Krzysztof Wolski
III Spotkanie przedstawicieli
Akademickich Instytutów Studiów
nad Rodziną i Centrów Bioetyki,
zorganizowane przez Papieską Radę
ds. Rodziny, Rzym
Studia nad Rodziną 4/2 (7), 190-194
przeciwnym inercji, k tó ra przyspiesza nadejście śm ierci. M ądrość jest p ełn a życia, nie jest czymś statycznym , przeciwnie, stanowi bodziec dla człowieka starego, by wy wiązał się z obow iązku bycia na straży tradycji, by przypom inał i przekazywał rodzi nie, m łodszem u pokoleniu i tym, którzy b ędą o nią pytać - H istorię Świętą. W ten sposób starzec przem ienia płodność fizyczną, na pełną życia płodność duchow ą. Bi blia nie zna starości zepchniętej na m argines życia doczesnego. Starość w aspekcie symboliki eschatologicznej i apokaliptycznej została przyobleczona w atrybuty wieczności. Starość jest w A pokalipsie sym bolem wieczności. Ludzkie życie przy chodzi i zdąża do W iecznego, A lfy i O m egi, dzieląc życie ze swoim Stworzycielem.
W rozdziale III zatytułowanym „O soba starsza”, A utorka podejm uje problem y ludzi w wieku podeszłym z psychologicznego punktu widzenia, inspirow anego zresz tą, jak cała książka, zdrowym ludzkim i chrześcijańskim szacunkiem dla ludzi starych. W książce M arie-Jo Thiel nie brakuje miejsca dla problem ów interesujących oto czenie ludzi w podeszłym wieku. Jest to tem atem najobszerniejszego, IV rozdziału, pt. „Starzeć się pośród asystujących”. Pierwsze i najważniejsze środowisko każdego czło wieka - rodzina, odgrywa niezastąpioną i najważniejszą rolę także w jesieni życia ludz kiego. N ie brak w tej części książki również refleksji na tem at duszpasterstw a ludzi sta rych, które solidarnie, zgodnie z ich specyficznymi potrzebam i, powinno wielkodusz nie i z miłością braterską stawać n a wysokości trudnego, ale przecież tak naturalnego dla posługi Kościoła zadania. A utorka podejm uje także refleksję na tem at nadziei, której nieodłącznie potrzebuje każdy człowiek, zwłaszcza chrześcijanin w okresie ży cia, szczególnie zasługującym na m iano „przedsionka zmartwychwstania” .
K siążka M arie-Jo T hiel jest u d a n ą próbą przybliżenia czytelnikom ważnego za gadnienia starości z p u nktu w idzenia ludzkiego, chrześcijańskiego, naukow ego - zwłaszcza z p u n k tu w idzenia teologii praktycznej. Publikacja ta opatrzona jest boga tym aparatem naukowym i źródłowym . O dw ołuje się do M agisterium Kościoła, zwłaszcza do nauczania Jan a Paw ła II, a także sięga do źródeł literackich, filozoficz nych i m ądrości ludowej, któ re ubogacają refleksję A utorki, dobrze w spółbrzm iąc z optymistycznym przesłaniem o starości, jakie zaw iera ta w artościow a książka.
Om aw iana publikacja zasługuje na to, by być swoistym vademecum dla ludzi star szych - najbardziej zainteresowanych tem atem . M oże być także szczególnie pom ocna dla tych, którzy pragną w sposób kom petentny służyć ludziom starym w ich twórczym i pięknym przeżywaniu okresu „przedsionka zmartwychwstania” .
Ics. Wiesław Jankow ski
III Spotkanie przedstawicieli Akademickich Instytutów Studiów nad Rodziną i Centrów Bioetyki zorganizowane przez Papieską Radę ds. Rodziny, Rzym.
