaniny s¹ uk³adami mikroheterogenicznymi, w których usieciowany podczas reaktywnego mieszania XNBR jest zdyspergo- wany w czêœci kropelkowo w fazie ci¹g³ej utworzonej przez HNBR. W³aœciwoœci usieciowanych dynamicznie mieszanin HNBR/XNBR zale¿¹ w istotny sposób zarówno od proporcji elastomerów, jak te¿ od iloœci substancji sieciuj¹cej za- stosowanej do dynamicznego, selektywnego sieciowania dyspergowanego XNBR. Niekonwencjonalnie sporz¹dzone mieszaniny charakteryzuj¹ siê innymi w³aœciwoœciami ni¿ wytworzone w sposób konwencjonalny, w tym wy¿szym stopniem usieciowania, wiêksz¹ wytrzyma³oœci¹ na rozci¹ganie oraz wiêksz¹ odpornoœci¹ na pêcznienie w niepolarnym rozpuszczalniku. Wybrane wyniki badañ przedstawione zosta³y na konferencjach „Modyfikacja Polimerów – 2007” oraz „Elastomery’2007”.

S³owa kluczowe: uwodorniony kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy (HNBR), karboksylowany kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy (XNBR), re- aktywne przetwórstwo, wulkanizacja dynamiczna

Dynamic crosslinking of blends compo- sed of hydrogenated and carboxylated acrylonitryle-butadiene rubber

The preparation and selected properties of blends composed of hydrogena- ted (HNBR) and carboxylated (XNBR) acrylonitryle-butadiene rubber have been investigated. HNBR was modified with XNBR dispersed and selective crosslinked with MgO during mixing in Brabender Plasticorder micromixer.

The prepared blends were than conventionally cured with dicumyl peroxide (DCP) incorporated on two roll mill into HNBR/XNBR/MgO blends. The pro- perties of dynamically cured compounds were compared with those prepared conventionally. In has been found that the dynamically prepared HNBR/XNBR compounds are microheterogenous systems with continuous phase formed by HNBR contained droplets and rod-like particles of dispersed and cured XNBR.

The properties of the obtained compounds depend on the XNBR amount incor- porated into blend and the amount of MgO used for selective crosslinking of XNBR. The dynamically prepared compounds exhibit higher crosslinking de- gree and higher tensile strength but lower swelling degree in hydrocarbons comparing to those prepared conventionally.

The research results were in part presented on „Modification of Polymers 2007” and „Elastomers’ 2007” conferences.

Key words:hydrogenated acrylonitryle-butadiene rubber, carboxylated acrylonitryle-butadiene rubber, reactive processing, dynamic vulcanization

21

* Politechnika £ódzka, Instytut Technologii Polimerów i Barw- ników, £ód

reaktywne przetworstwo mieszanin HNBR i XNBR

(2)

1. Wprowadzenie

Jedn¹ z metod modyfikacji fizycznej elastomerów, prowadzonej w celu wytworzenia produktu o jednej lub kilku cechach odmiennych od w³aœciwoœci materia³u niemodyfikowanego [1], jest wytwarzanie mikroniejednorodnych mieszanin elastomerowych podczas reaktywnego mieszania (reaktywnego przetwórstwa), po-

³¹czonego z niekonwencjonalnym, dynamicznym sieciowaniem jednego ze sk³adników dyspergowanego w fazie ci¹g³ej utworzonej przez drugi sk³adnik. Siecio- wanie dynamiczne jest procesem jednoczesnego mieszania, realizowanego w warunkach dzia³ania zmien- nych naprê¿eñ œcinaj¹cych i rozci¹gaj¹cych, oraz sieciowania po³¹czonego ze zmian¹ morfologii mieszaniny – zazwyczaj od dwuci¹g³ej do sferycznej [2].

