https://www.youtube.com/watch?v=cLIM_bhdr6M Słuchowisko - Dziady cz. II (DLA CHĘTNYCH)
Proszę rozwiązać dołączone do lekcji karty pracy.
18.05.2020 r.
Temat: Twórcze inspiracje Adama Mickiewicza.
1. Przeczytaj tekst w podręczniku na s. 254-255 oraz teksty poniżej i sporządź notatkę
(np. w formie schematu patrz. propozycja pod tekstem lub tabeli, notatki ciągłej), uwzględniając:
a) młodzieńcze fascynacje Adama Mickiewicza, b) ludowe inspiracje,
c) obrzęd dziadów,
FASCYNACJE ROMANTYKÓW LUDOWOŚCIĄ
Kultura prostego ludu wiejskiego – to ona fascynuje romantyków. Dla nich wierzenia ludowe nie są zabobonami. Stanowią inspirację, podpowiadają temat dzieła, zawierają odwieczne prawdy.
Romantycy przejęli ludowe poglądy na świat, w którym to, co materialne, łączy się z tym, co duchowe – stąd licznie występujące w ówczesnych dziełach syreny, świtezianki, duchy zmarłych…
W dziełach romantyków ważne miejsce zajmuje moralność ludu – prosta, a jednak stanowiąca jasną wykładnię postępowania. Ich zdaniem WINNY MUSI PONIESC KARĘ
Wynikiem szacunku dla kultury ludowej jest uczuciowość, idea wiary. Lud nie jest wykształcony – a głosi najmądrzejsze prawdy.
Romantycy czerpali natchnienie do swoich dzieł między innymi z ludowej wyobraźni. To właśnie z nią wiąże się tradycja pogańskiego obrzędu – wywoływania duchów zmarłych. II część Dziadów Adama Mickiewicza jest nie tylko dramatem – obrzędem, ale także swoistym rytuałem, z którym wiążą się zaklęcia, klątwy i wezwania. Z jednej strony nawiązuje on do tradycji świętej uczty (przygotowywania posiłków dla duchów zmarłych), z drugiej natomiast – rozmów, które prowadzono z duchami...
ROMANTYCY
FASCYNACJE LUDOWOŚCIĄ
MŁODZIEŃCZE FASCYNACJE MICKIEWICZA
OBRZĘD DZIADÓW
20.05.2020r.
Temat: „Są dziwy na ziemi i w niebie, o których ani się śniło filozofom”. O nie zwykłych spotkaniach dwóch światów w II cz. Dziadów Adama Mickiewicza.
1. Przeczytaj wstęp do lektury oraz poniższy fragment tekstu. Następnie, bazując również na treści utworu i własnej wiedzy, uzupełnij tabelę.
Adam Mickiewicz, Poezje, t. 2, Wilno 1823,
Dziady to nazwa ludowego obrzędu zadusznego, wywodzącego się z tradycji rytualnego poczęstunku.
Ta swoista uczta była organizowana przez pospólstwo dla przywoływanych duchów zmarłych (lub dla zmarłych przodków: dziad = przodek) oraz żebraków, starców i dziadów – jałmużników, na których kończył się poczęstunek. Istotą dziadów było „obcowanie żywych z umarłymi”. W tradycji słowiańskiej (w zależności od regionu) święta zaduszne obchodzono nawet sześć razy do roku, np. na wiosnę ok. 2 maja oraz jesienią – z 31 października na 1 listopada. Jesienne obrzędy były właściwym przygotowaniem do święta zmarłych.
Celem obrzędu dziadów było ugoszczenie dusz, mające na celu – z jednej strony – zdobycie ich
„zaufania” i zapewnienie sobie ich przychylności, z drugiej natomiast – udzielenie im pomocy w pozyskaniu wiecznego szczęścia. Dusze karmiono kaszą, miodem, jajkami, kutią oraz częstowano...
wódką. Biesiady/uczty przygotowywano zarówno w domach, jak i na cmentarzach, przy grobach przodków oraz w przestrzeniach szczególnych – znaczących miejscach kultu, np. na wzgórzach, pod drzewami uznanymi za święte, przy kaplicach, które powstawały czasami w miejscach kultu pogańskiego.
W niektórych regionach przy blasku ognisk organizowano dla dusz także kąpiel i saunę. Ogień stawał się symbolem blasku wskazującego duszom właściwą drogę, która prowadziła do bliskich im osób.
Szczególną rolę przypisywano w obrzędzie żebrakom (dziadom), którzy mieli pełnić wyjątkową funkcję w kontaktach z zaświatami (żebracy – „mediatorzy”). Obowiązywał w tym czasie zakaz pracy (np.
sprzątania po wieczerzy, „aby dusze mogły się naprawdę ugościć”, czy wylewania wody przez okno po myciu naczyń – aby nie spłoszyć dusz).