W dniach 14-17 lutego 2000 r. w R zym ie odbyło się III Spotkanie Przedstaw icie li A kadem ickich Instytutów Studiów nad M ałżeństw em i R odziną i C entrów B io
etycznych z całego świata. Spotkanie zostaio zorganizow ane przez Papieską R ad ę ds. Rodziny przy w spółpracy Papieskiej A kadem ii Życia i Papieskiej R ady ds. D uszpasterstw a Pracow ników Służby Z drow ia. O kazją do zorganizow ania S p o tk a n ia było 5-lecie Encykliki Jan a Pawła I I Evangelium vitae.
Trzydniowe obrady podzielone były n a 3 sesje - dwie wykładow e z dyskusjami i je d n ą sesję relacyjną. W pierwszej głos zabierali specjaliści z Instytutów Studiów n a d M ałżeństw em i R odziną, w drugiej przedstaw iciele C entrów Bioetyki, n a to m iast w trzeciej przedstaw iano relacje z działalności poszczególnych Instytutów i C entrów . Z organizow ane Spotkanie było także okazją do spotkań nieform alnych i wymiany doświadczeń.
W tem atykę Spotkania w prow adził Przew odniczący Papieskiej R ady ds. R odzi ny kard. A lfonso L ópez Trujillo - referatem pt. „Problem y rodziny dziś i a n tro p o logia”. W skazał na ogólną pow ierzchow ność dzisiejszej kultury w yrażającą się w niesłychanej skłonności do niejasności i nieokreśloności, dw uznaczności, któ ra je st swoistą b atalią sem antyczną (są tw orzone now e w yrażenia: np. «zdrow ie re p ro dukcyjne», «pre-em brion» itp.).
P o n ad to stwierdził, iż człowiek dzisiejszy m a istotne trudności w rozpoznaniu w łasnej praw dy w ew nętrznej. W tej też perspektyw ie ukazał niepokojące zjawiska trap iące rodzinę. Są nim i m.in. ideologia gender, w edług której tożsam ość płciowa i różnice między płciam i są tylko konstrukcją społeczną, w ytw orem kultury, bez żadnego odniesienia do praw dy osobowej i bez związku z n a tu rą ludzką. W parze z tą ideologią idzie «banalizacja płci», a w konsekw encji banalizacja rodziny i życia, przy hipokrytycznym głoszeniu przez tę sam ą k u ltu rę godności człowieka, wolności i miłości. O dpow iedzią K ościoła i ludzi dobrej woli n a te w spółczesne zagrożenia kulturow e pow inna być och ro n a i prom ocja właściwej antropologii, gdzie n ieza stą pioną «gram atyką» jest praw da o człowieku, o rodzinie i miłości, znana i u p rag n io n a przez «milczącą większość» ludzkości.
W pierw szej sesji p releg en ci podejm ow ali z a g a d n ie n ia ro d z in n e zasygnalizo w ane p rzez P rzew odniczącego P apieskiej R ad y ds. R odziny. I ta k ks. prof. Tony A n a tre lla (Paryż), e k sp ert w dziedzinie psy ch iatrii, p o d ją ł te m a t „ A n tro p o lo g ia i plciow ość” , ks. prof. M ichel Schooyans z P apieskiej A k ad em ii N au k S p o łecz nych (zasłużony p ro fe so r U n iw ersy tetu L o u v ain ) om ów ił z ag ad n ien ie „R o d zin a n a fo ru m m iędzynarodow ym ”, prof. C arl A . A n d e rso n z Sekcji A m erykańskiej P apieskiego In sty tu tu Ja n a Paw ia II S tudiów n a d M ałżeń stw em i R o d zin ą (R zym -W aszyngton), zaznajom i! zeb ran y ch z „Polityką ro d z in n ą w P a rla m e n ta c h ” , b p S tanislaw S tefan ek , d y rek to r In sty tu tu S tudiów n a d R o d z in ą U n iw e r sy tetu K ard y n ała S tefan a W yszyńskiego (W arszaw a-Ł om ianki), p rzed staw ił t e m a t „ C e n tra ln e m iejsce a n tro p o lo g ii w p ro g ra m ie n au czan ia In sty tu tó w S tu diów n a d R o d z in ą ” , b p F ran cisco G il H e llin , S e k re ta rz P apieskiej R ad y ds. R o dziny, om ów ił zag ad n ien ie „M ałżeństw o: ja k o s tru k tu ra n a tu ra ln a i sa k ra m e n t ch rześcijań sk i” .