W³aœciwoœci mieszanin polimerowych oraz pro- duktów ich usieciowania w istotny sposób zale¿¹ od proporcji sk³adników, stopnia ich usieciowania oraz typu morfologii mieszaniny zwi¹zanego z kompatybil- noœci¹ ich sk³adników. Kompatybilnoœæ, albo mieszal- noœæ technologiczna, oznacza zachowanie w³aœciwoœci oraz stabilnej morfologii mieszaniny na wszystkich eta- pach jej przetwórstwa oraz u¿ytkowania, bez makro- skopowej separacji faz [2]. Mieszalnoœæ polimerów zale¿y od ich termodynamicznego podobieñstwa oraz zbli¿onej lepkoœci sk³adników. Niewielka ró¿nica war- toœci tych parametrów sprzyja zmniejszeniu miêdzyfa- zowego napiêcia powierzchniowego i wymiarów mi- krofaz, a w konsekwencji zwiêkszeniu powierzchni oddzia³ywañ miêdzyfazowych i polepszeniu w³aœciwoœci mechanicznych [2].

Dotychczasowe badania dynamicznego sieciowania kompozycji polimerowych poœwiêcone by³y g³ów- nie wytwarzaniu mieszanin plastomerów z elastomera- mi, prowadzonemu w celu uzyskaniem odpowiedniego stopnia zdyspergowania oraz dynamicznego sieciowania elastomeru rozproszonego w matrycy plastomero- wej, tj. wytwarzaniu termoplastycznych wulkanizatów (TPE-V) [3, 4]. Postanowiliœmy zatem wykorzystaæ metodê reaktywnego przetwórstwa do wytwarzania niekonwencjonalnych mieszanin elastomer-elastomer.

Elastomery bêd¹ce przedmiotem naszych badañ, tj.

uwodorniony (HNBR) i karboksylowany (XNBR) kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy, charakteryzuj¹ siê zbli¿onymi wartoœciami parametru kohezyjnego Hil- debranda (δ = 20-21 MPa^1/2, [5, 6]). Oczekiwaliœmy, ¿e dynamiczne, selektywne sieciowanie XNBR podczas jego mieszania z HNBR doprowadzi do wytworzenia kompozytów o odmiennych w³aœciwoœciach ni¿ wytwarzanych w sposób konwencjonalny, tj. w wyniku statycznego sieciowania mieszanin sporz¹dzonych w konwencjonalny sposób. Zbadaliœmy wp³yw zawar- toœci XNBR w mieszaninie oraz iloœci MgO jako substancji sieciuj¹cej selektywnie ten elastomer podczas reaktywnego mieszania, a tak¿e iloœci nadtlenku kumylu (DCP) u¿ytego do statycznego sieciowania mieszanin, tj. w warunkach braku przep³ywu elastomerów, na w³aœciwoœci wytworzonych kompozycji. W³aœciwoœci

materia³ów wytworzonych metod¹ reaktywnego prze- twórstwa porównywaliœmy z w³aœciwoœciami analo- gicznych mieszanin wytworzonych w konwencjonalny sposób.

2. Metodyka badañ

Do badañ wybraliœmy uwodorniony kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy (HNBR, marki Therban 4307, produkt firmy Bayer AG, 42,5% mas. zwi¹zanego akrylonitrylu, stopieñ uwodornienia >99% mol.) oraz karboksylowany kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy (XNBR, marki Krynac X7.50, produkt firmy Bayer AG, 27% mas. zwi¹zanego akrylonitrylu, 7%

mas. zwi¹zanego kwasu). Konwencjonalne mieszaniny sporz¹dzone zosta³y za pomoc¹ walcarki laboratoryj- nej, w czasie oko³o 10 min, natomiast kompozyty nie- konwencjonalne (dynamiczne) sporz¹dziliœmy dwueta- powo.

W pierwszym etapie do komory mikromieszarki o temperaturze 423 K wprowadziliœmy HNBR (I, rys. 1).

Wype³nianie przez elastomer komory mikromieszarki spowodowa³o pojawienie siê pierwszego maksimum pr¹du skutecznego (1), a zatem i lepkoœci mieszaniny.

