Piotr Kowolik
"Twórczość techniczna uczniów szkół
zawodowych", Stanisław Czygier,
Radom 2008 : [recenzja]
Problemy Profesjologii nr 1, 192-193
192 Recenzje
Piotr K ow olik
Recenzja k siążki:
Stanisław Czygier, Twórczość techniczna uczniów
szkół zawodowych
Instytut T echnologii Eksploatacji
- Państw ow y Instytut B adaw czy, Radom 200 8, s. 160.
Z a ło ż e n ia b a d a w c z e w g łó w n ej m ie rz e s ą o p a rte n a p rze k o n a n iu , że n ie w ie lk ie d o k o n a n ia w zak resie tw ó rc z o śc i te c h n ic z n e j tej g ru p y u c z n ió w n ie w y n ik a ją z n isk ieg o p o te n c ja łu ich zd o ln o śc i, ale raczej z b rak u ro z w ija n ia i p o p u la ry z o w a n ia tw ó rczy ch ak ty w n y c h zac h o w a ń , w n ie w y sta rc z a ją c y m sto p n iu d o c e n ia n y c h p rz e z n au czy cieli i n a d z ó r p ed ag o g ic zn y .
T w ó rc z o ść te c h n ic z n a je s t p ro b lem em z ło żo n y m i w ie lo a sp e k to w y m , a p o n a d to o tw a rty m bad aw czo i ro z w o jo w y p o z n a w c z o , a w ięc n ie m o ż liw y d o je d n o ra z o w e g o o p raco w an ia.
A u to r w p re z e n to w a n y m o p ra c o w a n iu p rz e d s ta w ił n a jw a ż n ie jsz e z a g a d n ie n ia , do k tó ry ch za lic z y ć m o żn a:
• tw ó rc z o ś ć ja k o z ja w is k o c y w iliz a c y jn o - k u ltu ro w e;
• te c h n ic z n ą tw ó rc z o ś ć ja k o p rzejaw ro zw o ju cy w iliz a c ji i k u ltu ry te c h n ic z n e j; • n ie k tó re u w a ru n k o w a n ia te c h n ic z n e j tw ó rc z o śc i;
• w y b ran e te o rie tw ó rc z o ś c i ludzkiej;
• p rz e ja w y i u w a ru n k o w a n ia te c h n ic z n e j tw ó rc z o śc i u c z n ió w sz k ó ł z a w o d o w y c h . P raca s k ła d a się z trz e c h ro z d z ia łó w g łó w n y ch i liczn y ch p o d ro zd ziałó w .
W ro z d z ia le p ierw szy m : „ T w ó rc z o ść w ży ciu c z ło w ie k a ” (s. 11-39) p rz e s ta w io n e zo sta ły n a jw a ż n ie jsz e z a g a d n ie n ia z w ią z a n e z tw ó rc z o śc ią , w y ch o d z ą c od o b ja śn ie ń te rm in u tw ó r czości o raz w y b ra n y c h teo rii tw ó rc z o śc i tak ich ja k : tra n sg re s y jn a J. K o ziele ck ieg o ; tw ó rc z e g o in w e sto w a n ia R. S te rn b e i T . L u b arta; ak c e p ta c ji d z ieła p rzez sp o łe c z e ń stw o D. S im o n to n a ; czte rech p o z io m ó w tw ó rc z o ś c i E. N ę c k i; rd z e n ia p o ję c io w e g o J. T rz e b iń sk ie g o ; sty l tw ó rc z e go z a c h o w a n ia A. S trz a łe c k ie g o ; te o ria sa m o o rg a n iz a c ji T. K o co w sk ieg o , k o ń c z ą c n a o so b o w o ść tw ó rcy .
R o zd ział drugi: „ T e c h n ic z n a tw ó rc z o ść c z ło w ie k a ” (s. 4 1 -5 7 ) u k a z u je p o d sta w o w e z a g a d n ie n ia te c h n ic z n e j tw ó rc z o śc i c z ło w ie k a i je j zn a c z e n ie d la ro zw o ju te ch n ik i w d ziejach lu d zk o ści. Sam A u to r w k o ń co w ej części ro zd ziału tak d e fin iu je p o ję c ie tw ó rc z o śc i te c h n ic z nej - j e s t to c z y n n o ś ć m y śle n ia i d zia ła n ia c zło w ieku , o p a rta o w ied zą i u m ie ję tn o śc i te c h n ic z
ne, w w y n ik u k tó r e j p o w s ta je te c h n ic zn y w y tw ó r tw ó rc z y (dzieło).