W drugiej sesji dom inow ały zagadnienia bioetyczne. Sesję rozpoczął wykład W iceprzew odniczącego Papieskiej A kadem ii Życia, d yrektora Instytutu Bioetyki przy K atolickim U niw ersytecie Sacro C uore w Rzym ie, b p a Elio Sgreccia nt. „Spo tkanie poszukiw ań naukow ych i tendencji kulturow ych na płaszczyźnie ludzkiej p ro k reacji”, n astęp n ie d r C o rrad o V iafora, K o ordynator Projektu E tyka i M edycy na F ondazione L anza przedstaw i! zagadnienie „U staw odaw stw o europejskie w o bec faktu sztucznej p ro k reacji”, p o d o b n e tem aty omówili: d r Jo e S antam aria, P rze w odniczący C entrum T h o m as M o re o raz Krajowy Prezydent A ustralijskiego S to w arzyszenia R odzin „O statn ie ten d en cje ustaw odaw cze i sądow nicze w o dniesie niu do szacunku w obec życia w A m eryce Północnej i w A ustralii”, tem at „N aglące problem y bioetyczne w Południow ej A m eryce” nie został podjęty z pow odu absen cji preleg en ta, w jego miejsce sytuację rodziny w A m eryce Południow ej sch arak te ryzował abp N icolas C otugno Fanizzi, Przew odniczący D e p a rta m e n tu Rodziny, Życia D zieci i M łodzieży C E L A M (M ontevideo-U rugw aj), nato m iast bp D aniel N landu Mayi z A rchidiecezji w K inszasie (K ongo) omów ił tem at „Z ain tereso w a n ie bioetyką w A fryce”, natom iast o. prof. V incenzo A rackal z Papieskiej R ady ds. D uszpasterstw a Pracow ników Służby Z drow ia „N owe tendencje kontroli p ło d n o ści w A zji” . G łów ną część Spotkania z referatam i tem atycznym i zakończy! P rze w odniczący Papieskiej R ady ds. D uszpasterstw a Pracow ników Służby Z drow ia, abp Javier L ozano B arragan w ystąpieniem nt. „Jakość życia: n iek tó re problem y k o n k re tn e ” .
Trzecią sesję pośw ięcono szczegółowym relacjom z działalności poszczególnych Instytutów Studiów n ad R odziną i C entrów Bioetyki.
Instytuty zaprezentowali:
1. M ons. Prof. Je a n L affitte.V ice P re sid e d ell’Istitu to G iovanni P aolo II p e r Studi su M a- trim o n io e Fam iglia, P ontificia U n iv ersita L a te ra n e n se S ezione C e n trale, R om a. 2. Ks. D r K rzysztof W olski, W icedyrektor In sty tu tu Studiów nad R odziną, U niw ersytetu
K ard y n ała S tefan a W yszyńskiego w W arszaw ie, Ł om ianki.
3. Prof. W anda Póltaw ska, w ieloletni D y re k to r In sty tu tu Teologii Rodziny, przy Papieskiej A kadem ii Teologii w K rakow ie.
4. Prof. Javier E scriva Ivars y D ń a. M a rta D alfó d e Escriva, In stitu to d e C iencias p a ra la Fam ilia, U niversidad de N avarra, P am plona, E spańa.
5. M ons. Ju a n A n to n io R eig P la V icep resid e n te Pontificio In stitu to Ju a n P ablo II de Es- tudios so b re M a trim o n io y F am ilia, S ezione Spagnola, V alencia, E spańa.
6. D r. M ichael W aldstein, P re sid en t, In te rn a tio n a l T heological In stitu te for S tudies on M a rriag e an d Family, G am ing, A ustria.