W dramacie Mickiewicza, szczególnie w kontekście takich pojęć, jak: „czyściec” i „zbawienie”, występuje swoiste połączenie zwyczajów pogańskich z chrześcijańskimi.
We wschodniej Polsce, także na Białorusi i Ukrainie, obrzęd karmienia dusz na grobach zmarłych przetrwał do dziś.
2.Wpisz w poszczególne rubryki tabeli odpowiednie informacje na temat lektury. (do zeszytu) AUTOR
TYTUŁ
CZAS POWSTANIA UTWORU(EPOKA LITERACKA)
ZNACZENIE TYTUŁU
Dziady – Dziady – Dziady - Dziady - RODZAJ
LITERACKI
Świat
Ziemski Pozaziemski
Gromada wiejska ze
starcem
Zjawy: Aniołki, Widmo, Ptaki, Dziewczyna GATUNEK -
CECHY
MIEJSCE AKCJI CZAS
WYDARZEŃ
POSTACIE REALISTYCZNE
POSTACIE FANTASTYCZNE
PRZEBIEG ZDARZEŃ
21.05.2020 r. (2 godz.)
Temat: „Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie, co to będzie”. O winie i karze.
Problematyka moralna II cz. Dziadów A. Mickiewicza.
1. W dramacie mamy do czynienie z dwoma światami: ziemskim i pozaziemskim. Granice tego świata są do przekroczenia, takie możliwości stwarza Guślarz, który magicznymi zaklęciami jest w stanie przywołać na ziemię duchy i oddalić je w zaświaty. Dzięki niemu toczy się rozmowa między ludźmi a zmarłymi, jest połączeniem księdza i szamana, bez niego dziady nie mogłyby się odbyć. (przepisz tekst i schemat).
Guślarz
2.Opracujcie historię każdej ze zjaw. Posługując się odpowiednimi cytatami, wskażcie winę, karę, pomoc im udzieloną, radach, które pozostawiają duchy dla żyjących. Uzupełnijcie tabele, wklejcie ją lub zapiszcie w zeszycie.
Pojawiające się duchy
Popełnione winy
Kara Prośba/
Wsparcie
Czynności Guślarza
Pouczenie moralne DUCHY
LEKKIE Aniołki Józio i Róża
ich życie na ziemi było zbyt łatwe i wygodne, pozbawione trudu; „nic gorzkiego nie doznali”
„Dręczy nas nuda i trwoga(..)zamknięta do nieba droga”
Chcą otrzymać dwa ziarna gorczycy /otrzymują wsparcie
Zapala garść
kądzieli „Kto nie doznał goryczy ni razu, temu człowiek nic nie pomoże”
DUCH CIĘŻKI Duch złego
pana
DUCH POŚREDNI Dziewczyna Duch Zosi
2. Ceremonia dziadów dobiega końca. Guślarz sypie mak i soczewicę w kąty kaplicy, aby uczcić wszystkie pozostałe duchy. Wtedy to pojawia się tajemnicza postać, która w milczeniu podchodzi do jednej z wieśniaczek. Zjawa nie reaguje na pytania Guślarza, który nie jest w stanie odpędzić ją zaklęciem. Bohater nazywany jest Upiorem. W dawnych wierzeniach ludowych upiorem był np. samobójca, który nocą wstaje z grobu.
3. Opisz zachowanie upiora. Do zeszytu.
4. Ziemskie życie duchów zostaje osądzone według surowych kryteriów moralnych. Winą jest nie tylko okrucieństwo wobec ludzi, ale także dziecięce życie bez zmartwień i dziewczęca niewinność. Z przestróg widm wyłania się koncepcja człowieczeństwa, w myśl której nie wystarczy żyć bezgrzesznie i mieć czyste sumienie, trzeba też podejmować ciężar obowiązków, pracować i cierpieć.
5. Po dokładnym przeanalizowaniu win i przestróg duchów, stwórzcie notatkę (do zeszytu)
Pełne człowieczeństwo może osiągnąć ten, kto:
a) ………..
b) ………
c) ………..
22.05.2020 r.
Temat: Romantyczny dramat pełen zagadek.
1. Zinterpretuj motto utworu pochodzące z dramatu Szekspira: „Są dziwy w niebie i na ziemi, o których ani się śniło filozofom”.
………
………
………
………
2. Co łączy – według ciebie – dramat Mickiewicza z zamieszczonym powyżej obrazem Caspara Dawida Friedricha „Cmentarz w śniegu”. Odpowiedź uzasadnij w kilku zdaniach złożonych.
………
………
………
………
………
………..
3. .Na podstawie „Dziadów” oraz innych znanych Ci utworów rozwiń temat: „Każdy zasługuje na drugą szansę?”.
