1. Garść informacji – przygotowujemy się do omawiania lektury
„Faraon” B. Prusa
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• rozumie polecenia dla grup.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi znaleźć na podstawie materiałów źródłowych informacje,
• rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
• potrafi wypowiadać się na dany temat,
• potrafi pracować w grupie.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, dyskusja.
c. 3. Środki dydaktyczne
Arkusz szarego papieru Polecenia dla grup
Informacje potrzebne do pracy w grupach, książki, słowniki, kserowane wiadomości
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel dzieli klasę na grupy, 5 zespołów. Są wśród nich wybierani liderzy, sprawozdawcy, lektorzy, sekretarze. Uczniowie opracowują następujące hasła:
• Położenie geograficzne Egiptu. Rola Nilu.
• Stan państwa egipskiego za panowania XX dynastii faraonów.
• Rola faraona i kapłanów w starożytnym Egipcie.
• Kiedy żył Bolesław Prus? Jakie są jego najwybitniejsze dzieła?
• Kto i kiedy dokonał ekranizacji tego dzieła? Jacy znani aktorzy wystąpili w głównych rolach?
Do dyspozycji mają następujące materiały pomocnicze:
oraz dodatkowe teksty kserowane z wybranych pozycji. Po wykonaniu zadań zespoły prezentują swoje wyniki na forum klasy, są one omawiane a wnioski zapisane do zeszytu (załącznik 1)
iii. c) Faza podsumowująca
1. Uczniowie wypowiadają się na temat, w jaki sposób selekcjonowali materiał, co im sprawiało najwięcej trudności w wyborze materiału i opracowywaniu ich tematu.
e. 5. Bibliografia
1. Bogdan S., Terminy i pojęcia historyczne, PWN, Warszawa 1992.
2. Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Rytm, Warszawa 1993.
3. Głowiński M., Kostkiewiczowi T., Okopień-Sławinska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław 1988.
4. Krzyżaniak L, Egipt przed piramidami, PWN, Warszawa 1980.
5. Lipińska J., Marciniak M., Mitologia Starożytnego Egiptu, Oficyna Wydawnicza Auriga, Warszawa 2006.
6. Marcinek J., Słownik pisarzy. Gimnazjum – Liceum, Zielona Sowa, Kraków 2004.
7. Marzec A, Ze słowa na obraz. Lektury szkolne na ekranie, Impuls i Tekst, Kraków 1996.
8. Vincenzo di Giovanni, Glauco Pretto, Wielkie cywilizacje, Delta W – Z, Warszawa 1994.
f. 6. Załączniki
g. a) Karta pracy ucznia
załącznik 1.
Polecenia dla grup:
Opracujcie na podstawie podanych informacji i dostępnych źródeł następujące zagadnienia:
Grupa 1. Położenie geograficzne Egiptu. Rola Nilu.
Grupa 2. Stan państwa egipskiego za panowania XX dynastii faraonów.
Grupa 3. Rola faraona i kapłanów w starożytnym Egipcie.
Grupa 4. Kiedy żył Bolesław Prus? Jakie są jego najwybitniejsze dzieła?
Grupa 5. Kto i kiedy dokonał ekranizacji tego dzieła? Jacy znani aktorzy wystąpili w głównych rolach?
Przejrzyjcie materiały, z których możecie korzystać, wybierzcie te, które wam się przydadzą i życzę powodzenia!.
Egipt stał się królestwem około 3100 r. pne., kiedy to król Menes zjednoczył Górny i Dolny Egipt, zakładając I dynastię. Jest to wiec jedno z najstarszych państw na świecie. Kapłani egipscy patronowali nauce. Znali astronomię, geometrię, technikę, medycynę. Egipcjanie wsławili się znajomością pisma, budowa monumentalnych piramid, umiejętnością nawadniania ziemi.
Pismo egipskie było pismem obrazkowym i nazywało się hieroglifami. Przez całe wieki nie można go było odczytać Rozszyfrował je w 1822 r. francuski uczony, Jean François Champollion. Potężne państwo egipskie upadło po podboju Rzymian w 30 r. pne.
Rolnictwo
Egipt zapewne nie mógłby stać się tak bogatym i silnym państwem, gdyby nie Nil. Historyk grecki Herodot nazwał ten kraj "darem Nilu". Jest to trafne określenie, ponieważ co roku Nil wylewał, nanosząc żyzny muł na piaszczystą , suchą glebę, co umożliwiało rozwój rolnictwa.