7. D r. Julio C. C a p p arelli, D ire c to r In stitu to p a ra el M a trim o n io y la Fam ilia, D iócesis de San Isidro, Provincia de B u e n o s A ires, A rgentina.
8. P. Jo a o C arlos P etrini, D ire c to r In stitu to S u p erio r de E stu d o s p a ra M a trim o n io e F am i lia, Salvador - B ahia, Brasil.
10. D r. Jo se-R o m an F léch a A n d res, D irecto r E scu ela U n iv ersitaria d e Ciencias de la F a m ilia, U niversidad Pontificia de S alam anca, E sp ań a.
11. Rev. D r. D . Jesus R o driguez T o rren te, S ecre ta rio Tecnico In stitu to U n iv ersitario M a- trim o n io y Fam ilia, U niversidad Pontificia Com illas, M ad rid , E spańa.
12. D r. M anuel C laret N oneli, D ire c to r del C e n tro d e E stu d io s so b re la Fam ilia, F acultad de Teologia d e C atalu n a, B arcelona, E sp ań a.
13. D r. P atrick J. D i V ietri, D irecto r o f th e Fam ily L ife In stitu te, M anassas, U .S.A. 14. Rev. Prof. Em ilio G a rre a u d , D ire c to r del In stitu to p a ra el M a trim o n io y la Fam ilia,
A req u ip a, Peru.
Centra Bioetyki przedstawili:
1. D r. Jo se H e rn a n d e z Yago, P hD , P ré sid en te S o cied ad V alenciana d e B ioetica, V alen cia, E spańa.
2. Prof. D r. H ugo O . M. O biglio, D ire c to r In stitu to de E tic a B iom edica, B uen o s A ires, A rgentina.
3. Prof. Jo h n Flem ing, D ire c to r S o u th e rn C ross B ioethics In stitu te, Plym pton SA, A u stralia.
4. Univ. Prof. D r. Jo h a n n e s B onelli, D ire k to r In stitu t fü r M edizinische A n th ro p o lo g ie u n d B ioethik, W ien, A ustria.
5. P. M iguel M a n zan era, SJ, D ire c to r In stitu to de B ioetica, U n iversidad C atólica Boli- viana, C o ch ab am b a - Boliwia.
6. D r. P ablo A ran g o R e strep o , D irecto r D e p a rta m e n to d e B ioetica, U niversidad d e la S abana, C u n d in am arca, C olom bia.
7. Prof. P. P ietro Cavasin, P ré sid en te A .C .E .B .E .S., M e stre (V E ), Italia.
8. D o tt.ssa M. L o m b a rd i Ricci, D irettrice C e n tro L igure di B ioetica, S avona, Italia. 9. D r. R o b e rto D e ll’O ro, S.T.D., S en io r R e search S cholar C e n te r fo r Clinical Bioethics,
G eo rg eto w n U niversity M edical C e n te r, W ashington, D .C ., U.S.A ..
10. Prof. A n to n io T arantino, D ire tto re C e n tro di B io etica e D iritti U m a n i,U n iv ersita de- gli S tudi, Lecce, Italia.
11. D o tt.ssa A n to n ella T enda, D ire tto re d e ll’Istitu to p e r la P ro m o z io n e delle Scienze U m a n e C e n tro U m b ro di Studi e F o rm a zio n e in B ioetica, P erugia, Italia.
12. D r. A urel Stefko, SJ, P h D , Vice D ire c to r In stitu te o f M edical E th ics and Bioethics, Bratislava, Słowacja.
13. D. Javier Sobrevia V idal, A ssociació C a ta la n a D ’e stu d is B ioetics, B a rcelo n a, E sp ań a. 14. D r. M ario Iceta G ., D irecto r Sociedad A n d alu za d e In v estig atio n B ioetica, C o rd o b a,
E spańa.
15. D r. Javier Vega G u tierrez , D irecto r D e p a rta m e n to de M ed icin a L egal, U n iversidad d e V alladolid, E spańa.