W ro z d z ia le trz e c im : „ B io lo g ic z n e i sp o łe c z n e u w a ru n k o w a n ia tw ó rc z o śc i tec h n ic z n e j uczn ió w - b a d a n ia w ła sn e ” (s. 5 9 -1 2 0 ) u k a z a n o te o re ty c z n e p o d staw y b adań w raz z o k re ś le niem celu , p rz e d m io tu i p ro b le m ó w b ad a w c z y c h . Z d e fin io w a n o i o p isa n o z a sto so w a n e m e to dy badań p e d a g o g ic z n y c h , o rg a n iz a c je i teren badań. R o zd ział za w ie ra p o d sta w o w e in fo rm a cje na tem at tw ó rc z o śc i te c h n ic z n e j u c z n ió w szk ó ł z a w o d o w y c h (S u w a ls z c z y z n a , W arm ia i M azu ry o ra z Ś ląsk ) z u w z g lę d n ie n ie m u w a ru n k o w a ń p o d m io to w y c h , ro d z in n y c h , szk o ln y ch o ra z trz y p o d sta w o w e m o d e le tw ó rc z o śc i u czn ió w i o g ó ln y m odel te c h n ic z n e j tw ó rc z o śc i czło w ie k a.
Recenzje 193
„ B ib lio g ra fia ” (s. 1 2 1 -1 2 8 ) z a m ie sz c z o n a w y ra ź n ie w iąże się z tw ó rc z o ś c ią w o g ó le, a te c h n ic z n a w sz c z e g ó ln o śc i w ję z y k u p o lsk im i o b cy ch . M o że o n a sta n o w ić p o m o c o s o b ą p o sz u k u ją c y m w ła sn y c h tw ó rc z y c h ro z w ią z a ń , n ie z b ę d n y c h d o p o sz e rz e n ia w ie d z y z te g o zakresu.
„ A n e k sy ” (s. 1 2 9 -1 6 0 ) z a w ie ra ją w ła sn e n a rz ę d z ia b a d aw cze, p o d o b n ie ja k te rm in y , zw ro ty i w y ra ż e n ia z w ią z a n e z tw ó rc z o ś c ią , p rzeg ląd w y n a la z k ó w i o d k ry ć te c h n ic z n y c h w d zie ja c h ro zw o ju lu d zk o ści (o d p ie rw sz y c h n arzęd zi k am ien n y ch d o w a h a d ło w c a ). P o n ad to A u to r d o łą c z y ł w y k a z w y b ra n y c h 80 n a z w isk P o lak ó w , k tó rzy w n ie śli w k ład w rozw ój c y w i lizacy jn y (od J ó z e fa B e m a do F ra n c isz k a Ż w irk i). K o ń c o w ą cz ę ść s ta n o w ią p rz y k ła d y tw ó r czy ch m o d eli te c h n ic z n y c h . C a ło ś ć z a m y k a sp is ta b e l i w y k resó w .
P ro b le m a ty k a k siążk i sta n o w i n o w a to rs k ie sp o jrz e n ie na tw ó rc z o ść te c h n ic z n a u czn ió w . S tru k tu ra p racy z o sta ła tak p o m y śla n a , a b y je j p ra k ty c z n a u ż y te c z n o ść o d n o siła się do ja k n ajw ię k sz e g o kręgu o d b io rc ó w . S ą d z ę , że d la te g o S. C z y g ie r z a w a rł o p is p ro b lem u w ró ż nych u jęciach w ielu w y b itn y c h a u to ró w , a je d n o c z e ś n ie stan o w i to p ró b ę p rz e ło ż e n ia tru d nych treści p o p rz e z ry su n k i (2 9 ), ta b e le (45). M o d e le (9 ), k tó re m o g ą by ć p rz y stę p n e sz e r szem u o g ó ło w i c z y te ln ik ó w .
P u b lik a c ja o p ra c o w a n ia na b azie bo g atej literatury, z a w ie ra p o g lą d y liczn y ch k rajo w y ch i z a g ra n ic z n y c h , u z n a n y c h nie ty lk o a w e d u k a c ji, au to ró w i n au k o w có w z a jm u ją c y c h się p ro b le m a ty k ą tw ó rc z o śc i te c h n ic z n e j u czn ió w .
C a ło ść w y w o d ó w A u to ra p rz e d s ta w io n a je s t w s p o s ó b p rzejrzy sty , sp ó jn y , lo g iczn y - n a p is a n a k o m u n ik a ty w n ą p o lsz c z y z n ą . S tro n a e d y to rs k a b e z zarzu tu .
Z a u w a ż o n o k ilk a b łę d ó w litero w y ch : s. 7 - je d e n a s ta od g ó ry je s t ro zw ijan a, a m a by ć ro z w ija n ia o ra z je s t p o p u la ry z o w a n a a m a by ć p o p u la ry z o w a n ia . N a s. 2 9 w n a z w ie tab eli 5 je s t P ie tru siń sk ie g o a m a być P ie tra siń sk ie g o o ra z n a s. 30 p iąta linia od d o łu - je s t W . S z e w c z y k a m a być S zew czu k .
K siążk a s k ie ro w a n a je s t d o n au czy cieli te o re ty c z n y c h p rz e d m io tó w te c h n ic z n y c h i p ra k ty czn e g o n a u c z a n ia z a w o d u , p ra c o w n ik ó w p o rad n i p sy c h o lo g ic z n o -p e d a g o g ic z n y c h , o ś ro d k ów k sz ta łc e n ia z a w o d o w e g o - k u rs o w e g o , d o ra d c ó w i k o n su lta n tó w , n a u c z y c ie li a k a d e m ic k ich , stu d e n tó w p e d a g o g ik i i p ro fe sjo lo g ó w .