Wzrost i ujednolicenie temperatury wsadu oraz uplas- tycznianie HNBR doprowadzi³o do zmniejszenia lep- koœci. Po wstêpnym uplastycznieniu HNBR do komory wprowadziliœmy XNBR (II) i oba elastomery miesza- liœmy w okreœlonym czasie, wprowadzaj¹c nastêpnie (III) MgO jako czynnik selektywnie sieciuj¹cy dysper- gowany XNBR, co przejawia³o siê pojawieniem siê drugiego maksimum mocy (2), zwi¹zanego z biegn¹cy- mi równolegle procesami sieciowania XNBR, dyspergowania i rozdrabniania jego usieciowanych cz¹stek oraz uplastycznianiem i zmian¹ morfologii mieszaniny.

22

Rys. 1. Zmiany natê¿enia pr¹du skutecznego silnika na- pêdowego mikromieszarki Brabender Plasticorder podczas sporz¹dzania i dynamicznego sieciowania mieszaniny HNBR/XNBR/MgO, temperatura komory 423 K; I – natê¿enie pr¹du skutecznego proporcjonalne do lepkoœci mieszaniny

Fig. 1. Changes of efficient current intensity of Braben- der Plasticorder micromixer engine during preparation and dynamic curing of HNBR/XNBR/MgO blends at T = 423 K; I – efficient current intensity proportional to compound viscosity

reaktywne przetworstwo mieszanin HNBR i XNBR

(3)

£¹czny czas sporz¹dzania w ten sposób mieszanin wynosi³ 15 min.

Drugi etap sporz¹dzania niekonwencjonalnych mieszanin polega³ na wprowadzeniu do nich nadtlenku kumylu (DCP) za pomoc¹ walcarki (temperatura wal- ców 25-30^oC).

Kinetykê sieciowania mieszanin badaliœmy za pomoc¹ wulkametru WG-02 z oscyluj¹cym rotorem, zgodnie z PN-ISO 3417:1994. Próbki kompozycji do dalszych badañ sporz¹dzaliœmy metod¹ prasowania w metalowych formach pod ciœnieniem, w okreœlonym czasie i temperaturze. Stopieñ usieciowania wytworzonych kompozycji ocenialiœmy na podstawie oznaczeñ udzia³u kauczuku w spêcznianym ¿elu (V_r), w prób- kach spêcznianych w wybranych rozpuszczalnikach oraz sta³ych elastycznoœci Mooneya-Rivlina (2C₁).

W³aœciwoœci mechaniczne przy rozci¹ganiu ozna- czaliœmy zgodnie z norm¹ PN-ISO 37:1998, natomiast morfologiê kompozytów HNBR/XNBR analizowaliœ- my na podstawie zdjêæ AFM, wykorzystuj¹c aparat Metrology Series 2000 firmy Molecular Imaging, USA.

Badania zosta³y wykonane w wariancie oscylacji – Cantilever (ramiê z koñcówk¹ pomiarow¹), model NSC 16, producent: Mikro Masch, Estonia; parametry pomiaru: czêstotliwoœæ rezonansowa 170 kHz, sta³a sprê¿ystoœci 40 N/m, czêstotliwoœæ skanowania 4 Hz.

Wyniki wczeœniejszych badañ [7] upowa¿niaj¹ nas do wniosku, ¿e nie ma jakoœciowo istotnych ró¿nic w ob- razie morfologii badanej metod¹ AFM lub ocenianej na podstawie badañ metod¹ SEM.

3. Wyniki badañ i ich omówienie

W pierwszym etapie zbadaliœmy wp³yw zawartoœci XNBR w mieszaninie z HNBR (od 20 do 80 cz.

23

0 20 40 60 80 100

0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7

Vr(MEK)

[cz. wag./100 cz. wag.]