16. D ra. A n a M a ria Vega G u tierrez , D ire c to ra d e la Facultad d e D erech o , U n iv ersid ad de la R ioja, E spańa.
Trzecie Spotkanie A kadem ickich Instytutów Studiów n ad M ałżeństw em i R o dziną oraz C entrów Bioetyki byio okazją do pogłębienia fundam entalnych aspek
tów, jak ie zostały zaprezentow ane w encyklice Evangelium vitae. W ym iana opinii i dośw iadczeń między uczestnikam i S potkania zaow ocow ała przyjęciem istotnych w niosków -postulatów w raz z zobow iązaniem ich opublikow ania i prom ow ania w krajowych o środkach uniw ersyteckich i duszpasterskich2.
ks. Krzysztof Wolski
Sprawozdanie z europejskiego Sympozjum „Transmisja w rodzinie: sekrety, fikcje i ideały” (La transm ission dans la famille: secrets, fictions et idéaux)
- Lyon 26-27 maja 2000.
D zięki uprzejm ości R e k to ra U K SW w W arszawie ks. prof. R o m an a B artnickie go, m ogłem uczestniczyć i reprezentow ać U niw ersytet K ardynała S tefana Wyszyń skiego, na europejskim Sym pozjum zorganizow anym po raz pierwszy przez R E - D IF (R éseau E u ro p é e n des In stitu ts de la Fam ille) w Lyonie, w dniach 26-27 m aja 2000 r., n a tem at „Transm isja w rodzinie: sekrety, fikcje i ideały” .
Sym pozjum m iało c h a ra k te r interdyscyplinarny lub ja k m ów iono w Lyonie plu- rydyscyplinarny. R eferaty głosili pracow nicy naukow i Instytutów N auk o R odzinie zrzeszonych w R E D IF -e. U czestnikam i byli pracow nicy różnych instytucji p o m a gających rodzinie. Byli to ludzie świeccy (przew ażnie kobiety), pracujący w świec kich instytucjach. O ile wykładowcy pochodzili z różnych krajów europejskich, o ty le słuchacze w większości byli F rancuzam i. Przed rozpoczęciem Sym pozjum , każdy z uczestników otrzym ał teksty wszystkich referatów i w ystąpień. W kuluarach m oż na było zapoznać się z m ateriałam i prom ocyjnym i, folderam i i książkam i u d o stę p nionym i przez n iek tó re Instytuty. Z n ajd u jąca się w pobliżu księgarnia zorganizo w ała specjalne stoisko, gdzie m ożna było nabyć najnow sze publikacje z zakresu n a uk o rodzinie.
Sympozjum zostało pod zielo n e n a kilka sesji tem atycznych. Pierw sza z nich, za tytułow ana była „Paradygm aty transm isji” . W ygłoszono dwa referaty. Pierwszy, dotyczący rozwoju koncepcji rodziny w E u ro p ie od X V I do X X w ieku, przedstaw ił prof. Paul Servais z U niw ersytetu K atolickiego w L ouvin (B elgia). D rugi zaś wygło sił biolog, prof. Jean -M arie Exbrayat, także z K atolickiego U niw ersytetu w Louvin. W ykład ten był poświęcony historii w yobrażeń przekazyw ania życia i cech dzie dzicznych, od starożytności po czasy w spółczesne. O d starożytności konkurow ały ze sobą dwie teo rie preform acji epigenezy. W arte przypom nienia je st to, że d o p ie ro w drugiej połow ie X IX w. odkryto rolę, ja k ą spełnia w przekazie życia kobiece jajeczko. N a początku X X w. odkryto m echanizm zapłodnienia, a w latach pięć
2 Tekst oryginalny p o stu lató w z III S p o tk an ia A kadem ickich Instytutów Studiów nad M a ł żeństw em i R o d z in ą o raz C e n tró w B ioetyki u k azał się w L O R 19.04.2000, tłu m aczen ie w j ę zyku polskim u k aże się w następnym n u m e rz e SnR.
