„Nie czyń drugiemu, co tobie niemiło”
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• wie, co to są wyrazy bliskoznaczne,
• zna formę opisu postaci,
• wie, na czym polega ocena postępowania,
• wie, co to są zdania pojedyncze nierozwinięte.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• gromadzić słownictwo,
• stosować wyrazy bliskoznaczne,
• budować poprawne wypowiedzi ustne,
• oceniać ludzkie postępowanie,
• budować plan wydarzeń w formie zdań pojedynczych nierozwiniętych,
• formy dialogowe zamieniać na mowę zależną.
c) Postawy Uczeń:
• szanuje zwierzęta,
• ocenia postępowanie innych w kategoriach dobre – złe.
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem, poszukująca, ćwiczenia w mówieniu, krytyczne czytanie, praca samodzielna, ćwiczenia leksykalne, ćwiczenia gramatyczno-stylistyczne.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik do kształcenia literackiego, ćwiczenia przygotowane przez nauczyciela.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel prosi uczniów o ciche przeczytanie zamieszczonego w podręczniku fragmentu książki Małgorzaty Musierowicz Ida sierpniowa. [Podręcznik Grajewska K., Wower E., Oglądam świat. Język polski 5. Podręcznik do kształcenia literackiego, Wydawnictwo Arka, Poznań 2000, s. 146-148.]
b) Faza realizacyjna
Po lekturze proponuje analizę tekstu. Formułuje kolejno polecenia, uczniowie odpowiadają i notują lub korzystają z karty pracy:
1. Przedstaw bohaterów fragmentu powieści. Spróbuj dobrać charakteryzujące ich słownictwo.
[Przykładowo:
♦ Ida Borejko – rudowłosa, odważna, dzielna, kochająca swojego psa, rozsądna, mądra, niepanująca nad swoimi emocjami,
♦ bracia Lisieccy – drobni chłopcy, nicponie, łobuziaki, zawzięci, zadziorni, niemądrzy, bezduszni,
♦ pan Paszkiet – rozsądny, stateczny starszy pan, mądry życiowo, spokojny, opanowany]
2. Jak oceniasz zachowanie każdego z bohaterów? Zanim wyrazisz swoją opinię, wykonaj następujące polecenia zawarte w karcie pracy (zadanie nr 1).
3. Zastanów się, co oznacza przysłowie zapisane w temacie lekcji. Jego znaczenie wyjaśnij w kontekście utworu Małgorzaty Musierowicz.
4. Czy znasz inne powiedzenie, które oddawałoby treść przeczytanego fragmentu?
Znajdź w tekście fragment, który by to potwierdzał.
[Przykładowa odpowiedź:
„Jak Bóg Kubie, tak Kuba Bogu”.
Podobne słowa wypowiada Ida, gdy ostrzega braci Lisieckich. Powiedziała, że jeśli oni skrzywdzą jej psa, to ona w taki sam sposób im wyrządzi krzywdę.]
c) Faza podsumowująca
Na zakończenie nauczyciel inicjuje krótką rozmowę, pytając, czy często stykamy się z brakiem szacunku dla zwierząt.
5. Bibliografia
K. Grajewska, E. Wower, Oglądam świat. Język polski 5. Podręcznik do kształcenia literackiego, Wydawnictwo Arka, Poznań 2000.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia Zadanie 1.
1. Wypisz wszystkie wydarzenia, które miały wpływ na postępowanie bohaterów.
Zastosuj zdania pojedyncze nierozwinięte.
2. Dobierz słownictwo, które nazywałoby postępowanie postaci.
3. Wypisz wyrazy i wyrażenia, które pomogą ci w napisaniu oceny postaci
Lisieccy Ida
1) Wydarzenia
2) Słownictwo nazywające postępowanie
3) Wyrazy i zwroty pomocne w ocenie
Przykładowo wypełniona tabela:
Lisieccy Ida 1) Wydarzenia Złapali psa Idy.
Pomalowali go farbą.
Pomalowali go na zielono.
Zostali przyłapani przez Idę.
Nie dali się złapać.
Wpadli w ręce Idy.
Ida spuściła im lanie.
Zostali pomalowani na zielono
Szukała psa.
Znalazła go w pobliżu domu.
Lisieccy pomalowali psa na zielono.
Wykąpała swojego pupila.
Płakała, patrząc na jego cierpienie.
Postanowiła się zemścić.
Pobiła braci.
Rozmawiała z panem Paszketem.
2) Słownictwo nazywające postępowanie
postępowanie:
nieprzemyślane, okrutne, głupie, dziecinne, naganne, karygodne, oburzające być przyłapanym na gorącym uczynku, nie mieć serca, bronić się, być agresywnym, nie szanować zwierząt, nie umieć przyznać się do błędu, nie umieć przeprosić
rewanż, zemsta, wziąć odwet, zaskoczyć kogoś, pobić kogoś, stracić panowanie, nie
opanować się, atakować, wpaść w szał, wpaść w furię, stać się agresywnym, nie hamować emocji, nie być powściągliwym, opanować się, powstrzymać się, zdenerwować się, być
usatysfakcjonowanym, mieć satysfakcję, nie mieć wyrzutów sumienia
3) Wyrazy i zwroty pomocne
w ocenie uważam....
wydaje mi się...
sądzę, że...
nie zgadzam się z ...
według mnie...
zgodnie z moim zdaniem...
moja ocena jest...
postępowanie bohaterów było...
moja opinia jest...
zgodnie z moją opinią....
w moim przekonaniu....
b) Zadanie domowe
Napisz ocenę postępowania wybranego bohatera. Weź pod uwagę wszystkie czynniki
i wydarzenia, które miały wpływ na jego zachowanie. Pamiętaj, aby zastosować jak najwięcej słownictwa zgromadzonego na lekcji.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