0 20 40 60 80 100

0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7

Vr(TOLUEN)

[cz. wag./100 cz. wag.]

a) b)

Rys. 2. Zdjêcia AFM konwencjonalnie (a) lub dynamicznie (b) usieciowanych mieszanin HNBR/XNBR/MgO (pro- porcja kauczuków 80/20; 0,3 mol MgO/100 g XNBR); sieciowanie statyczne DCP w 423 K, t = 60 min; obszar zdjêcia 16×16 mikrometrów

Fig. 2. AFM photographs of conventionally (a) and unconventionally (b) prepared HNBR/HNBR/MgO blends (elastomer ration in blends: 80/20 wt./wt.; 0,3 mol MgO/100 g XNBR); conventional curing with DCP at 423 K for 60 min; photos area 16×16 micrometers

Rys. 3. Wp³yw zawartoœci XNBR w mieszanie na sto- pieñ usieciowania V_r(MEK)oraz V_r(TOLUEN)sporz¹dzo- nych dynamicznie (o) lub konwencjonalnie (n) kom- pozycji HNBR/XNBR/MgO; sieciowanie statyczne: 20 mmol DCP/100 g, T = 423 K, t = 60 min

Fig. 3. Influence of XNBR amount in compound on cu- ring degree (V_r(MEK);V_r(TOLUEN)) of dynamically (o) or conventionally (n) prepared HNBR/XNBR/MgO blends; conventional curing with 20 mmol DCP/100 g rubber at 423 K for 60 min

reaktywne przetworstwo mieszanin HNBR i XNBR

(4)

wag./100 cz. wag.; u¿ywane dalej cz. wag. oznaczaj¹ cz. wag./100 cz. wag.) usieciowanej dynamicznie MgO (0,3 mol/100 g XNBR), a nastêpnie statycznie (20 mmol DCP/100 g kauczuków), tj. w warunkach braku przep³ywu sieciowanych elastomerów, na morfologiê i wybrane w³aœciwoœci kompozycji. Zgodnie z oczekiwaniami sieciowanie dynamiczne XNBR dyspergowanego podczas reaktywnego mieszania z HNBR powo- duje zmianê morfologii uk³adu z dwuci¹g³ej konwen- cjonalnych mieszanin (rys. 2a) do uk³adu o mieszanej morfologii, w znacznej czêœci prêtowej i kropelkowej, w kompozycjach wytworzonych metod¹ reaktywnego mieszania (rys. 2b), por. [8].

Wyniki oznaczeñ pêcznienia równowagowego w 2–butanonie (V_r(MEK)) i w toluenie (V_r(TOLUEN)) oraz sta³ych elastycznoœci 2C₁Mooneya-Rivlina wska- zuj¹, ¿e wzrost zawartoœci XNBR w usieciowanej dynamicznie mieszaninie zwiêksza stopieñ jej usieciowania (rys. 3, 4). Mo¿na to wi¹zaæ z korzystnym wp³y- wem mieszania XNBR z MgO na stopieñ selektywnego usieciowania tego elastomeru tlenkiem metalu oraz z innym typem dyspersji usieciowanego XNBR w mieszaninie sporz¹dzonej metod¹ reaktywnego przetwór- stwa. Stwierdziliœmy równie¿ wiêksz¹ wytrzyma³oœæ na rozci¹ganie dynamicznie wytworzonych kompozy- tów w porównaniu z HNBR usieciowanym DCP oraz z produktami sieciowania mieszanin konwencjonal- nych (rys. 5). Efekt wzmocnienia mo¿na wi¹zaæ z obec- noœci¹ cz¹stek zdyspergowanego i usieciowanego selektywnie XNBR (zawieraj¹cego jonowe wi¹zania po- przeczne), pe³ni¹cych rolê ziaren nape³niacza, zwiêk- szaj¹cego wartoœci zarówno 2C₁, jak i TS_b.

Badaj¹c wp³yw iloœci MgO (150-350 mmol/100 g XNBR) – substancji sieciuj¹cej selektywnie XNBR

podczas reaktywnego mieszania – na w³aœciwoœci pro- duktów wytworzonych konwencjonalnie lub dynamicznie stwierdziliœmy, ¿e stopieñ usieciowania bada- nych kompozycji (XNBR/HNBR = 20/80 wag.) roœnie z iloœci¹ MgO zastosowanego do selektywnego sieciowania XNBR. Koreluje to z wynikami naszych badañ wp³ywu iloœci MgO na sieciowanie i w³aœciwoœci statycznie sieciowanego XNBR [9].

24

0 20 40 60 80 100

0 1 2 3 4 5 6 7

2C1[kG/cm2 ]

[cz. wag.]