Starożytni Egipcjanie uprawiali zboże, cebule, groch, ogórki i inne warzywa. Nawadniali ziemie za pomocą systemu kanałów doprowadzających wodę z Nilu. Rzekę uważali za boga o imieniu Hapi, który obdarza ich urodzajem. Nie zawsze jednak mogli na Nilu polegać, ponieważ zdarzały się lata suszy, kiedy nie wylewał. Większość mieszkańców starożytnego Egiptu pracowała na roli. Uprawiali oni ziemie, a także hodowali krowy, owce, kozy i świnie. Egipcjanie chętnie polowali na dzikie zwierzęta i chwytali w sidła ptaki. Zajmowali się też rybołówstwem, ale niejednokrotnie łowili ryby wyłącznie dla przyjemności.
Egipskie świątynie i konstrukcje inżynierskie
Egipcjanie trudnili się również: ozdabianiem grobowców, rzeźbieniem posągów, jubilerstwem.
Budowniczowie wznosili potężne piramidy na cześć faraonów, a także wspaniałe świątynie. Prace budowlane trwały niejednokrotnie latami, a uczestniczyły w nich tysiące ludzi. Największe piramidy wznosiło ponad 100 000 osób. Wiele z nich zginęło Transport towarów odbywał się drogą wodną.
Właściciele łodzi przewozili je w gorę i w dół Nilu.
Egipcjanie byli świetnymi inżynierami. Ważne i potężne budowle, takie jak piramidy czy świątynie, wznoszono z bloków kamiennych, okładanych płytami z wapienia lub z granitu, później - z cegły suszonej, pokrywanej kamieniem. Wszystkie inne budynki wykonywano z nie wypalanych cegieł, otrzymywanych przez zmieszanie gliny ze słomą i wodą i suszenie na słońcu w prostych formach, czemu sprzyjał suchy i gorący klimat.
Do pomiarów poziomu wody podczas wylewu rzeki w czerwcu używali specjalnych "nilomierzy". Na podstawie tych pomiarów obliczali, ile wody będą musieli zużyć, kiedy w październiku zacznie się orka. Urzędnicy czuwali nad tym, aby odpowiednio obciążyć rolników podatkami.
Król i rząd
Władców Egiptu nazywano faraonami. Byli oni nie tylko królami - uważano ich także za bogów.
Faraon był jednocześnie najwyższym kapłanem, głównym sędzią i naczelnym dowódcą armii.
Niejednokrotnie żenił się z własną siostrą, a ich syn stawał się jego następcą Szczególną pozycje w kraju zajmowali kapłani, a także urzędnicy wyznaczani przez faraona, którzy faktycznie rządzili krajem (często spokrewnieni z władcą). sprawowali oni piecze nad skarbem, zajmowali się polityką
wewnętrzną i zagraniczną, prowadzili rejestry podatków.
Poczet egipskich bóstw
Egipcjanie byli bardzo religijni; bogowie odgrywali w ich życiu ważną rolę. Wierzyli również w życie pozagrobowe. Uważali, że zmarli odbywają podróż w zaświaty i tam żyją nadal w taki sam sposób jak na ziemi. Tak więc według ich wierzeń faraon pozostawał faraonem, a chłop - chłopem.
Dla ułatwienia bogatym pozagrobowej wędrówki wznoszono zdobione malowidłami grobowce, które miały odzwierciedlać ich bogactwo. Zmarłym pozostawiano w miejscu pochówku jadło i napoje.
Amon
Król bogów. Sprawca urodzaju; powodował, że plony były obfite, zwierzęta się mnożyły, a kobiety rodziły dzieci. Miał ciało człowieka i głowę barana z zakręconymi rogami. Czciciele budowali mu ogromne, kamienne świątynie.
Bes
Bóg urodzin, małżeństwa, tańców i wesołości. Był brzydki, miał pokręcone kończyny, garbate plecy i zwisający język.
Ptah
Bóg sztuki i rzemiosł. Łagodny i życzliwy, opiekun lekarzy i uzdrowicieli. Mąż Sekhmet, bronił ludzi przed jej napaścią.
Sekhmet
Bogini wojny, półkobieta, półlwica. Krążyła po polach bitew, żądna ludzkiego mięsa,
i. b) Zadanie domowe Zaznaczę fragmenty charakteryzujące Ramzesa XII.
h. 7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
i. 8. Uwagi do scenariusza
brak