0 20 40 60 80 100

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

TSb[MPa]

[cz. wag.]

150 200

250 300

350 0

1 2 3 4 5 6

2C1[kG/cm2 ]

Zawartoœæ MgO [mmol/100 g XNBR]

Rys. 4. Wp³yw zawartoœci XNBR w mieszaninie na sta³¹ elastycznoœci 2C₁sporz¹dzonych dynamicznie (o) lub konwencjonalnie (n) kompozycji HNBR/XNBR/MgO;

sieciowanie statyczne: 20 mmol DCP/100 g w 423 K, t = 60 min

Fig. 4. Influence of XNBR amount in blends on Moo- ney–Rivlin elasticity constant 2C₁of dynamically (o) or conventionally (n) prepared HNBR/XNBR/MgO blends; conventional curing: 20 mmol DCP/100 g at 423 K for 60 min

Rys. 6. Wp³yw zawartoœci MgO u¿ytego do selektywne- go sieciowania XNBR na sta³¹ elastycznoœci 2C₁spo- rz¹dzonych dynamicznie (o) lub konwencjonalnie (n) mieszanin HNBR/XNBR (proporcja kauczuków: 20/80 wag.); sieciowanie statyczne: 14 mmol DCP/100 g, 423 K, t = 60 min

Fig. 6. Effect of MgO amount used as selective curing agent of XNBR on elasticity constant 2C₁of dynamical- ly (o) or conventionally (n) prepared HNBR/XNBR compounds (20/80 wt./wt.); conventional curing: 14 mmol DCP/100 g at 423 K for 60 min

Rys. 5. Wp³yw zawartoœci XNBR w mieszaninie na wy- trzyma³oœæ na rozci¹ganie TS_b sporz¹dzonych dyna- micznie (o) lub konwencjonalnie (n) kompozycji HNBR/XNBR/MgO; sieciowanie statyczne: 20 mmol DCP/100 g, 423 K, t = 60 min

Fig. 5. Influence of XNBR amount in blends on tensile strength (TS_b) of dynamically (o) or conventionally (n) prepared HNBR/XNBR/MgO compounds; conven- tional curing: 20 mmol DCP/100 g at 423 K for 60 min

reaktywne przetworstwo mieszanin HNBR i XNBR

(5)

Stwierdzony wyraŸnie wiêkszy stopieñ usieciowania kompozycji sporz¹dzonych metod¹ reaktywnego przetwórstwa (rys. 6) mo¿na wi¹zaæ z korzystnym wp³ywem reaktywnego mieszania XNBR na ci¹g³e od- nawianie powierzchni kontaktu z dyspergowanym re- aktywnym MgO. Sprzyja to lepszemu wykorzystaniu tlenku do reakcji z grupami karboksylowymi XNBR, a tym samym do wzrostu stopnia usieciowania zarów- no XNBR, jak i kompozycji.

Zbadaliœmy równie¿ wp³yw iloœci nadtlenku kumylu, wprowadzonego za pomoc¹ walcarki i zastosowanego do statycznego sieciowania mieszanin elasto- merów, na w³aœciwoœci usieciowanych kompozycji HNBR/XNBR/MgO/DCP. Zgodnie z oczekiwaniami i wynikami wczeœniejszych badañ sieciowania HNBR za pomoc¹ DCP lub nadtlenku benzoilu (DBP) [5, 10]

zastosowanie wiêkszych iloœci nadtlenku do statycznego sieciowania mieszanin powinno doprowadziæ do produktów o wiêkszej gêstoœci sieci przestrzennych.

Wniosek ten potwierdzaj¹ wyniki oznaczeñ sta³ych elastycznoœci 2C₁ (rys. 7). Warto podkreœliæ, ¿e przy œredniej zawartoœci DCP jako substancji sieciuj¹cej oba elastomery, stopieñ usieciowania nadtlenkiem kompozycji sporz¹dzonych metod¹ reaktywnego mieszania jest wyraŸnie wiêkszy ni¿ sporz¹dzonych w sposób konwencjonalny.

Na uwagê zas³uguje równie¿ wytrzyma³oœæ na rozci¹ganie kompozycji sporz¹dzonych metod¹ reaktywnego mieszania (rys. 8). Jest ona w przybli¿eniu sta³a w szerokim zakresie iloœci DCP u¿ytego do statyczne-

go sieciowania, a zatem w szerokim zakresie gêstoœci sieci kompozycji. Zachowanie takie jest odmienne ni¿

elastomerów sieciowanych konwencjonalnie nadtlen- kami. Mo¿na je wi¹zaæ z moderuj¹cym wp³ywem zdys- pergowanych i usieciowanych ziaren XNBR na rozpra- szanie i relaksacjê lokalnych naprê¿eñ.

Warto podkreœliæ, ¿e wytworzone dynamicznie kompozyty HNBR/XNBR (proporcja kauczuków np.

80/20 wagowo, sieciowanie dynamiczne: 300 mmol MgO/100 g XNBR, sieciowanie statyczne: 14 mmol DCP/100 g mieszaniny kauczuków) charakteryzuj¹ siê wyraŸnie mniejsz¹ wartoœci¹ pêcznienia równowago- wego w niepolarnym heksanie, równ¹ Q_v= 0,11 ml/ml, podczas gdy pêcznienie kompozycji sporz¹dzonej w sposób konwencjonalny wynosi Q_v = 0,13 ml/ml, a do wytworzenia usieciowanego HNBR o takim samym (0,11 ml/ml) pêcznieniu w heksanie konieczne jest zastosowanie znacznie wiêkszej iloœci DCP, równej 20 mmol/100 g HNBR. Oznacza to, ¿e reaktywne prze- twórstwo mieszanin HNBR/XNBR umo¿liwia wytwarzanie kompozycji o w³aœciwoœciach jak usieciowany

HNBR, ale wyraŸnie od nich tañszych i o lepszej od- pornoœci na dzia³anie niepolarnych rozpuszczalników.

Na podstawie otrzymanych wyników mo¿na stwier- dziæ, ¿e zarówno faza rozproszona (XNBR), jak i faza ci¹g³a (HNBR), a tak¿e warunki sporz¹dzania i sieciowania mikroniejednorodnych mieszanin tych elastome- rów decyduj¹ o cechach u¿ytkowych wytworzonych kompozycji.

25

2 4 6 8

10 12 14 16 18 20 0

1 2 3 4 5 6 7

2C1[kG/cm2]

[DCP] [mmol/100 g kauczuku]

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18

0 5 10 15 20

[D TS_b

CP] [mmol/100 g kauczuku]

Rys. 8. Wp³yw iloœci DCP u¿ytego do statycznego sie- ciowania elastomerów na wytrzyma³oœæ na rozci¹ganie TS_b d y n a m i c z n i e s p o r z ¹ d z o n y c h m i e s z a ni n XNBR/HNBR (20/80 mas.; sieciowanie dynamiczne 300 mmola MgO/100 g XNBR), sieciowanie statyczne w T = 423 K, t = 60 min

Fig. 8. Effect of DCP amount used for conventional curing of blend (at 423 K for 60 min) on tensile strength TS_bof dynamically prepared XNBR/HNBR compound (20/80 wt./wt; dynamic curing with 300 mmol MgO/100 g XNBR)

Rys. 7. Wp³yw iloœci DCP (2-20 mmol/100 g kauczuku) u¿ytego do statycznego sieciowania elastomerów (T = 423 K, t = 60 min) na sta³¹ elastycznoœci 2C₁ dyna- micznie (o) lub konwencjonalnie (n) sporz¹dzonych mieszanin XNBR/HNBR (20/80 wag.) zawieraj¹cych 300 mmol MgO/100 g XNBR

Fig. 7. Influence of DCP amount (2-20 mmo/100 g rub- ber) used as curing agent in conventional curing (at 423 K for 60 min) on elasticity constants 2C₁of dyna- m i c al l y (o) or conventionally (n) p repared XNBR/HNBR blends (20/80 wt./wt.) containing 300 mmol MgO/100 g XNBR

reaktywne przetworstwo mieszanin HNBR i XNBR

(6)

4. Podsumowanie

Przedstawione wyniki badañ œwiadcz¹, ¿e w³aœci- woœci mikroniejednorodnych mieszanin XNBR/

HNBR zale¿¹ od sposobu przygotowania kompozycji (metod¹ reaktywnego mieszania lub konwencjonalnie) oraz stopnia selektywnego usieciowania XNBR za pomoc¹ MgO. Na w³aœciwoœci sporz¹dzanych dynamicznie lub konwencjonalnie kompozycji w istotny sposób wp³ywa iloœæ XNBR zdyspergowanego w HNBR oraz stopieñ selektywnego usieciowania zdyspergowanego XNBR za pomoc¹ tlenku metalu.

Mniej istotny jest natomiast wp³yw stopnia statycznego usieciowania ca³ej kompozycji za pomoc¹ nadtlenku w obecnoœci MgO. Kompozyty wytworzone meto- d¹ reaktywnego przetwórstwa charakteryzuj¹ siê wy¿szym stopniem usieciowania i wiêksz¹ wytrzyma³oœci¹ na rozci¹ganie, natomiast mniejszym pêcz- nieniem w niepolarnym rozpuszczalniku ni¿ produkty usieciowania konwencjonalnie sporz¹dzonych mieszanin. Dodatkow¹ zalet¹ wytwarzanych dynamicznie kompozycji jest zbli¿ona wytrzyma³oœæ na rozci¹- ganie w szerokim przedziale gêstoœci sieci.

Literatura

1. Beniska J., Kisela G., Rosner P.: Polimery 1985, 30, 432

2. Rzymski W. M., Radusch H. J.: Polimery 2002, 47, 229

3. Rzymski W. M., Radusch H. J.: Elastomery 2001, 5,(2), 19

4. Rzymski W. M., Radusch H. J.: Elastomery 2001, 5,(3), 3

5. Rzymski W. M., Srogosz A.: Elastomery 1996, 1,(1), 11

6. Rzymski W. M., Kozio³ M.: Kohäsionseigenschaf- ten von karboxylierten Nitrilkautschuken, Intern.

Conf. „Polymerwerkstoffe’2006”, Halle 2006, P-62

7. Rzymski W. M., Wolska B.: Polimery 2003, 48, 520 8. Bociong K., Rzymski W. M.: Polimery, wys³ano do

druku

9. Kozio³ M., Rzymski W. M., Maækowska A.: e-Poly- mersP-011 [2006], 1-8

10. Bik J., K., Rzymski W. M., Wojtyra K. w: Steller R.,

¯uchowska D. (red.): Modyfikacja Polimerów 2005, Oficyna Wyd. Politechniki Wroc³awskiej, Wroc³aw 2005, str. 25-28

26

Komunikat 1

INSTYTUT IN¯YNIERII MATERIA£ÓW POLIMEROWYCH i BARWNIKÓW ODDZIA£ ZAMIEJSCOWY KAUCZUKÓW i TWORZYW WINYLOWYCH

w OŒWIÊCIMIU

zaprasza do wziêcia udzia³u w IX Konferencji Naukowo-Technicznej

Otrzymywanie, zastosowanie i analiza wodnych dyspersji i roztworów polimerów

która odbêdzie siê w dniach 23-24 paŸdziernika 2008 r.

Tematyka Konferencji obejmuje:

l Nowe mo¿liwoœci i technologie w zakresie otrzymywania i zastosowania:

– dyspersji i roztworów polimerów i kopolimerów winylowych, – lateksów kauczukowych,

– ¿ywic polimerowych,

– farb, lakierów, klejów i tynków

– impregnatów do w³óknin, tkanin, papieru, skóry.

l Materia³y polimerowe dla budownictwa, w³ókiennictwa i motoryzacji.

l Metody badañ i analiz materia³ów polimerowych.

l Œrodki pomocnicze do syntezy dyspersji, ¿ywic i lateksów.

Dodatkowe informacje bêd¹ zamieszczone na stronach internetowych:

www.ozo.oswiecim.pl oraz www.impib.pl